Zesdaagse van Rotterdam

De Zesdaagse van Rotterdam is een wielrenwedstrijd over zes dagen, die gehouden wordt in Rotterdam Ahoy in Rotterdam. Hiervoor wordt een tijdelijke demontabele wielerbaan met een lengte van 200 meter neergelegd in de Ahoy Arena.

Vlag van Nederland Zesdaagse van Rotterdam
Roy Schuiten en Gerben Karstens tijdens de zesdaagse van 1978.
Roy Schuiten en Gerben Karstens tijdens de zesdaagse van 1978.
Periode Winter
Discipline Baanwielrennen
Type Zesdaagse
Geschiedenis
Eerste editie 1936
Aantal edities 40 (2023)
Eerste winnaar Vlag van Nederland Jan Pijnenburg
Vlag van Nederland Cor Wals
Laatste winnaar Vlag van Nederland Yoeri Havik
Jan-Willem van Schip
Laatste Bel. winnaar 2018 - Kenny De Ketele
Moreno De Pauw
Laatste Ned. winnaar 2023 - Yoeri Havik
Jan-Willem van Schip
Meeste zeges Vlag van Nederland René Pijnen (10 zeges)
Portaal  Portaalicoon   Wielersport

Geschiedenis

bewerken
 
Eddy Merckx tijdens de Zesdaagse van Rotterdam in 1974

De zesdaagse van Rotterdam is voor het eerst georganiseerd in 1936 en 1937 op een baan die, na het echec van de zesdaagse van Amsterdam, werd overgebracht van de Amsterdamse Oude-RAI naar het Nenyto-gebouw in Rotterdam. Toen in Amsterdam het vuur na vier zesdaagsen gedoofd was, zochten de organisatoren hun heil in Rotterdam. Het Amsterdamse baantje van 166 meter bleek precies te passen in de Nenijtohal – erfenis van de Nederlandsche Nijverheids Tentoonstelling. Olympisch zwemster Rie Mastenbroek (3x goud, 1x brons in Berlijn) mocht op 6 november 1936 het startschot lossen; Jan Pijnenburg en Cor Wals waren de eerste winnaars. De renners maakten na de slotsprint spontaan een dansje in dancing Pschorr.

De eerste 144 uurs achter Blijdorp was een daverend succes. Zo zelfs dat er drie maanden later al een tweede Rotterdamse editie op poten werd gezet. Tinus Osendarp was dit keer de hoofdgast; de sprinter die met een Sieg Heilgroet zijn 100 meter-brons in ontvangst had genomen in Berlijn. Of die openingshandeling van invloed was op de uiterst magere publieksstroom – het was op z’n minst een opvallende keuze.

Het betekende wel meteen het einde van een kortstondig, vooroorlogs Rotterdams zesdaagse-avontuur. Het houten baantje werd opgeslagen in Assendelft, en toen de brandstofschaarste in de oorlogsjaren steeds nijpender werd, verdween het zesdaagsehout in de kleumende kachels.

Rotterdam moest tot mei 1968 op zijn derde zesdaagse wachten. Plaats van handeling was nu de Energiehal, in de huidige topografie ergens tussen Kunsthal en Erasmus MC in. Ook al een overblijfsel van een grote energiefair (E’55) in de zich gestaag van het oorlogstrauma herstellende havenstad.

Om de interesse van het publiek te wekken, werden de twaalf koppels in wielershirts met voetbalkleuren uit de wijde omgeving gehuld: Feyenoord, Sparta, Excelsior, Xerxes/DHC Hermes DVS, SVV, Fortuna Vlaardingen, ADO, Holland Sport, DFC, NAC en Baronie. Peter Post en Patrick Sercu wonnen in een rood-wit gestreept Spartashirt.

Mocht de eerste naoorlogse zesdaagse nog tamelijk succesvol heten, in 1969 was er voor de elkaar wantrouwende organisatoren Siem Waardenburg en Charles Ruys geen droog brood meer te verdienen.

