Ecopassage
Een ecoduct, ecopassage, natuurbrug of wildwissel is een civiel kunstwerk waarover in het wild levende dieren een obstakel, zoals een verkeersweg, kunnen kruisen.
Door een dichtbevolkt land lopen veel wegen met druk verkeer, iets wat veel dieren bij het oversteken met de dood moeten bekopen. Soms worden om veiligheidsredenen deze wegen met hekken afgerasterd, waardoor het leefgebied van veel dieren te klein wordt en door deze habitatfragmentatie het voortbestaan van diersoorten in gevaar komt. Om dieren een veilige oversteek te laten maken worden er kunstwerken aangelegd, speciaal voor dieren.
Een ecoduct is een ongelijkvloerse wildwissel. Het ecoduct is breed en wordt met beplanting zo natuurlijk mogelijk ingericht om zo een ongestoorde wildpassage mogelijk te maken.
In een ecombiduct is de passage gecombineerd met een kleinwildtunnel. De tunnel is vooral effectief voor dieren die bijvoorbeeld licht- en geluidshinder ondervinden van weg- en spoorverkeer.
Naast het ecoduct bestaan ook de ecotunnel of ecopassage, die onder een barrière zoals een weg of spoorweg doorgaat, en het eco-aquaduct, dat een passage geeft aan waterdieren.
Verder gebruikt de Nederlandse Rijkswaterstaat de term streekoduct. Dit is een combinatie van een ecoduct en een verkeersviaduct.[1]
Er zijn ook gelijkvloerse wildwissels. Aan beide zijden van de weg is de afrastering over een afstand van enkele honderden meters onderbroken. Borden waarschuwen het verkeer voor overstekend wild. Soms is er een wildrooster om te verhinderen dat de dieren de weg gaan volgen.
Ecoducten in België
bewerken
Om de impact van de ecoducten te monitoren werd door het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse overheid een studiebureau aangesteld. Met filmmateriaal, zandbedden, inktplaten en bodemvallen voor de kleinste passanten werd de inventaris opgebouwd. De Kikbeek wordt gebruikt door everzwijnen, vossen, hazen, reeën, hermelijnen en bunzingen, naast heel wat vleermuizen, reptielen, amfibieën en ongewervelden zoals de franjestaart, de watervleermuis, de gladde slang, de heidekikker en de rugstreeppad. Bij de Warande werden onder meer steenmarters, bosvleermuizen, reeën, vossen, everzwijnen, bunzingen, de hazelworm, de levendbarende hagedis en zelfs wasberen geregistreerd. Daarnaast werden ook zeldzame reptielen en insecten waargenomen, zoals de in Vlaanderen bedreigde lederloopkever.[2]
België telt anno 2025 dertien volwaardige ecoducten, waarvan acht in Vlaanderen, vier in Wallonië en één in Brussel. Twee ecoducten zijn in aanbouw. Daarnaast zijn er nog tal van andere projecten gerealiseerd, waaronder ecorecreaducten (waarbij ook voetgangers, fietsers en/of ruiters gebruikmaken van de brug) en bermbruggen (waarbij ook auto's over de brug kunnen rijden). Ook zijn er twee otterducten gebouwd. Otters zwemmen namelijk niet onder bruggen door, maar met een otterduct onder een verkeersbrug kunnen ze toch de weg oversteken zonder het gevaar van overreden te worden.[3] Ook onder andere wezels, marters, eekhoorns en vossen maken gebruik van deze otterducten.
