10 september

aug		september					okt
<<		1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23	24	25
26	27	28	29	30				>>

10 september is de 253ste dag van het jaar (254ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 112 dagen tot het einde van het jaar.

Inhoud

GebeurtenissenBewerken

Algemeen
- 1976 - Een Brits vliegtuig en een Joegoslavisch vliegtuig botsen bij Zagreb, waardoor 176 mensen omkomen.
- 1990 - Het proces over de schuld van de ramp met de Herald of Free Enterprise start in Londen.
- 2012 - Venezuela heeft de eerste stappen gezet om zich terug te trekken uit een regionaal mensenrechtenverdrag, zo meldt de Organisatie van Amerikaanse Staten.
- 2013 - Het Roemeense parlement geeft toestemming voor het afmaken van zwerfhonden die niet binnen twee weken door hun eigenaar worden opgehaald.

Economie
- 1845 - Opening Beurs van Zocher in Amsterdam door koning Willem II.
- 2001 - KPN-topman Paul Smits stapt op. De schuldenlast bij KPN is 24 miljard euro. Hij wordt opgevolgd door Ad Scheepbouwer.
- 2012 - De arbeidsonrust in de Zuid-Afrikaanse mijnbouw breidt zich uit met een wilde staking van vijftienduizend mijnwerkers in een goudmijn in West Rand.

Infrastructuur
- 1913 - Eerste autoweg van kust tot kust wordt geopend in de Verenigde Staten.
- 1933 - Plechtige opening van de Sint-Annatunnel, een voetgangerstunnel onder de Schelde in Antwerpen door burgemeester Camille Huysmans.
- 1933 - Opening van de Waaslandtunnel, de oudste voertuigentunnel onder de Schelde in Antwerpen, bijgewoond door koning Albert I en koningin Elisabeth.

Kunst en cultuur
- 1838 - Première van de opera Benvenuto Cellini van Berlioz in de Opéra van Parijs.
- 2010 - Première van de eerste Klingon-opera ’u’ in Den Haag.

Media
- 2017 - De eerste aflevering van de dramaserie Meisje van plezier trekt al meteen 1,1 miljoen kijkers.

Oorlog
- 1561 - In Japan vindt de Vierde slag bij Kawanakajima plaats.
- 1576 - Het Beleg van Woerden wordt beëindigd
- 1939 - Canada verklaart Duitsland de oorlog.
- 1943 - Duitse troepen bezetten Rome.
- 1945 - Vidkun Quisling wordt ter dood veroordeeld wegens collaboratie met de nazi's.
- 1993 - Ondanks een oproep van hun leider Radovan Karadžić zetten Bosnisch-Servische militairen hun rebellie voort in de stad Banja Luka.

Politiek
- 1823 - Simon Bolivar wordt president van Peru.
- 1889 - Albert I wordt vorst van Monaco.
- 1919 - Oostenrijk en de geallieerden tekenen een verdrag waarin de onafhankelijkheid van Polen, Hongarije, Tsjecho-Slowakije en Joegoslavië wordt erkend.
- 1951 - Het Verenigd Koninkrijk begint een economische boycot van Iran.
- 1955 - Japan treedt toe tot de GATT.
- 1967 - De bevolking van Gibraltar stemt tegen eenwording met Spanje.
- 1974 - Guinee-Bissau wordt onafhankelijk van Portugal.
- 1990 - Iran en Irak sluiten een akkoord om hun diplomatieke betrekkingen te normaliseren.
- 1998 - De Amerikaanse staatsaanklager Kenneth Starr presenteert het rapport over president Clinton en de Monica Lewinsky-affaire.
- 2002 - Zwitserland wordt lid van de Verenigde Naties.
- 2003 - Anna Lindh, de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken, wordt neergestoken en overlijdt een dag later aan haar verwondingen.
- 2008 - De Boliviaanse president Evo Morales stuurt de Amerikaanse ambassadeur naar huis, omdat hij separatisten in het Zuid-Amerikaanse land zou steunen in hun onafhankelijkheidsstrijd.
- 2012 - Hassan Sheikh Mohamud wordt president van Somalië.
- 2015 - De Venezolaanse oppositieleider Leopoldo López wordt veroordeeld tot bijna veertien jaar celstraf voor het aanzetten tot geweld.

