Portaal:In het nieuws/Wetenschap & Technologie/2012


 Nieuwsfeiten met betrekking tot wetenschap en technologie in 2012.

Januari - Maart

- 24 januari - Zonnewind treft Aarde

Poollicht
Poollicht
Een krachtige zonnewind, de grootste sinds 2005, heeft dinsdagavond de Aarde aangedaan. Het zorgde ervoor dat het poollicht (Aurora Borealis) zichtbaar was verschillende delen van de wereld, waaronder Zweden, Noorwegen en het noorden van Groot-Brittannië. Door een krachtige uitbarsting van de zon werd een wolk elektrisch geladen deeltjes, een plasmawolk, met een snelheid van 2000 km/s de ruimte ingeblazen.

- 4 februari - Kouderecord in Nederland

Rond 8.27 uur 's ochtends is in Lelystad de laagste temperatuur in Nederland in 27 jaar gemeten: 22,9 graden Celsius onder nul. Het Nederlandse kouderecord staat nog steeds op -27,4 graden, gemeten op 27 januari 1942 in Winterswijk. (Kouderecord in Lelystad)


- 7 februari - Restant van oceaan op Mars

Mars
Mars
De Europese Ruimtevaartorganisatie ESA heeft met Mars Express-satelliet sporen van een grote oceaan gevonden op de planeet Mars. Vermoedelijk is de oceaan drie miljard geleden ontstaan door de catastrofale inslag van een meteoriet. Die oceaan had echter een korte levensduur van ongeveer een miljoen jaar; te kort om leven te kunnen vormen.

- 20 februari - Viroloog Renato Dulbecco overleden

Renato Dulbecco
Renato Dulbecco
De Italiaans-Amerikaanse Nobelprijswinnaar Renato Dulbecco is op 97-jarige leeftijd in het Amerikaanse San Diego overleden. Hij werd in 1975 onderscheiden met de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde voor zijn baanbrekend werk op het gebied van reverse-transcriptase. Als hoogleraar biologie aan het CalTech voerde hij onderzoek uit naar de link tussen genetische mutaties en kanker.

- 16 maart - Neutrino niet sneller dan het licht

Het Europees Centrum voor Kernonderzoek (CERN) heeft bekendgemaakt dat het eerdere onderzoeksresultaat, waaruit zou blijken dat neutrino's sneller dan de lichtsnelheid bewegen, niet blijkt te kloppen. Er is tijdens het onderzoek een meetfout gemaakt. Een kapotte glasvezelkabel zou schuldig zijn aan de foutieve tijdsmeting.


- 26 maart - Cameron op diepste oceaanpunt

James Cameron
James Cameron
Titanic-regisseur James Cameron duikt met behulp van de eenpersoonsduikboot Deepsea Challenger voor het eerst in 52 jaar naar elf kilometer diepte in de Marianentrog, ten noorden van Papoea-Nieuw-Guinea in de Stille Oceaan. In opdracht van National Geographic gaat hij met de filmopnames een documentaire te maken over het dierenleven op die grote diepte. Het was de eerste keer sinds Jacques Piccard en Don Walsh in 1960 afdaalden in de Marianentrog in de bathyscaaf Trieste dat een mens zo diep afdaalde.

April - Juni

- 12 april - Majorana-deeltje ontdekt in Delft

Onderzoekers van de TU Delft melden de dat ze erin zijn geslaagd om een nieuw deeltje waar te nemen. Het betreft het al in 1937 door de Italiaanse natuurkundige Ettore Majorana uit de kwantummechanica voorspelde Majorana-deeltje. Een bijzondere eigenschap van dit elementaire deeltje is dat het zijn eigen anti-deeltje is.


- 9 mei - Einde voor ESA-satelliet Envisat

ESA, de Europese Ruimtevaartorganisatie, beëindigt voorlopig de missie van de observatiesatelliet Envisat. Op 8 april, iets meer dan tien jaar na de lancering, werd de communicatie met de Europese milieusatelliet verbroken. Sinds 2002 had de satelliet gegevens verzameld over land, atmosfeer, oceanen en ijskappen die inzicht gaven in de factoren die bijdragen aan klimaatverandering.


- 1 juni - Naam voor nieuwe elementen

De Internationale Unie van Zuivere en Toegepast Scheikunde (IUPAC) heeft bekend gemaakt dat element 114 voortaan door het leven gaat als flerovium (Fl), als eerbetuiging aan het Flerov Laboratorium van het Gezamenlijk Instituut voor Kernonderzoek in Doebna. Element 116 heet voortaan livermorium (Lv) en is vernoemd naar het Lawrence Livermore National Laboratory in Californië. Beide elementen komen in de natuur niet voor, zodra ze zijn vervaardigd vervallen de atomen binnen enkele sceconden.


- 4 juni - Winnaars NWO-Spinozapremie

De Spinozapremie, uitgereikt door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), gaat dit jaar naar vier hoogleraren. De prijs wordt uitgereikt aan microbioloog Mike Jetten, wiskundige Ieke Moerdijk, antropoloog Annemarie Mol en astronoom Xander Tielens.


