Wikipedia

Stadler FLIRT

Elektrisch treinstel type van Stadler

De Stadler FLIRT is een elektrisch, lichtgewicht treinstel van de Zwitserse firma Stadler Rail. Volgens de Duitse uitleg van Stadler was het een acroniem voor Flinker Leichter Innovativer Regionaltriebzug, volgens de Engelse stond het voor Fast Light Innovative Regional Train. Vanwege de ontwikkelingen aan het treintype is dit aangepast naar de Duitse Flinker Leichter Intercity- und Regional-Triebzug", of het Engelse Fast Light Intercity- and Regional-Train.

Stadler FLIRT
SBB 523 001-6 in januari 2006 als S1 te Zug (CH)
Aantal zie tekst
Fabrikant Stadler Rail werk Bussnang, werk Altenrhein, werk Berlin-Pankow en werk Siedlce (Polen)
In dienst sinds 2004
Portaal  Portaalicoon   Verkeer & Vervoer

Kenmerken bewerken

Kenmerken van de FLIRT zijn het snelle optrekken, de grote remkracht en het lage gewicht. De eerste versie kreeg een maximumsnelheid van 160 km/h.

De FLIRT is modulair, waardoor hij makkelijk aan te passen is aan de eisen en wensen van de klant. De aanpasbaarheid komt tot uiting in de maximumsnelheid (120 tot 200 km/h), de lengte (twee tot zes rijtuigen), de vloerhoogte (55 of 76 cm) en de voeding van de bovenleiding (25 kV/50 Hz en 15 kV/16,67 Hz wisselspanning, 3 kV en 1,5 kV gelijkspanning). De uiteinden van de rijtuigen rusten op jacobsdraaistellen, waardoor brede rijtuigovergangen mogelijk zijn. De aandrijving maakt gebruik van IGBT, die zich in de draaistellen van de kopbakken bevindt. Bij langere treinstellen en treinstellen met een hogere maximumsnelheid kan daarnaast een extra motor geplaatst worden in een draaistel in het midden van de trein.

Geschiedenis bewerken

Ontstaan bewerken

Stadler ontwikkelde de FLIRT voor een aanbesteding voor nieuwe regionale treinen van de Zwitserse SBB, die deze wilde gebruiken op S-Bahn-netwerken rond Zug en Basel. Hiermee won Stadler het van concurrent Bombardier, die een nieuwe variant aanbood van treinstellen die dit bedrijf al eerder voor dit doel aan de BLS leverde. Dit was het NiNa-ontwerp, van Niederflur-Nahverkehrszug, ofwel lagevloertrein voor lokaal verkeer, en door de BLS aangeduid als de RABe 525.[1] De eerste treinstellen zijn in 2004 geleverd.

Succes bewerken

De grote mate van modulariteit maakte het treintype populair bij verschillende spoorwegmaatschappijen in Europa, waardoor de trein op veel plaatsen te zien is op het Europese spoorwegnet. Op 22 november 2011 maakte Stadler Rail bekend dat met de order voor de bouw van acht 6-delige Flirt-treinstellen voor de Societá Automobilistica Dolomiti AG (SAD) er in totaal 707 treinen zijn verkocht.[2]

Flirt 3 bewerken

Sinds 2013 worden Flirt-treinen geleverd met een nieuw ontwerp, dat bekendstaat als Flirt 3. Dit ontwerp was nodig, nadat de Europese Commissie nieuwe regels had opgesteld voor de botsveiligheid van treinen, de EN 15227-norm.[3]

WINK bewerken

De WINK – afkorting voor Wandelbarer, Innovativer Nahverkehrs-Kurzzug. De kracht van deze oplossing ligt in de grote flexibiliteit van de aandrijving: DMU met diesel, DMU met HVO, BMU als diesel met accu’s, elektrisch met accu of zelfs brandstofcellen zijn mogelijk.

Arriva Nederland bewerken

De nieuwe treinen voor Arriva Nederland zijn in een eerste fase ontworpen als bi-modale tweedelige treinstellen. Ze worden aangedreven door een Deutz-dieselmotor aangedreven door gehydrogeneerde plantaardige olie (HVO) en hebben ook batterijen om de remenergie op te slaan. Door de opgeslagen energie in de accu's kunnen de dieselmotoren in de stations worden uitgeschakeld met een langere levensduur.

