Nijvel

**Nijvel**
*Nivelles*
Stad in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Wallonië
Provincie	Waals-Brabant
Arrondissement	Nijvel
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	60,83 km² (2022); 72,7%; 8,28%; 19,01%
Coördinaten	50° 36' NB, 4° 19' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	29.070 (01/01/2024) ; 47,6% ; 52,4% ; 477,87 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 18,39%; 59,32%; 22,29%
Buitenlanders	9,59% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Pierre Huart (LB)
Bestuur	LB, Ecolo
Zetels; LB; PluS; Ecolo; cdH-Ensemble; DéFI	29; 13; 7; 6; 2; 1
Economie
Gemiddeld inkomen	22.916 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	11,53% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 1400; 1400; 1401; 1402; 1404	Deelgemeente; Nijvel; Monstreux; Baulers; Thines; Bornival
Zonenummer	067
NIS-code	25072
Politiezone	Nivelles-Genappe
Hulpverleningszone	Waals-Brabant
Website	Officiële website
Detailkaart
	ligging binnen de provincie Waals-Brabant
Foto's
	De Sint-Gertrudiskerk
Portaal	België

Nijvel (Frans: Nivelles; Waals: Nivele) is een plaats en stad in de Belgische provincie Waals-Brabant. De stad telt ongeveer 29.000 inwoners.

Kernen

Deelgemeenten

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Nijvel	34,85	25.783	740	25072A
2	Baulers	10,80	1.832	170	25072B
3	Thines	7,44	596	80	25072C
4	Monstreux	3,15	345	109	25072D
5	Bornival	4,59	323	70	25072E

Demografische ontwikkeling

Demografische evolutie voor de fusie

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen

Demografische evolutie van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar	Aantal^[1]
1992	23.354
1993	23.523
1994	23.435
1995	23.646
1996	23.662
1997	23.691
1998	23.569
1999	23.714
2000	23.751
2001	23.882
2002	23.944
2003	24.015
2004	24.094
2005	24.275
2006	24.290
2007	24.622
2008	25.028
2009	25.596
2010	26.047
2011	26.412
2012	26.819
2013	27.110
2014	27.488
2015	27.692
2016	28.027
2017	28.368
2018	28.521
2019	28.734
2020	28.883
2021	29.032
2022	29.085
2023	29.018
2024	29.070
2025
2026
2027
2028
2029
2030

Etymologie

De oudst geattesteerde vorm van de naam Nijvel is Nivialcha, aangetroffen op een Merovingische munt uit de 7e eeuw. Vervolgens worden verschillende andere vormen aangetroffen, zoals Nivella (765), Niviella (797), Nivialla (877). Eén verklaring (Mannier) voert de naam van de stad terug op het Laatlatijnse woord no(i)a ("broekbos"). Volgens een andere etymologie (Chotin) is de naam afkomstig uit het Frankisch en betekent hij "nieuwe hal". Een derde etymologie (Piot) legt het toponiem uit als "nieuwe villa".

Daarnaast wordt ook de parallel getrokken met de etymologie van Nevele (in de achtste eeuw geattesteerd als Niviala), dat volgens één verklaring van het Keltisch afkomstig zou zijn en "nieuw land" zou betekenen. De meest waarschijnlijke verklaring (Gysseling) is evenwel dat de naam Nijvel, net als die van Nevele, afkomstig is van het Frankische *niwja-alha ("nieuw huis" of "nieuwe boerderij"). Dit wordt ook gestaafd door de Merovingische schrijfwijze Nivialcha.

Bezienswaardigheden

De collegiale romaanse Sint-Geertruikerk (gewijd in 1046), die voorheen een abdijkerk was waar tot de 17e eeuw vrouwen tot millitissa werden geslagen.^[2] Opmerkelijk is de puntgevel van Sint-Pieter met uitbundige versiering. De kloostergang dateert uit het begin van de 13e eeuw. Deze kloostergang is deels gotisch, deels romaans. De kerk zelf bezit een kostbare verzameling meubilair en vormt een volmaakt architectonisch geheel. De kerk is beschadigd tijdens de oorlogshandelingen van de meidagen 1940. De crypte onder het koor is de grootste romaanse in België. In de jaren 1949-1951 zijn er opgravingen gedaan. Tijdens de opgravingen heeft men een onderbouw van twee kerken gevonden: een Merovingische (7e eeuw) en een Karolingische kerk (met graftomben) uit de 9e eeuw. De zware vierkante bovengeleding van de westtoren - uitstekend boven het massale westwerk - is in recente tijden gesloopt en vervangen door een achtkante trommel met daarop een eveneens achtkante spits in de stijl van de oude kerk.

