Overleg:Gluten

Tintoretto

Ik heb het stuk van gebruiker Gebruiker:Tintoretto bewerkt, want ik vond hem/haar ongenuanceerd ageren tegen de relatie gluten/autisme. Er zijn diverse wetenschappelijke studies te vinden dat een dergelijke relatie er wel degelijk is, waarvan ik de belangrijkste als referentie heb weergegeven. Als Tintoretto of anderen informatie hebben die deze stelling weerspreekt, laat hen dat s.v.p. onderbouwen met wetenschappelijk onderzoek. Itsme 10 sep 2006 00:59 (CEST)

Ik heb het stuk over glutenvrije voeding aangepast omdat kamut en spelt in een glutenvrij dieet zeker vermeden moeten worden. Spelt zit barstensvol gluten die bij coeliakiepatienten heftige reakties opleveren. Verder is er bij coeliakie (ook aangepast dus) geen sprake van een verteringsprobleem van gluten maar van een reactie van je afweersysteem op gluten. Hierdoor worden stoffen aangemaakt die je darmvlokken verwoesten. Die antistoffen zijn in je bloed aantoonbaar.- De voorgaande niet ondertekende opmerking werd toegevoegd door Soezepoes (overleg|bijdragen) op 9 nov 2006 01:45.

Autisme

De tekst over autisme bevat een op het eerste gezicht onlogische redeniering. Wat is waar:

"[...] mensen met autisme en autistische aandoeningen (zoals het syndroom van Asperger) gevoelig zouden zijn voor gluten[...]", "Lang niet alle academische onderzoekers zijn ervan overtuigd dat er een verband aangetoond is tussen gluten- en/of caseïnevrije voeding en het ontstaan van autisme." (vetgedrukt door mij aangebracht)

eerst wordt er gezgd dat mensen met autisme gevoelig zijn voor gluten, en dan als tegenspraak wordt gesproken over gluten als oorzaak van autisme. Welk verband is er...? Wat wordt beweerd in tehorie en wat wordt ontkent en hebben deze twee groepen het over hetzelfe.....? - QuicHot 14 mrt 2007 22:21 (CET)

Het spreekt elkaar niet tegen. Sommige verteringsproducten van gluten (gluten exorfines) hebben (evenals verteringsproducten van caseïne - casomorfines) een structurele verwantschap met opium, en bij daarvoor gevoelige personen (personen bij wie dergelijke eiwitten niet voldoende afgebroken worden of de kans krijgen in de bloedbaan te komen) zouden gluten (en caseïne) een opium-achtig effect hebben. Langdurige blootstelling zou bij daarvoor gevoelige personen invloed hebben op de ontwikkleling van de hersenen en bijdragen aan moelijkheden in contacten met andere mensen en andere symptomen van autisme. De eerste bewering "mensen met autisme zijn gevoelig voor gluten" is daar niet mee in tegenspraak, aangezien ook volgens die redenatie de gevoeligheid voor gluten op den duur de autistische symptomen zou veroorzaken. Ik weet niet hoe goed je Engels is, maar op de Engelse Wikipedia staat een goede uitleg over het verband tussen gluten en autisme. Itsme 17 mrt 2007 01:04 (CET)

Ter info: vorig jaar is er een pilot gepubliceerd van een double blind placebo controlled trial waarin in een cross-over design is gekeken naar de rol van caseine en gluten in de ontwikkeling van autisme. Geen statistische aanwijzingen zijn gevonden. Subjectieve aanwjizingen (van ouders) waren er wel. [Elder JH et al. J Autism Dev Disorder 2006 Apr,36(3):413-420]

• Aangezien autisme een aangeboren pervasieve ontwikkelingsstoornis is, zou het onmogelijk moeten zijn dat gluten de oorzaak van autisme zijn. De pagina waarnaar Itsme verwijst heeft het over een gluten- én casëinevrij dieet, dat overigens geen invloed zou hebben op (het gedrag van) mensen met autisme. Met vriendelijke groet, RonnieV (overleg) 28 aug 2014 15:57 (CEST)

