Geldenaken
Geldenaken (Frans: Jodoigne, Waals: Djodogne) is een stad in België. Ze ligt in de provincie Waals-Brabant, tussen Tienen en Perwez, aan de rivier de Grote Gete.
Stad in België | |||
---|---|---|---|
Geografie | |||
Gewest | Wallonië | ||
Provincie | Waals-Brabant | ||
Arrondissement | Nijvel | ||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
73,73 km² (2021) 85,5% 7,17% 7,33% | ||
Coördinaten | 50° 43' NB, 4° 52' OL | ||
Bevolking (bron: Statbel) | |||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
14.789 (01/01/2023) 48,71% 51,29% 200,58 inw./km² | ||
Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder |
(01/01/2023) 20,64% 60,25% 19,1% | ||
Buitenlanders | 8,05% (01/01/2022) | ||
Politiek en bestuur | |||
Burgemeester | Jean-Luc Meurice (UC) | ||
Bestuur | UC | ||
Zetels UC J'M Ecolo |
23 14 5 4 | ||
Economie | |||
Gemiddeld inkomen | 21.312 euro/inw. (2020) | ||
Werkloosheidsgraad | 10,27% (jan. 2019) | ||
Overige informatie | |||
Postcode 1370 1370 1370 1370 1370 1370 1370 1370 1370 1370 |
Deelgemeente Geldenaken Dongelberg Jauchelette Lathuy Malen Opgeldenaken Petrem Sint-Jans-Geest Sint-Remigius-Geest Zittert-Lummen | ||
Zonenummer | 010 | ||
NIS-code | 25048 | ||
Politiezone | Jodoigne | ||
Hulpverleningszone | Waals-Brabant | ||
Website | www.jodoigne.be | ||
Detailkaart | |||
ligging binnen de provincie Waals-Brabant | |||
|
Een aantal gebouwen in Geldenaken hoort bij het beschermd erfgoed van België. De RAVeL 2, een landelijke fietsroute, komt door Geldenaken.
Geschiedenis bewerken
De stad Geldenaken werd voor 1217 door de Brabantse hertog Hendrik I binnen de gelijknamige heerlijkheid gesticht, die hij al sinds 1184 in zijn bezit had. Men neemt aan dat Geldenaken de onbekende stad was die in 1211 een stadsrecht gemodelleerd naar dat van Leuven kreeg.[1] Vervolgens ontwikkelde Geldenaken zich tot regionaal marktstadje.[2]
In 1568 vond de Slag bij Geldenaken plaats tussen Willem van Oranje en de Hertog van Alva. De hertog won en beëindigde hiermee Oranjes eerste invasie.
Kernen bewerken
Deelgemeenten bewerken
# | Naam | Opp. (km²) |
Inwoners (2020) |
Inwoners per km² |
NIS-code |
---|---|---|---|---|---|
1 | Geldenaken | 15,38 | 6.052 | 393 | 25048A |
2 | Opgeldenaken | 5,41 | 826 | 153 | 25048B |
3 | Jauchelette | 3,10 | 415 | 134 | 25048C |
4 | Dongelberg | 4,82 | 597 | 124 | 25048D |
5 | Lathuy | 6,88 | 767 | 111 | 25048E |
6 | Malen | 11,59 | 1.374 | 119 | 25048F |
7 | Sint-Remigius-Geest | 5,30 | 564 | 106 | 25048G |
8 | Zittert-Lummen | 6,23 | 1.158 | 186 | 25048H |
9 | Sint-Jans-Geest | 7,56 | 957 | 127 | 25048G |
10 | Petrem | 7,45 | 1.646 | 221 | 25048H |
Overige kernen bewerken
- In deelgemeente Malen (Frans: Mélin) liggen de gehuchten Sart-Mélin, Maison du Bois en Gobertange. In Gobertange wordt sinds vele eeuwen de beroemde kalkhoudende zandsteen ontgonnen.[3]
- Sint-Maria-Geest in deelgemeente Sint-Jans-Geest (Frans: Saint-Jean-Geest);
- Genville in Sint-Remigius-Geest (Frans: Saint-Remy-Geest);
- Brocui in Lathuy
- Zétrud en Lumay in Zittert-Lummen (Frans: Zétrud-Lumay));
- Molembais-Saint-Josse in Geldenaken (Frans: Jodoigne)
- Piétremeau en Herbais in Petrem (Frans: Piétrain).
