Oegstgeest
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.png)
Oegstgeest (ⓘ) is een plaats en gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland en buurgemeente van Leiden. De gemeente telt Sjabloon:Inwonertal NL gemeente inwoners (Sjabloon:Inwonertal NL datum, bron:CBS) en heeft een oppervlakte van 7,75 km². Binnen de gemeentegrenzen liggen geen andere kernen.
Aangrenzende gemeenten
| Aangrenzende gemeenten | ||||
|---|---|---|---|---|
| Teylingen | ||||
|
||||
| Katwijk | ||||
| Leiden | ||||
De naam Oegstgeest
Het gedeelte geest in de naam verwijst naar de geestgronden, die in de zeventiende eeuw werden afgegraven ten behoeve van de stadsuitbreidingen van Leiden.
Over het gedeelte Oegst bestaat meer onduidelijkheid. Er gaan hierover verschillende verhalen de ronde. De naam werd vroeger ook vaak gespeld als Oestgeest of Oostgeest, wat zou kunnen wijzen op de geografische ligging van het dorp: ten oosten van de geestgronden. De oudste aangetroffen spelling, in een kopie van een goederenlijst van de Sint-Maartenskerk te Utrecht uit de tiende eeuw luidt echter Osgeresgeest. Dit zou op een oorspronkelijke bewoner en eigenaar van het grondgebied kunnen duiden: Osger.
In de Middeleeuwen sprak men overigens ook wel van de kerk van Kerckwerve, als men de Oegstgeester parochiekerk bedoelde (tegenwoordig het Groene Kerkje).
Geschiedenis
Oegstgeest is één van de vroegst bewoonde gebieden van het kustgebied. De vroegste sporen van bewoning zijn, in 1946, aangetroffen in een uitloper van een strandwal in de Elgeesterpolder, waar in de tweede eeuw na Christus een Bataafse nederzetting gevestigd was.
In 2010 troffen studenten van de archeologie-faculteit van de Universiteit Leiden de resten aan van een brug die de twee Rijnoevers tussen 500 tot 700 na Christus met elkaar moet hebben verbonden. [1]
Het is niet zeker of het grondgebied van Oegstgeest ook hierna constante bewoning heeft gekend. In de negende eeuw stond op de plaats van het huidige Groene Kerkje een volgens de legende door Willibrord gewijd kerkje. De aanwezigheid van dit kerkje en van bezittingen van de Sint-Maartenskerk te Utrecht doen vermoeden dat zich hier een voor die tijd tamelijk dichte bevolking bevond.
Van de elfde tot de veertiende eeuw heeft Oegstgeest een periode van vooruitgang beleefd, die werd onderbroken toen Leiden als stad opkwam. Door belemmering 'van nering en ambacht' en het weren van bebouwing op zekere afstand van Leiden werd Oegstgeest in zijn ontwikkeling gestuit. Uit deze tijd dateren de kastelen Oud-Poelgeest en Endegeest.
Het in 1863 afgebroken coulissenkasteel Abspoel dateerde waarschijnlijk uit een latere periode.
De ambachtsheerlijkheden Oegstgeest en Poelgeest die al in de tiende eeuw worden genoemd, werden in 1399 verenigd, omdat zij door de achteruitgang van de bevolking hun belasting aan de graaf van Holland niet meer konden voldoen.
De grenzen van Oegstgeest liepen tot de negentiende eeuw tot de wallen en singels van Leiden. In de negentiende en twintigste eeuw moest Oegstgeest steeds meer grond afstaan aan de zich snel uitbreidende stad Leiden.
Oegstgeest bestond tot het begin van de twintigste eeuw uit verschillende losse kernen: De Kerkbuurt of het Oude Dorp (bij het Groene Kerkje), de Leidse Buurt, onderverdeeld in de Pen (bij de Beukenhof) en de Punt (bij het kruispunt Rhijngeesterstraatweg/Geversstraat), de Poelgeesterbuurt of de Kwaak (bij kasteel Oud-Poelgeest), de Mors (in gedeelten geannexeerd door Leiden in resp. 1896, 1920 en 1966) en tot slot de Bazar en de Rijsjes (sinds 1966 behorende bij Rijnsburg).
