Eduskunta

parlement van Finland

De Eduskunta (Fins) of Riksdag (Zweeds) is het eenkamerparlement van Finland.

Eduskunta (Fins)
Riksdag (Zweeds)
Wetgevend orgaan van Vlag van Finland Finland
Eduskunta
Algemene informatie
Aantal leden 200
Ontmoetingsplaats Helsinki
Huidige legislatuur (2019-heden)
Verkozen op 2 april 2023
Voorzitter Jussi Halla-aho (Finnenpartij)
Zetelverdeling
Partijen Regering (109)

Oppositie (91)

Portaal  Portaalicoon   Politiek
Het Finse Parlement
De Finse parlementszaal
Alexander I opent de Landdag te Porvoo

De Eduskunta bestaat uit 200 zetels en beschikt over de wetgevende macht. Zij kan ook grondwetsartikelen wijzigen en het kabinet ontslaan. De Eduskunta wordt om de vier jaar gekozen door alle volwassen burgers.

Er bestaat in Finland ook de zogenaamde Grote Commissie die uit 45 leden bestaat. Zij bezit een adviserende functie.

Åland heeft een eigen parlement. De inwoners van deze autonome regio kiezen ook één afgevaardigde in de Eduskunta.

Geschiedenis bewerken

In 1809, bij het ontstaan van het Grootvorstendom Finland, kwam voor het eerst een Fins parlement bijeen onder naam Landdag. Afgevaardigden van de geestelijkheid, de adel, de burgerij en de boerenstand werden door tsaar Alexander I van Rusland bijeengeroepen. Op 28 maart zwoeren de leden van de Landdag trouw aan de tsaar (de grootvorst van Finland) in de Kathedraal van Porvoo. De tsaar beloofde op zijn beurt de Finse grondwet te respecteren. (Finland had als enige landsdeel van Rusland een grondwet.)

De volgende Landdag vergaderde pas weer in 1863. Tsaar Alexander II van Rusland beloofde toen grondwettelijke hervormingen door te voeren en persvrijheid mogelijk te maken in het grootvorstendom. In de jaren zeventig van de negentiende eeuw werden er verkiezingen voor de Landdag gehouden en werden er onder andere liberalen in de Landdag gekozen. Onder de tsaren Alexander III (1881-1894) en Nicolaas II (1894-1917) werden de rechten van de Landdag en het Finse volk ernstig aangetast. In 1899 tekende tsaar Nicolaas II een wet die de macht van de Landdag in het autonome Grootvorstendom Finland inperkte. De door de tsaar aangestelde gouverneur-generaal van Finland (Nikolai Bobrikov) regeerde als de facto dictator.

Na de Eerste Russische Revolutie (1905) werd de autonomie van Finland en de wetgevende macht van de Landdag hersteld. In 1906 werd de eerste kamer van de Landdag, de Kamer van Adel, afgeschaft. Vrijheid van meningsuiting, persvrijheid en vrijheid van vereniging werden ingevoerd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) werd de macht van de Landdag, vanwege de bijzondere omstandigheden, opnieuw ingeperkt.

Na de Februarirevolutie (1917) werd die macht hersteld en de Senaat (regering van Finland) riep in november 1917 de Staat Finland uit. In 1919 werd de Landdag vervangen door de via enkelvoudig, democratisch kiesrecht gekozen Eduskunta.

Parlementssamenstelling bewerken

Op 2 april 2023 werden er in Finland verkiezingen gehouden. Dit was de uitslag[2]:

Partij Percentage Zetels
Nationale Coalitiepartij 20,8% 48
Finnenpartij 20,1% 46
Sociaaldemocratische Partij 19,9% 43
Centrumpartij 11,3% 23
Groene Liga 7,0% 13
Linkse Alliantie 7,1% 11
Zweedse Volkspartij 4,3% 9
Christendemocraten 4,2% 5
Beweging Nu 2,4% 1

* Vertegenwoordiger van Åland.