Bezienswaardigheden bewerken
In de gemeente bevinden zich onder andere de volgende bezienswaardigheden:
- O.L.-Vrouwekapel met gedraaide torenspits op de Grote Markt
- Saint-Médardkerk
- Kasteel Pastur, nu het stadhuis
- Abdij van La Ramée, Jauchelette
- Tumulus van Herbais, bij Petrem
Demografische ontwikkeling bewerken
Demografische evolutie voor de fusie bewerken
- Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen, 1976= inwoneraantal op 31 december
Demografische evolutie van de fusiegemeente bewerken
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
- Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden | ||
---|---|---|
Jaar | Aantal[4] | |
1992 | 10.215 | |
1993 | 10.442 | |
1994 | 10.746 | |
1995 | 10.922 | |
1996 | 11.042 | |
1997 | 11.114 | |
1998 | 11.258 | |
1999 | 11.354 | |
2000 | 11.483 | |
2001 | 11.564 | |
2002 | 11.754 | |
2003 | 11.814 | |
2004 | 11.896 | |
2005 | 12.193 | |
2006 | 12.440 | |
2007 | 12.644 | |
2008 | 12.759 | |
2009 | 12.943 | |
2010 | 12.978 | |
2011 | 13.241 | |
2012 | 13.428 | |
2013 | 13.614 | |
2014 | 13.593 | |
2015 | 13.728 | |
2016 | 13.883 | |
2017 | 14.005 | |
2018 | 14.079 | |
2019 | 14.123 | |
2020 | 14.357 | |
2021 | 14.309 | |
2022 | 14.558 | |
2023 | 14.789 | |
2024 | ||
2025 | ||
2026 | ||
2027 | ||
2028 | ||
2029 | ||
2030 |
Politiek bewerken
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976 bewerken
Partij | 10-10-1976[5] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[6] | 14-10-2012[7] | 14-10-2018 | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 21 | % | 21 | % | 23 | % | 23 | % | 23 | |
UCPA / PRL-PSCB / U.C.1 | 51,52A | 11 | 47,81B | 10 | 47,631 | 10 | 52,921 | 13 | 57,751 | 14 | 56,81 | 15 | 64,191 | 16 | 57,711 | 14 | |
UCPA / PRL-PSCB / PSC1 / Psc+2 / cdH3 / J'MC | 12,51 | 2 | 14,752 | 3 | 12,042 | 2 | 12,543 | 2 | 23,77C | 5 | 23,23C | 5 | |||||
PS1 / J'MC | 42,61 | 8 | 39,21 | 8 | 33,331 | 7 | 25,341 | 5 | 18,921 | 4 | 19,991 | 4 | |||||
Ecolo | - | - | - | 5,16 | 0 | 9,69 | 1 | 10,67 | 2 | 12,04 | 2 | 19,06 | 4 | ||||
DIC | - | 10,44 | 1 | 6,55 | 0 | - | - | - | - | - | |||||||
Anderen(*) | 5,88 | 0 | 2,55 | 0 | - | 1,83 | 0 | 1,6 | 0 | - | - | - | |||||
Totaal stemmen | 6397 | 6724 | 6919 | 7498 | 7778 | 8796 | 9206 | 9521 | |||||||||
Opkomst % | 95,72 | 94,13 | 92,04 | 94,37 | 90,59 | 90,46 | |||||||||||
Blanco en ongeldig % | 2,24 | 3,44 | 3,08 | 3,88 | 5,39 | 5,25 | 6,46 | 7,14 |
(*) 1976: NC (4,73%), PCB (1,15%) / 1982: AC (2%), UDRT (0,55%) / 1994: SUD (1,21%), IDEAL (0,62%) / 2000: VIVANT (1,6%)
De meerderheid wordt vet aangegeven. De grootste partij is in kleur.
Geboren bewerken
- Eugène Delporte, astronoom
- Marc Wilmots, voetballer
- Hedy Scott, playboymodel
Foto's bewerken
-
Het kasteel Pastur
-
Het kasteel Pastur en de O.L.V.-kerk
-
De St-Médardkerk
-
De O.L.V.-kapel en het marktplein met gedraaide torenspits
-
De Grote Gete
-
Het dorp Mélin
Partnersteden bewerken
Literatuur bewerken
- Robert Hanon de Louvet, Histoire de la ville de Jodoigne, Gembloux, Duculot, 1941, 2 dln., 946 p.
Externe link bewerken
Bronnen, noten en/of referenties
|