Religie
- 1515 - Paus Leo X creëert één nieuwe kardinaal, de Engelse aartsbisschop van York Thomas Wolsey.
- 1523 - Paus Adrianus VI creëert één nieuwe kardinaal, de Nederlandse bisschop van Tortosa Willem van Enckevoirt.
- 1972 - Bisschopswijding van Herman Münninghoff, Nederlands bisschop van Jayapura in Indonesië.
- 1990 - Paus Johannes Paulus II wijdt in Yamoussoukro de O.L.V. van de Vredebasiliek in. Het gebouw is een kopie van de Sint-Pietersbasiliek in Rome.

Sport
- 1898 - Opening van het stadion Roker Park in de Engelse stad Sunderland.
- 1945 - Oprichting van de Poolse voetbalclub Zagłębie Lubin.
- 1971 - Zwemmer Mark Spitz uit de Verenigde Staten brengt in Minsk zijn eigen wereldrecord op de 200 meter vrije slag op 1.53,5.
- 1972 - De Verenigde Staten verliezen hun eerste internationale basketbalwedstrijd in een omstreden duel met de Sovjet-Unie bij de Olympische Spelen in München.
- 1975 - Het Nederlands voetbalelftal gaat in Chorzow met 4-1 onderuit tegen Polen in de kwalificatiereeks voor het EK voetbal 1976, onder meer door twee doelpunten van Andrzej Szarmach.
- 1980 - Het Nederlands voetbalelftal begint de kwalificatiereeks voor het WK voetbal 1982 met een 2-1 nederlaag in en tegen Ierland. Oranje telt vier debutanten in Dublin: Ronald Spelbos (AZ’67), Toine van Mierlo (Willem II), Jan van Deinsen (Feyenoord) en doelman Joop Hiele (Feyenoord).
- 1983 - Kjell-Erik Ståhl wint de vierde editie van de marathon van Antwerpen in een tijd van 2:13.48. Bij de vrouwen triomfeert Magda Ilands (2:37.51).
- 1986 - Het Nederlands voetbalelftal verliest in een oefeninterland in Praag met 1-0 van Tsjechoslowakije.
- 1989 - In Frankfurt eindigt de Nederlandse vrouwenhockeyploeg als vijfde bij de strijd om de Champions Trophy.
- 1997 - Bulgarije, Argentinië, Paraguay en Colombia kwalificieren zich voor het WK voetbal 1998 in Frankrijk.
- 1990 - Het mannenenkelspel op de US Open wordt gewonnen door de Amerikaan Pete Sampras. Hij verslaat in de finale zijn landgenoot Andre Agassi.
- 2005 - Jelena Isinbajeva (Rusland) en Kenenisa Bekele (Ethiopië) worden door de IAAF uitgeroepen tot de atleten van 2005.
- 2007 - Titelverdediger Duitsland wint in de openingswedstrijd van het vijfde WK voetbal voor vrouwen met maar liefst 11-0 van Argentinië.
- 2012 - Andy Murray wint op de US Open de eerste grandslamtitel van zijn carrière. Hij verslaat in de finale de Serviër Novak Đoković met 7-6(10), 7-5, 2-6, 3-6, 6-2 en is de eerste Britse man sinds 1936 die een grandslamtoernooi wint.
- 2017 - Bibiana Steinhaus leidt als eerste vrouwelijke scheidsrechter ooit een duel in de hoogste afdeling van het Duitse betaalde voetbal, de Bundesliga; ze deelt één gele kaart uit in het duel Hertha BSC - Werder Bremen (1-1).

Wetenschap en technologie
- 1846 - Elias Howe krijgt een patent voor de naaimachine.
- 2007 - In Nijmegen bevalt een vrouw uit Vorden van een eeneiige drieling. Zoiets komt slechts bij één op de 200 miljoen zwangerschappen voor.
- 2008 - De Large Hadron Collider in het CERN bij Genève, de grootste deeltjesversneller ter wereld, wordt in gebruik genomen.

