Overleg:Probleemoplossing

Dit artikel is reeds genomineerd geweest ter verwijdering op de beoordelingslijst op 7 oktober 2010. De behandelend moderator heeft toen besloten het artikel te behouden. Voor toelichting, zie hier. Gelieve het artikel niet zomaar opnieuw te nomineren. Bevat het artikel grote onzin of fouten, kijk dan na in de geschiedenis of er sinds de laatste nominatie geen grote fouten zijn ingeslopen. Overleg eerst op deze pagina of doe een oproep op Wikipedia:Overleg gewenst.

Dit artikel is reeds genomineerd geweest ter verwijdering op de beoordelingslijst op 24 oktober 2010. De behandelend moderator heeft toen besloten het artikel te behouden. Voor toelichting, zie hier. Gelieve het artikel niet zomaar opnieuw te nomineren. Bevat het artikel grote onzin of fouten, kijk dan na in de geschiedenis of er sinds de laatste nominatie geen grote fouten zijn ingeslopen. Overleg eerst op deze pagina of doe een oproep op Wikipedia:Overleg gewenst.

Titel gewijzigd tot probleemoplossen

Ik heb de titel hier gewijzigd tot een meer algemene term, overeenkomstig met de internationale titels. Een tweede reden is dat het begrip probleemoplosmethode in de vakliteratuur niet gebruikt wordt, behalve door Frank Kwakman, zie hier. Het begrip probleemoplossen in veel gangbaarder, zie hier. -- Mdd 28 mrt 2008 15:39 (CET)

Misschien is de titel "probleemoplossend denken" nog wel beter. -- Mdd 28 mrt 2008 15:54 (CET)

Ik heb dit maar meteen doorgevoerd. -- Mdd 28 mrt 2008 16:03 (CET)

Kletskoek

Dit artikel gaat over niets. Eerst wordt een begrip verzonnen: "Probleemoplossend denken", dan wordt het bijvoeglijk naamwoord 'complex' eraan verbonden, en dan wordt er op los gebabbeld. Al het denken kan als zodanig gekwalificeerd worden, zelfs als iemand over spoken denkt is dat een afgeleide van 'probleemoplossend denken'. Een lekke band met de auto is voor de een een oponthoud van tien minuten (geen probleem), en voor de ander (zonder hulp) het einde van de reis ('compex' probleem). Ik kan me voorstellen dat er in neurologische of neurobiologische termen iets zinnigs over gezegd kan worden, maar dan lijkt het niet meer op wat hier nu staat. Het zinnige dat hier over te zeggen is, staat in Denken Groet, Vier Tildes 24 sep 2010 22:26 (CEST)

Inmiddels is het me iets duidelijker geworden wat er aan schort. Allereerst de term, die stelt voor dat het een speciale manier van denken is, maar er is maar één soort denken, en dat is nadenken. 'Probleemoplossing' zou al beter zijn, om daarna te beschrijven hoe dat in zijn werk gaat. Het bijvoeglijk naamwoord complex is niet uit te definiëren, en maakt het artikel en de uitleg complex. Het artikel is een mengsel van de cognitieve werking van het denken, en een soort handleiding, die op het onderwijs toegespitst is. Daardoor knarst het zo. Ruzie is bijvoorbeeld ook een probleem, en kan complex zijn, maar gaat het oplossen van een ruzie gepaard met experimenteren, verifiëren en of falsificeren? Verderop wordt weliswaar een poging gedaan om 'complex' te duiden, maar dat is onvoldoende, vanwege de breedte van 'probleemoplossing'.

"Het bedenken van een oplossing voor een complex probleem kan worden gezien als een creatief denkproces wat ontstaat als een organisme en/of een kunstmatig intelligent systeem niet meer weet wat te doen om het doel te bereiken": schrappen, veel te algemeen en tegelijkertijd ontoereikend. Het bijvoeglijk naamwoord 'creatief' is weer veel te algemeen.

"Het probleemoplosmodel is een algemeen model wat gebruikt kan worden om oplossingen te bedenken voor complexe problemen.": dit stelt weer voor dat deze speciale manier van denken een kunstje is, dat geleerd kan worden. Zo gaat dat niet in zijn werk. Het is wel iets dat geleerd wordt, maar de leerperiode bestrijkt een heel leven, als je veel problemen hebt en er maar weinig op kan lossen, gaat het met deze handleiding niet ineens lukken.

