Lijst van betwiste gebieden
Dit is een lijst van betwiste gebieden in de wereld. Betwiste territoriale wateren zijn niet in de lijst opgenomen.
Algemeen
Hou voor opname in de lijst de volgende zaken in het achterhoofd:
- Deze pagina betreft territoriale twisten tussen erkende, beperkt erkende en niet erkende staten met een grondgebied dat ze controleren;
- Deze pagina gaat niet over separatistische of irredentistische organisaties of bewegingen. Daarvoor is deze pagina;
- Deze pagina gaat over betwiste gebieden in de tegenwoordige tijd;
- Conflicten die in het verleden gespeeld hebben en die (al lang) opgelost zijn horen niet op deze lijst;
- Zorg voor onderbouwing van de toevoeging of wijziging aan de lijst, bijvoorbeeld:
- Zorg ervoor dat in de pagina over het betreffende gebied uitleg of achtergrond over het dispuut staat, met gebruik van bronnen en referenties;
- Zorg voor een korte omschrijving in onderstaande tabellen, met gebruik van verifieerbare bronnen, als er geen aparte pagina is of er geen informatie over het conflict aanwezig is in die pagina.
Let op: deze lijst kan nog onjuiste informatie bevatten (november 2022).
Betwiste gebieden tussen erkende soevereine staten
Afrika
Gebied | Besturende landen | Andere claimende landen | Opmerkingen |
---|---|---|---|
Abyei, Heglig, Jodha, Kafia Kingi en Kaka | Soedan | Zuid-Soedan | Abyei is een olierijke regio, die door zowel Soedan als Zuid-Soedan wordt opgeëist. Het gebied werd in mei 2011, vlak voor de onafhankelijkheid van Zuid-Soedan, door Soedanese troepen bezet. In het gebied is de VN-vredesmacht UNISFA actief. Ook het plaatsje Heglig en de mineraalrijke regio Kafia Kingi worden door Zuid-Soedan geclaimd, maar staan onder Soedanese controle. |
Al-Fashaga | Soedan | Ethiopië | Al-Fashaga is een vruchtbaar gebied, dat door zowel Soedan als Ethiopië wordt opgeëist. Het wordt feitelijk gecontroleerd door Soedan, maar Ethiopische landbouwers mochten er blijven volgens een overeenkomst uit 2008. Het door Soedan sluiten van de grens en verdrijven van de Ethiopiërs uit Al-Fashaga in december 2020 leidde tot spanningen tussen beide landen. |
Badme[1], Bure[2] en Tsorona-Zalambessa[2] | Ethiopië | Eritrea | De onenigheid over Badme was de aanleiding van de Eritrees-Ethiopische Oorlog van 1998 tot 2000. Een Eritrees-Ethiopische grenscommissie die ingesteld werd op basis van het Verdrag van Algiers (2000) bepaalde in 2002 dat Badme en Tsorona toebehoren aan Eritrea en dat Bure en Zalambessa toebehoren aan Ethiopië, maar dit wordt door beide landen niet erkend. De VN-missie UNMEE werd ingesteld om toe te zien op naleving van het verdrag, maar deze missie werd in 2008 beëindigd vanwege brandstoftekort. |
Bakassi | Kameroen | Nigeria | Het schiereiland werd door Nigeria overgedragen aan Kameroen naar aanleiding van een uitspraak van het Internationaal Gerechtshof, maar de Nigeriaanse Senaat heeft bepaald dat de overdracht illegaal was. |
Banc du Geysir | Niemandsland | Madagaskar Comoren Frankrijk |