GeborenBewerken

Johannes de Jong,
geboren in 1885

Karl Lagerfeld,
geboren in 1933

Paul van Vliet,
geboren in 1935

José Feliciano,
geboren in 1945

Mark Huizinga,
geboren in 1973

Reinder Nummerdor,
geboren in 1976

1487 - Paus Julius III (overleden 1555)
1765 - Gillis Johannis le Fèvre de Montigny, Nederlands militair en cartograaf (overleden 1821)
1839 - Charles Sanders Peirce, Amerikaans filosoof (overleden 1914)
1857 - James Keeler, Amerikaans astronoom (overleden 1900)
1863 - Charles Spearman, Brits psycholoog (overleden 1945)
1864 - Cornelis Easton, Nederlands journalist en populair-wetenschappelijk schrijver (overleden 1929)
1866 - Jeppe Aakjær, Deens schrijver (overleden 1930)
1877 - Hans Nobiling, Duits-Braziliaans voetbalpionier (overleden 1954)
1880 - Pieter van der Meer de Walcheren OSB, Nederlands literator, socialist, monnik (overleden 1970)
1885 - Johannes de Jong, Nederlands kardinaal-aartsbisschop (overleden 1955)
1887 - Giovanni Gronchi, derde president van Italië (overleden 1978)
1890 - Franz Werfel, Oostenrijks schrijver (overleden 1945)
1897 - Georges Bataille, Frans auteur (overleden 1962)
1898 - Hans Globke, Duits politicus en jurist (overleden 1973)
1898 - Bessie Love, Amerikaans actrice (overleden 1986)
1901 - Ondino Viera, Uruguayaans voetbalcoach (overleden 1997)
1905 - Juan José Arévalo, Guatemalteeks politicus (overleden 1990)
1907 - Annie de Jong-Zondervan, Nederlands atlete en kortebaansschaatster (overleden 1972)
1911 - Jaap van der Leck, Nederlands voetbaltrainer (overleden 2000)
1911 - Renée Simonot, Frans actrice
1911 - Frithjof Ulleberg, Noors voetballer (overleden 1993)
1912 - Sixta Heddema, Nederlands kunstenaar (overleden 1988)
1913 - Janus Kamban, Faeröers beeldhouwer (overleden (2009)
1914 - Terence O'Neill, Noord-Iers politicus (overleden 1990)
1914 - Robert Wise, Amerikaans regisseur en producent (overleden 2005)
1917 - Masahiko Kimura, Japans judoka (overleden 1993)
1917 - Miguel Serrano, Chileens schrijver en Holocaustontkenner (overleden 2009)
1918 - Geninho, Braziliaans voetballer (overleden 1980)
1918 - Herman van Run, Nederlands journalist en radiomaker (overleden 2012)
1919 - Lex van Delden, Nederlands componist (overleden 1988)
1922 - Yma Súmac, Peruviaans zangeres (overleden 2008)
1923 - Uri Avnery, Israëlisch journalist, politicus en vredesactivist (overleden 2018)
1924 - Alan Hackney, Engels schrijver (overleden 2009)
1924 - Putte Wickman, Zweeds jazz klarinetspeler (overleden 2006)
1926 - Rudy Ventura, Catalaans trompettist (overleden 2009)
1927 - Albert Benz, Zwitsers componist en dirigent (overleden 1988)
1928 - Jan Herreman, Belgisch politicus (overleden 2014)
1928 - Jean Vanier, Canadees filosoof en internationaal humanitair activist (l'Arche)
1929 - Janos Bedl, Hongaars voetballer en voetbalcoach (overleden 1987)
1929 - Arnold Palmer, Amerikaans golfer (overleden 2016)
1930 - Ferreira Gullar, Braziliaans schrijver (overleden 2016)
1931 - Philip Baker Hall, Amerikaans acteur
1931 - Han Lammers, Nederlands politicus (overleden 2000)
1932 - Félix Malloum, president van Tsjaad (1975-1979) (overleden 2009)
1933 - Karl Lagerfeld, Duits modeontwerper
1935 - Paul van Vliet, Nederlands cabaretier
1937 - Jared Diamond, Amerikaans bioloog
1939 - Judith Nelson, Amerikaans sopraan (overleden 2012)
1939 - Eddy Pinas, Surinaams schrijver
1939 - Cynthia Powell, eerste vrouw van popmuzikant John Lennon (overleden 2015)
1941 - Stephen Jay Gould, Amerikaans paleontoloog (overleden 2002)
1945 - Rein van den Broek, Nederlands trompettist en componist (overleden 2015)
1945 - Dennis Burkley, Amerikaans acteur (overleden 2013)
1945 - José Feliciano, Amerikaans zanger en gitarist
1946 - Jim Hines, Amerikaans atleet
1948 - Bernadette Van Roy, Belgisch atlete
