Süper Lig

voetbalcompetitie in Turkije

De Süper Lig is de hoogste voetbaldivisie in Turkije. De huidige naam is naar aanleiding van een sponsorcontract Trendyol Süper Lig.[1] In deze competitie spelen negentien clubs waarvan de nummers 16, 17, 18 en 19 degraderen naar de TFF 1. Lig. Zoals de Turkse competitiecoëfficiënt er nu voor staat in de UEFA-coëfficiënten, plaatst de kampioen zich voor de play-offs en speelt de nummer twee kwalificatieronden in de UEFA Champions League, deze stroomt in de tweede kwalificatieronde voor niet-kampioenen in. De nummers drie en vier kwalificeren zich voor de kwalificatierondes van de UEFA Europa Conference League. De winnaar van de Turkse beker plaatst zich voor de play-offs van de UEFA Europa League. De competitie werd in 1923 opgericht met de naam Millî Lig (Nationale Liga) en verving daarmee de Türkiye Futbol Şampiyonası (Turks Voetbalkampioenschap) en de Millî Küme (Nationale Divisie).

Süper Lig
Süper Lig
Land Vlag van Turkije Turkije
Opgericht 1959
Systeem Competitie
Degradatie naar TFF 1. Lig
Internationale
kwalificatie
CL: 2x
1× play-offs
1× 2e q-ronde
UEL: 1x
1× play-offs
ECL: 2x
1× 3e q-ronde
1× 2e q-ronde
Aantal teams 19
Huidige kampioen Galatasaray SK (2023/24)
Recordkampioen Galatasaray (24)
Website Officiële website
Portaal  Portaalicoon   Voetbal

Geschiedenis

bewerken

Voetbal werd eind 19e eeuw in Turkije geïntroduceerd door de Britten. Destijds was het spel nog lang niet populair in Turkije, mede doordat voetbal niet gepast was in het toenmalige Ottomaanse Rijk. Om onder de radar te blijven richtten Fuad Hüsnü en Reşat Danyal het eerste Turkse voetbalteam op, met weliswaar een Engelse naam; 'Black Stockings FC'.[2] Met de val van het rijk (en het begin van de republiek Turkije), kreeg het voetbal serieuzere vormen. Turkse voetbalclubs waren er al: de eerste was Beşiktaş JK, in 1903 opgericht.[3] In 1905 volgde Galatasaray en in 1907 Fenerbahçe, allen opgericht in Istanboel.[4] Beşiktaş, hoewel in 1903 opgericht zoals in het logo van de club te zien is als Bereket Gymnastiek Club, verkreeg pas in augustos 1911 zijn voetbaltak.[5][6] Tot 1957 was er geen landelijke voetbaldivisie in Turkije. Clubs uit Istanbul en İzmir voetbalden voornamelijk tegen andere ploegen uit Istanbul en Izmir. Federasyon Kupası was de eerste (professionele) landelijke voetbaldivisie. In de jaren 1957 en 1958 werd de winnaar van de Federasyon Kupası, kampioen van Turkije en mocht het in de Europacup I het land vertegenwoordigen. In 1959 werd de Türkiye Birinci Ligi opgericht. Aanvankelijk (van 1957 tot 1978) werd het Turkse voetbal gedomineerd door "de grote drie" uit Istanbul. Jaren achter elkaar werden Beşiktaş JK, Fenerbahçe en Galatasaray kampioen van Turkije. Geen enkele andere ploeg leek er wat aan te kunnen doen tot in 1976 Trabzonspor kampioen werd. De ploeg uit Trabzon werd hierna tot 1985 steeds eerste of tweede. In 2010 doorbrak Bursaspor uit Bursa de hegemonie van "de grote vier" en werd kampioen van Turkije. De 4 grote ploegen van Turkije werd sindsdien de vijf grote ploegen van het land.