Frankrijk beschouwt het rif als onderdeel van de Verspreide Eilanden in de Indische Oceaan, een district van de Franse Zuidelijke en Antarctische Gebieden, Madagaskar claimde het rif in 1976 en de Comoren beschouwen het als een onderdeel van hun exclusieve economische zone. Mogelijk is er aardolie in het gebied aanwezig. |
Bassas da India, Europa en Juan de Nova[1] | Frankrijk | Madagaskar | Deze gebieden worden door Frankrijk bestuurd als onderdeel van de Verspreide Eilanden in de Indische Oceaan, een district van de Franse Zuidelijke en Antarctische Gebieden. |
Béchar en Tindouf | Algerije | Marokko | Marokko claimt beide provincies als onderdeel van Groot-Marokko. Beiden landen vochten in 1963 de Zandoorlog uit. |
Chagosarchipel | Verenigd Koninkrijk | Mauritius Seychellen |
Het Verenigd Koninkrijk bestuurt de archipel als onderdeel van het Brits Indische Oceaanterritorium. |
Doumeira en Ras Doumeira | Eritrea Djibouti |
Onenigheid over de grens tussen Eritrea en Djibouti op het schiereiland Ras Doumeira en het eiland Doumeira zorgde in 2008 voor het Djiboutisch-Eritrees Grensconflict. Sinds 2010 houdt een Qatarese vredesmacht toezicht over het betwiste gebied. | |
Glorieuzen | Frankrijk | Madagaskar Seychellen Comoren |
Deze archipel wordt door Frankrijk bestuurd als onderdeel van de Verspreide Eilanden in de Indische Oceaan, een district van de Franse Zuidelijke en Antarctische Gebieden. |
Hala'ib-driehoek en Bir Tawil | Egypte | Soedan | Egypte houdt als grens tussen beide landen de 22e breedtegraad aan, terwijl Soedan zich houdt aan de in 1902 vastgelegde grens. De Hala'ib-driehoek is het overlappende gebied van beide claims. De driehoek stond aanvankelijk onder gezamenlijk bestuur, maar wordt sinds midden jaren 1990 volledig door Egypte gecontroleerd. Het veel kleinere Bir Tawil ligt ten zuiden van de 22e breedtegraad en wordt daardoor niet door Egypte geclaimd, maar ligt volgens de grens van 1902 niet aan de Soedanese, maar aan de Egyptische kant van de grens. Bir Tawil valt hierdoor buiten het geclaimde grondgebied van beide landen en is in feite een niemandsland. |
Ilemi-driehoek | Kenia | Zuid-Soedan | De ligging van de Zuid-Soedanese-Keniaanse grens in de Ilemi-driehoek is omstreden als gevolg van onduidelijkheden in verdragen uit de koloniale tijd. De driehoek staat onder Keniaanse controle. Ethiopische stammen maken ook gebruik van het gebied, maar de Ethiopische regering heeft het gebied nooit officieel geclaimd. |
KaNgwane[3] | Zuid-Afrika | Swaziland | KaNgwane is een voormalig Swazi thuisland dat nu een onderdeel is van de Zuid-Afrikaanse provincies Mpumalanga and KwaZoeloe-Natal. |
Diverse eilanden in de rivier de Kongo[4] | Congo-Kinshasa Congo-Brazzaville |
De exacte ligging van de grens in de rivier is niet bepaald. | |
Koualou[5] | Burkina Faso Benin |
||
Kpeaba | Ivoorkust | Guinee | |
Deel van de rechteroever van de Lunkinda nabij Pweto[4] | Congo-Kinshasa | Zambia | |
Malawimeer en Mbamba Bay | Malawi Tanzania |
Tanzania claimt dat de grens door het midden van het meer loopt, terwijl Malawi claimt dat het gehele meer, met uitzondering van het deel dat bij Mozambique hoort, toebehoort aan Malawi. Het gebied wordt momenteel beheerst door Malawi, met uitzondering van twee eilanden in de Mbamba Bay die door Tanzania worden gecontroleerd. In het gebied is aardolie aanwezig. | |