Het wachten was op de grootscheepse aanpak van Rotterdam-Zuid, vertaald in de visionaire gedachten van sportwethouder Roel Langerak die op 2 juli 1968 de eerste paal sloeg voor een gloednieuw Sportpaleis in het Zuiderpark. Het ging Ahoy’ heten en het zou volop ruimte bieden aan de baanwielersport. De 200 meterbaan was in feite de essentie van het hele gebouw. Er werd een begin gemaakt van een traditie.

Op 15 januari 1971 werd Ahoy’ officieel geopend door prins Claus. Jaap Oudkerk werd achter Bruno Walrave de winnaar van de openingskoers achter motoren. Een dag later klonk het startschot voor de eerste Ahoy’ Zesdaagse. Het bleek een schot in de roos.

Achttien jaar lang zou er sport- en amusementshistorie worden geschreven met zesdaagsen. Nadat ‘Keizer’ Peter Post in ‘Rotterdam 1972’ ernstig ten val was gekomen en zijn carrière noodgedwongen moest beëindigen, werd hij prompt tot wedstijdleider benoemd. Het ging ineens hard met de ontwikkeling van de baansport in Ahoy’, mede door het opstarten van Ahoy’ op zondag.

Post moderniseerde de zesdaagse ingrijpend, voelde feilloos de behoefte van de tribunes aan, introduceerde flitsender en dus kortere programma’s, verrijkte het deelnemersveld met wegvedetten uit de grote wielerlanden, zorgde voor herkenbaarheid door flink wat renners uit zijn eigen TI Raleighploeg ‘betaald te laten trainen’, verraste het publiek met unieke optredens van de crème-de-la-crème van Nederlandse artiesten. Lee Towers is er groot geworden.

De impuls die Post gaf bleek de gouden formule. Een bezoek aan de Rotterdamse Zesdaagse stond garant voor een avond feest. Menige avondsessie was er geen zitplaats meer te krijgen; op de galerijen stonden ze rijen dik. Het absolute toeschouwersrecord op de Rotterdamse Zesdaagse werd genoteerd in 1976: 53.769, waarvan 15.834 vrijkaarten.

De bomen konden niet verder groeien dan die hemel. De klad kwam erin. In 1988 passeerden officieel nog 38.687 toeschouwers de kassa’s, maar het aantal vrijkaarten overtrof de betaalde kaartjes: 19.474 tegenover 19.213. De vaste wielerbaan in Ahoy’ was een sta-in-de-weg geworden, een belemmering voor andere, lucratiever programmering. In 1990 werd de permanente wielerbaan gedemonteerd. Hij werd enige tijd opgeslagen in Assen, maar verdween uiteindelijk ook in de open haard. Sinds 1988 werd er lange tijd geen wedstrijd meer georganiseerd.

Rotterdam moest tot begin 21e eeuw wachten op nieuw perspectief. Dat kwam er door de niet-versagende sentimenten in de familie Zijlaard, met vader Joop als gangmaker-in-meervoudige-betekenis en zoon Michael Zijlaard als jonge en gretige uitvoerder.

Zestien jaar later, om precies te zijn vanaf 6 januari 2005, werd deze sportwedstrijd nieuw leven ingeblazen. Aan de organisatie werd meegewerkt door Frank Boelé, tevens toenmalig organisator van de zesdaagse van Amsterdam. Rotterdam mocht zich in 2005 Sportstad van Europa noemen, en die ietwat ronkende eretitel bleek een vliegwiel voor nieuwe ideeën. De komst van het Grand Départ van de Tour de France was er daar een van, de terugkeer van de zesdaagse de kers op de taart. Een nieuwe semipermanente wielerbaan was in een handomdraai gelegd. De eerste keer kostte dat nog zeventien uur, tegenwoordig rijd je er in een ochtend op rond. De Rabobank Rotterdam had er alle fiducie in, was de eerste jaren naam gevend hoofdsponsor, en er bleek nog steeds wielerpubliek de gang naar Ahoy te willen maken.

De tijd van toen kwam weliswaar nooit terug, maar met toeschouwersaantallen van 25.000 betalende tot 35.000 totaal is er reëel bestaansrecht. De zesdaagsen van de 21e eeuw hebben in Rotterdam een jasje gekregen dat volledig past in de moderne tijd: acht herkenbare sportieve hoofdonderdelen, een sprinttoernooi, een Talents Cup en (mondjesmaat) vrouwen in een spetterende entourage. Geen artiesten meer, wel bonkende beats in zeeën van licht en geluid.