1949 - Don Muraco, Amerikaans worstelaar
1949 - Bill O'Reilly, Amerikaans televisiepresentator
1949 - Patrick Proisy, Frans tennisser
1949 - Viktor Paskow, Bulgaars schrijver en musicus (overleden 2009)
1950 - Joe Perry, gitarist Aerosmith
1951 - Harry Groener, Amerikaans acteur
1951 - Laurent Ulrich, Frans aartsbisschop
1952 - Bruno Giacomelli, Italiaans autocoureur
1953 - Amy Irving, Amerikaans actrice
1954 - Stephen Desberg, Belgisch stripschrijver
1955 - Marja-Liisa Kirvesniemi, Fins langlaufster
1956 - Debby Petter, Nederlands presentatrice
1956 - Loes Van den Heuvel, Vlaams actrice
1958 - Gerty Christoffels, Belgisch televisiepresentatrice
1960 - Colin Firth, Brits acteur
1961 - Dimitrie Popescu, Roemeens roeier
1962 - Co Stompé, Nederlands darter
1962 - Wiljan Vloet, Nederlands voetbaltrainer
1962 - Filip Watteeuw, Belgisch politicus
1965 - Pål Lydersen, Noors voetballer
1965 - Marco Pastors, Nederlands politicus
1966 - Jeroen Guliker, Nederlands schrijver
1966 - Stojan Jankoelov, Bulgaars drummer en slagwerker
1966 - Marcelo Morales, Argentijns voetballer
1967 - Pedro Huntjens, Nederlands atleet
1968 - Girolamo Giovinazzo, Italiaans judoka
1968 - Andreas Herzog, Oostenrijks voetballer
1968 - Michael Schaap, Nederlands programmamaker, documentairemaker en presentator
1970 - Dinei, Braziliaans voetballer
1970 - Dean Gorré, Nederlands voetballer
1970 - Julie Halard-Decugis, Frans tennisster
1971 - Rolf Peters, Nederlands hockeyer
1972 - Mariano Bombarda, Nederlands-Argentijns voetballer
1972 - Bente Skari, Noors langlaufster
1973 - Mark Huizinga, Nederlands judoka
1973 - Nance, Nederlands zangeres en televisiepresentatrice
1973 - Ghada Shouaa, Syrisch atlete
1974 - Serena Amato, Argentijns zeilster
1974 - Mirko Filipović, Kroatisch kickbokser en MMA-vechter
1974 - Ryan Phillippe, Amerikaans acteur
1974 - Stefano Perugini, Italiaans motorcoureur
1974 - Gábor Zavadszky, Hongaars voetballer (overleden 2006)
1975 - Viktor Kassai, Hongaars voetbalscheidsrechter
1976 - Jordi Bloem, Nederlands meteoroloog
1976 - Greg Henderson, Nieuw-Zeelands wielrenner
1976 - Gustavo Kuerten, Braziliaans tennisser
1976 - Matt Morgan, Amerikaans worstelaar
1976 - Reinder Nummerdor, Nederlands volleyballer
1977 - Bernardo Romeo, Argentijns voetballer
1978 - Carlos Castro, Costa Ricaans voetballer
1979 - Marius Mitu, Roemeens voetballer
1980 - Timothy Goebel, Amerikaans kunstschaatser
1980 - Mikey Way, Amerikaans basgitarist
1981 - Filippo Pozzato, Italiaans wielrenner
1982 - Alevtina Biktimirova, Russisch atlete
1983 - Aaron Kemps, Australisch wielrenner
1983 - Philip Sanga, Keniaans atleet
1983 - Joey Votto, Canadees honkballer
1984 - Thomas Dold, Duits atleet
1984 - Gebre-egziabher Gebremariam, Ethiopisch atleet
1984 - Lukáš Hlava, Tsjechisch schansspringer
1984 - Christopher Sutton, Australisch wielrenner
1985 - Laurent Koscielny, Frans voetballer
1986 - Ashley Monroe, Amerikaans countryzangeres
1987 - Elio Verde, Italiaans judoka
1988 - Davide Bresadola, Italiaans schansspringer en voormalig noordse combinatie-skiër
1988 - Maico Buncio, Filipijns motorcoureur (overleden 2011)
1988 - Sam De Munter, Belgisch voetballer
1988 - Jordan Staal, Canadees ijshockeyer
1988 - Marco Zanotti, Italiaans wielrenner
1989 - Alexa Glatch, Amerikaans tennisster
1990 - Ørjan Nyland, Noors voetbaldoelman
1990 - Liza Sips, Nederlands actrice
1990 - Joyce Sombroek, Nederlands hockeyster
1991 - Nicola Sansone, Italiaans voetballer
1991 - Joost Burger, Nederlands radio dj
1992 - Fredrik Gulbrandsen, Noors voetballer
1992 - Ayub Masika, Keniaans voetballer
1992 - Lisanne de Witte, Nederlands atlete
1993 - Ruggero Pasquarelli, Italiaans acteur
1994 - Artjom Markelov, Russisch autocoureur
1995 - Jack Grealish, Iers voetballer
1998 - Simo Laaksonen, Fins autocoureur

