Huize Stalberg
Huize Stalberg is een van de oudste boerenhofsteden en een monumentaal pand in de Venlose Bantuin, in de wijk Stalberg aan de voet van de steilrand.
| Huize Stalberg | ||
|---|---|---|
| ||
Huize Stalberg, anno 2010
| ||
| Coördinaten | 51° 22′ NB, 6° 11′ OL | |
| Algemeen | ||
| Kasteeltype | Herenhuis met erf (Havezate) | |
| Eigenaar | Particulier | |
| Huidige functie | woning | |
| Gebouwd in | 1389 | |
| Herbouwd in | 17e eeuw | |
| Monumentale status | Rijksmonument | |
| Monumentnummer | 37174 | |
| Website | http://www.stalberg.nl/ | |
| ||
De gevelsteen
| ||
| Kaart | ||
  | ||
De centraal in de wijk Stalberg gelegen rechthoekige zeventiende-eeuwse hoeve was oorspronkelijk omgeven door een gracht.[1] Er zijn twee theorieën over de herkomst van de naam. De eerste stelt dat de hoeve haar naam kreeg vanwege de voor die tijd immense paardenstallen. De andere stelt dat de naam afstamt van de gerenommeerde familie Van Stalbergen. Zeker is dat de boerderij paardenstallen had en de familie Van Stalbergen zich in Venlo had gevestigd. Mogelijk heeft de familie haar naam ontleend aan de plek.
Oorsprong Bewerken
Volgens Henri Uyttenbroeck, die in deel IV van zijn Bijdragen tot de geschiedenis van Venlo de straten van Venlo omschrijft, is de familie afkomstig uit Well.[2] Daar heeft zich, bij De Hamert aan de Maas tegenover kasteel Ooijen, een burcht De Stalberg bevonden.[3] Reinardus de Stalberg was in 1118 getuige van de stichting van een kerk in Wassenberg. De familie was in die tijd nog een van roofridders met de oude burcht als uitvalsbasis. In 1914, toen Uyttenbroecks boek werd gepubliceerd, bestond aldaar nog slechts de bij de burcht behorende Stalbergerhof; de burcht zelf was toen al verwoest. In 1359 en 1375 hadden de hertogen een landvrede gesloten en werden de roversnesten in de regio intensief belegerd en verwoest. In de 15e eeuw werd het kasteel nogmaals verwoest.[1] Bij opgravingen zijn restanten hiervan aangetroffen. In 1897 werden de resten van dit kasteel bij opgravingen blootgelegd, waarbij duidelijk de sporen van verwoesting herkenbaar waren. De hofstede in Venlo schijnt te zijn gebouwd naar voorbeeld van de verdwenen burcht in Well.[2]
Familie Van Stalbergen Bewerken
Gerard van Stalbergen sr. betaalde in 1389 '4 oude schilden, 23 placken en 4 deniers' om burger van Venlo te worden. Omstreeks die tijd bouwde hij ook zijn huis, Huis Stalberg. Het was al snel een belangrijk huis, omdat het huis Gerard het recht gaf "verschreven te worden onder de ridderschap van het Gelders Overkwartier en hem toegang gaf tot de vergaderingen der edelen op de kwartiersdagen te Roermond". Op de kaart van Jacob van Deventer staat het Huis Stalberg afgebeeld.
De zoon van Gerard, Gerard van Stalbergen jr., werd later een van de twee burgemeesters van Venlo. Ook latere afstammelingen verworven belangrijke posities. De familie stierf in de loop van de 17e eeuw uit.
Monumentale architectuur Bewerken
Naast de ingang bevindt zich een laatgotische gevelsteen met het wapen van de adellijke familie Van Stalbergen. Het huis en de heerlijkheid gingen in de zeventiende eeuw over aan de magistratenfamilie Romer en kwamen in de achttiende eeuw in bezit van de in Venlo eveneens invloedrijke familie Van Varo, waarvan de laatste telg het goed in 1827 verkocht. In het begin van de 20e eeuw werd de hoeve door nieuwe bewoners gerestaureerd, evenals aan het begin van de 21e eeuw, wederom door nieuwe bewoners.
Externe link Bewerken
Bronnen, noten en/of referenties
|