Parlementsvoorzitters bewerken

Jaren naam partij
1907-1912 Pehr Evind Svinhufvud Oud-Finse Partij
1913 Oskar Tokoi Sociaaldemocratische Partij
1914 Kaarlo Juho Ståhlberg Oud-Finse Partij
1917 Kullervo Manner Sociaaldemocratische Partij
1917 Johannes Lundson Jong-Finse Partij
1918 Lauri Ingman Oud-Finse Partij
1918 Ernst Nevanlinna Oud-Finse Partij
1918 Paavo Virkkunen Oud-Finse Partij
1919-1920 Lauri Kristian Relander Finse Agrarische Partij
1920 Kyösti Kallio Finse Agrarische Partij
1921 Wäinö Wuolijoki Sociaaldemocratische Partij
1922 Kyösti Kallio Finse Agrarische Partij
1922 Wäinö Wuolijoki Sociaaldemocratische Partij
1923 Paavo Virkkunen Nationale Coalitiepartij
1924-1925 Kyösti Kallio Finse Agrarische Partij
1925 Wäinö Wuolijoki Sociaaldemocratische Partij
1926 Paavo Virkkunen Nationale Coalitiepartij
1927 Kyösti Kallio Finse Agrarische Partij
1928 Paavo Virkkunen Nationale Coalitiepartij
1929 Kyösti Kallio Finse Agrarische Partij
1929-1930 Paavo Virkkunen Nationale Coalitiepartij
1930 Juho Emil Sunila Finse Agrarische Partij
1930-1936 Kyösti Kallio Finse Agrarische Partij
1936-1944 Väinö Hakkila Sociaaldemocratische Partij
1945-1947 Karl-August Fagerholm Sociaaldemocratische Partij
1948-1950 Urho Kekkonen Finse Agrarische Partij
1951956 Karl-August Fagerholm Sociaaldemocratische Partij
1956-1957 Vieno Johannes Sukselainen Finse Agrarische Partij
1957 Karl-August Fagerholm Sociaaldemocratische Partij
1958 Vieno Johannes Sukselainen Finse Agrarische Partij
1958-1961 Karl-August Fagerholm Sociaaldemocratische Partij
1962-1965 Kauno Kleemola Finse Agrarische Partij/Centrumpartij
1965 Karl-August Fagerholm Sociaaldemocratische Partij
1966 Rafael Paasio Sociaaldemocratische Partij
1966-1968 Johannes Virolainen Centrumpartij
1968-1969 Vieno Johannes Sukselainen Centrumpartij
1970-1972 Rafael Paasio Sociaaldemocratische Partij
1972-1975 Vieno Johannes Sukselainen Centrumpartij
1976-1977 Veikko Helle Sociaaldemocratische Partij
1978-1979 Ahti Pekkala Centrumpartij
1979-1982 Johannes Virolainen Centrumpartij
1983-1986 Erkki Pystynen Nationale Coalitiepartij
1987 Ikka Suominen Nationale Coalitiepartij
1987-1988 Matti Ahde Sociaaldemocratische Partij
1989-1990 Kalevi Sorsa Sociaaldemocratische Partij
1991 Esko Aho Centrumpartij
1991-1993 Ikka Suominen Nationale Coalitiepartij
1994 Riita Uosukainen Nationale Coalitiepartij
1995 Paavo Lipponen Sociaaldemocratische Partij
1995-1998 Riita Uosukainen Nationale Coalitiepartij
1999 Jukka Mikkola Sociaaldemocratische Partij
1999-2002 Riita Uosukainen Nationale Coalitiepartij
2003 Anneli Jäätteenmäki Centrumpartij
2003-2007 Paavo Lipponen Sociaaldemocratische Partij
2007 Timo Kalli Centrumpartij
2007-2011 Sauli Niinistö Nationale Coalitiepartij
2011 Ben Zyskowicz Nationale Coalitiepartij
2011-2015 Eero Heinäluoma Sociaaldemocratische Partij
2015 Juha Sipilä Centrumpartij
2015-2018 Maria Lohela Finnenpartij/Blauwe Toekomst
2018-2019 Paula Risikko Nationale Coalitiepartij
2019-2020 Matti Vanhanen Centrumpartij
2020-2022 Anu Vehviläinen Centrumpartij
2022-2023 Matti Vanhanen Centrumpartij
2023-heden Petteri Orpo Nationale Coalitiepartij

Zie ook bewerken

Externe links bewerken

Zie de categorie Parliament of Finland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.