Zo is autisme momenteel inderdaad gedefinieerd. Maar of autisme daadwerkelijk aangeboren is, is maar de vraag. Autisme is volgens mij een multifactoriële ziekte, waarbij er inderdaad een genetische component is die de gevoeligheid bepaalt (dat is iets anders dan "aangeboren"), maar daarnaast spelen ook andere factoren een rol. Zo is er een duidelijke relatie met de darmen en de darmflora. Onderzoek wijst op 'Non-Celiac Gluten Sensitivity' als mogelijke oorzaak van autisme (recente bron), maar ook is er bijvoorbeeld een relatie met zonlicht / vitamine D en met oxytocinespiegels. Dergelijke omgevingsfactoren kunnen bij mensen met een genetische gevoeligheid voor autisme het verschil maken tussen het wel en het niet ontstaan van symptomen. Om op basis van de huidige definitie omgevingsfactoren uit te sluiten, lijkt mij te kort door de bocht. Itsme (overleg) 25 sep 2014 01:20 (CEST)

Boekweit geen graan

Vraag: In de inleiding staat boekweit in het rijtje van de granen, maar het is geen grasachtige. Het lijkt me beter om boekweit bij het latere rijtje van niet-granen te zetten.

rijst, maïs, haver en teff (een Ethiopisch gewas) bevatten gluten of niet?

Ik heb in de tweede alinea the volgende zin...

"Vrijwel alle granen, inclusief rijst, maïs, haver en teff (een Ethiopisch gewas) bevatten gluten."

.. veranderd in :

Vrijwel alle granen, inclusief rijst, maïs, haver en teff (een Ethiopisch gewas) bevatten *geen* gluten.– De voorgaande bijdrage werd geplaatst door Bwakkie (overleg · bijdragen) 25 nov 2009 15:07 (CEST) PS: Wil je voortaan alsjeblieft op overlegpagina's ondertekenen met vier tildes (~~~~)? Er wordt dan automatisch een link naar je gebruikerspagina geplaatst.

Ik heb dat teruggezet en in de tekst aangepast. Commerciële gluten worden gewonnen uit mais... Alle granen bevatten gluten, alleen niet alle granen bevatten gliadines, die voor coeliakie zorgen. Rijst, teff en mais zijn dus in dieetleer glutenvrij, maar bevatten wel glutenKnorrepoes 26 nov 2009 08:33 (CET)

Dit lijkt mij onjuist. Gluten zijn een combinatie van een gliadine en een glutenine. Als een graan geen gliadine bevat, zou het dus geen gluten kunnen bevatten. Gliadine komt alleen voor in granen uit de geslachtengroep Triticeae (tarwe, rogge en gerst), niet in de overige granen. Andere granen, waaronder de bovengenoemde rijst, maïs, teff, haver en maïs, bevatten wél andere prolamines, maar daarmee zijn het nog geen glutenhoudende granen. Sommige van deze prolamines kunnen klachten oproepen bij mensen met coeliakie, maar lang niet altijd. In haver bijvoorbeeld kan geen van de aanwezige prolamines klachten oproepen bij coeliakiepatiënten (BRON). De stelling "Commerciële gluten worden gewonnen uit mais" lijkt mij evenmin juist, aangezien maïs geen gliadines bevat. Ik vermoed dat Knorrepoes doelt op maïs als bron van kleefstoffen, vanwege de aanwezigheid van zeïne (een prolamine). Voor gluten blijft tarwe de rijkste bron en gezien de wereldwijde beschikbaarheid ervan waarschijnlijk ook commercieel de meest aantrekkelijke. Itsme (overleg) 25 sep 2014 00:32 (CEST)

gierst

hallo, gierst is wel een graansoort... – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 83.128.74.86 (overleg · bijdragen) 7 jun 2011 10:09

Wilde rijst

Citaat: "Niet-granen, zoals wilde rijst, boekweit, quinoa, amaranth, sojabonen en zonnebloempitten bevatten geen gluten."
Wilde rijst is wel een graan; hoe zit het nu met gluten? mvrgr. PAvdK (overleg) 22 aug 2012 17:07 (CEST)