| Naam | Type | Opening | Locatie | Opmerkingen |
|---|---|---|---|---|
| Baraque de Fraiture | Bermbrug | 1982 |   (Lierneux) (N50°15'42.1884 E5°43'31.314)
|
[4] |
| Rulles | Ecoduct | 1988 |   (Habay) (N49°44'20.6196 E5°34'29.9748)
|
[4] |
| Les Tailles | Bermbrug | 1989 | (Houffalize) (N50°12'10.6164 E5°46'44.1336)
|
[4] |
| Grunhaut | Ecoduct | 2004 |   Spoorlijn 3 (Limburg) (N50°38'58.524 E5°55'58.4904)
|
Verbindt Staatsbos van Grunhaut[4] |
| De Warande | Ecoduct | 2004 |  (Bierbeek) (N50°47'56.9724 E4°42'33.4152)
|
Verbindt Meerdaalwoud |
| Kikbeek | Ecoduct | 2004 |   (Maasmechelen) (N50°57'37.3788 E5°38'29.8824)
|
Verbindt Mechelse Heide |
| Wiemesmeer | Ecorecreaduct | 2004 | (Zutendaal) (N50°58'21.5904 E5°34'2.1864)
|
Verbindt Nationaal Park Hoge Kempen[5] |
| De Munt | Ecoduct | 2011 |   Spoorlijn 4 (Wuustwezel) (N51°24'48.7044 E4°42'5.796)
|
Verbindt Voorkempen |
| Over de Spoorweg | Ecoduct | 2012 | Spoorlijn 161 (Watermaal-Bosvoorde) (N50°46'48.7848 E4°25'26.274) | Verbindt Zoniënwoud[6] |
| Kempengrens | Ecoduct | 2014 |   (Mol) (N51°19'6.9384 E5°12'27.1188)
|
Verbindt Kempengebied |
| Groenendaal | Ecoduct | 2018 |  (Hoeilaart) (N50°45'17.2224 E4°26'5.676)
|
Verbindt Zoniënwoud |
| Heiwijk | Bermbrug | 2019 | (Maasmechelen) (N50°57'45.4464 E5°37'2.3232)
|
Verbindt Nationaal Park Hoge Kempen[7] |
| Grote Konijnenpijp | Ecoduct | 2020 | (Oud-Heverlee) (N50°48'50.0904 E4°42'17.928)
|
Verbindt Meerdaalwoud |
| Nevele | Ecorecreaduct | 2020 |  (Deinze en Aalter) (N51°3'42.9048 E3°30'44.9964)
|
[8] |
| Ourthe | Otterduct | 2020 |  (Tenneville) (N50°4'33.4128 E5°32'29.742)
|
Verbindt Ourthe[9] |
| Platinerie | Ecoduct | 2021 |  (Couvin) (N50°1'56.4024 E4°30'31.3416)
|
[10] |
| Ermitage | Ecoduct | 2021 | (Couvin) (N50°0'5.544 E4°32'28.3596)
|
[10] |
| Tuikabelbrug | Bermbrug | 2022 | Albertkanaal (Hasselt) (N50°56'23.73 E5°24'6.4584) | [11] |
| Semois | Otterduct | 2022 | N914 (Vresse-sur-Semois) (N49°52'52.824 E4°56'38.8536) | Verbindt Semois[12] |
| Hoogmolenbrug | Bermbrug | 2023 | Albertkanaal (Schoten) (N51°14'26.2392 E4°29'10.3848) | [13] |
| Oudeheerweg-Ruiter | Ecorecreaduct | 2023 |   (Waasmunster) (N51°7'11.352 E4°3'59.6808)
|
Verbindt De Vaag[14] |
| Heerbaan | Bermbrug | 2023 | (Bertem) (N50°51'51.3396 E4°35'26.7972)
|
Verbindt Dijleland[15] |
| Henneaubrug | Bermbrug | 2024 | (Zaventem) (N50°52'51.0708 E4°27'39.1068)
|
[16] |
| Vaartstraat | Bermbrug | 2024 |   (Ranst) (N51°12'11.0592 E4°34'13.7388)
|
[17] |
| Hallerbos | Ecoduct | 2025 | (Halle) (N50°42'2.8404 E4°16'35.6844)
|
Verbindt Hallerbos |
| Dilserbos | Ecoduct | 2025 |  (Dilsen-Stokkem) (N51°0'44.6796 E5°40'9.9804)
|
Verbindt Nationaal Park Hoge Kempen |
| Ravaartstraat | Bermbrug | 2025 | Spoorlijn 25N (Vilvoorde) (N50°55'24.7188 E4°27'52.7652)
|
Verbindt Floordambos en Peutiebos[18] |
| De Priorij | Ecorecreaduct | 2025 | N275 (Hoeilaart) (N50°46'6.078 E4°26'36.7512)
|
Verbindt Zoniënwoud[19] |
| Waaltjesbos | Ecoduct | in aanbouw |  (Lommel) (N51°12'53.424 E5°14'56.7348)