De Rotterdamse Zesdaagse staat. Wereldwijd mag de kalender dan zijn teruggelopen van 27 naar 5 à 6 zesdaagsen per winter, Rotterdam is (nog) kerngezond. Maar stilstand is achteruitgang. Om verder te komen dan die gemiddeld ruim 30.000 is verdere innovatie nodig.

Het evenement kreeg in 2005 extra glans met het afscheidsgala van Leontien Zijlaard-van Moorsel. Door het grote succes van de zesdaagses van 2005 en 2006 werd in januari 2007 de vijfentwintigste zesdaagse georganiseerd in Rotterdam. De zesdaagse van Rotterdam vindt sindsdien aan het begin van elk kalenderjaar plaats.

De editie van 2009 trok 39.670 toeschouwers.[1] In 2010 trok de zesdaagse van Rotterdam 31.046 toeschouwers.[2][3]

De wedstrijdleiding is vanaf 2018 naast Michael Zijlaard in handen van oud-zesdaagserenner Peter Schep. In 2018 wonnen Kenny De Ketele en Moreno De Pauw de 36e editie.[4] Daarnaast werd de GPN/Provato Sprintcup een prooi voor BEAT Cycling Club. Zij wonnen van Team Nederland in een 6 daags onderling sprinttoernooi waarin Sprint, Keirin en Teamsprint werd gereden.[5]

Als dinsdagavond 7 januari 2020 de winnaars zijn gehuldigd van de 38ste editie breekt er een volgende fase aan in de geschiedenis van de Rotterdamse Zesdaagse: de verplaatsing van januari naar eind (24-29) november. November – deprimaand volgens sommigen. Maar in de eerste weken van januari zucht iedereen nog onder de decembermoeheid.

‘Rotterdam’ schuift op de kalender voortaan aan bij Londen en Gent. De hoofdsponsor (Wooning) hoopt op een groter rendement, november past beter bij de baanfocus van de UCI op het najaar en – de belangrijkste reden, want: lang gekoesterde wens – er kan op zondagmiddag gefinisht worden, wat het evenement mogelijk aantrekkelijk maakt voor een live tv-registratie.

November is voor Rotterdam een terugkeer naar het begin: de eerste zesdaagse in de Maasstad werd in 1936 ook in november verreden. Het was het jaar dat de wielerkalender liefst 27 zesdaagsen telde; bijna wereldwijd: West-Europa, de VS, Canada en Buenos Aires. Anno 2023 zijn er nog maar twee zesdaagsen, die van Rotterdam en van Gent. Sinds 2022 wordt de zesdaagse georganiseerd in de maand december.[6]

Het baanrecord van deze 200 meter baan staat op naam van Harrie Lavreysen. Op 9 december 2022 verbrak hij zijn eigen record met een tijd van 9,733.[7] Tijdens de editie van 2023 deed Lavreysen twee onsuccesvolle pogingen om het baanrecord aan te vallen.