Mayotte[6] | Frankrijk | Comoren | Mayotte wordt bestuurd als een Frans overzees departement. |
Mbañie, Cocotiers en Congas[7] | Gabon Equatoriaal-Guinea |
||
Eiland in de monding van de Ntem[8] | Kameroen Equatoriaal-Guinea |
||
Ogaden | Ethiopië | Somalië | Ogaden staat ook wel bekend als West-Somalië. Het gebied wordt bestuurd door Ethiopië als de regio Somali en de stad Dire Dawa, maar wordt door Somalië geclaimd als onderdeel van Groot-Somalië. De landen streden in 1977-1978 in de Ogaden-oorlog om het gebied. |
Diverse dorpen aan de rivier de Okpara | Benin Nigeria |
||
Oranjerivier[9] | Zuid-Afrika Namibië |
De ligging van de grens door de rivier is omstreden. | |
Pantelleria en de Pelagische Eilanden | Italië | Tunesië | Tunesië erkende de gebieden na het verdrag als deel van Italië in 1979. Tunesische nationalisten claimen het als deel van Tunesië. |
Plazas de soberanía | Spanje | Marokko | De Plazas de soberanía bestaan uit Ceuta, Melilla en enkele kleine eilanden. De gebieden vallen onder Spaans bestuur met uitzondering van Peterselie-eiland dat de facto niemandsland is. Na het incident van 2002 op Peterselie-eiland waarbij Marokko het eiland bezette, besloten beide landen de status quo van voor het incident te handhaven.[10] |
Rukwanzi | Congo-Kinshasa | Oeganda | |
Sabanerwa | Rwanda Burundi |
Een gebied van 2 km² van Sabanerwa in de Rukurazi Valley op de grens van Rwanda en Burundi. Het conflict ontstond in 1965 toen hevige regenval ervoor zorgde dat de loop van de rivier de Akanyaru werd gewijzigd.[11] | |
Sindabezi | Zambia | Zimbabwe | |
Socotra (archipel) | Jemen | Somalië | |
Tromelin | Frankrijk | Mauritius Seychellen |
|
Grens bij Wano in het district Moyo[12] | Oeganda Zuid-Soedan |
||
Zuidoost-Algerije | Algerije | Libië |
Azië
Europa
Gebied | Besturende landen | Andere claimende landen | Opmerkingen |
---|---|---|---|
Aibga (Gagra district, Abchazië) | Georgië / Abchazië | Rusland | De nederzetting Aibga bestaat uit twee delen aan weerszijden van de rivier Psou die de Russisch-Abchazische/Georgische grens vormt. Rusland heeft eenzijdig het gebied aan de Abchazisch-Georgische kant aan Sotsji (Kraj Krasnodar) toegekend en een voetgangersbrug aangelegd. Zowel Georgië als het de facto afgescheiden Abchazië hebben hier niet mee ingestemd.[13] Het territoriaal dispuut is al zo oud als de Sovjet-Unie,[14] en blokkeert ook Russisch-Abchazische grensdemarcatie.[15][16] |
Akrotiri en Dhekelia | Verenigd Koninkrijk | Cyprus | Cyprus eist de twee militaire bases en omliggende gebieden terug van het Verenigd Koninkrijk. |
Omgeving David Garedzja | Azerbeidzjan | Georgië | Groot deel Georgisch-Azerbeidzjaanse grens is niet geformaliseerd. Dispuut spitst zich toe op Georgisch cultureel erfgoed in Azerbeidzjan op en aan de zuidflank van de richel van de berg Oedabno bij het David Garedzja-klooster, met name de aanpalende kloosters Oedabno en Tsjitsjchitoeri.[17][18] |
