De vijftig motorrijtuigen mDDM van de Nederlandse Spoorwegen zijn in de jaren 1990 gebouwd om te worden toegevoegd aan de dubbeldeks DD-AR-stoptreinserie. Ze werden tussen 2011 en 2014 gerenoveerd en geschikt gemaakt voor intercitydiensten.

mDDM
Een mDDM motorwagen en een gereviseerde DDZ motorwagen op station Bilthoven.
Aantal 50
Aanschafkosten ƒ 575 miljoen[1]
Serie 390 7701-390 7750
Fabrikant De Dietrich/Adtranz vroeger AEG
Vervoerder NS
Bouwjaar 1996-1998
Indienststelling 1996-1998
Uit dienst 2013 (verbouwd tot DDZ-motorrijtuig)

2020 (onderzoek naar trilingen tijdens hard rijden)

Samenstelling DD-AR: mABk
DDZ: mBk
Aantal delen 1
Asindeling Bo'Bo'Bo'
Assen 6
Spoorwijdte 1435 mm
Massa leeg: 80 ton
dienst: 84 ton[2]
Lengte over buffers 21,390 m[2]
Breedte 2,780 m[2]
Hoogte 4,606 m[2]
Maximumsnelheid 140 km/h
Dienstsnelheid 140 km/h
Wieldoorsnee 920 mm (nieuw)[2]
Deuren 4
Deurbreedte 900 mm[2]
Aantal zitplaatsen DD-AR: 56[2]
Zitplaatsen 1e klas DD-AR: 16[2]
DDZ: 0
Zitplaatsen 2e klas DD-AR: 32[2]
DDZ: 44
Aantal klapzittingen DD-AR: 8[2]
DDZ: 6
Fietsplaatsen 0
Techniek
Stroomsysteem 1800 V =
Voeding elektrisch
Vermogen 2,34 MW[2]
Uurvermogen 400 kW per motor[2]
Continuvermogen 1,97 MW[2]
Aantal motoren asynchroon[2]
Treinbeïnvloeding ATB-EG Fase 4[3]
Treinradio GSM-R
Remvermogen max. 2,34 MW[2]
continu 1,97 MW[2]
Koppeling BSI
Radstand 2750 mm[2]
Draaistelafstand 7250 mm[2]
Wisselrichters Adtranz GTO VVVF
Overbrengingsverhouding 1:4,294[2]
Portaal  Portaalicoon   Openbaar vervoer
Verkeer & Vervoer

Achtergrond bewerken

DD-AR was, om een snelle inzet mogelijk te maken, geleverd zonder motorrijtuigen. In plaats daarvan werden locomotieven van serie 1700 ingezet, dit gebeurde tot 15 december 2019 deels nog steeds, waarna DDM-1 en DD-AR uit de dienst gingen. Om treinstellen te kunnen samenstellen, en de 1700'en elders te kunnen inzetten, werden extra motorrijtuigen aangeschaft. Deze werden in 1996 in dienst gesteld. De vrijkomende 1700'en vervingen vervolgens de oude elektrische locomotieven uit de jaren 1950 (series 1100, 1200 en 1300). NS had een optie op een vervolgserie van 29 motorrijtuigen, maar die werd wegens bezuinigingen niet in een bestelling omgezet. Hierdoor bleef een deel van het DDM-park voor de tractie aangewezen op een loc 1700.

De motorrijtuigen zijn verwant aan de DD-AR stuurstandrijtuigen, maar ze zijn korter. Op het benedendek bevindt zich de apparatenruimte, zodat passagiers alleen op het bovendek plaats kunnen nemen. De vloer van het bovendek is iets lager dan die in de andere rijtuigen, zodat er geen gebogen ruiten nodig zijn. De mDDM had 16 zitplaatsen in de eerste klas, en 32 zitplaatsen in de tweede klas. Sinds de renovatie zijn er alleen nog zitplaatsen tweede klas in de motorrijtuigen.

Omdat de motorrijtuigen uitwisselbaar en koppelbaar moeten zijn met de 1700'en, waarmee ze in treinschakeling kunnen rijden, moeten ze minimaal een vermogen van 2400 kW kunnen leveren. Daar dit niet mogelijk wordt geacht met slechts twee draaistellen, worden de rijtuigen op drie draaistellen geplaatst, waardoor de bijzondere asindeling Bo'Bo'Bo' is gekozen.