OverledenBewerken

Karel III van Monaco,
overleden in 1889

Jane Wyman,
overleden in 2007

Richard Kiel,
overleden in 2014

Helen Shepherd,
overleden in 2018

918 - Boudewijn II de Kale (55), graaf van Vlaanderen
954 - Lodewijk IV (34), koning van Frankrijk
1167 - Mathilde van Engeland (65), gemalin van keizer Hendrik V
1382 - Lodewijk I van Hongarije (56), koning van Polen en Hongarije
1419 - Jan zonder Vrees (48), Hertog van Bourgondië
1504 - Filibert II van Savoye (24), hertog van Savoye en graaf van Genève
1797 - Mary Wollstonecraft (38), Engels schrijfster
1806 - Johann Christoph Adelung (74), Duits taalkundige en lexicograaf
1842 - Letitia Tyler (51), Amerikaans first lady
1883 - Hendrik Conscience (76), Vlaams schrijver
1889 - Karel III (70), vorst van Monaco
1893 - Auguste de T'Serclaes (65), Vlaams politicus
1898 - Elisabeth van Oostenrijk (Sisi) (60)
1914 - Johannes Isaak de Rochemont (80), militair in het KNIL en adjudant van gouverneur-generaal Loudon
1941 - George Hilsdon (56), Engels voetballer
1944 - Hans-Heinz Linder (31), Duits militair
1948 - Koning Ferdinand I van Bulgarije (87)
1948 - Karel De Wolf (65), Belgisch volkskundige en apotheker
1954 - Peter Anders (46), Duits operazanger
1961 - Wolfgang Graf Berghe von Trips (33), Duits autocoureur
1970 - Paul de Waart (72), Nederlands journalist
1971 - Pier Angeli (39), Italiaans actrice
1977 - Hamida Djandoubi (28), Frans crimineel
1979 - Agostinho Neto (56), president van Angola
1980 - Friedrich Hossbach (85), Duits generaal
1981 - Reinier Cornelis Keller (75), Nederlands dammer
1983 - Felix Bloch (77), Zwitsers natuurkundige
1983 - Jon Brower Minnoch (41), Amerikaanse man; zwaarste man ooit vastgesteld
1983 - Clem Schouwenaars (60), Vlaams schrijver en dichter
1983 - John Vorster (67), minister-president van Zuid-Afrika
1986 - Andrej Zazrojev (60), Sovjet voetballer en trainer
2002 - Augusto Lamo Castillo (63), Spaans voetbalscheidsrechter
2006 - Taufa'ahau Tupou IV (88), Tongaans staatshoofd
2007 - Anita Roddick (64), Brits ondernemer
2007 - Jane Wyman (90), Amerikaans filmactrice
2008 - Saleh Aridi (50), Druzisch-Libanees sjeik en politicus
2008 - Ruedi Rymann (75), Zwitsers volkszanger en jodelaar
2011 - Sabino Augusto Montanaro (89), Paraguayaans politicus
2011 - Frans Nypels (74), Nederlands journalist en hoofdredacteur
2011 - Cliff Robertson (88), Amerikaans acteur
2012 - Vondell Darr (93), Amerikaans (kind)actrice
2012 - Lance LeGault (77), Amerikaans acteur
2013 - Lyn Peters (72), Amerikaans actrice
2014 - António Garrido (81), Portugees voetbalscheidsrechter
2014 - Richard Kiel (74), Amerikaans acteur
2015 - Adrian Frutiger (87), Zwitsers letterontwerper
2016 - Marten Fortuyn (73), Nederlands ondernemer, broer van Pim Fortuyn
2017 - Mike Hodge (70), Amerikaans acteur
2017 - Len Wein (69), Amerikaanse stripauteur
2018 - Michel Bonnevie (96), Frans basketballer
2018 - Helen Shepherd (78), Nederlands zangeres
2018 - Govert van Tets (93), Nederlands politicus
2018 - Co Westerik (94), Nederlands kunstschilder