Lori (Armenië) en Achkerpi (Kvemo Kartli, Georgië) | Georgië Armenië |
Onopgelost dispuut over cultureel erfgoed aan beide zijden van de grens. Georgisch-Orthodoxe Kerk claimt vijf kloosters in het Georgisch-Armeense grensgebied, en de Armeens-Apostolische Kerk claimt cultureel erfgoed aan de Georgische kant van de grens. Het dispuut overstijgt de interkerkelijke relaties en heeft geleid tot grensacties van de nationale overheden.[19][20] | |
Gibraltar[1] | Verenigd Koninkrijk | Spanje | Spanje claimt het gebied op basis van de Vrede van Utrecht (1713). |
De maritieme grens tussen Griekenland en Turkije. | Griekenland | Turkije | Turkije eist een aantal eilanden op in de Egeïsche Zee langs de Turkse kust die het in 1923 had afgestaan met de Vrede van Lausanne.[21][22] |
Krim, Oblast Cherson, Oblast Zaporizja, Volksrepubliek Donetsk, Volksrepubliek Loegansk | Rusland | Oekraïne | Rusland annexeerde de Krim in 2014 en annexeerde de andere vier gebieden in 2022. |
Mont Blanc | Frankrijk Italië |
Franse autoriteiten en de gemeente Chamonix worden door Italië beschuldigd van schending van Italiaans territorium rond de Mont Blanc en de Gigante gletsjer zoals het eenzijdig verplaatsen van grensdemarcatie naar Italiaans territorium, alsmede eenzijdig afgekondigde toegangsrestricties tot het natuurgebied rond de berg waar ook Italiaanse delen onder vallen.[23] | |
Een gebied rondom de Montalmus | Andorra Spanje |
Dispuut over grensdemarcatie.[24] | |
Noord-Ierland | Verenigd Koninkrijk | Ierland | De Ieren willen Ierland en Noord-Ierland herenigen tot één republiek. |
Olivenza | Spanje | Portugal | Portugal claimt de gemeente Olivenza terug van Spanje. |
Petsjory | Rusland | Estland | Rusland erkende het gebied als onderdeel van Estland bij de Vrede van Tartu in 1920. Na de annexatie van Estland in de Sovjet-Unie werd de grens gewijzigd en bleef Rusland ook na 1991 het gebied besturen.[25] Nadat een overeenkomst uit 2005 door Rusland niet werd geratificeerd vanwege referentie aan het Tartuverdrag, werd in
2014 een nieuw bilateraal akkoord gesloten, waarbij de referentie aan Tartu werd geschrapt.[26] Beide zijden hebben dit verdrag anno 2022 nog niet geratificeerd. |
Pitsjvni | Georgië | Rusland | Tijdens de Tweede Tsjetsjeense Oorlog werden medio begin 2000 enkele km² Georgisch gebied rond de Argoen bij Sjatili, waaronder de nederzetting Pitsjvni, door Russische troepen bezet. Deze situatie is zo gebleven, waarmee de feitelijke Russische grens minder dan een kilometer ligt van de Georgische Sjatili - Moetso weg. |
Rockall | Verenigd Koninkrijk | Ierland Denemarken IJsland |
|
Šarengrad | Servië | Kroatië | |
Sarych en Tuzla | Oekraïne | Rusland | |
Sastavci | Servië | Bosnië en Herzegovina | |
Sveta Gera | Slovenië | Kroatië | |
Veliki Školj en Mali Školj | Kroatië | Bosnië en Herzegovina | |
Het eiland Vukovar | Kroatië Servië |
||
Landsgrens in de Dollard | Duitsland Nederland |
In 1960 overeengekomen om geen overeenstemming te hebben. |
Noord-Amerika
Gebied | Besturende landen | Andere claimende landen | Opmerkingen |
---|---|---|---|