  Zie Arriva WINK voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Inzet in Nederland bewerken

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Inzet Opmerkingen
NS FLIRT   Nederlandse Spoorwegen 2016-2017 58 3 en 4 1500 volt gelijkspanning Hoofdrailnet, voornamelijk in Zuidoost-Nederland.
NS R-net FLIRT   Nederlandse Spoorwegen 2016 6 2 1500 volt gelijkspanning Spoorlijn Gouda - Alphen aan den Rijn In huisstijl van R-net.
Arriva FLIRT   Arriva 2016 15 2 1500 volt gelijkspanning Limburg
- 13 3 1500 volt gelijkspanning Limburg In dienst na elektrificatie Maaslijn
2017-2020 8 3 1500 volt gelijkspanning,
3000 volt gelijkspanning,
15 kV 16,7 Hz wisselspanning 		Limburg + verbinding Maastricht – Aken (drielandentrein) Voorbereid voor inzet op de treindienst Maastricht – Luik.
Arriva WINK Arriva 2020 18 2 Hybride diesel-elektrisch / batterijen / 1500 volt gelijkspanning[4] De Noordelijke Nevenlijnen
Keolis Nederland FLIRT   Keolis 2017 16 3 en 4 1500 volt gelijkspanning Blauwnet (Zwolle – Enschede en Zwolle – Kampen)
Connexxion FLIRT   Connexxion 2018 2 3 1500 volt gelijkspanning Valleilijn Overgenomen door Keolis

Inzet in overige landen bewerken

De treinstellen van het type FLIRT zijn geleverd in de volgende landen:

Algerije bewerken

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
SNTF 541   SNTF 2008-2009 64 4 25 kV 50 Hz Inzet op voorstadstreinen rond Algiers

Duitsland bewerken

Het treinstel kan overal in Duitsland gezien worden.

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
ET 22   Abellio Rail 2007 8 2 15 kV 16,7 Hz Inzet in Noordrijn-Westfalen
ET 23   Abellio Rail 2007 9 3 15 kV 16,7 Hz Inzet in Noordrijn-Westfalen
ET 25
(2201-2213) 		  VIAS GmbH 2016 13 5 15 kV 16,7 Hz Naar het Flirt 3-design
Inzet in Noordrijn-Westfalen. Ex-Abellio
ET 25
(2301-2307) 		VIAS GmbH 2017 7 5 15 kV 16,7 Hz
25 kV 50 Hz
1500 V gelijkspanning 		Naar het Flirt 3-design
Inzet op de treindienst Arnhem – Düsseldorf. Ex-Abellio
ET 25 VIAS GmbH 2019 29 5 15 kV 16,7 Hz Naar het Flirt 3-design
Inzet in S-Bahn Rijn-Ruhr. Ex-Abellio
Baureihe 427   BLB 2009 5 3 15 kV 16,7 Hz
Baureihe 427   cantus 2006 14 3 15 kV 16,7 Hz
Baureihe 428   cantus 2006 6 4 15 kV 16,7 Hz
Baureihe 429   DB Regio 2007 5 5 15 kV 16,7 Hz Inzet in Mecklenburg-Voor-Pommeren op lijnen rond Rostock en Stralsund
Baureihe 1428   DB Regio AG Haard-Achse (NRW)[5] 2014 14 4 15 kV 16,7 Hz Naar het Flirt 3-design
Inzet op de Haard-as in Noordrijn-Westfalen
Baureihe 1429   DB Regio AG Rheinland-Pfalz[6] 2014 28 5 15 kV 16,7 Hz Naar het Flirt 3-design
Inzet in Rijnland-Palts
Baureihe 428   Eurobahn 2007 25 4 15 kV 16,7 Hz
Baureihe 428   Eurobahn 2009 4 4 15 kV 16,7 Hz Enkele stellen in de Rhein-Ruhr-Express huisstijl
Baureihe 429   Eurobahn 2009 14 5 15 kV 16,7 Hz Enkele stellen in de Rhein-Ruhr-Express huisstijl
Flirt 3 Go Ahead Verkehrsgesellschaft Deutschland GmbH 2019 11 en 15 3 en 5 15 kV 16,7 Hz Stuttgarter Net 1, lot 2 (Rems – Fils)
Flirt 3 Go Ahead Verkehrsgesellschaft Deutschland GmbH 2019 9 en 10 4 en 6 15 kV 16,7 Hz Stuttgarter Net 1, lot 3 (Franken – Enz)
Baureihe 427   Hessische Landesbahn GmbH (HLB) 2010-2014 7 3 15 kV 16,7 Hz
Baureihe 429 Hessische Landesbahn GmbH (HLB) 2010 6 5 15 kV 16,7 Hz
Flirt 3
ET 4.01-08 		  Keolis 2017 8 5 1500 volt / 3000 volt = en 15 kV / 25 kV ~~ Inzet Hengelo – Bielefeld
Baureihe 1429
Baureihe 1430 		  Nordbahn Eisenbahngesellschaft (NBE)
Schleswig-Holstein: Netz Mitte Los B [7][8] 		2014 15 5-6 15 kV 16,7 Hz Naar het Flirt 3-design
RABe 521   SBB GmbH 2006 9 4 15 kV 16,7 Hz Voor 2011 bekend als RABe 526
Inzet op de enkele lijnen van de Regio S-Bahn Basel
ET 300   VIAS GmbH 2010 5 3 15 kV 16,7 Hz
ET 400   VIAS GmbH 2010 14 4 15 kV 16,7 Hz
ET 301   MERIDIAN 2013 28 6 15 kV 16,7 Hz Naar het Flirt 3-design
ET 351   MERIDIAN 2013 7 3 15 kV 16,7 Hz Naar het Flirt 3-design
ET 3   Westfalenbahn 2007 14 3 15 kV 16,7 Hz Teutoburgerwaldnetz per 10 december 2017 naar Keolis
ET 5   Westfalenbahn 2007 5 5 15 kV 16,7 Hz Teutoburgerwaldnetz per 10 december 2017 naar Keolis
ET 4   Westfalenbahn 2015 15 4 15 kV 16,7 Hz Flirt 3-design Inzet: Emslandstrecke

