Rijksweg 10
Rijksweg A10 is een Nederlandse autosnelweg en rijksweg, de ringweg rond Amsterdam. Tevens is het de enige ringweg in Nederland die over zijn volledige traject hetzelfde wegnummer aan blijft houden, uitgevoerd als één snelweg. De A10 heeft een lengte van 32 km, de nummering van de hectometerpaaltjes begint bij knooppunt Coenplein en loopt vervolgens met de klok mee. De nummering van de afritten en kruisende stadsroutes daarentegen loopt tegen de klok in; dit is het gevolg van de volgorde van aanleg (zie onder). Er sluiten vijf andere snelwegen op aan: de A8 en de A5 bij knooppunt Coenplein, de A4 bij knooppunt De Nieuwe Meer, de A2 bij knooppunt Amstel en de A1 bij knooppunt Watergraafsmeer.
De A10 is met gemiddeld 4600 passerende voertuigen per uur[2] een van de drukste Rijkswegen van Nederland en de belangrijkste autoweg van de Metropoolregio Amsterdam.
De snelweg bevindt zich op het grondgebied van de gemeenten Amsterdam en Ouder-Amstel. De delen van Amsterdam die niet omringd worden door de A10 zijn Amsterdam Nieuw-West, Buitenveldert, Landelijk Noord en Amsterdam-Zuidoost.
In het noorden en oosten, tussen de knooppunten Coenplein, Watergraafsmeer en Amstel, maakt de A10 deel uit van de E35. Het westelijk deel tussen knooppunten De Nieuwe Meer en Coenplein maakt deel uit van de E22. Het zuidelijk deel tussen knooppunten De Nieuwe Meer en Amstel maakt sinds 2011 deel uit van de E19.
GeschiedenisBewerken
De bouw van de ringweg als snelweg begon in 1962, maar daarvoor al waren er in de jaren 20 en 30 stadsstraten aangelegd op delen van het tracé. Tevens waren er plannen gemaakt voor het aanleggen van wegen vergelijkbaar met de Amerikaanse 'parkways', een soort combinatie tussen een klein natuurgebied en een autoweg.[3] In Nederland sloegen deze plannen echter niet erg aan; het enige uitgevoerde parkway-project in Nederland is de Zeeweg (N200) in Bloemendaal aan Zee.
Het eerste deel van de A10 als snelweg was gereed in 1966, toen de Coentunnel op 21 juni 1966 opengesteld werd, alsmede de weg tussen het Coenplein en Bos en Lommerplein. Het westelijk deel van de A10 (vroeger ook Einsteinweg genoemd, nu A10-West[4]) kwam gereed op 2 april 1975, het zuidelijke deel op 7 juli 1981 en het oostelijke en noordelijke deel zijn in 1990 afgerond met de bouw van de andere tunnel onder het IJ, de Zeeburgertunnel.
ToekomstBewerken
De A10-zuid tussen knooppunt De Nieuwe Meer en aansluiting Amsterdam-Buitenveldert wordt in het kader van het project Zuidasdok omgebouwd tot tunnel, om zo Station Amsterdam Zuid en Station Amsterdam RAI uit te kunnen breiden.
AansluitingenBewerken
De afritten van de A10 sluiten aan op een groot deel van de S-wegen, welke vooral bedoeld zijn voor autovervoer met begin- en eindbestemming in Amsterdam. Dit zijn de S101 tot en met de S118 (de S100 is de centrumring).
FilesBewerken
De A10 is een zeer drukke weg. Het stuk tussen de afrit S101 en de Coentunnel (Ring-West) stond jaren in de filetop-10. 's Ochtends veroorzaakt de file voor de Coentunnel vaak ook een file op de aansluitende A8, die dan doorslaat tot aan de A7. In september 2009 begon de bouw van de Tweede Coentunnel, die in 2012 voltooid is. Bij ingebruikname daarvan is de oude Coentunnel gesloten voor renovatie. In de zomer van 2014 werden beide tunnels met in totaal 8 rijstroken geopend voor het verkeer, een gezamenlijke capaciteit van 180.000 auto's per dag. Er zijn 's ochtends 5 stroken beschikbaar voor het stadingaande verkeer en 's avonds 5 voor het verkeer dat de stad verlaat.
FileProofBewerken
Ook op de Ring-Noord en -Oost staan vaak lange files, in zowel de ochtend- als avondspits. In oktober 2008 is Rijkswaterstaat begonnen met het plaatsen van toeritdoseerinstallaties (zgn. "TDI's") op alle toeritten van de A10, behalve de toerit van afrit 8 naar knooppunt De Nieuwe Meer (reden daarvoor is de krappe bocht in de oprit, die toeritdoserend werkt). Dit gebeurt in het kader van het project "FileProof", waarbij het doel is om de files op korte termijn te verminderen. De TDI's zullen worden gekoppeld aan de verkeerslichten in de stad Amsterdam. Verwacht wordt dat de TDI's de doorstroming op de A10 en het onderliggende wegennet zullen verbeteren. Gemiddeld zal de verliestijd voor weggebruikers van de Ring Amsterdam met circa 10% afnemen.