Bajo Nuevo | Colombia | Nicaragua Verenigde Staten Jamaica |
Honduras heeft de Colombiaanse soevereiniteit erkend, maar dat geldt niet voor Nicaragua, Jamaica en de Verenigde Staten. |
Clipperton | Frankrijk | Mexico | |
Conejo | Honduras | El Salvador | |
Guantánamo Bay[1] | Verenigde Staten | Cuba | De VS beschouwt zichzelf als een leaser van het gebied met Cubaanse soevereiniteit. Cuba beschouwt het als een illegale Amerikaanse bezetting. |
Hanseiland | Canada Denemarken |
Geclaimd door zowel Canada als Denemarken (namens Groenland), grensverdrag in 2022. | |
Machias Sealeiland en North Rock | Canada | Verenigde Staten | |
Navassa[1] | Verenigde Staten | Haïti | |
Saint-Pierre en Miquelon | Frankrijk | Canada | |
San Andrés en Providencia | Colombia | Nicaragua | Honduras erkent de facto de Colombiaanse claim. |
Sapodilla | Belize | Guatemala Honduras |
|
Serranilla | Colombia | Honduras Nicaragua Verenigde Staten |
Jamaica heeft de Colombiaanse soevereiniteit erkend. Dat geldt niet voor Honduras, Nicaragua en de VS. |
Zuiden van Belize | Belize | Guatemala | Guatemala claimde vroeger heel Belize. |
Oceanië
Gebied | Besturende landen | Andere claimende landen | Opmerkingen |
---|---|---|---|
Amerikaans-Samoa | Verenigde Staten | Samoa | |
Hibernia | Australië | Indonesië | |
Matthew- en Huntereiland[1] | Vanuatu Frankrijk |
||
Swains[1] | Verenigde Staten | Tokelau | De claim wordt niet ondersteund door Nieuw-Zeeland, waar de Tokelau-eilanden een afhankelijk gebied van zijn. Nieuw-Zeeland erkent de Amerikaanse soevereiniteit over Swains. |
Wake[1] | Verenigde Staten | Marshalleilanden |
Zuid-Amerika
Gebied | Besturende landen | Andere claimende landen | Opmerkingen |
---|---|---|---|
Niet gespecificeerd | Chili | Bolivia | Bolivia claimt een soevereine toegang tot de zee, die verloren ging in de Salpeteroorlog van 1879. |
Ankoko | Venezuela | Guyana | |
Arroyo de la Invernada, Ilha Brasileira en Vila Albornoz | Brazilië | Uruguay | |
Falklandeilanden (Islas Malvinas)[1] | Verenigd Koninkrijk | Argentinië | Beide landen vochten in 1982 de Falklandoorlog uit. |
Frans-Guyana tussen de Litani en de bovenloop van de Marowijne | Frankrijk | Suriname | |
Tigri-gebied of New River Triangle in de bovenloop van de Corantijn | Guyana | Suriname | Sinds 1871 betwist. In 1969 liep het conflict hoog op en sindsdien wordt het Tigri-gebied vanuit Guyana bestuurd. |
Guyana ten westen van de Essequibo | Guyana | Venezuela | |
Isla Suárez | Bolivia | Brazilië | |
Zuid-Georgia en de Zuidelijke Sandwicheilanden[1] | Verenigd Koninkrijk | Argentinië | |
Gletsjer van Zuid-Patagonië tussen Monte Fitz Roy en Cerro Daudet | Argentinië Chili |
Een deel van de grens is niet gedefinieerd. |
Betwiste gebieden tussen erkende staten en andere staten
In onderstaande lijst zijn gebieden opgenomen die betwist worden tussen erkende staten en staten zonder (ruime) internationale erkenning. Gebieden die betwist worden door staten die zelf over geen enkel gebied een de facto controle hebben, zijn niet opgenomen. Ook gebieden die betwist worden door micronaties worden niet in de lijst weergegeven.