Estland bewerken

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
2200
2300
2400 		  Elron (ER) 2013-2014 20 2, 3 en 4[9] Dieselelektrisch Breedspoor
1300
1400 		  Elron (ER) 2013-2014 18 3-4[10] 3000 V Gelijkspanning Breedspoor

Finland bewerken

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
VR Sm5   Junakalusto Oy 2009, 2012, 2014 41 4 25 kV 50 Hz Breedspoor

Hongarije bewerken

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
MÁV 5341   Magyar Államvasutak (MÁV) 2007, 2009/2010, 2014/2015, 2015/2016 123 4 25 kV 50 Hz
GySEV 6341   Győr-Sopron-Ebenfurti Vasút (GySEV) 2014-2015 10 4 25 kV 50 Hz

Italië bewerken

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
ETR 350   FER 2011-2013 32 5 3000 volt gelijkspanning De draaistellen zijn door AnsaldoBreda vervaardigd.
ETR 155   SAD 2008 4 4 15 kV 16,7 Hz
3000 volt gelijkspanning
ETR 170   SAD 2008 4 6 15 kV 16,7 Hz
3000 volt gelijkspanning
ETR 340   ST 2009, 2011 22 4-6 3000 volt gelijkspanning De draaistellen zijn door AnsaldoBreda vervaardigd
ETR 330 Ferrovie del Gargano (FdG) 2009-2012 10 3-4 3000 volt gelijkspanning
ETR 340   Ferrotramviaria (FT) 2009, 2010 4 4 3000 volt gelijkspanning
ETR xxx Region Aostatal 2016 3 5 Dieselelektrisch en 3000 volt gelijkspanning Naar het Flirt 3-design

Noorwegen bewerken

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
BM 74   NSB 2011-2012, 2014 37
(1 gesloopt) 		5 15 kV 16,7 Hz Met afwijkend design
BM 75   NSB 2010-2015
2016-2018 		70
26[11] 		5 15 kV 16,7 Hz Met afwijkend design

Oekraïne bewerken

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
  УЗ(UZ) 2011-2012, 2014 1, meer verwacht [12] 4 3kV= & 25 kV~ Met afwijkend design

Polen bewerken

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
PKP EN 75   PKP 2008 4 4 3000 volt gelijkspanning
KM ER 75   KM 2008 10 4 3000 volt gelijkspanning
ŁKA EN 75   ŁKA 2015 20 2 3000 volt gelijkspanning Naar Flirt 3-design
PKP ED 160   PKP Intercity 2015[13] 20[14] 8 3000 volt gelijkspanning Naar Flirt 3-design

Servië bewerken

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
ŽS 413   Železnice Srbije (ŽS) 2014 21 4 25 kV 50 Hz Naar Flirt 3-design