VerkeersintensiteitenBewerken
Hieronder de werkdaggemiddelden in motorvoertuigen per dag voor enkele telpunten op de A10.
| Telpunt | 2006[5] | 2011[6] | 2012 | 2013[7] | 2014 | 2016 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Coenplein (A8) | 109.000 | 110.600 | 106.500 | 111.700 | 117.000 | 144.500 |
| s101 | 110.000 | - | - | 116.400 | 105.900 | 133.900 |
| Coenplein (A5) | - | - | - | - | 71.600 | 84.400 |
| s102 | 101.000 | 89.100 | 90.600 | 87.500 | 82.600 | 92.900 |
| s103 | 103.000 | 94.600 | 95.000 | 108.800 | 103.400 | 116.400 |
| s104 | 119.000 | 116.900 | 116.200 | 104.500 | 107.100 | 123.100 |
| s105 | 142.000 | 132.300 | 139.800 | 131.000 | 127.200 | 134.200 |
| s106 | 152.000 | 153.900 | 150.000 | 150.200 | 148.200 | 153.600 |
| s107 | 174.000 | 168.000 | 177.200 | 167.700 | 171.800 | 175.200 |
| De Nieuwe Meer | 201.000 | 200.900 | 213.000 | 214.400 | 219.400 | 227.500 |
| s108 | 188.000 | 180.000 | 196.000 | 197.100 | 201.600 | 208.300 |
| s109 | 189.000 | 187.400 | 200.400 | 201.300 | 205.600 | 209.900 |
| Amstel | 154.000 | 167.900 | 181.300 | 178.000 | 193.000 | 200.400 |
| s111 | 148.000 | 164.600 | 175.300 | 172.600 | 183.000 | 190.700 |
| s112 | 160.000 | 165.600 | 173.200 | 164.200 | 177.200 | 181.800 |
| s113 | 131.000 | 152.100 | 159.700 | 155.800 | 168.300 | 176.700 |
| Watergraafsmeer | 123.000 | 138.300 | 144.800 | 141.600 | 142.400 | 146.800 |
| s114 | 107.000 | 110.600 | 115.600 | 113.100 | 114.200 | 120.500 |
| s115 | 133.000 | 112.400 | 112.400 | 107.600 | 109.900 | 117.100 |
| s116 | 102.000 | 102.300 | 105.800 | 100.200 | 103.400 | 114.100 |
| s117 | 69.000 | 105.400 | 106.400 | 106.100 | 111.400 | 124.600 |
| s118 | 75.000 | - | - | 68.800 | 82.500 | 107.600 |
Aantal rijstroken en maximumsnelheidBewerken
| Traject | Aantal rijstroken | Maximumsnelheid |
|---|---|---|
| Knooppunt Coenplein - Afrit Amsterdam-Hemhavens | 2+1+2+3 (bij drukte 2+2+2+4) | 100 km/h |
| Afrit Amsterdam-Hemhavens - Afrit Amsterdam-Sloterdijk | 4+2+4 | 100 km/h |
| Afrit Amsterdam-Sloterdijk - Afrit Amsterdam-Osdorp | 2×3 | 80 km/h |
| Afrit Amsterdam-Osdorp - Knooppunt De Nieuwe Meer | 4+3 | 80 km/h |
| Knooppunt De Nieuwe Meer - Afrit Amsterdam Oud-Zuid | 4+5 (bij drukte 2×5) | 100 km/h |
| Afrit Amsterdam Oud-Zuid - Knooppunt Amstel | 2×3 (bij drukte 2×4) | 100 km/h |
| Knooppunt Amstel - Knooppunt Watergraafsmeer | 2x4 | 100 km/h |
| Knooppunt Watergraafsmeer - Zeeburgertunnel | 2×3 | 100 km/h |
| Zeeburgertunnel - Afrit Durgerdam | 4+3 | 100 km/h |
| Afrit Durgerdam - Knooppunt Coenplein | 2×3 | 100 km/h |
TriviaBewerken
- Toen uitsluitend het westelijk deel opgeleverd was, werden naast de afslagnummers de nummers van de Amsterdamse wijken weergegeven. Voor een niet-Amsterdammer en ook voor vele Amsterdammers was dat abracadabra. Het wijknummersysteem was gebaseerd op het gelijktijdig landelijk ingevoerde postcodesysteem.[8] Na verloop van tijd zijn de wijknummers van de verkeersborden verdwenen.
- In 1972 werd een deel van het toen al gereed zijnde dijklichaam en bijbehorende viaducten nabij de Europaboulevard gebruikt voor de ongelijkvloerse verbinding tussen het Amstelpark, de RAI en het Beatrixpark ten gerieve van de bezoekers tijdens de Floriade van 1972.
Kunst langs de A10Bewerken
- Schermzicht (A10), het fotoproject langs de A10-west
- De wokkel (A10), pyloon op de Zeeburgerbrug
Andere Ringwegen rond AmsterdamBewerken
- De P-route cityring is een kleine ring rond het centrum van Amsterdam.
- De Centrumring S100 is een ringweg rond de Binnenstad van Amsterdam.
- De A9 en de A5 vormen een incomplete ringweg rond het Zuiden en Westen van Amsterdam.
Externe linksBewerken
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Hoofdwegen en knooppunten in Amsterdam |  |
|---|---|
|
Ringweg A10 (Ringweg-West, -Noord / -Oost / -Zuid) | |
| Rijkswegen in Nederland |  | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Ringwegen in Nederland | |
|---|---|
|
Almelo · Almere · Alkmaar · Alphen aan den Rijn · Apeldoorn · Assen · Barendrecht · Bergen op Zoom · Den Haag · Dordrecht · Eindhoven (ring) · Enschede · Groningen · 's-Hertogenbosch · Hilversum · Hoofddorp · Houten · Leeuwarden · Oud-Beijerland · Parkstad Limburg · Sneek · Tilburg · Utrecht · Weert · Zoetermeer · Zwolle | |