Viering/herdenkingBewerken

Nationale Feestdag van Gibraltar
Rooms-katholieke kalender:
- Heilige Nikolaas van Tolentino († 1305)
- Heilige Theodardus (van Maastricht) († 668/70)
- Zalige Martelaren van Nagasaki: o.a. Inès Taquéa († 1622)

WeerextremenBewerken

NederlandBewerken

Dagrecords^[1]

1986 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 8,4 °C
2005 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 20,6 °C
1986 - Laagste minimumtemperatuur 1,6 °C
1959 - Hoogste maximumtemperatuur 28,4 °C
1918 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 11,8 m/s
1933 - Langste zonneschijnduur 11,1 uur
2003 - Langste neerslagduur 9,6 uur
1927 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 29,7 mm
1933 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 51 %

BelgiëBewerken

Dagrecords^[2]

1922 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 9,8 °C
1895 en 1919 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 22,3 °C
1944 - Laagste minimumtemperatuur 4,1 °C
1919 - Hoogste maximumtemperatuur 30,2 °C
1902 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 28,2 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen^[3]

1902: Tornado in Neeroeteren (Maaseik).
1984: Natste september-decade van de eeuw: neerslaghoeveelheid van 83,7 mm.
1986: De minimumtemperatuur zakt tot –1,2 °C in Rochefort.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Afgeleid uit de door het KNMI gepubliceerde klimatologische gegevens 1901 - november 2005 meetstation De Bilt
↑ KMI-Gegevens Ukkel 1833-2009 (temperaturen vóór juni 1983 gecorrigeerd naar gesloten thermometerhut)
↑ KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

September

<< · 1 · 2 · 3 · 4 · 5 · 6 · 7 · 8 · 9 · 10 · 11 · 12 · 13 · 14 · 15 · 16 · 17 · 18 · 19 · 20 · 21 · 22 · 23 · 24 · 25 · 26 · 27 · 28 · 29 · 30 · >>

365-dagenschema · maandschema · decenniaschema · eeuwenschema

Zie de categorie 10 September van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[KNMI-Bilt-1] Afgeleid uit de door het KNMI gepubliceerde klimatologische gegevens 1901 - november 2005 meetstation De Bilt

[KMI-Ukkel-2] KMI-Gegevens Ukkel 1833-2009 (temperaturen vóór juni 1983 gecorrigeerd naar gesloten thermometerhut)

[KMI-Ukkel2-3] KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

[1]

[2]

[3]