Het kopje "het proces", gaat over de instructie in het onderwijs, dat moet dan ook duidelijk gemaakt worden.

Groet, Vier Tildes 27 sep 2010 21:32 (CEST)

Nuttig?

Is dit lemma met deze combinatie van titel en inhoud zinvol? Ik heb twijfels. henriduvent 6 okt 2010 12:07 (CEST) Hoe langer ik er naar kijk hoe gekker ik het lemma vind. Het begint bij de algemene term probleemoplossing, die ik niet goed gekozen vind, dan gaat het naar probleem oplossend denken, wat blijkbaar een term uit het onderwijs is en vervolgens gaat het over in een soort stappenplan voor onderzoek, met testen en al, en dan gaat het dus niet meer over denken. Wie het snapt wordt van harte uitgenodigd het uit te leggen. mvg henriduvent 7 okt 2010 00:01 (CEST)

Daar komt bij dat de drie geciteerde auteurs niet hetzelfde denken over deze kwestie; die verwijzingen zijn dus niet zinvol. henriduvent 7 okt 2010 23:04 (CEST)

Literatuur over "systematische probleemaanpak"

De voorgaande twee discussiepunten zijn begonnen met: "Dit artikel gaat over niets." en "Is dit lemma met deze combinatie van titel en inhoud zinvol?". Mijn opvatting hierover is duidelijk: Dit onderwerp gaat wel degelijk ergens over, en de inhoud is zinvol. Belangrijker nog is dat hierover een aanzienlijke hoeveelheid literatuur bestaat. Neem bijvoorbeeld de volgende tekst van Fons Vernooij:

Een systematische probleemaanpak

Probleem oplossen als vaardigheid vereist een goede systematiek om vraagstukken aan te pakken. Die systematiek geeft aan welke stappen op een of andere manier doorlopen moeten worden om tot een succesvol resultaat te komen. Het zijn echter geen chronologische stappen, maar logische stappen. Dat wil zeggen dat het in de praktijk niet zo is dat iemand stap 1 van het proces helemaal afrondt voordat hij of zij aan stap 2 begint. Meestal worden stappen slechts half doorlopen en pas als iemand de draad kwijt is, springt hij terug naar eerdere stappen om de draad weer ergens op te pakken. Chronologisch is er dus een wisselwerking die zoekend en tastend moet leiden naar een eindresultaat waar uiteindelijk toch alle logische stappen afgerond zijn.

Bij het oplossen van calculatorische problemen gaat het in wezen om zes logische stappen die leerlingen moeten uitvoeren:

1. Oriëntatie op het probleem: wat wordt er eigenlijk gevraagd?
2. Analyse van het probleem: hoe ligt het verband tussen de onbekende en de beschikbare gegevens?
3. Planning van de uitwerking: welke rekenstappen moet ik in welke volgorde zetten?
4. Berekening van de uitkomst: welke getallen vul ik in de diverse rekenstappen in?
5. Controle van het proces: heb ik niks vergeten of verkeerd gedaan?
6. Evaluatie van het resultaat: wat heb ik geleerd en hoe past dit in kennis die ik eerder heb verworven?

Deze systematiek van probleemoplossen is bij de formulering van het examenprogramma voor M&O vastgelegd in domein A van de examenstof bij de ‘Vaardigheden en werkwijzen’.

Bron: Fons Vernooij (2003) "Probleemoplossen als vaardigheid". In: Tijdschrift voor het Economisch Onderwijs. Nr.3 (2003), p. 171-181.

Deze tekst leert ons al drie dingen:

• Er is wel degelijk een zinvolle introductie te geven over dit onderwerp, en dit ontbrak (of ontbreek) aan dit artikel.
• Die stapsgewijze opzet van Vernooij is overeenkomstig met de presentatie in dit artikel.
• Vernooij meldt zelfs in de laatste zin, dat deze systematiek is vastgelegd "bij de formulering van het examenprogramma voor M&O".