Durum

Op 2 juni draaide RonnieV een bewerking van anoniem 82.169.229.121 terug. RonnieV plaatste een toelichting op de terugdraaiing op Overleg gebruiker:82.169.229.121, waarin hij constateerde dat de Franse, Duitse, Nederlandse (hoog glutengehalte) en de Engelse (laag glutengehalte) Wikipedia elkaar tegenspreken voor wat betreft het glutengehalte van durum. Op de huidige versie van w:en:Durum wordt een laag glutengehalte genoemd als reden voor het slechte rijzen, terwijl op de Nederlandstalige pagina juist een hoog glutengehalte wordt genoemd als reden voor de stevigheid van durum-producten. RonnieV concludeerde dat er hier duidelijk behoefte is aan een onafhankelijke bron.
Ik heb deze publicatie gevonden en heb de tekst van dit artikel aldus aangepast, en zal ook soortgelijke wijzigingen doorvoeren bij durum en gewone tarwe. Itsme (overleg) 5 jun 2015 00:34 (CEST)

Hallo Itsme, hartelijk dank voor het uitzoeken en je berichtje! Vind je het goed als ik het Gluten-artikel uitbreid met de opmerking dat het percentage gluten in Durum tussen de 56 en 64% ligt, zoals in dezelfde bron te lezen is? Daarmee geven wij duidelijkheid aan. En het lijkt mij een goed idee om onze Engelse collega's op deze bron te wijzen, wellicht kunnen zij hun gegevens dan aanpassen. Met vriendelijke groet, RonnieV (overleg) 5 jun 2015 00:46 (CEST)

Prima! Itsme (overleg) 5 jun 2015 00:48 (CEST)

Gluten enkelvoud of meervoud

RonnieV regaeerde zojuist op Overleg gebruiker:Itsme. Daaruit het volgende citaat: "Een kleinigheid: volgens Van Dale is 'gluten' een meervoud. Ik heb een ander wel eens horen zeggen dat het een enkelvoud zou zijn. Heb jij hier een idee over? Uitgaande van Van Dale wordt het 'Gluten worden'...".
Mijn reactie: Conform de Wikipedia:Spellinggids is het Groene Boekje leidend voor de spelling, en daarna pas Van Dale. Volgens het Groene Boekje is gluten enkelvoud en is het "het" gluten, zie hier. Met vriendelijke groet, Itsme (overleg) 5 jun 2015 11:53 (CEST)

Ik vrees dat je verkeerd leest: Van Dale zegt dat 'gluten' een het-woord is en dat het geen meervoud (g.-mv.) heeft. Woudpiek (overleg) 5 jun 2015 13:37 (CEST)

Woudpiek, bedankt voor het nakijken en sorry voor mijn (zeer) late reactie. Ik heb inderdaad verkeerd zitten lezen... Het gluten is inderdaad de juiste vorm. Met vriendelijke groet, RonnieV (overleg) 31 jul 2015 11:13 (CEST)

Volgens de taalunie is zowel meervoud als enkelvoud toegestaan, of mis ik iets? TheBartgry (overleg) 20 aug 2020 12:51 (CEST)

Ooorspronkelijk een enkelvoud, maar tegenwoordig wordt het meervoud ook geaccepteerd. Wanneer dat gekomen is, is niet duidelijk, maar na 2005 en niet later dan mei 2012. Het artikel is in 2004 aangemaakt in de (toen verkeerde) meervoudsvorm. Omzetting naar het enkelvoud was in eerste instantie gerechtvaardigd. Inmiddels blijkt de meervoudsvorm geaccepteerd te zijn. Moeten we dan maar de voorkeur van de aanmaker volgen? Met vriendelijke groet, RonnieV (overleg) 20 aug 2020 13:23 (CEST)

Dat is prima. Maar systematisch corrigeren naar enkelvoud is in ieder geval niet meer nodig. TheBartgry (overleg) 20 aug 2020 14:34 (CEST)

In zowel het Groene Boekje uit 2005 (papieren versie) als Van Dale uit 2005 (papieren versie) staat "het gluten", waarbij Van Dale nog de toevoeging van "g.mv." heeft. De toevoeging heeft Van Dale in de recentste versie (online versie van de Dikke Van Dale) nog steeds. De beschrijving in deze Van Dale: "glu·ten zelfstandig naamwoord • het (ook wel op­ge­vat als meer­voud) • g.mv." is lichtelijk verwarrend, want aan de ene kant schrijft men dat het ook opgevat wordt als meervoud, om vervolgens te melden dat er geen meervoud is. Ook de wijze waarop Woordenlijst.org het brengt in de tabel, is ook lichtelijk verwarrend, want daarbij lijkt het alsof 'gluten' het meervoud is van het enkelvoud 'gluten'. Ik zou mij kunnen voorstellen m.b.t. het lemma in de Van Dale, dat men bedoeld heeft dat als je gluten als enkelvoud gebruikt, je niet het als meervoud in dezelfde tekst kan gebruiken.

