Vazalstaat

een staat die afhankelijk is van een andere staat, meestal na een oorlog

Een vazalstaat of marionettenregering is een staat die afhankelijk is van een andere staat, de suzerein, meestal na een oorlog.

De Bataafse Republiek, een vazalstaat van Frankrijk

In de oude geschiedenis creëerden grote rijken vaak bufferstaten om zichzelf tegen een onverwachte invasie te beschermen. Ook economische motieven konden een rol spelen.

Vazalstaten waren ook middelen voor de grootmachten om een oorlog bij volmacht te voeren via hun vazal. De vazal zou de buit krijgen, maar zou deze moeten delen, bijvoorbeeld door het geven van industriële en mijnbouwconcessies in het veroverde gebied aan bedrijven uit de beschermheerstaat. Indien het misging, kon de beschermheer zijn vazal in het uiterste geval laten vallen. Dit deed Groot-Brittannië met Griekenland in 1922, en de VS met Zuid-Vietnam in de Vietnamoorlog.

Voorbeelden van vazalstatenBewerken

Hieronder staat een lijst van enkele vazalstaten. De vazalstaat zelf staat eerst genoemd, daarna staat hun overheerser tussen haakjes. Het woord vazalstaat is een beladen term, een land zal zichzelf niet snel zo noemen. Ook de staat die de "touwtjes in handen heeft" zal de afhankelijke staat niet snel een vazalstaat noemen. De term heeft immers een zeer negatieve lading, en zal meestal gebruikt worden door inwoners van derde-landen, of personen die tegen de politieke toestand van de vazalstaat gekant zijn.

Uiteraard bestaan er verschillende manieren en gradatie in hoeverre en hoe een grootmacht een andere staat kan beheersen. Sommigen zouden de NAVO-landen in onderstaand rijtje willen plaatsen, anderen niet omdat de Verenigde Staten zich immers (officieel) niet met de interne politiek bemoeien. Griekenland onder het kolonelsbewind, in onderstaand rijtje genoemd, kreeg wel de vrijheid om zich zelfs tegen een NAVO-bondgenoot, Turkije, te keren. Andere staten, zoals Irak en Mantsjoekwo, waren/zijn volledige vazalstaten, bestaan of bestonden slechts op papier en door de bescherming van de buitenlandse grootmacht. Soms was zelfs de eigen bevolking hiertegen en moest de grootmacht voortdurend een sterke legermacht in het gebied houden (Irak, Afghanistan).

Sommige van de landen uit deze lijst zullen dus ook niet door iedereen als vazalstaat beschouwd worden.

OudheidBewerken

Middeleeuwen en vroegmoderne tijdBewerken

Franse tijdBewerken

De Franse zusterrepublieken en Napoleontische koninkrijken

Franse zusterrepublieken in ItaliëBewerken

1796: Noord-Italië voor de Franse invasie
1803: Zusterrepublieken in Noord-Italië
1806: Zusterrepublieken vervangen door monarchieën

1815-1940Bewerken

Tweede WereldoorlogBewerken

Koude OorlogBewerken

Tegenwoordige vazalstatenBewerken

RuslandBewerken

AlgerijeBewerken

ArmeniëBewerken

PakistanBewerken

TurkijeBewerken

Saoedi-ArabiëBewerken

Verenigde Arabische EmiratenBewerken

Zie ookBewerken