Dat negatieve denken in de afgelopen twee overlegbijdragen is dus helemaal niet nodig. Er is gewoon zat literatuur over dit onderwerp, die we in dit artikel kunnen verwerken. -- Mdd 9 okt 2010 13:53 (CEST)

Artikel blijft zorgenkindje

Ook na de lange discussies (zie boven) laat de kwaliteit van dit artikel nog altijd te wensen over. Het grootste probleem is wat mij betreft de vele irrelevante/tautologische informatie. Een paar voorbeelden uit het eerste gedeelte:

• Probleemoplossing is het proces dat moet leiden tot een oplossing voor een probleem. Dit is een nietszeggende definitie, waaruit alleen duidelijk wordt dat probleemoplossing een proces is. Vergelijk: zinsontleding is een proces dat moet leiden tot een ontleding van een zin.
• Probleemoplossen is ook een vorm van cognitieve activiteit (c.q. denken) waarbij iemand een antwoord probeert te vinden op een probleem. Hier wordt de nietszeggende definitie herhaald (met een kleine variatie: antwoord in plaats van oplossing). Verder impliceert het woordje ook dat het in de eerste zin genoemde proces géén cognitieve activiteit is, wat me onzin lijkt.
• Het is ook een onderwerp van de cognitieve psychologie waarnaar relatief veel systematisch onderzoek naar is gedaan. Deze zin zou ik uit de inleiding halen en ontdoen van overbodige woorden: "In de cognitieve psychologie is er veel onderzoek naar gedaan".
• Bij probleemoplossen is er altijd sprake van een taak of opgave van een bepaalde moeilijkheid waarvoor geen kant-en-klaar antwoord beschikbaar is. Overbodige zin. Een taak of moeilijkheid waarvoor geen kant-en-klaar antwoord beschikbaar is, is een probleem. Er staat dus in feite "Bij probleemoplossen is er altijd sprake van een probleem".
• Het oplossen bestaat uit het vinden van een oplossing of doeltoestand. Opnieuw louter tautologische informatie: "het oplossen bestaat uit het vinden van een oplossing".
• Het probleemoplossingproces bestaat uit de exploratie van en zoekruimte. De "exploratie van een zoekruimte"? Een term als zoekruimte moet of vermeden worden (mijn voorkeur) dan wel in ieder geval worden toegelicht.

Wil het artikel ooit een aanvaardbaar niveau bereiken, dan moet er in ieder geval streng gesnoeid worden in dit soort informatie. Groet, Marrakech (overleg) 7 jan 2011 12:27 (CET)

Eens, heb eerste poging gedaan. Blijft lastig lemma echter. (Opmerking van IP 145.99.188.129 van 8 januari 2011 00.39)

De inleiding van emeritus professor Albert Kok wordt er zomaar uitgesloopt

Een stukje voorgeschiedenis:

1. Op 28/29 augustus heeft Albert Kok het artikel denken uitgebreid (zie hier), wat onder ander een stuk over probleemoplossen bevatte.
2. Recentelijk is dat stuk (na door RJB te zijn geroemd (zie hier) door mij naar dit artikel verplaatst (zie hier en hier, en nog wat verder uitgewerkt.
3. Een groep critici blijft zich echter opwindingen over dit artikel, getuige de reactie van Vier Tildes, henriduvent, en Marrakech hierboven.

Het gevolg hiervan is nu, dat de inleiding van emeritus professor Albert Kok er vanavond grotendeels uitgesloopt wordt, zie hier. Rond het artikel planning is een zelfde sloopactie, waarmee het jaar weer goed is begonnen. Ik vraag me echt af waar we nou eigenlijk mee bezig zijn? -- Mdd (overleg) 8 jan 2011 02:23 (CET)

We zijn bezig met de opbouw van een encyclopedie. Een encyclopedie hoort relevante informatie te bevatten. Het verwijderen van irrelevante informatie ("het oplossen bestaat uit het vinden van een oplossing") is dus geen sloopactie, maar een constructieve bijdrage. Groet, Marrakech (overleg) 8 jan 2011 10:04 (CET)

Waarom precies is het vinden van een oplossing zoveel minder relevant dan het bedenken ervan? Het artikel lijkt nu een categorische ontkenning van alle niet-cognitieve probleemoplossingsmethoden. Het past nu wel onder het kopje 'zie ook' op creationisme. - Snaily (overleg) 11 feb 2011 00:50 (CET)