In de vorige versie werd gluten zowel als meervoud als enkelvoud gebruikt: "Gluten worden door de plant opgeslagen in de graankorrel als reservevoedsel voor de kiem." met vervolgens de zin: "Gluten wordt onderverdeeld in twee groepen eiwitten." Correctie was in dit geval nodig.

Daarnaast twijfel ik nog steeds of 'gluten' als meervoud correct is. De opmerking van de Taalunie (die strikt genomen hier op Wikipedia een spellingarbiter is en geen arbiter op het vlak van woordgeslacht en meervouden): "Door de -en aan het eind wordt gluten door veel taalgebruikers opgevat als een meervoudsvorm en daarom gecombineerd met het lidwoord de en met een meervoudige persoonsvorm. Daar is geen bezwaar tegen." lijkt mij nog relatief kort door de bocht. Het gaat niet veel verder dan: "Veel mensen maken een fout. Wij keuren die fout daarom ook maar goed." De uitleg van Onze Taal lijkt ook niet veel verder te komen. Wimpus (overleg) 20 aug 2020 15:16 (CEST)

Als de Taalunie besluit die fout dan maar goed te keuren dan is het dus niet meer fout. Consistentie binnen een artikel is wel wenselijk, op andere plekken gaan 'corrigeren' is ongewenst als de Taalunie aangeeft dat beide varianten kunnen (zie WP:BTNI). - Robotje (overleg) 21 aug 2020 10:03 (CEST)

Referenties gevonden in artikelgeschiedenis

Hallo medebewerkers,

Om de kwaliteit van bronvermeldingen binnen Wikipedia te verbeteren hebben we gekeken of er in de artikelgeschiedenis van dit artikel links naar externe webpagina's of naar andere wikis staan. In het verleden werd veel gebruik gemaakt van deze optie om de bron van een bewerking aan te geven, maar tegenwoordig worden bronnen meestal in het artikel zelf getoond. Het zou dus kunnen dat in de geschiedenis waardevolle bronnen staan die in het artikel zelf kunnen worden meegenomen.

Meer informatie over dit project is terug te vinden in de FAQ.

In de artikelgeschiedenis van Gluten zijn de volgende bewerkingen gevonden:

• 2015-06-04 23:51:20 Itsme (bronvermelding: Vertaald en bewerkt vanuit de Punder K, Pruimboom L. Nutrients. 2013 Mar;5(3):771–87. Licentie: CC-BY 3.0. http://dx.doi.org/10.3390/nu5030771 - Literatuurverwijzingen bronartik)
• 2015-06-04 23:51:57 Itsme (bronvermelding: Vertaald en bewerkt vanuit Comino I. et al. Nutrients. 2013;5(10):4250–68. Licentie: CC-BY 3.0. http://dx.doi.org/10.3390/nu5030771 - Literatuurverwijzingen bronartikel niet ove)
• 2015-06-05 00:08:46 Itsme (Vertaald en bewerkt vanuit de Punder K, Pruimboom L. Nutrients. 2013 Mar;5(3):771–87. Licentie: CC-BY 3.0. http://dx.doi.org/10.3390/nu5030771 - Literatuurverwijzingen bronartikel niet overgenomen.)
• 2015-06-05 00:14:44 Itsme (bron: Punder K, Pruimboom L. Nutrients. 2013 Mar;5(3):771–87. Licentie: CC-BY 3.0. http://dx.doi.org/10.3390/nu5030771 - Dubbele info verwijderd)

Zouden jullie kunnen kijken of deze links geschikt zijn om in de bronvermelding in het artikel mee te nemen? Bij voorbaat dank.

Groet, Valhallasw-toolserver-botje (overleg) 28 jan 2022 06:14 (CET)

Als de bovenstaande bronnen zijn bekeken dan kan deze melding worden verwijderd. Als een lege overlegpagina overblijft dan kan deze met {{nuweg|afgehandelde botmelding}} voor verwijdering worden aangedragen.