Kasteel Reijmersbeek

rijksmonument op Reijmersbekerweg 30 in Nuth, Nederland
(Doorverwezen vanaf Kasteel Reymersbeek)

Kasteel Reymersbeek is een kasteel in de Nederlands-Limburgse gemeente Beekdaelen. Het is gelegen in het dal van de Geleenbeek en ligt ingeklemd tussen het industrieterrein Breinder, de autosnelweg A76 en de spoorlijn Sittard-Heerlen. Het kasteel is een rijksmonument.

Kasteel Reijmersbeek te Nuth

Beschrijving van het kasteel Reijmersbeek

bewerken

Het huidige kasteel Reijmersbeek stamt uit de zestiende eeuw, maar het huidige uiterlijk is grotendeels uit de achttiende eeuw. Het kelderplan bezit een zwaar achtribbig kruisgewelf. Het hoofdgebouw met verdieping is opgetrokken uit baksteen met speklagen en is afgedekt met een mansardedak. De hoektoren dateert uit de zestiende eeuw. De Oostenrijkse uienvormige spits op dit torentje werd in 1970 aangebracht[1]. De voorgevel van het kasteel is voorzien van een klein fronton. De rechterzijgevel heeft mogelijk in plaats van topgevels in de trant van kasteel Schaesberg een krulgevel gehad, aangezien zich in de rechtertop een mergelblok met ronde contour bevindt. Het herenhuis beschikt over een kamer in Lodewijk XVI-stijl.[2] Het kasteelterrein was in het verleden omgeven door visvijvers die gevoed worden door de Geleenbeek. Tegenwoordig resteert slechts een vijver in de aangelegde parktuin. Ten zuiden van het kasteel ligt de grote U-vormige kasteelboerderij die dateert uit de zeventiende en achttiende eeuw. Twee evenwijdig door schilddaken gedekte zijvleugels worden onderling verbonden door een lage voorgevel die voorzien is van een poortgebouw met tentdak. Bij de restauratie van 2001 is het hoofdgebouw van zijn witte pleisterlaag ontdaan, waardoor de speklagen opnieuw zichtbaar werden. De bouwstijl van kasteel Reijmersbeek vertoont sterke overeenkomsten met die van kasteel Schaesberg en kasteel Puth.

Geschiedenis en bewoners

bewerken
 
Kasteel Reijmersbeek bij Nagelbeek op de Ferrariskaart van 1771-1775. Hier per ongeluk vermeldt als 'Nieuhoff'!

Tot aan de Franse Tijd

bewerken

Het ontstaan van kasteel Reijmersbeek moet waarschijnlijk in de veertiende eeuw geplaatst worden. In die eeuw is er sprake van jonker Barthelomeus van Reijmersbeek. Kasteel Reijmersbeek heeft van oudsher sterke banden met het dorp Schinnen. Het kasteel behoorde van oudsher tot de parochie Schinnen en was leenroerig aan het leenhof van kasteel Terborgh. Van de pachthoeve Groot Breinderade werd de ligging veelal omschreven als ‘bij Reijmersbeek’. Ook geeft Vonk (2010) aan, dat Reijmersbeek een aanzienlijk aantal laatgoederen bezat in het dorp Schinnen.[3] De eigenaren van Reijmersbeek hebben het landgoed in de loop der tijd uitgebreid met o.a. bezittingen van het leenhof van Merkelbeek en het laathof Nieuwenhof te Nuth. Sinds 1479 beschikken de eigenaren van het kasteel Reijmersbeek over een eigen altaar –het Reijmersbeeker koor- en grafkelder in de Sint-Dionysiuskerk van Schinnen. Wegens oorlogsgeweld ging het kasteel en de slotkapel verloren.[4] In 1626 wordt het dorp Nuth afgescheiden van de hoofdbank Klimmen en wordt een zelfstandige heerlijkheid onder de familie Van Eynatten, heren van Reijmersbeek. Het kasteel Reijmersbeek is vanaf die tijd de heerlijkheidszetel. De laatste familietelg te Reijmersbeek was Karel Theodoor van Eynatten,gehuwd met Balduina Amelia Walbugis, barones van Rolshausen. Hij werd in 1782 heer van Nuth en Reijmersbeek.

 
Familiewapen van Eynatten

Vanaf de Franse Tijd

bewerken

In 1809 verkoopt Karel Theodoor van Eijnatten kasteel Reijmersbeek aan de rechtsgeleerde Paul Lekens uit Maastricht. Zoon Paul August Lekens, gehuwd met Henriette de Montaigne wordt in 1813 burgemeester van Nuth en volgt zijn vader op als eigenaar van Reijmersbeek. Zijn dochter Maria Louisa Paulina Josephina Augustina Lekens huwde baron Alphonse Hilaire Joseph Hubert Michiels van Kessenich en dit echtpaar woonde tot hun dood op het kasteel. Michiels van Kessenich (1843-1922) was lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal voor de provincie Limburg van 1899 1922. Naast zijn politieke carrière was hij ook grootgrondbezitter.

  • Kasteel Reijmersbeek zou gefungeerd hebben als vergaderplek voor de zogenaamde Kring van Reijmersbeek. Volgens kerkhistorici speelt de geheimzinnige Kring van Reijmersbeek in 1968 een belangrijke rol bij de benoeming van dr. Joannes Matthijs Gijsen tot bisschop van Roermond. De kring zou bestaan uit invloedrijke Rooms-katholieken: adel, regenten en geestelijken, die zich zorgen maken over de democratische koers die de Limburgse kerkprovincie vanaf de jaren ’60 vaart. .[5][6]
  • Kasteel Reijmersbeek heeft eveneens gefungeerd als decor voor diverse films. Onder meer in de film Billy Turf het dikste studentje ter wereld wordt zowel binnen als buiten het kasteel opgenomen. De film is geproduceerd door Rex Films. .[7]