Tussen deze buurten waren hooguit wat verspreid liggende huizen en boerderijen te vinden. Pas na 1900 ging men de tussenliggende gebieden bebouwen. Eerst het Wilhelminapark (1898-1906), vervolgens het Prins Hendrikpark (rond 1915), het Julianapark, Oranjepark en Emmapark (1920-1950), Buitenlust ofwel de Indische Buurt (1925) en de buurten bij de Grunerie en tussen Emmalaan en Lange Voort (jaren '50). In de jaren '70 bereikte men het Oegstgeester Kanaal. Daarna verrees Haaswijk en de Morsebel in de jaren '80 en '90. In de eerste jaren van de 21e eeuw is de nieuwste wijk Poelgeest gebouwd, gelegen tussen kasteel Oud-Poelgeest en de Merenwijk van Leiden. In 2006 is begonnen met de bouw van de wijk Nieuw-Rhijngeest ten westen van de snelweg A44.
Zetelverdeling gemeenteraad
De gemeenteraad van Oegstgeest bestaat uit 19 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1994:
| Gemeenteraadszetels | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Partij | 1994 | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 | ||||||||||
| Leefbaar Oegstgeest | 7 | 6 | 6 | 5 | 6 | ||||||||||
| Progressief Oegstgeest | 3 | 4 | 5 | 6 | 6 | ||||||||||
| VVD | 3 | 5 | 4 | 5 | 5 | ||||||||||
| CDA | 2 | 3 | 4 | 3 | 2 | ||||||||||
| D66 | 2 | 1 | - | - | - | ||||||||||
| Totaal | 17 | 19 | 19 | 19 | 19 | ||||||||||
Onderwijs
Basisonderwijs:
- De Vogels
- O.B.S. Gevers-Deutz Terwee
- Openbare Dalton Basisschool De Springplank
- Openbare Montessori basisschool
- P.C. Hofdijckschool
- P.C. Joris de Witteschool
- R.K. Jenaplanschool De Kring
- locatie Rembrandt
- locatie Willibrord
- Dr. K. Schilderschool (gereformeerd vrijgemaakt)
- Brede School Rhijngeest (algemeen bijzonder neutraal)
Voortgezet onderwijs:
- Het Rijnlands Lyceum Oegstgeest
- Teylingen College, locatie Duinzigt
- Wellant College Oegstgeest
- Instituut Vrijbergen, Eindexamen locatie
Speciaal onderwijs:
- Prof. Dr Leo Kannerschool
Cultuur
Sport en recreatie
Oegstgeest kent drie voetbalverenigingen: VV Oegstgeest, UDO en Ajax-SC. Bij de laatste kan ook gecricket worden. FIKS is de korfbalvereniging. LOHC verzorgt het hockey en OLTC het tennissen in de gemeente. Bij zwembad Poelmeer kan er gezwommen en gewaterpolood worden bij De Zijl Zwemsport. Ook zijn er diverse binnensporten zoals Volleybal Club Oegstgeest, Basketbal Vereniging Oegstgeest, Badminton Club Oegstgeest en Pecos tafeltennis. Dan is er de IJsclub Oegstgeest, opgericht in 1893, de club beschikt over een natuurijsbaan op de voormalige ezeltjesweide bij kasteel Oud-Poelgeest.
Qua natuurrecreatie is er de Kagerzoom en de Klinkenbergerplas.
Museum
Corpus is een museum over het menselijk lichaam. Het is gevestigd in een gebouw in de vorm van een 35 meter grote reus, en werd op 14 maart 2008 geopend door koningin Beatrix.
Rijksmonumenten
Oegstgeest telt tientallen rijksmonumenten.
Geboren
- Dick Blok (1925), mediëvist
- Hans Blokland (1943), ambtenaar en politicus (GPV, ChristenUnie)
- Jacqueline Blom (1961), actrice
- Hans Maarten van den Brink (1956), schrijver en journalist
- Aad Kosto (1938), politicus (PvdA)
- Theo Maassen (1966), acteur en cabaretier
- Herbert Nouwens (1954), beeldhouwer
- Leander Schlegel (1844-1930), componist en pianist
- Maarten van Traa (1945-1997), politicus (PvdA)
- Sem Veeger (1991), actrice
- Jan Verboog (1918-1943), militair
- Jan Wolkers (1925-2007), schrijver, columnist, kunstenaar, beeldhouwer en kunstschilder
Bekende inwoners
- Peter Blangé (1964), volleyballer en volleybaltrainer
- Johan Ferrier (1910-2010), voormalig premier en president van Suriname
- Frans Kokshoorn (1920-2007), acteur
- Roelant Oltmans (1954), hockeycoach
- Sem Veeger (1991), actrice
- Guido van Woerkom (1955), hoofddirecteur ANWB
Externe links
Bronnen en referenties
- ↑ Resten 1500 jaar oude brug gevonden op website historiek.net publicatiedatum:dinsdag, 25 mei 2010 21:20
