Associatie van vetkruid en tijm
De associatie van vetkruid en tijm (Sedo-Thymetum pulegioidis) is een associatie van het verbond van droge stroomdalgraslanden, een bloemrijke en kleurrijke plantengemeenschap van droge, kalkarme zandgronden in Nederland, België en Duitsland.
| Associatie van vetkruid en tijm | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Associatie van vetkruid en tijm met zacht vetkruid | |||||||
| Syntaxonomische indeling | |||||||
| |||||||
| Associatie | |||||||
| Sedo-Thymetum pulegioidis Doing ex Weeda, Doing & Schaminée | |||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
|
Naamgeving en codering bewerken
- Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r14Bc01
- BWK-karteringscode: hu
- Natura2000-habitattypecode (EU-code): H6120
- Corine biotope: 34.12 Pelouses des sables calcaires
- Eunis Habitat Types: E1.12 Euro-Siberian pioneer calcareous sand swards
De wetenschappelijke naam Sedo-Thymetum pulegioidis is afgeleid van de botanische namen van twee opvallende soorten voor de associatie, de kensoort zacht vetkruid (Sedum sexangulare) en grote tijm (Thymus pulegioides).
Fysiognomie bewerken
De associatie van vetkruid en tijm is dikwijls een bloemrijke gemeenschap die opvalt door de overwegend witte en gele bloemkleuren.
Symmorfologie bewerken
Het is een pioniervegetatie met een open tot min of meer gesloten grasmat. De kruidlaag blijft laag en bestaat overwegend uit grassen, eenjarige en overblijvende kruiden. De boom- en struiklaag zijn afwezig. Een moslaag is meestal aanwezig, maar weinig soortenrijk.
Ecologie bewerken
Deze plantengemeenschap vindt men vooral in stroomdalgraslanden op droge, kalkarme zandige bodem, maar kan lokaal ook op kalkrijkere standplaatsen voorkomen waar pleksgewijze bodemverstoring plaatsvindt, bijvoorbeeld op beweide of betreden plekken. Meestal is dit op voormalige stuwwallen of andere hooggelegen zandgronden in grote rivierdalen.
Subassociaties in Nederland en Vlaanderen bewerken
In Nederland en Vlaanderen komen twee subassociaties van de associatie van vetkruid en tijm voor.
Subassociatie met klein vogelpootje bewerken
In de subassociatie met klein vogelpootje (Sedo-Thymetum ornithopodetosum) is klein vogelpootje een differentiërende soort. Deze subassociatie heeft als syntaxoncode voor Nederland r14Bc01a.
Subassociatie met sikkelklaver bewerken
In de subassociatie met sikkelklaver (Sedo-Thymetum medicaginetsum) is sikkelklaver een differentiërende soort. Deze subassociatie heeft als syntaxoncode voor Nederland r14Bc01b.
Verspreiding bewerken
Het verspreidingsgebied van de associatie van vetkruid en tijm omvat Nederland, België en Duitsland. Ze is overal zeldzaam en bedreigd.
In Nederland vindt men ze vooral op de terrassen van de Maas in Noord-Limburg en Noord-Brabant, langs de IJssel en de Overijsselse Vecht.
In Vlaanderen zijn goede voorbeelden van deze associatie niet meer voorradig, maar in de kuststreek en langs de Grensmaas vinden we nog graslanden waar enkele van de kensoorten voorkomen.
Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen bewerken
Deze associatie heeft vooral zacht vetkruid, tripmadam, liggende ereprijs, zandwolfsmelk en kaal breukkruid als kensoorten, dikwijls in combinatie met andere verbonds-, orde- en klassekensoorten. Vele van deze soorten zijn zeldzaam tot zeer zeldzaam. In België en Nederland verdwenen soorten als de Kartuizer anjer en het wildemanskruid maakten in het verleden ook deel uit van deze lijst.
| Kensoort | Diff.soort | Presentie | Triviale naam | Botanische naam | Opmerking | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kruidlaag | ||||||
| kA | - | > 60% | zacht vetkruid | Sedum sexangulare | 
| |
| kA | - | > 30% | tripmadam | Sedum rupestre | 
| |
| kA | - | > 20% | liggende ereprijs | Veronica prostrata | 
| |
| kA | - | > 20% | kaal breukkruid | Herniaria glabra | _(Smoother_Rupture-wort)_-_(flowering),_Lentse_Waard,_the_Netherlands.jpg)
| |
| kA | - | < 10% | zandwolfsmelk | Euphorbia seguieriana | 
| |
| kV | - | > 40% | voorjaarsganzerik | Potentilla tabernaemontani | 
| |
| kV | - | > 10% | handjesgras | Cynodon dactylon | .jpg)
| |
| kV | - | < 10% | cipreswolfsmelk | Euphorbia cyparissias | 
| |
| kV | - | - | kartuizer anjer | Dianthus carthusianorum | niet in België en Nederland | 
|
| kV | - | - | wildemanskruid | Pulsatilla vulgaris | niet in België en Nederland | 
|
| kO | - | > 20% | liggende klaver | Trifolium campestre | 
| |
| kO | - | > 20% | hazenpootje | Trifolium arvense | 
| |
| kO | - | > 20% | overblijvende hardbloem | Scleranthus perennis | 
| |
| kO | - | > 10% | viltganzerik | Potentilla argentea | 
| |
| kO | - | > 10% | klein timoteegras | Phleum pratense subsp. serotinum | 
| |
| kK | - | > 70% | geel walstro | Galium verum | 
| |
| kK | - | > 50% | gewoon biggenkruid | Hypochaeris radicata | 
| |
| kK | - | > 40% | zandhoornbloem | Cerastium semidecandrum | 
| |
| kK | - | > 30% | zandzegge | Carex arenaria | 
| |
| kK | - | > 20% | vroegeling | Erophila verna | .jpg)
| |
| kK | - | > 10% | kleine leeuwentand | Leontodon saxatilis | .jpg)
| |
| bg | - | duizendblad | Achillea millefolium | 
| ||
| bg | - | smalle weegbree | Plantago lanceolata | 
| ||
| bg | - | akkerhoornbloem | Cerastium semidecandrum |
| ||
| bg | - | schapenzuring | Rumex acetosella | 
| ||
| bg | - | muizenoor | Pilosella officinarum | 
| ||
| bg | - | grote tijm | Thymus pulegioides | 
| ||
| Moslaag | ||||||
| kK | - | > 20% | gewoon klauwtjesmos | Hypnum cupressiforme | 
| |
| kK | - | > 20% | grijze bischopsmuts | Racomitrium canescens | _3261.jpg)
| |
| kK | - | > 10% | gewoon purpersteeltje | Ceratodon purpureus | _2259.JPG)
| |
Bedreiging en bescherming bewerken
Deze associatie wordt vooral bedreigd door verwaarlozing. Typisch voor een pioniersvegetatie, is beweiding of een beheer gericht op het veroorzaken van lokale bodemerosie noodzakelijk om ze te laten voortbestaan.
Zie ook bewerken
Bronnen, noten en/of referenties
|