- 16 juni - Eerste Chinese vrouw in de ruimte

Liu Yang vertrekt met de missie Shenzhou 9 en wordt daarmee de eerste Chinese vrouw in de ruimte. Doel van deze tiendaagse missie is een bemande koppeling te maken met het Chinese ruimtestation Tiangong 1 (ofwel 'Hemels Paleis').

Juli - September

- 1 juli - Kuipers terug op aarde

André Kuipers in het ISS op 3 februari 2012.
André Kuipers in het ISS op 3 februari 2012.
De Nederlandse ruimtevaarder André Kuipers veilig in Kazachstan geland, na een verblijf van 193 dagen in de ruimte. Hij keert met collega's Donald Pettit en Oleg Kononenko terug van het Internationaal ruimtestation ISS. De landing, die volledig volgens schema verliep, kon live op de Nederlandse televisie worden gevolgd.Wikinieuws

- 4 juli - Bestaan higgsdeeltje bewezen

Wetenschappers van het CERN-instituut in Genève maken bekend dat er een deeltje is ontdekt dat naar alle waarschijnlijkheid het door Peter Higgs voorspelde higgsboson is. Het higgsboson is de drager van het higgsveld, een alom aanwezig energieveld waar deeltjes massa krijgen omdat ze door dit veld bewegen. Verder onderzoek zal moeten uitwijzen of het hier gaat om het higgsboson of om een tot nu toe onbekend deeltje.


- 10 juli - Tweede Maasvlakte dicht

Tweede Maasvlakte (rood)
Tweede Maasvlakte (rood)

Koningin Beatrix heeft met een druk op de knop het startschot gegeven voor het dichten van het laatste zeegat van de Tweede Maasvlakte. Met de komst van de Tweede Maasvlakte wordt het Rotterdamse havengebied twintig procent groter en komt de kustlijn 3½ kilometer verder in zee te liggen.


- 6 augustus - Curiosity geland op Mars

Artistieke impressie van de Mars Science Laboratory op Mars
Artistieke impressie van de Mars Science Laboratory op Mars

De Amerikaanse verkenner Curiosity is veilig op Mars geland. Kort na de landing ontving NASA al de eerste twee foto's. De komende twee jaar gaat de marsverkenner – een rijdend laboratorium ter grote van een auto – op zoek naar sporen van leven op de rode planeet.


- 20 september - Fossiel Limburg is mosasauriër

Het onlangs in Limburg ontdekte fossiel is een 13 meter lange mosasauriër, ook wel maashagedis genoemd. De fossiele resten zijn 67,8 miljoen jaar oud. Van het prehistorische dier zijn in een mergelgroeve delen van de kop, romp en staart gevonden.

Oktober - December

- 14 oktober - Nobelprijzen 2012

Het Nobelcomité heeft de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde toegekend aan de Brit John Gurdon en de Japanner Shinya Yamanaka, voor de ontdekking dat volwassen cellen kunnen worden 'herprogrammeerd' tot stamcel. De Nobelprijs voor de Natuurkunde gaat naar de Fransman Serge Haroche en de Amerikaan David Wineland die onafhankelijk van elkaar onderzoek deden naar de kwantumoptica en de Nobelprijs voor de Scheikunde gaat naar de Amerikanen Robert Lefkowitz en Brian Kobilka die uitvonden hoe cellen luisteren naar de rest van het lichaam en de buitenwereld.


- 20 oktober - Pionier beenmergtransplanatie dood

Op 92-jarige leeftijd is de Amerikaanse arts Edward Donnall Thomas overleden. Hij was een pionier op het gebied van beenmergtransplantaties, waarvoor hij in 1990 de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde kreeg. In de jaren 1950 voerde Thomas de eerste transplantatie uit bij een eeneiige tweeling, later maakte hij transplantaties mogelijk tussen vervanten en in de jaren 1970 ook tussen mensen zonder bloedband.


- 14 november - Genoom varken bekend

Onder leiding van de universiteit van Wageningen zijn wetenschappers na twintig jaar werk erin geslaagd het complete DNA-profiel van het varken in kaart te brengen. Omdat varkens biologisch gezien veel op mensen lijken kan dit helpen bij het onderzoek naar menselijke ziekten, zoals obesitas, alzheimer en diabetes.


- 9 december - Astronoom Patrick Moore overleden

Patrick Moore
Patrick Moore

Op 89-jarige leeftijd is de populaire Britse astronoom Sir Patrick Moore overleden. Naast sterrenkundige was hij ook tv-presentator. Vanaf 1957 had hij een maandelijks BBC-programma over astronomie The Sky at Night. Hij zou het programma ruim 50 jaar presenteren.

Wetenschaps- en technologienieuws van voorgaande jaren:
2004 - 2005 - 2006 - 2007 - 2008 - 2009 - 2010 - 2011 - 2012 - 2013 - 2014 - 2015 - 2016 - 2017 - 2018 - 2019 - 2020 - 2021 - 2022