Voorts bezit de stad een perronfontein (1523) op de Markt, het Parc de la Dodaine, een fraai voorbeeld van Franse tuinarchitectuur, aangelegd in 1818 en de Tour Simone, het laatste bouwwerk van de ommuring, aangelegd in de jaren 1096-1140.

Elk jaar vindt hier traditioneel ook de folkloristische Sint-Gertrudisommegang plaats.

Sport

In de deelgemeente Baulers werd begin jaren 70 het racecircuit Circuit Nijvel gebouwd. Behalve races van nationaal belang werd hier in 1972 en 1974 telkens de Grote Prijs van België Formule 1 verreden, beide gewonnen door Emerson Fittipaldi. In 1981 ging de zaak op de fles, en raakte het circuit in verval.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde voetbalclub Stade Nivellois in de nationale reeksen, waaronder twee jaar op het tweede niveau. De club verdween in 1963 en werd opgevolgd door RCS Nivellois, dat in de jaren 90 en begin 21ste eeuw een tijd in de nationale reeksen speelde.

Politiek

Nijvel is de hoofdplaats van het arrondissement Nijvel en het gerechtelijk arrondissement Nijvel.

Burgemeesters van Nijvel waren:

1872-1891 : Jules de Burlet
...
1895-1917 : Emile de Lalieux de La Rocq
1921-1927 : Jules Mathieu
...
1933-1937 : Jules Mathieu
...
1962-1969 : Jules Bary
...
1973-1976 : Alfred Scokaert
1977-1982 : Marcel Plasman
1983-1988: Lucien Glibert
1989-1994 : Marcel Plasman
1995-2006 : Maurice Dehu
2007-heden : Pierre Huart

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976^[3]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[4]		14-10-2012^[5]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	25	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	29	%	29
	PS¹ / NiVL² / PluS³	39,27¹	11	28,8¹	9	37,57¹	12	32,78¹	11	34,42¹	10	35,85²	10	33,44¹	11	23,45³	7	-
	IC¹ / PRL-PSC^A / PRL-UC² / P.R.L.M.C.C.³ / MR-UNi⁴ / LB⁵	21,75¹	6	33,76¹	11	35,27^A	11	23,67²	7	32,8³	10	36,73⁴	11	37,86⁵	13	37,15⁵	13	-
	PSC¹ / PRL-PSC^A / NN-PSC^B / PSC-AUT² / CDH³ / Ensemble⁴ / cdH-Ensemble⁵	24,43¹	7	17,59¹	5	35,27^A	11	15,61^B	4	15,68²	4	15,26³	4	11,63⁴	3	9,73⁵	2	-
	NN¹ / NN-PSC^B	-		-		13,07¹	3	15,61^B	4	-		-		-		-		-
	ECOLO	-		5,51	0	8,15	1	9,07	2	13,8	3	10,78	2	10,81	2	20,14	6	-
	FDF¹ / DéFI²	-		-		-		-		-		-		4,41¹	0	7,22²	1	-
	IC	-		-		-		7,99	2	-		-		-		-		-
	FN	-		-		-		6,73	1	-		-		-		-		-
	CARTEL	-		8,7	2	-		-		-		-		-		-		-
	RW	8,57	1	-		-		-		-		-		-		-		-
Anderen^(*)		5,98	0	5,64	0	5,94	0	4,17	0	3,31	0	1,39	0	1,85	0	2,30	0	-
Totaal stemmen		13061		14555		15250		15786		16082		18597		20252		21423
Opkomst %						92,61		91,83		90,15		92,59		89,51		90,37
Blanco en ongeldig %		3,15		4,32		5		4,49		5,27		4,83		4,86		6,84

(*) 1976: UDP (5,98%) / 1982: UDRT (2,92%), PCB (2,72%) / 1988: Horiz+ (4,76%), Liste 14 (1,18%) / 1994: NIVEL (4,17%) / 2000: VIVANT (3,31%) / 2006: B.U.B. (1,39%) / 2012: MLD (1,85%) / 2018: La Droite (2,30%)