Wikipedia

Gebruiker:PAvdK/Kladblok/Hongaars achterzetsel

< Gebruiker:PAvdK‎ | Kladblok
Dit is het persoonlijke kladblok van PAvdK/Kladblok.
Een kladblok is een subpagina van iemands gebruikerspagina. Het dient als testruimte voor de gebruiker en om nieuwe artikelen of langere toevoegingen aan bestaande pagina's voor te bereiden.

Let op: je kladblok opslaan gaat met de knop 'publiceren'. De pagina wordt daarmee nog niet in de openbare encyclopedie geplaatst en blijft een kladpagina. De kladblokpagina is wel zichtbaar (voor iedereen die wat meer van Wikipedia) en mag dus geen onoorbare dingen te bevatten.

Het is, ook in een kladblok, uitdrukkelijk niet toegestaan om zonder toestemming auteursrechtelijk beschermd materiaal van derden te publiceren.
Enkele handige links: Spiekbriefje | Snelcursus

Andere testplaatsen: De algemene zandbak | De probeerpagina van de snelcursus | De sjabloonzandbak


P.A. van der Knaap (overleg) (Navigatie)

Goeienavond. Het is vandaag 24-04-2024
Pagina's die met Gebruiker:PAvdK beginnen 

Hongaars achterzetsel bewerken

Hongaarse achterzetsels (postposities) worden achter het zelfstandige naamwoord gezet [1][2], waar in het Nederlands bepaalde voorzetsels (zoals na, achter, voor, boven, onder, ...) worden gebruikt.

Gebruik bewerken

In het gebruik lijken achterzetsels op Hongaarse naamvalsuitgangen. Achterzetsel verschillen verder van naamvalsuitgangen erin, dat ze geen klinkerharmonie vertonen en dat ze los staan van het zelfstandige naamwoord waar ze achter staan - het zijn dus geen achtervoegsels.

De meeste achterzetsels worden gebruikt voor het aangeven van plaats of van richting. Enkele worden (ook) gebruikt voor tijdsaanduidingen.

Achterzetsels kunnen gewoonlijk tot nieuwe woorden gecombineerd worden met persoonsuitgangen of met aanwijzende voornaamwoorden.

Plaats en richting bewerken

Achterzetsels voor plaats en voor richting kunnen gegroepeerd worden in verwante groepjes van drie waarbij er onderscheid wordt gemaakt tussen de aanduiding van plaats (als antwoord op de vraag: hol? = waar?), de richting er naar toe (als antwoord op de vraag: hová? = waarheen?), en de richting er vandaan (als antwoord op de vraag: honnan? = waarvandaan?). Daarnaast zijn er achterzetsels die niet (alleen) te maken hebben met plaats en richting.

Achterzetsels plaats en richting
hol? = waar? hová? = waarheen? honnan? = waar vandaan?
előtt = voor elé = naar voor elől = van voor
mögött = achter mögé = naar achter mögül = van achter
alatt = onder alá = naar onder alól = van onder
fölött, felett = boven  fölé = naar boven fölül = van boven
mellett = naast mellé = naar naast mellől = van naast
között = tussen közé = naar tussen közül = van tussen
ø felé = in de richting van felől = uit de richting van
körül = om heen köré = naar omheen ø

Combinaties met persoonsuitgangen bewerken

De Hongaarse achterzetsels voor plaats en richting kunnen gecombineerd worden met persoonsuitgangen. De plaats of richting ten opzichte van de persoon word daarmee aangegeven.