Erelijst

bewerken
Editie Jaar Datum Locatie Winnaar Tweede Derde
40 2023 12 - 17 december Ahoy   NED Yoeri Havik
Jan-Willem van Schip
  BEL Lindsay De Vylder
Jules Hesters
  NED Vincent Hoppezak
Philip Heijnen
39 2022 6 - 11 december Ahoy   NED Niki Terpstra
Yoeri Havik
  BEL Lindsay De Vylder
Jules Hesters
  NED
  ITA
Vincent Hoppezak
Elia Viviani
2021 7 - 12 december Ahoy Afgelast vanwege de coronapandemie
38 2020 2 - 7 januari Ahoy   NED Yoeri Havik
Wim Stroetinga
  BEL
  NED
Moreno De Pauw
Jan-Willem van Schip
  BEL Kenny De Ketele
Robbe Ghys
37 2019 3 - 8 januari Ahoy   NED
  FRA
Niki Terpstra
Thomas Boudat
  DEN Lasse Norman Hansen
Marc Hester
  NED Yoeri Havik
Wim Stroetinga
36 2018 4 - 9 januari Ahoy   BEL Kenny De Ketele
Moreno De Pauw
  NED Yoeri Havik
Wim Stroetinga
  FRA Morgan Kneisky
Benjamin Thomas
35 2017 5 - 10 januari Ahoy   GER Christian Grasmann
Roger Kluge
  DEN Michael Mørkøv
Lasse Norman Hansen
  NED Dylan van Baarle
Wim Stroetinga
34 2016 7 - 12 januari Ahoy   ESP Sebastián Mora
Albert Torres
  GER
  FRA
Christian Grasmann
Morgan Kneisky
  NED Yoeri Havik
Niki Terpstra
33 2015 2 - 7 januari Ahoy   BEL
  NED
Iljo Keisse
Niki Terpstra
  DEN Michael Mørkøv
Alex Rasmussen
  ESP David Muntaner
Albert Torres
32 2014 2 - 7 januari Ahoy   BEL
  NED
Iljo Keisse
Niki Terpstra
  BEL Jasper De Buyst
Kenny De Ketele
  DEN Michael Mørkøv
Alex Rasmussen
31 2013 3 - 8 januari Ahoy   BEL
  NED
Iljo Keisse
Niki Terpstra
  NED Peter Schep
Wim Stroetinga
  NED Yoeri Havik
Nick Stöpler
30 2012 5 - 10 januari Ahoy   NED Peter Schep
Wim Stroetinga
  SUI
  NED
Franco Marvulli
Jens Mouris
  NED Yoeri Havik
Danny Stam
29 2011 6 - 11 januari Ahoy   NED Danny Stam
Léon van Bon
  GER
  NED
Robert Bartko
Pim Ligthart
  DEN Jens-Erik Madsen
Michael Mørkøv
28 2010 7 - 12 januari Ahoy   BEL
  NED
Iljo Keisse
Danny Stam
  SUI Franco Marvulli
Bruno Risi
  DEN Michael Mørkøv
Alex Rasmussen
27 2009 2 - 7 januari Ahoy   NED
  ESP
Peter Schep
Juan Llaneras
  SUI
  NED
Bruno Risi
Danny Stam
  GER
  SUI
Leif Lampater
Franco Marvulli
26 2008 3 - 8 januari Ahoy   GER
  NED
Leif Lampater
Danny Stam
  SUI Franco Marvulli
Bruno Risi
  GER
  BEL
Robert Bartko
Iljo Keisse
25 2007 4 - 9 januari Ahoy   GER
  BEL
Robert Bartko
Iljo Keisse
  BEL
  ITA
Danny Stam
Marco Villa
  SUI Franco Marvulli
Bruno Risi
24 2006 5 - 10 januari Ahoy   NED Robert Slippens
Danny Stam
  BEL Matthew Gilmore
Iljo Keisse
  GER Robert Bartko
Andreas Beikirch
23 2005 6 - 11 januari Ahoy   NED Robert Slippens
Danny Stam
  SUI Kurt Betschart
Bruno Risi
  DEN Jimmi Madsen
Jakob Piil
Geen editie tussen 1989 en 2004.
22 1988 22 - 27 januari Ahoy   AUS
  GBR
Danny Clark
Tony Doyle
  LIE
  NED
Roman Hermann
Teun van Vliet
  BEL Etienne De Wilde
Stan Tourné
21 1987 23 - 28 januari Ahoy   ITA
  AUS
Pierangelo Bincoletto
Danny Clark
  GER
  NED
Josef Kristen
Teun van Vliet
  LIE
  NED
Roman Hermann
Peter Stevenhaagen
