Wikipedia

Oldeboorn

dorp in gemeente Heerenveen, Nederland

Oldeboorn (Fries, officieel: Aldeboarn) is een dorp in de gemeente Heerenveen, in de Nederlandse provincie Friesland. Het ligt ten zuiden van Leeuwarden en ten noorden van Heerenveen, tussen Akkrum en Nij Beets.

Oldeboorn
Aldeboarn
Plaats in Nederland Vlag van Nederland
Oldeboorn (Friesland)
Oldeboorn
Situering
Provincie Vlag Friesland Friesland
Gemeente Vlag Heerenveen Heerenveen
Coördinaten 53° 3′ NB, 5° 54′ OL
Algemeen
Oppervlakte 27,24[1] km²
- land 26,46[1] km²
- water 0,78[1] km²
Inwoners
(2023-01-01) 		1.545[1]
(57 inw./km²)
Woningvoorraad 680 woningen[1]
Overig
Postcode 8495
Netnummer 0566
Woonplaatscode 2532
Belangrijke verkeersaders A32 N392
Website aldeboarn.frl
Foto's
Zicht op Oldeboorn
Zicht op Oldeboorn
Portaal  Portaalicoon   Nederland
Friesland
De Tuorkemjitter (torenmeter) in Oldeboorn

In 2023 telde het dorp 1.545 inwoners. Onder het dorp vallen ook de buurtschappen Oosterboorn, Poppenhuizen en Warniahuizen. Tussen Oldeboorn en Haskerdijken ligt de streek Krom-Haskerdijken.

De dorpskern van Oldeboorn is gelegen aan weerszijden van de rivier de Boorne, niet ver van het Leppa Akwadukt in de autosnelweg A32 tussen Heerenveen en Leeuwarden. Oldeboorn is vooral bekend door de jaarlijkse gondelvaart op de laatste vrijdag van augustus.

Geschiedenis bewerken

Oldeboorn was vanouds een handelsplaats aan de Boorne. De plaats werd in 1243 als jn Bornde vermeld, in 1281 als de Bornde, in 1467 als van Boern, in 1492 Alda Boern, in 1573 als Oldenborn in 1840 als Oudeboorn. In 1840 had het dorp 1485 inwoners. De toevoeging alda/oude is waarschijnlijk gebeurd wegens het ontstaan van de kern Oosterboorn.

In het repertorium Nederlandse gemeenten van Van der Meer en Boonstra is te lezen dat Oldeboorn een eigen gemeente was tot 1 oktober 1816, waarna tot de gemeentelijke herindeling in 1984 Oldeboorn samen met de dorpen Akkrum, Akmarijp, Nes, Terhorne en Terkaple deel uitmaakte van de voormalige gemeente Utingeradeel. Oldeboorn was tot 1932 het bestuurscentrum van die gemeente.[2] Tussen 1984 en 2014 was het onderdeel van de gemeente Boornsterhem. Sinds 1989 is de officiële naam van het dorp het Friestalige Aldeboarn.

Kerktoren bewerken

Over de bouw van de kerktoren doet de volgende anekdote de ronde. De Boornsters wilden de hoogste toren van Friesland hebben, en dat betekende dat hun toren hoger moest worden dan de toren van Tzum. Daarom reisden twee mannen naar Tzum om te bepalen hoe hoog die toren precies was. Ze beklommen de toren en maten de hoogte met een touw. Daarna bleven ze in de plaatselijke herberg overnachten. Terwijl ze sliepen sneed de waardin een flink stuk van het touw af. En toen de toren van Oldeboorn in 1737 voltooid was, bleek hij met 47 meter toch lager te zijn dan de 72 meter hoge toren van Tzum. De inwoners van Oldeboorn worden sindsdien tuorkemjitters (torenmeters) genoemd.

De Magnusvaan van Magnus Forteman zou in de kerk zijn ingemetseld, men zou de exacte plek zelfs kunnen aanwijzen.

Bouwwerken bewerken

Monumenten bewerken

Een deel van Oldeboorn is een beschermd dorpsgezicht, een van de beschermde stads- en dorpsgezichten in Friesland. Verder zijn er in het dorp een aantal rijksmonumenten.

Sport bewerken

Bevolkingsontwikkeling bewerken

1999 2002 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2011 2012 2017 2018 2019 2021
1513 1481 1471 1471 1457 1453 1447 1435 1473 1467 1479 1565 1560 1550

Geboren in Oldeboorn bewerken

Externe links bewerken

Zie de categorie Aldeboarn van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Oldeboorn&oldid=66981063"