Tsjechië bewerken

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
LEO Express   LEO Express 2012 5 5 3000 volt gelijkspanning Inzet op de trajecten
* Praag – Ostrava
* Praag – Staré Město

Verenigd Koninkrijk bewerken

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
Class 745, 755   Greater Anglia[15] 2019 24 10 25 kV 50 Hz elektrisch
24
14 		4
3 		Hybrid 25 kV 50 Hz met Dieselelektrisch

Verenigde Staten bewerken

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
Flirt 3   Fort Worth Transportation Authority
(TEX Rail) 		2017-2018 8 4 Dieselelektrisch[16]
Flirt 3   San Bernardino County Transportation Authority 2021 3 2 Dieselelektrisch[17]

Wit-Rusland bewerken

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
EPg   Belaroeskaja Tsjyhoenka
(BCh) of (BC) 		2011-2012 10 4 25 kV 50 Hz Breedspoor

Zweden bewerken

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
X 74   MTR 2015 6 5 15 kV 16,7 Hz Afgeleid van BM 74
Inzet op het traject Stockholm – Göteborg

Zwitserland bewerken

Series Afbeelding Vervoerder In dienst gesteld Aantal Aantal rijtuigen Aandrijving Opmerkingen
RABe 528

FLIRT-3 BLS MIKA

BLS 2021-2026 58 6 15 kV 16,7 Hz 30 voor Regio Express-Verkehr en 28 voor S-Bahn Bern[18]Tevens inzet op IR 66 Bern–Neuchâtel–La Chaux-de-Fonds
RABe 521   SBB 2004-2006 30[19] 4 15 kV 16,7 Hz Inzet op S-Bahn rond Basel en Zug
RABe 522   SBB 2011-2012
2017-2019 		14[19]
23[20] 		4 15 kV 16,7 Hz, 25 kV 50 Hz FLIRT France
RABe 523   SBB 2004-2005
2009-2010
2007-2009
2012-2017
2017 		12
19
12*
30
4[19] 		4 15 kV 16,7 Hz *12 stellen hernummerd uit de serie RABe 522, deze stellen zijn ook geschikt voor 25 kV 50 Hz
RABe 523.1

FLIRT-3

SBB 2021 14 4 15 kV 16,7 Hz Voor diensten in de RER-net in kanton Vaud, omgeving Lausanne, Montreux en Vevey,

Tijdelijk ook inzet van enkele treinstellen in kanton Ticino op treinen die niet verder dan Chiasso gaan.

RABe 524.0   Treni Regionali Ticino Lombardia (TILO)[21] 2007, 2013-2014 23 4 15 kV 16,7 Hz
3000 volt gelijkspanning 		Inzet in Ticino en op de verbindingen Ticino – Milaan
RABe 524.1   Treni Regionali Ticino Lombardia (TILO) 2010-2011
2014 		11
6 [19] 		6 15 kV 16,7 Hz
3000 volt gelijkspanning 		Inzet in Ticino en op de verbindingen Ticino – Milaan
RABe 524.3

FLIRT-3

Treni Regionali Ticino Lombardia (TILO) 2020 14 6 15 kV 16,7 Hz
3000 volt gelijkspanning 		Inzet in Ticino en op de verbindingen Ticino – Milaan
RABe 526   SOB 2007-2008, 2012-2013

2019-2021

23

10

4

4

15 kV 16,7 Hz FLIRT 1-2 design voor s-bahn

FLIRT-3 design met vernieuwde kop. Versterking van SOB TRAVERSO diensten en voor S-bahn diensten

RABe 526.1

FLIRT-3

SOB 2019
2020

2021

6

11

7

8
15 kV 16,7 Hz SOB TRAVERSO inzetgebied:

Luzern-Arth Goldau-Pfäffikon-Herisau-St. Gallen(VorAlpenExpress), Bern-Zürich-Thalwil-Pfäffikon-Chur(IR 35, Aare Linth) en Basel-Luzern/Zürich-Arth Goldau-Erstfeld-Airolo-Bellinzona-Locarno(IR 26/IR 46, Treno Gottardo)

RABe 527   TRN 2007, 2010 3 4 15 kV 16,7 Hz
RABe 527   TPF 2011-2012 8 4 15 kV 16,7 Hz

Zie ook bewerken

  • KISS, de dubbeldeksvariant van de FLIRT
  • Regio-Shuttle, een andere door Stadler geproduceerde lighttrain.

Externe link bewerken

Zie de categorie Stadler Flirt van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stadler_FLIRT&oldid=67371596"