Renswoude
Renswoude (ⓘ) (betekenis: Rhenen-s woude, uit de tijd dat dit grondgebied nog bij Rhenen hoorde), is een gemeente en plaats in de Nederlandse provincie Utrecht.
Gemeente in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
.png)
| |||
| Situering | |||
| Provincie | -Flag.svg){kind=small} Utrecht
| ||
| Coördinaten | 52°4'26"NB, 5°32'28"OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 18,51 km² | ||
| - land | 18,40 km² | ||
| - water | 0,11 km² | ||
| Inwoners (1 januari 2024) |
5.755? (313 inw./km²) | ||
| Bestuurscentrum | Renswoude | ||
| Belangrijke verkeersaders | Sjabloon:N-wegNL | ||
| Politiek | |||
| Burgemeester (lijst) | jhr. mr. K.F.H Schorer | ||
| Economie | |||
| Gemiddeld inkomen (2019) | € 26.700 per inwoner | ||
| Gem. WOZ-waarde (2019) | € 304.000 | ||
| WW-uitkeringen (2014) | 26 per 1000 inw. | ||
| Overig | |||
| Postcode(s) | 3927 | ||
| Netnummer(s) | 0318 | ||
| CBS-code | 0339 | ||
| CBS-wijkindeling | zie wijken en buurten | ||
| Website | www.renswoude.nl | ||
 Bevolkingspiramide (2023) | |||
| |||
|
Foutief gebruik van Sjabloon:Infobox gemeente Nederland. De volgende parameters dienen niet handmatig te worden ingevoerd: oppervlakte, oppervlakte land, oppervlakte water, inwoners, datum inwoners en dichtheid. |
Geschiedenis
Al in 855 werd Renswoude als silva Hrenhem (het Rhenense woud) genoemd in een oorkonde. De nederzetting Renswoude is echter veel minder oud. Die ontstond eigenlijk pas rond 1400. Renswoude bestond toen uit een versterkt huis, de Borgwal genaamd, en een aantal verspreid liggende boerderijen. In 1638 stichtte Johan van Reede een dorp bij de voormalige Borgwal. Dit bestond uit de huidige Dorpsstraat, met hierlangs wat lintbebouwing. Hiernaast ontstonden er nog twee achterwegen, de huidige Molenstraat en de Kerkstraat. Ook liet Van Reede het kasteel van Renswoude (1654) en de koepelkerk (1639, naar een ontwerp van Jacob van Campen) bouwen[1].
In 1674 werd Renswoude een zogenaamde "Hooge en vrije heerlijkheid," een gebied met een eigen onafhankelijke rechtspraak. Uit deze heerlijkheid werd in 1795 de gemeente Renswoude gevormd. Pas in 1818 werden de grenzen van de gemeente officieel juridisch vastgesteld. Het was echter al eeuwen duidelijk hoe de grenzen liepen.
Recente geschiedenis
Plannen voor grenswijzigingen en gemeentelijke herindelingen hebben een prominente rol gespeeld in de geschiedenis van de gemeente Renswoude. Een belangrijke grenswijziging vond plaats op 1 januari 1960. Toen verloor Renswoude grote stukken van haar grondgebied aan Veenendaal en Scherpenzeel. Het ging hier onder andere om de Emminkhuizervenen. Dit gebied besloeg ongeveer 150 hectare.
Statistiek
De gemeente telt Sjabloon:Inwonertal NL gemeente inwoners (Sjabloon:Inwonertal NL datum, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 18,52 km². Binnen de gemeentegrenzen liggen geen andere kernen.
Renswoude is met dit inwoneraantal de kleinste gemeente in de provincie Utrecht, en bovendien ook één van de kleinste gemeenten in Nederland. De bevolking is de afgelopen tien jaar met ruim 8% gegroeid. In deze zelfde periode trad er in de hele provincie een groei op van eveneens ruim 8%; Renswoude kent dus een gemiddeld groeipercentage. Deze groei is niet bepaald geleidelijk gegaan; tot en met 1995 lag de bevolkingsomvang rond de 3.700 en daarna werd plots de sprong gemaakt richting de 4.000 inwoners. Dit had vooral te maken met de realisatie van de nieuwe wijk Spikhorst, in 1995.