Afrika
Gebied | Besturende landen | Andere claimende landen | Opmerkingen |
---|---|---|---|
Somaliland | Somaliland | Somalië | |
Westelijke Sahara | Marokko Front Polisario |
Azië
Gebied | Besturende landen | Andere claimende landen | Opmerkingen |
---|---|---|---|
Oostelijke deel van Bhutan | Bhutan | Taiwan | Dit geschil tussen de Volksrepubliek China en Bhutan is opgelost. De Republiek China (Taiwan), die heel China claimt, erkent echter deze afspraken niet. |
Bolsjoj Oessoeriejski (oostelijke helft), Tuva, Kutuzov en de Vierenzestig dorpen ten oosten van de rivier | Rusland | Taiwan | Dit geschil tussen de Volksrepubliek China en Rusland is opgelost. De Republiek China (Taiwan), die heel China claimt, erkent echter deze afspraken niet. |
Vasteland van China, Hainan en andere eilanden die door de Volksrepubliek China gecontroleerd worden. | China | Taiwan | |
Gazastrook en Westelijke Jordaanoever | Israël Palestina |
Palestina claimt de gebieden, terwijl Israël de Westelijke Jordaanoever bezet houdt en de oprichting van Palestijnse autonome gebieden daar heeft toegestaan, terwijl het zich uit de Gazastrook heeft teruggetrokken. Israël noemt de Westelijke Jordaanoever Judea en Samaria. | |
Een klein deel van Gilgit-Baltistan | Pakistan | Taiwan | Dit geschil tussen de Volksrepubliek China en Pakistan is opgelost. De Republiek China (Taiwan), die heel China claimt, erkent echter deze afspraken niet. |
Kachin | Myanmar | Taiwan | Dit geschil tussen de Volksrepubliek China en Myanmar is opgelost. De Republiek China (Taiwan), die heel China claimt, erkent echter deze afspraken niet. |
106,4 km² aan voormalig Chinees territorium in Kazachstan | Kazachstan | Taiwan | Dit geschil tussen de Volksrepubliek China en Kazachstan is opgelost. De Republiek China (Taiwan), die heel China claimt, erkent echter deze afspraken niet. |
Pamir (noordelijke en centrale deel) | Tadzjikistan | Taiwan | Dit geschil tussen de Volksrepubliek China en Tadzjikistan is opgelost. De Republiek China (Taiwan), die heel China claimt, erkent echter deze afspraken niet. |
Pamir (zuidelijke deel) | Afghanistan | Taiwan | Dit geschil tussen de Volksrepubliek China en Afghanistan is opgelost. De Republiek China (Taiwan), die heel China claimt, erkent echter deze afspraken niet. |
Deel van Rasŏn | Noord-Korea | Taiwan | Dit geschil tussen de Volksrepubliek China en Noord-Korea is opgelost. De Republiek China (Taiwan), die heel China claimt, erkent echter deze afspraken niet. |
Taiwan, de Pescadores, Quemoy, de Matsu-archipel en de Prataseilanden | Taiwan | China |
Europa
Gebied | Besturende landen | Andere claimende landen | Opmerkingen |
---|---|---|---|
Abchazië | Abchazië | Georgië | |
Varnita, Copanca, Bendery en het door Moldavië gecontroleerde deel van Dubăsari | Moldavië | Transnistrië | |
Kosovo | Kosovo | Servië | |
Nagorno-Karabach | Nagorno-Karabach | Azerbeidzjan | |
Noord-Cyprus | Noord-Cyprus | Cyprus | |
Grens nabij Strovilia | Verenigd Koninkrijk Noord-Cyprus |
||
Transnistrië | Transnistrië | Moldavië | |
Zuid-Ossetië | Zuid-Ossetië | Georgië |
Antarctica
Diverse landen claimen delen van Antarctica. Volgens het Antarctisch Verdrag worden deze claims niet erkend. Sommige claims overlappen elkaar ook deels. De landen met een claim zijn:
- Argentinië: Argentijns Antarctica
- Australië: Australisch Antarctisch Territorium
- Chili: Chileens Antarctisch Territorium
- Frankrijk: Adélieland
- Nieuw-Zeeland: Ross Dependency
- Noorwegen: Koningin Maudland en Peter I-eiland
- Verenigd Koninkrijk: Brits Antarctisch Territorium
In het verleden hadden Brazilië (1986), Duitsland (1939-1945) en Zuid-Afrika (1963-1994) ook een claim op Antarctica.