In de loop der jaren werden in het Europees voetbal ook kleine successen geboekt door Turkse clubs: Het grootste succes boekt Galatasaray, in 2000 wonnen ze de UEFA Cup en de UEFA Supercup. Daarnaast bereikten ze de halve finale van de Europacup I in 1989 en vijf keer de kwartfinale (1963, 1970 (EC-I), 1992 (EC-II), 2001 en 2013 (CL). In het seizoen 1968/69 bereikte Göztepe Izmir de halve finale van de Jaarbeursstedenbeker en in het seizoen 1969/70 de kwartfinale van de EC-II. Daarnaast bereikten Fenerbahçe SK (1964, EC-II en 2008, CL), Bursaspor (1975, EC-II) en Beşiktaş JK (1987, EC-I), 2002/03 en 2016/17 UEFA Cup de kwartfinale. In 2012/2013 bereikte Fenerbahce SK de halve finale van de Europa League.

Verdeling Europese plaatsen

bewerken

Champions League

bewerken

De UEFA Champions League stelt ieder jaar twee plaatsen (waarvan één rechtstreeks en één via de laatste play-off) open voor Turkse ploegen om deel te nemen aan het toernooi. De landskampioen op het einde van de competitie plaatst zich voor het Champions League toernooi van het volgende seizoen. De tweede moet in augustus de kwalificatie afdwingen door om het even welke buitenlandse club te verslaan in zowel de derde kwalificatieronde als in de play-offs in de niet-kampioenen route. De duels worden in twee wedstrijden beslist (een heen- en een terugwedstrijd).

Europa League

bewerken

Aan dit toernooi mag één Turkse ploegen deel nemen en dat is de winnaar van de Turkse beker.

Europa Conference League

bewerken

Aan dit toernooi mogen twee Turkse ploegen deel nemen. De deelnemers zijn de ploegen die in de competitie op een derde en vierde plaats eindigen. Mits een bekertoernooi wordt gewonnen door een ploeg uit de top vier, mag ook de vijfde ploeg van de competitie naar de Europa Conference League.

Landskampioenen

bewerken
jaar club
1956/1957 Beşiktaşa
1957/1958
1959 Fenerbahçe
1959/1960 Beşiktaş
1960/1961 Fenerbahçe
1961/1962 Galatasaray
1962/1963
1963/1964 Fenerbahçe
1964/1965
1965/1966 Beşiktaş
1966/1967
1967/1968 Fenerbahçe
1968/1969 Galatasaray
1969/1970 Fenerbahçe
1970/1971 Galatasaray
1971/1972
1972/1973
1973/1974 Fenerbahçe
1974/1975
jaar club
1975/1976 Trabzonspor
1976/1977
1977/1978 Fenerbahçe
1978/1979 Trabzonspor
1979/1980
1980/1981
1981/1982 Beşiktaş
1982/1983 Fenerbahçe
1983/1984 Trabzonspor
1984/1985 Fenerbahçe
1985/1986 Beşiktaş
1986/1987 Galatasaray
1987/1988
1988/1989 Fenerbahçe
1989/1990 Beşiktaş
1990/1991
1991/1992
1992/1993 Galatasaray
1993/1994
jaar club
1994/1995 Beşiktaş
1995/1996 Fenerbahçe
1996/1997 Galatasaray
1997/1998
1998/1999
1999/2000
2000/2001 Fenerbahçe
2001/2002 Galatasaray
2002/2003 Beşiktaş
2003/2004 Fenerbahçe
2004/2005
2005/2006 Galatasaray
2006/2007 Fenerbahçe
2007/2008 Galatasaray
2008/2009 Beşiktaş
2009/2010 Bursaspor
2010/2011 Fenerbahçe
2011/2012 Galatasaray
2012/2013
jaar club
2013/2014 Fenerbahçe
2014/2015 Galatasaray
2015/2016 Beşiktaş
2016/2017
2017/2018 Galatasaray
2018/2019
2019/2020 Başakşehir
2020/2021 Beşiktaş
2021/2022 Trabzonspor
2022/2023 Galatasaray
2023/2024
Club Stad Titels Seizoenen (1956-2024)
Galatasaray
       