20 1986 24 - 29 januari Ahoy   AUS
  ITA
Danny Clark
Francesco Moser
  NED
  BEL
René Pijnen
Eric Vanderaerden
  NED
  GER
Bert Oosterbosch
Dietrich Thurau
19 1985 18 - 23 januari Ahoy   AUS
  NED
Danny Clark
René Pijnen
  BEL Etienne De Wilde
Stan Tourné
  LIE
  NED
Roman Hermann
Gerrie Knetemann
18 1984 13 - 18 januari Ahoy   SUI
  NED
Urs Freuler
René Pijnen
  AUS
  GER
Gary Wiggins
Horst Schütz
  GER Albert Fritz
Dietrich Thurau
17 1983 13 - 19 januari Ahoy   NED
  BEL
René Pijnen
Patrick Sercu
  DEN
  NED
Gert Frank
Jan Raas
  AUS Donald Allan
Danny Clark
16 1982 15 - 21 januari Ahoy   NED
  BEL
René Pijnen
Patrick Sercu
  GER Albert Fritz
Dietrich Thurau
  AUS Donald Allan
Danny Clark
15 1981 16 - 21 januari Ahoy   AUS Donald Allan
Danny Clark
  NED René Pijnen
Jan Raas
  GER
  BEL
Albert Fritz
Patrick Sercu
14 1980 17 - 22 januari Ahoy   NED René Pijnen
Jan Raas
  AUS Donald Allan
Danny Clark
  GER
  BEL
Albert Fritz
Patrick Sercu
13 1979 18 - 23 januari Ahoy   GER
  BEL
Albert Fritz
Patrick Sercu
  NED Gerrie Knetemann
René Pijnen
  AUS Donald Allan
Danny Clark
12 1978 19 - 24 januari Ahoy   AUS
  NED
Danny Clark
René Pijnen
  GER Albert Fritz
Wilfried Peffgen
  NED Gerben Karstens
Roy Schuiten
11 1977 20 - 25 januari Ahoy   AUS
  NED
Danny Clark
René Pijnen
  GER Günter Haritz
Dietrich Thurau
  BEL Freddy Maertens
Patrick Sercu
10 1976 22 - 27 januari Ahoy   BEL Eddy Merckx
Patrick Sercu
  GER
  NED
Günter Haritz
René Pijnen
  NED Leo Duyndam
Gerben Karstens
9 1975 23 - 28 januari Ahoy   NED Leo Duyndam
Gerben Karstens
  NED René Pijnen
Roy Schuiten
  BEL
  FRA
Patrick Sercu
Alain Van Lancker
8 1974 17 - 22 januari Ahoy   NED Leo Duyndam
René Pijnen
  BEL Eddy Merckx
Patrick Sercu
  FRA Jacky Mourioux
Alain Van Lancker
7 1973 18 - 23 januari Ahoy   NED Leo Duyndam
René Pijnen
  BEL Eddy Merckx
Patrick Sercu
  GER Albert Fritz
Dieter Kemper
6 1972 20 - 26 januari Ahoy   NED Leo Duyndam
René Pijnen
  GER Klaus Bugdahl
Albert Fritz
  AUS
  FRA
Graeme Gilmore
Alain Van Lancker
5 1971 16 - 21 januari Ahoy   NED
  BEL
Peter Post
Patrick Sercu
  NED Leo Duyndam
René Pijnen
  GER
  BEL
Sigi Renz
Theo Verschueren
Geen editie in 1970.
4 1969 3 - 9 april Energiehal   BEL
  NED
Romain Deloof
Peter Post
  GER
  NED
Klaus Bugdahl
Gerard Koel
  DEN
  AUS
Freddy Eugen
Graeme Gilmore
3 1968 1 - 7 mei Energiehal   NED
  BEL
Peter Post
Patrick Sercu
  GER
  NED
Klaus Bugdahl
Leo Duyndam
  NED
  GER
Gerard Koel
Sigi Renz
Geen editie tussen 1938 en 1967.
2 1937 19 - 25 februari Nenijtohal   BEL Albert Buysse
Albert Billiet
  NED
  GER
Kees Pellenaars
Adolf Schön
  NED Frans van den Broeck
Louis van Schijndel
1 1936 6 - 13 november Nenijtohal   NED Jan Pijnenburg
Cor Wals
  BEL
  NED
Adolphe Charlier
Frans Slaats
  NED
  GER
Kees Pellenaars
Adolf Schön
Televisie

De Zesdaagse van 2022 werd integraal live op televisie uitgezonden op betaalzender Ziggo Sport.[8]

bewerken