Baelen
Baelen, in het Nederlands ook gespeld als Balen (Waals Bailou), is een plaats en gemeente in de provincie Luik in België. De gemeente telt ruim 4000 inwoners.
Gemeente in België .svg){kind=small}
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Geografie | |||
| Gewest |  Wallonië
| ||
| Provincie |  Luik
| ||
| Arrondissement | Verviers | ||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
85,65 km² (2021) 93,92% 1,48% 4,6% | ||
| Coördinaten | 50° 38' NB, 5° 58' OL | ||
| Bevolking (bron: Statbel) | |||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
4.518 (01/01/2023) 50,27% 49,73% 52,75 inw./km² | ||
| Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder |
(01/01/2023) 19,54% 61,93% 18,53% | ||
| Buitenlanders | 8,43% (01/01/2022) | ||
| Politiek en bestuur | |||
| Burgemeester | Maurice Fyon (ACBM) | ||
| Bestuur | ACBM | ||
| Zetels ACBM Trait d'Union Alternative |
15 9 5 1 | ||
| Economie | |||
| Gemiddeld inkomen | 20.157 euro/inw. (2020) | ||
| Werkloosheidsgraad | 7,82% (jan. 2019) | ||
| Overige informatie | |||
| Postcode 4837 4837 |
Deelgemeente Baelen Membach | ||
| Zonenummer | 087 | ||
| NIS-code | 63004 | ||
| Politiezone | Pays De Herve | ||
| Hulpverleningszone | Vesdre - Hoëgne & Plateau | ||
| Website | www.baelen.be | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| de Belgische provincie Luik met daarin de gemeente Baelen | |||
| |||
In de gemeente wordt een Duits-Nederlands (Ripuarisch-Limburgs) grensdialect gesproken, maar de gemeente kwam toch aan de Franstalige kant van de taalgrens terecht. Bij vastlegging van de taalgrens in 1963 werd wel de mogelijkheid opengelaten om zo nodig Nederlandstalige en/of Duitstalige faciliteiten in te stellen. Dit gebied wordt ook wel de Platdietse streek genoemd.
Kernen bewerken
Deelgemeenten bewerken
| # | Naam | Opp. (km²) |
Inwoners (2020) |
Inwoners per km² |
NIS-code |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Baelen | 14,29 | 3.356 | 235 | 63004A |
| 2 | Membach | 71,26 | 1.131 | 16 | 63004B |
Overige kernen bewerken
Nabijgelegen kernen bewerken
Geschiedenis bewerken
Tot de opheffing van het hertogdom Limburg was Baelen als oorspronkelijk karolingisch domein de hoofdplaats van een van de vijf Limburgse hoogbanken. Net als de rest van het hertogdom werd Baelen bij de annexatie van de Zuidelijke Nederlanden door de Franse Republiek in 1795 opgenomen in het toen gevormde departement Ourthe.
Recent is door een verzamelaar/historicus een grenssteen teruggevonden die stamt uit 1620. Deze driekantige grenssteen vermeldt aan twee kanten BALEN (voor Baelen) en aan de derde kant HC (voor Hendrik-Kapelle). Deze grenssteen is inmiddels gerestaureerd en kan worden bezichtigd voor het gemeentehuis van Lontzen.
Situatie in 1830 bewerken
Bij de onafhankelijkheid van België inventariseerde geograaf Philippe Vandermaelen in Baelen 275 woningen en 9 fabrieken, aangedreven door de Baelenbeek. Er waren 1916 inwoners. Het inventaris omvat verder details over de natuurlijke omgeving, bodems, landbouwproductie en veestapel. Ook het wegennetwerk van toen is beschreven.[1]
Bezienswaardigheden bewerken
- De Sint-Pauluskerk heeft een gedraaide torenspits en dateert uit de 10e eeuw. Toen in 1773 de kerkgevel werd gerestaureerd werd daarvoor rupsmarmer gebruikt, een steensoort waarvan de aders gevormd worden door fossiele plantenresten.
- Kasteel Vreuschemen
- Artboretum van Mefferscheid, een "kunst-arboretum" in het Hertogenwoud
Natuur en landschap bewerken
Baelen ligt op een hoogte van ongeveer 230 meter, in het dal van de Ruisseau de Baelen, een beekje dat nabij Dolhain in de Vesder uitmondt.
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976 bewerken
| Partij | 10-10-1976[2] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[3] | 14-10-2012[4] | 14-10-2018 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 11 | % | 11 | % | 11 | % | 13 | % | 13 | % | 15 | % | 15 | % | 15 |
| UNION1 / Trait d'Union2 | 53,121 | 7 | 57,881 | 7 | 63,811 | 7 | 63,891 | 9 | 72,91 | 10 | 43,871 | 6 | 32,121 | 5 | 31,882 | 5 |
| AC1 / ACBM2 | - | - | - | - | - | 56,131 | 9 | 51,242 | 8 | 49,392 | 9 | |||||
| PS1 / Alternative2 | 14,081 | 1 | - | - | - | - | - | - | 9,582 | 1 | ||||||
| POUR | - | - | - | - | - | - | 16,64 | 2 | 9,15 | 0 | ||||||
| ECOLO | - | - | - | 23,79 | 3 | 27,1 | 3 | - | - | - | ||||||
| EBM | - | - | - | 12,31 | 1 | - | - | - | - | |||||||
| RC | 18,26 | 2 | 42,12 | 4 | 36,19 | 4 | - | - | - | - | - | |||||
| CN | 14,54 | 1 | - | - | - | - | - | - | - | |||||||
| Totaal stemmen | 1839 | 1975 | 2129 | 2293 | 2415 | 2672 | 2819 | 2990 | ||||||||
| Opkomst % | 94,58 | 93,67 | 92,42 | 93,99 | 89,10 | 90,41 | ||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 5 | 5,16 | 6,81 | 6,15 | 8,16 | 4,79 | 5,36 | 6,42 | ||||||||
Demografische ontwikkeling bewerken
- Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen; 1976= inwoneraantal op 31 december
- 1880: afstand van het gehucht Dolhain in 1879 (1,26 km² met 1358 inwoners) aan de stad Limburg
Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente bewerken
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
- Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
| Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden | ||
|---|---|---|
| Jaar | Aantal[5] | |
| 1992 | 3.359 | |
| 1993 | 3.451 | |
| 1994 | 3.515 | |
| 1995 | 3.597 | |
| 1996 | 3.638 | |
| 1997 | 3.669 | |
| 1998 | 3.791 | |
| 1999 | 3.823 | |
| 2000 | 3.852 | |
| 2001 | 3.856 | |
| 2002 | 3.888 | |
| 2003 | 3.902 | |
| 2004 | 3.921 | |
| 2005 | 4.012 | |
| 2006 | 4.060 | |
| 2007 | 4.110 | |
| 2008 | 4.154 | |
| 2009 | 4.169 | |
| 2010 | 4.193 | |
| 2011 | 4.248 | |
| 2012 | 4.312 | |
| 2013 | 4.286 | |
| 2014 | 4.300 | |
| 2015 | 4.351 | |
| 2016 | 4.370 | |
| 2017 | 4.386 | |
| 2018 | 4.434 | |
| 2019 | 4.454 | |
| 2020 | 4.487 | |
| 2021 | 4.436 | |
| 2022 | 4.461 | |
| 2023 | 4.518 | |
| 2024 | ||
| 2025 | ||
| 2026 | ||
| 2027 | ||
| 2028 | ||
| 2029 | ||
| 2030 | ||
Externe link bewerken