Achterzetsels, combinaties met persoonsuitgangen
vraag-
woord 		Achterzetsels met persoonsuitgangen
Enkelvoud Meervoud
1ste pers. 2de pers. 3de pers. beleefdheidsvormen 1ste pers. 2de pers. 3de pers. beleefdheidsvormen
hol? előtt = voor előttem előtted előtte Ön előtt Maga előtt előttünk előttetek előttük Önök előtt Magük előtt
hová? elé = naar voor elém eléd elé Ön elé Maga elé elénk elétek eléjük Önök elé Magük elé
honnan? elől = van voor előlem előled előle Ön elől Maga elől előlünk előletek előlük Önök elől Magük elől
hol? mögött = achter mögöttem mögötted mögötte Ön mögött Maga mögött mögöttünk mögöttetek mögöttük Önök mögött Magük mögött
hová? mögé = naar achter mögém mögéd mögé Ön mögé Maga mögé mögénk mögétek mögéjük Önök mögé Magük mögé
honnan? mögül = van achter mögülem mögüled mögüle Ön mögül Maga mögül mögülünk mögületek mögülük Önök mögül Magük mögül
hol? alatt = onder alattam alattad alatta Ön alatt Maga alatt alattunk alattatok alattuk Önök alatt Magük alatt
hová? alá = naar onder alám alád alá Ön alá Maga alá alánk alátok alájuk Önök alá Magük alá
honnan? alól = van onder alólam alólad alóla Ön alól Maga alól alólunk alólatok alóluk Önök alól Magük alól
hol? fölött, felett = boven  fölöttem fölötted fölötte Ön fölött Maga fölött fölöttünk fölöttetek fölöttük Önök fölött Magük fölött
felettem feletted felette Ön felett Maga felett felettünk felettetek felettük Önök felett Magük felett
hová? fölé = naar boven fölém föléd fölé Ön fölé Maga fölé fölénk fölétek föléjük Önök fölé Magük fölé
honnan? fölül = van boven fölülem fölüled fölüle Ön fölül Maga fölül fölülünk fölületek fölülük Önök fölül Magük fölül
hol? mellett = naast mellettem melletted mellette Ön mellett Maga mellett mellettünk mellettetek mellettük Önök mellett Magük mellett
hová? mellé = naar naast mellém melléd mellé Ön mellé Maga mellé mellénk mellétek melléjük Önök mellé Magük mellé
honnan? mellől = van naast mellőlem mellőled mellőle Ön mellől Maga mellől mellőlünk mellőletek mellőlük Önök mellől Magük mellől
hol? között = tussen közöttünk közöttetek közöttük Önök között Magük között
hová? közé = naar tussen közénk közétek közéjük Önök közé Magük közé
honnan? közül = van tussen közülünk közületek közülük Önök közül Magük közül
hol? ø
hová? felé = in de richting van felém feléd felé Ön felé Maga felé felénk felétek feléjük Önök felé Magük felé
honnan? felől = uit de richting van felőlem felőled felőle Ön felől Maga felől felőlünk felőletek felőlük Önök felől Magük felől
hol? körül = om heen körülöttem körülötted körülötte Ön körül Maga körül körülöttünk körülöttetek körülöttük Önök körül Maguk körül
hová? köré = naar omheen körém köréd köré(je) Ön köré Maga köré körénk körétek köréjük Önök köré Maguk köré
honnan? ø

Er is een heterogene groep van achterzetsels, die niet passen bij de voorgaande groep. De kunnen soms ook gecombineerd worden met persoonsuitgangen.

Overige achterzetsels zonder naamval
voorbeelden met
aanwijzend voornaamwoord 		voorbeelden met
vragend voornaamwoord 		voorbeelden met
bezits-suffix
via, door által általam = door mij
tegen ellen ellenem = tegen mij
in plaats van helyett ahelyett = in de plaats daarvan helyettem = in mijn plaats
langs
over de lengte van 		hosszat
in de richting van
···-waarts 		iránt aziránt = in die richting irántam = in mijn richting
tijdens, onder
gedurende 		közben
wegens miatt amiatt = daarom, wegens dat miattam = wegens mij
na verloop van
- later 		múlva
zonder nélkül anélkül = waar zonder nélkülem = zonder mij
sinds óta azóta = sindsdien mióta? = sinds wanneer?
volgens szerint aszerint = volgens dat kiszerint? = volgens wie? szerintem = volgens mij
na után azután, aztán = daarna miután? = waarna? utánam = na mij
omstreeks
ongeveer 		tájt

Laatste groep van achterzetsels met naamval.

Overige achterzetsels met naamval
voorbeelden met
aanwijzend voornaamwoord 		voorbeelden met
vragend voornaamwoord 		voorbeelden met
bezits-suffix
binnen -n belül azon belül = daarbinnen
buiten, uitgezonderd -n kívül azon kívül = buiten dat, daarbuiten kívülem = buiten mij
voorbij -n túl azon túl = daar voorbij
aan deze kant -n innen
door,
gedurende 		-n át azon át = daar doorheen
-n keresztül azon keresztül = daar doorheen
langs -n végig
tegenover -val/-vel szemben
samen met -val/-vel együtt ezekkel együtt = met deze samen kivel együtt? = met wie samen velem együtt = met mij samen
vanaf, sinds -tól/-től fogva attól fogva = vanaf dat, sinds toen mitől fogva? tőle fogva
in vergelijking met -hoz/-hez/-höz képest ahhoz képest = in vergelijking daarmee hozzám képest = in vergelijking met mij

Gebruik bewerken

...

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gebruiker:PAvdK/Kladblok/Hongaars_achterzetsel&oldid=66851179"