Istanboel 24 1962, 1963, 1969, 1971, 1972, 1973, 1987, 1988, 1993, 1994, 1997, 1998, 1999, 2000, 2002, 2006, 2008, 2012, 2013, 2015, 2018, 2019, 2023, 2024
Fenerbahçe
     
Istanboel 19 1959, 1961, 1964, 1965, 1968, 1970, 1974, 1975, 1978, 1983 , 1985, 1989, 1996, 2001, 2004, 2005, 2007, 2011, 2014
Beşiktaş
     
Istanboel 16 a 1957, 1958, 1960, 1966, 1967, 1982, 1986, 1990, 1991, 1992, 1995, 2003, 2009, 2016, 2017, 2021
Trabzonspor
 
Trabzon 7 1976, 1977, 1979, 1980, 1981, 1984, 2022
Bursaspor Bursa 1 2010
Başakşehir Istanboel 1 2020

a Ondanks dat de officiële start van de Süper Lig door de TFF als 1959 wordt aangemerkt, heeft de Arbitragecommissie van de Turkse voetbalbond met haar besluiten (2002/52E en 2002/68K) van 9 mei 2002 twee kampioenschappen toegekend aan Beşiktaş in verband met de in (deels) competitievorm gespeelde seizoenen 1956-1957 en 1957-1958 ter bepaling van de vertegenwoordiging van het Turkse voetbal in de Europacup I.[7]

Eeuwige ranglijst

bewerken

De clubs in het vet spelen in 2024/25 in de Süper Lig:

