Geldenaken

**Geldenaken**
*Jodoigne*
Stad in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Wallonië
Provincie	Waals-Brabant
Arrondissement	Nijvel
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	73,73 km² (2021); 85,5%; 7,17%; 7,33%
Coördinaten	50° 43' NB, 4° 52' OL
Bevolking (bron: AD Statistiek)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	14.558 (01/01/2022) ; 48,83% ; 51,17% ; 197,44 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2022); 21,14%; 60,18%; 18,68%
Buitenlanders	6,94% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Jean-Luc Meurice (UC)
Bestuur	UC
Zetels; UC; J'M; Ecolo;	23; 14; 5; 4;
Economie
Gemiddeld inkomen	21.312 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	10,27% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 1370 ; 1370 ; 1370 ; 1370 ; 1370 ; 1370 ; 1370 ; 1370 ; 1370 ; 1370	Deelgemeente; Geldenaken ; Dongelberg ; Jauchelette ; Lathuy ; Malen ; Opgeldenaken ; Petrem ; Sint-Jans-Geest ; Sint-Remigius-Geest ; Zittert-Lummen
Zonenummer	010
NIS-code	25048
Politiezone	Jodoigne
Hulpverleningszone	Waals-Brabant
Website	www.jodoigne.be
Detailkaart
	ligging binnen de provincie Waals-Brabant
Portaal	België

Geldenaken (Frans: Jodoigne, Waals: Djodogne) is een stad in België. Ze ligt in de provincie Waals-Brabant, tussen Tienen en Perwez, aan de rivier de Grote Gete.

Een aantal gebouwen in Geldenaken hoort bij het beschermd erfgoed van België. De RAVeL 2, een landelijke fietsroute, komt door Geldenaken.

GeschiedenisBewerken

De stad Geldenaken werd voor 1217 door de Brabantse hertog Hendrik I binnen de gelijknamige heerlijkheid gesticht, die hij al sinds 1184 in zijn bezit had. Men neemt aan dat Geldenaken de onbekende stad was die in 1211 een stadsrecht gemodelleerd naar dat van Leuven kreeg.^[1] Vervolgens ontwikkelde Geldenaken zich tot regionaal marktstadje.^[2]

In 1568 vond de Slag bij Geldenaken plaats tussen Willem van Oranje en de Hertog van Alva. De hertog won en beëindigde hiermee Oranjes eerste invasie.

KernenBewerken

De gemeente bestaat behalve Geldenaken nog uit de deelgemeenten Dongelberg, Jauchelette, Lathuy, Malen (Mélin), Opgeldenaken (Jodoigne-Souveraine), Petrem (Piétrain), Sint-Jans-Geest (Saint-Jean-Geest), Sint-Remigius-Geest (Saint-Remy-Geest) en Zittert-Lummen (Zétrud-Lumay). In deelgemeente Sint-Jans-Geest ligt ook het dorp Sint-Maria-Geest.

BezienswaardighedenBewerken

In de gemeente bevinden zich onder andere de volgende bezienswaardigheden:

O.L.-Vrouwekapel met gedraaide torenspits op de Grote Markt
Saint-Médardkerk
Kasteel Pastur, nu het stadhuis
Boerderij van La Ramée, Jauchelette
Tumulus van Herbais, bij Petrem

Demografische ontwikkelingBewerken

Demografische evolutie voor de fusieBewerken

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen

Demografische evolutie van de fusiegemeenteBewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

PolitiekBewerken

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976Bewerken

Partij		10-10-1976^[3]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[4]		14-10-2012^[5]		14-10-2018
Stemmen / Zetels		%	19	%	19	%	19	%	21	%	21	%	23	%	23	%	23
	UCP¹ / PRL-PSC^A / U.C.²	51,52¹	11	47,81^A	10	47,63²	10	52,92²	13	57,75²	14	56,8²	15	64,19²	16	57,71²	14
	PRL-PSC^A / PSC¹ / Psc+² / cdH³	-		47,81^A	10	12,5¹	2	14,75²	3	12,04²	2	12,54³	2	-		-
	PS	42,6	8	39,2	8	33,33	7	25,34	5	18,92	4	19,99	4	-		-
	Ecolo	-		-		-		5,16	0	9,69	1	10,67	2	12,04	2	19,06	4
	J'M	-		-		-		-		-		-		23,77	5	23,23	5
	DIC	-		10,44	1	6,55	0	-		-		-		-		-
Anderen^(*)		5,88	0	2,55	0	-		1,83	0	1,6	0	-		-		-
Totaal stemmen		6397		6724		6919		7498		7778		8796		9206		9521
Opkomst %						95,72		94,13		92,04		94,37		90,59		90,46
Blanco en ongeldig %		2,24		3,44		3,08		3,88		5,39		5,25		6,46		7,14

(*) 1976: NC (4,73%), PCB (1,15%) / 1982: AC (2%), UDRT (0,55%) / 1994: SUD (1,21%), IDEAL (0,62%) / 2000: VIVANT (1,6%)
De meerderheid wordt vet aangegeven. De grootste partij is in kleur.

GeborenBewerken

Eugène Delporte, astronoom
Marc Wilmots, voetballer
Hedy Scott, playboymodel

Foto'sBewerken

Het kasteel Pastur
Het kasteel Pastur en de O.L.V.-kerk
De St-Médardkerk
De O.L.V.-kapel en het marktplein met gedraaide torenspits
De Grote Gete
Het dorp Malen

PartnerstedenBewerken

LiteratuurBewerken

Robert Hanon de Louvet, Histoire de la ville de Jodoigne, Gembloux, Duculot, 1941, 2 dln., 946 p.

Externe linkBewerken

Website van de gemeente

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Raymond van Uytven, Standenprivilegies en -beden in Brabant onder Jan I (1290-1293), in: Revue belge de Philologie et d'Histoire, 1966, nr. 2, p. 420
↑ Ed Taverne en Irmin Visser (redactie). Stedebouw: De geschiedenis van de stad in de Nederlanden van 1500 tot heden. Uitgeverij SUN, Amsterdam, 2004, ISBN 90 6168 401 3. Pagina 57
↑ Belgische verkiezingsuitslagen
↑ (fr) Élections 2006
↑ (fr) Élections 2012

	Plaatsen in de gemeente Geldenaken
Deelgemeenten: Dongelberg · Geldenaken · Jauchelette · Lathuy · Malen · Opgeldenaken · Petrem · Sint-Jans-Geest · Sint-Remigius-Geest · Zittert-Lummen Overige dorpen en gehuchten: Brocuy · Genville · Gobertange · Herbais · Maison du Bois · Molembais-Saint-Josse · Orbais · Sint-Maria-Geest · Sart-Mélin Belgische gemeenten · Arrondissement Nijvel · Waals-Brabant · Wallonië