Renswoude is vooralsnog de kleinste zelfstandige gemeente in de provincie Utrecht. Al jaren zijn er plannen voor een samenvoeging met Woudenberg en Scherpenzeel. Deze gemeenten lijken hier iets voor te voelen, het college en de gemeenteraad van Renswoude echter niet. Op 26 september 2007 was er een referendum met als onderwerp de zelfstandigheid van Renswoude. Met een percentage van 83,7 was de opkomst hoog. 98,4% van de kiezers stemde voor zelfstandigheid, 1,6% tegen. De maatschappelijke weerstand tegen een gedwongen fusie met Woudenberg en Scherpenzeel bleek ook uit een fakkeloptocht in 2008 bij de hoorzitting van de provincies Utrecht en Gelderland, waarbij 1.500 van de 4.600 inwoners hun ongenoegen uitten tegen de fusie. Dit terwijl in de gemeenten Scherpenzeel en Woudenberg slechts enkele burgers kwamen opdagen bij soortgelijke hoorzittingen.
Renswoude blijft voorstander van zelfstandigheid. De gemeenteraad is unaniem van mening dat de gemeente er zowel bestuurlijk als financieel goed voorstaat. Dat het bestuurlijk goed gaat, is ook uit de bestuurskrachtmetingen van het ministerie van BZK gebleken. Voor wat betreft de financiële situatie staat Renswoude er aanzienlijk beter voor dan de buurgemeenten Woudenberg en Scherpenzeel die elk miljoenen verloren aan het Ice-Save debacle. Renswoude is één van de weinige gemeenten in Nederland die nog een eigen woningbedrijf heeft. Het eigen woningbedrijf heeft een stille reserve van ca. EUR 70 mln.
De gemeente Renswoude ziet op de lange termijn, in het eventuele geval dat taken niet meer zelfstandig uitgevoerd kunnen worden, meer heil in een vrijwillige samenwerking Veenendaal (ca. 62.000 inwoners) dan in een gedwongen fusie met de 2 buurgemeenten Woudenberg en Scherpenzeel (samen ca. 21.000 inwoners). Op 9 maart 2010 heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel tot herindeling van Renswoude, Woudenberg en Scherpenzeel controversieel verklaard. De herindelingsprocedure is hiermee stilgezet. De kans dat de fusie alsnog doorgaat is daardoor aanzienlijk geslonken.
Voorzieningen
In Renswoude zijn 2 kerken, 1 supermarkt en enkele andere winkels. Ook zijn er 2 tankstations, een badmintonvereniging, een voetbalvereniging, een sportschool, een volleybalvereniging, een gymnastiekvereniging, een muziekvereniging, een oranjevereniging en een tennisvereniging. Het dorp wordt omringd door platteland en bos. Het dorp geniet enige bekendheid omdat het tijdens verkiezingsavonden als één van de eerste gemeenten de uitslag bekend maakt, in competitie met onder andere Schiermonnikoog en Rozendaal.
De lokale radiozender Midland FM is gericht op Renswoude, Scherpenzeel en Woudenberg, de lokale tv-omroep Dorp en streek tv, is gericht op Maarn, Maarsbergen, Renswoude, Scherpenzeel, Woudenberg, Rhenen en Elst.
Renswoude heeft twee onderwijsinstellingen, beide protestants-christelijke basisscholen.
Rijksmonumenten
Zetelverdeling gemeenteraad
Externe link
- ↑ WOLLESWINKEL, EGBERT, Renswoude. Geschiedenis en architectuur: Monumenten-Inventarisatie Provincie Utrecht, Zeist: Uitgeverij Kerckebosch 1998, 185 pp.