Club Stad /67 Periode (1959-2025)
Beşiktaş Istanboel 67 1959-
Fenerbahce Istanboel 67 1959-
Galatasaray Istanboel 67 1959-
Ankaragücü Ankara 54 1959-1968, 1969-1976, 1977-1978, 1981-2012, 2018-2021, 2022-2024
Trabzonspor Trabzon 51 1974-
Bursaspor Bursa 50 1967-2004, 2006-2019
Gençlerbirliği Ankara 48 1959-1970, 1983-1988, 1989-2018, 2019-2021
Altay İzmir 42 1959-1983, 1984-1990, 1991-2000, 2002-2003, 2021-2022
Samsunspor Samsun 32 1969-1975, 1976-1979, 1982-1983, 1985-1990, 1991-1992, 1993-2006, 2011-2012, 2023-
Göztepe İzmir 31 1959-1977,1978-1980,1981-1982,1990-2000, 2001–2003, 2017-2022, 2024-
Gaziantepspor Gaziantep 31 1979-1983, 1990-2017
Eskişehirspor Eskişehir 30 1966-1982, 1984-1989, 1995-1996, 2008-2016
Antalyaspor Antalya 29 1982-1985, 1986-1987, 1994-2002, 2006-2007, 2008-2014, 2015-
Istanbulspor Istanboel 26 1959-1967, 1968-1972, 1995-2005, 2022-2024
Konyaspor Konya 26 1988-1993, 2003-2009, 2010-2011, 2013-
Çaykur Rizespor Rize 23 1979-1981, 1985-1989, 2000-2002, 2003-2008, 2013-2017, 2018-2022, 2023-
Adanaspor Adana 22 1971-1984, 1988-1991, 1998-2001, 2002-2004, 2016-2017
Kasımpaşa Istanboel 21 1959-1964, 2007-2008, 2009-2011, 2012-
Adana Demirspor Adana 21 1960-1961, 1973-1984, 1987-1990, 1991-1992, 1994–1995, 2021-
Denizlispor Denizli 21 1983-1988, 1994-1997, 1999-2010, 2019-2021
Boluspor Bolu 20 1970-1979, 1980-1985, 1986-1992
Kocaelispor İzmit 20 1980-1988, 1992-2003, 2008-2009
Kayserispor Kayseri 20 2004-2014, 2015-
Sivasspor Sivas 19 2005-2016, 2017-
Başakşehir Istanboel 17 2007-2013, 2015-
Karşıyaka SK İzmir 16 1959-1964, 1966-1967, 1970-1972, 1987-1991, 1992-1994, 1995-1996
Mersin İdman Yurdu Mersin 15 1967-1974, 1976-1978, 1980-1981, 1982-1983, 2011–2013, 2015-16
Vefa SK Istanboel 14 1959-1963, 1965-1974
Zonguldakspor Zonguldak 14 1974-1988
Ankara Demirspor Ankara 13 1959-1971
Kayseri Erciyesspor Kayseri 13 1973-1975, 1979-1980, 1985-1986, 1992-1996, 1997-1998, 2005-2007, 2013-2015
Sarıyer GK Sarıyer 13 1982-1994, 1996-1997
PTT SK Ankara Ankara 12 1960-1971, 1972-1973
Diyarbakirspor Diyarbakır 11 1977-1980, 1981-1982, 1986-1987, 2001-2006, 2009-2010
Malatyaspor Malatya 11 1984-1990, 2001-2006
Orduspor Altınordu 11 1975-1981, 1983-1986, 2011-2013
Sakaryaspor Adapazarı 11 1981-1986, 1987-1990, 1998-1999, 2004-2005, 2006-2007
Altınordu SK İzmir 10 1959-1965, 1966-1970
Şekerspor Ankara 10 1959-1963, 1964-1966, 1967-1969, 1972-1973, 1997-1998
Izmirspor İzmir 10 1959-1967, 1968-1969
Kardemir Karabükspor Karabük 10 1993-1994, 1997-1999, 2010-2015, 2016-2018
Fatih Karagümrük Istanboel 10 1959-1963, 1983-1984, 2020-
Alanyaspor Alanya 9 2016-
Feriköy SK Istanboel 9 1959-1968
Ankaraspor[8] Ankara 9 2004-2010, 2015-2018
Akhisar Belediyespor Akhisar 8 2012-2019
Beykoz 1908 Beykoz 8 1959-1966
Hacettepe[9] Ankara 8 1959-1960, 1962-1968
Giresunspor Giresun 8 1971-1977, 2021-2023
Manisaspor Manisa 6 2005-2008, 2009-2012
Gaziantep Gaziantep 6 2019-
Belediye Vanspor Van 5 1994-1998, 1999-2000
Yeni Malatyaspor Malatya 5 2017-2022
Zeytinburnuspor Istanboel 5 1989-1991, 1993-1995, 1996-1997
Hatayspor Antiochië 5 2020-
Elazığspor Elazığ 4 2002-2004, 2012-2014
Aydınspor Aydın 3 1990-1993
Bakırköyspor Istanboel 3 1990-1993
Çanakkale Dardanelspor Çanakkale 3 1996-1999
Erzurumspor Erzurum 3 1998-2001
Alibeyköyspor Eyüp 2 1959-1960
Akçaabat Sebatspor Akçaabat 2 2003-2005
Balıkesirspor Balıkesir 2 1975-1976, 2014-2015
Beyoğluspor Istanboel 2 1962-1964
Hacettepe[10] Ankara 2 2007-2009
Yeşildirek SK Istanboel 2 1961-1963
Yimpaş Yozgatspor Yozgat 2 2000-2002
BB Erzurumspor[11] Erzurum 2 2018-2019, 2020-2021
Bucaspor İzmir 1 2010-2011
Kahramanmaraşspor Kahramanmaraş 1 1988-1989
MKE Kırıkkalespor Kırıkkale 1 1978-1979
Petrol Ofisi SK Ankara 1 1994-1995
Siirt Jet-PA Spor Siirt 1 2000-2001
Ümraniyespor Istanboel 1 2022-2023
Pendikspor Istanboel 1 2023-2024
Eyüpspor Eyüp 1 2024-
Bodrum FK Bodrum 1 2024-

Nederlanders in de Süper Lig

bewerken
Spelers
Trainers

Andere bekende spelers/trainers in de Süper Lig

bewerken