Inzet sinds 11 december 2022 bewerken

Serie Treinsoort Route Bijzonderheden
500 Intercity (NS) Rotterdam CentraalUtrecht CentraalAmersfoort CentraalZwolleAssenGroningen Vormt tussen Rotterdam Centraal en Zwolle een halfuurdienst met serie 600. Vormt tussen Zwolle en Groningen een halfuurdienst met serie 700. Stopt tussen Zwolle en Groningen alleen 's morgens vroeg en 's avonds laat op alle stations.
600 Intercity (NS) LeeuwardenMeppelZwolleAmersfoort CentraalUtrecht CentraalRotterdam Centraal Vormt tussen Rotterdam Centraal en Zwolle een halfuurdienst met serie 500. Vormt tussen Zwolle en Leeuwarden een halfuurdienst met serie 1800. Stopt tussen Zwolle en Leeuwarden alleen 's morgens vroeg en 's avonds laat op alle stations.
700 Intercity (NS) Den Haag CentraalSchiphol AirportAmsterdam ZuidAlmere CentrumLelystad CentrumZwolleAssenGroningen Vormt tussen Den Haag Centraal en Zwolle een halfuurdienst met serie 1800. Vormt tussen Lelystad Centrum en Leiden Centraal samen met de 1800 een scheve kwartierdienst met de serie 2400. Vormt tussen Zwolle en Groningen een halfuurdienst met serie 500. Stopt tussen Zwolle en Groningen alleen 's morgens vroeg en 's avonds laat op alle stations.
1600 Intercity (NS) Schiphol AirportAmsterdam ZuidDuivendrechtHilversumAmersfoort CentraalApeldoornDeventerAlmeloHengeloEnschede Vormt tussen Schiphol en Amersfoort Centraal een halfuursdienst met serie 11600. Vormt tussen Amersfoort Centraal en Enschede een halfuursdienst met serie 1700.
1700 Intercity (NS) Den Haag CentraalGoudaUtrecht CentraalAmersfoort CentraalApeldoornDeventerAlmeloHengeloEnschede Vormt tussen Den Haag Centraal en Amersfoort Centraal een halfuursdienst met serie 11700. Vormt tussen Amersfoort Centraal en Enschede een halfuursdienst met serie 1600.
1800 Intercity (NS) Den Haag CentraalSchiphol AirportAmsterdam ZuidAlmere CentrumLelystad CentrumZwolleMeppelLeeuwarden Vormt een halfuurdienst tussen Den Haag Centraal en Zwolle met serie 700 en tussen Zwolle en Leeuwarden met serie 600.
3600 Intercity (NS) RoosendaalBredaTilburg's-HertogenboschNijmegenArnhem CentraalDierenZutphenDeventerZwolle
11600 Intercity (NS) Schiphol AirportAmsterdam ZuidDuivendrechtHilversumAmersfoort CentraalAmersfoort Schothorst Vormt tussen Schiphol Airport en Amersfoort Centraal een halfuurdienst met serie 1600. Vormt tussen Amersfoort Centraal en Amersfoort Schothorst een halfuurdienst met serie 11700.
11700 Intercity (NS) Amersfoort SchothorstAmersfoort CentraalUtrecht CentraalGoudaDen Haag Centraal Vormt tussen Den Haag Centraal en Amersfoort Centraal een halfuurdienst met serie 1700. Vormt tussen Amersfoort Centraal en Amersfoort Schothorst een halfuurdienst met serie 11600.

Modernisering bewerken

 
De nieuwe verschijningsvorm van mDDM na modernisering
 
Het interieur van een mDDM, grotendeels gelijk aan DD-AR, met uitzondering van de niet gebogen ramen
 
DD-AR met mDDM rijdt in de omgeving van Hoorn richting Enkhuizen.
  Zie Dubbeldekker Zonering voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In 2009 is NedTrain begonnen met de renovatie van alle 50 mDDM's als onderdeel van de modernisering van het grootste deel van het DD-AR-materieel. De rijtuigen worden verbouwd tot Intercitytreinen met een moderne uitstraling. De nieuwe aanduiding is Dubbeldekker Zonering (DDZ).[4] In totaal 250 rijtuigen worden tot DDZ verbouwd. Hiermee worden 50 treinstellen (30 vierdelige en 20 zesdelige) gevormd, elk met een mDDM. Het eerste stel was eind 2011 gereed, het laatste is in 2014 afgeleverd. Met deze modernisering werd het combineren met treinen voorzien van de locomotief serie 1700 niet meer mogelijk.

Zie de categorie DDM van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.