Zie ook
Referenties
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Field Listing - Disputes - international, The World Factbook
- ↑ a b African Affairs
- ↑ IRIN - SWAZILAND: Land claim falls on deaf SA ears
- ↑ a b CIA World Factbook - Democratic Republic of the Congo
- ↑ CIA World Factbook - Burkina Faso
- ↑ CIA World Factbook - Comoros
- ↑ Compte rendu du déplacement d'une délégation du groupe interparlementaire France-Afrique centrale au Gabon, en Guinée équatoriale et à Sao Tomé-et-Principe, Parlementair rapport van de Franse Senaat, 2003.
- ↑ CIA World Factbook - Cameroon
- ↑ CIA World Factbook - South Africa
- ↑ Comunicados y notas de prensa de la OID
- ↑ CIA World Factbook - Rwanda
- ↑ Saturday Monitor - Uganda, South Sudan should urgently settle border dispute
- ↑ (en) Annexation of the village of Aibgha of Gagra district - A governor accountable to Russia appointed in the village. Democracy Research Institute (18 juni 2021). Geraadpleegd op 12 augustus 2022.
- ↑ (en) როდის მიითვისა აიბღის მთა რუსეთმა? (Wanneer heeft Rusland de berg Aibgi toegeëigend?). Radio tavisupleba (RFE/RL) (21 augustus 2019). Geraadpleegd op 12 augustus 2022.
- ↑ (en) About the properties which Russia wants from Abkhazia - Commentary. JAM News (29 juli 2022). Geraadpleegd op 12 augustus 2022.
- ↑ (en) Civil Georgia - Archief 'Aibga'. Civil Georgia. Geraadpleegd op 12 augustus 2022.
- ↑ (en) Georgia and Azerbaijan’s David Gareja Monastery Conundrum. Foreign Policy Research Institute (14 juni 2019). Geraadpleegd op 24 oktober 2022.
- ↑ (en) The Georgian–Azerbaijani Monastery Dispute and Implications for the South Caucasus Region. Program on New Approaches to Research and Security in Eurasia (PONARS Eurasia) (23 september 2019). Geraadpleegd op 24 oktober 2022.
- ↑ (en) Armenia: Property Disputes Fueling Church Tension between Yerevan and Tbilisi. Eurasianet (10 augustus 2011). Geraadpleegd op 25 maart 2022.
- ↑ (en) Georgian Border Guards Prohibit Djiliza Armenians from Visiting Khorakert Monastery. Hetq.am (13 augustus 2011). Geraadpleegd op 24 oktober 2022.
- ↑ (en) Turkey opens new dispute over sovereignty of east Aegean islands. Al Jazeera (8 februari 2022). Geraadpleegd op 24 oktober 2022.
- ↑ (en) Michael N. Schmitt (1996). Aegean Angst: The Greek-Turkish Dispute. Naval War College Review 49 (3): pp.42-72.
- ↑ (en) Italy reignites Mont Blanc border dispute with France. The Guardian (22 oktober 2020). Geraadpleegd op 24 oktober 2022.
- ↑ (en) European Perspective on Certain Types of Territories (pdf). European Spatial Planning Observation Network (ESPON) p.111, voetnoot 60 (22 maart 2012). Geraadpleegd op 18 oktober 2022.
- ↑ (en) Analysis: The Tartu Peace Treaty and Estonia's Eastern Border. Eesti Rahvusringhääling (19 februari 2021). Geraadpleegd op 18 oktober 2022.
- ↑ (ru) Estonia and Russia finally sign a border treaty. BBC Russia (18 februari 2014). Geraadpleegd op 18 oktober 2022.