|
Verbindt Kattenbos, Pijnven, Lommelse Sahara en Blekerheide[20] |
| Sint-Anna | Ecoduct | in aanbouw | N420  (Antwerpen) (N51°13'29.2404 E4°21'6.6168)
|
Verbindt Het Rot en Vlietbos[21] |
| Parkbrug | Ecorecreaduct | in aanbouw |  (Antwerpen) (N51°12'47.7432 E4°21'38.4228)
|
Verbindt Burchtse Weel en Ringpark West[21] |
| Neromhof | Ecoduct | gepland |  (Meise) (N50°58'12.9288 E4°18'55.4616)
|
Verbindt Buggenhoutbos, Kravaalbos, ’s Gravenbos en Bos van Aa |
| - | Ecoduct | gepland | (Zonhoven en Houthalen-Helchteren)
|
Verbindt De Teut en Tenhaagdoornheide[22] |
| - | Ecoduct | gepland | N253 (Huldenberg) | [23] |
| - | Ecoduct | gepland | N275 (Watermaal-Bosvoorde) | [24] |
| - | Bermbrug | gepland | (Schoten)
|
Verbindt Peerdsbos en Park Vordenstein[25] |
Ecoducten in Nederland
bewerken
Zie Lijst van ecoducten in Nederland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.In Nederland zijn ecoducten onderdeel van de Natuurnetwerk Nederland, bedoeld om de biodiversiteit te bevorderen. Nederland telt ruim zeventig ecoducten. Het aanleggen wordt gecoördineerd door het Meerjarenprogramma Ontsnippering (MJPO).
Externe links
bewerken- Rijkswaterstaat, Ministerie van Infrastructuur en Milieu: Defragmentation measures for the protection of our wildlife heritage, 2011 (Engels versie). Online gepubliceerd en MJPO publicaties.
- (en) Infra Eco Network Europe
- ↑ Gearchiveerde kopie. Gearchiveerd op 9 juli 2021. Geraadpleegd op 3 juli 2021.
- ↑ Zelfs wasbeer gebruikt ecoduct in Meerdaalwoud. hln.be (25 juli 2013). Geraadpleegd op 25 juli 2013.
- ↑ WWF installeert een “otterduct” in Wallonië. WWF België (15 juni 2022). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ a b c d (en) Ziegler, Henry, Analyses of road-kills data harvested voluntarily: the case of the Eurasian badger (Meles meles), the European polecat (Mustela putorius) and the raccoon (Procyon lotor) in Wallonia. Université de Liège (2017). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ lcm, In het spoor van de natuur. De Standaard (23 maart 2006). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ Vergunning voor eerste Brusselse ecoduct. Bruzz (23 november 2010). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ Michiels, David, Bruggen voor dieren. Lina (16 december 2021). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ De Vlieger, John, Dankzij deze fietsersbrug kunnen ook dieren veilig de snelweg oversteken. Het Nieuwsblad (17 juni 2020). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ (fr) Tenneville: à quoi sert le "loutroduc", la plateforme mise en place sous la N4?. RTL Info (14 augustus 2020). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ a b (fr) Papart, Jean-Luc, Gibier et batraciens ont aussi leurs ponts et tunnels sur l’E420, à Couvin. SudInfo (14 augustus 2021). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ Roux, Lieven, Tuikabelbrug in Hasselt opnieuw open voor verkeer. VRT NWS (4 november 2022). Geraadpleegd op 10 mei 2025.
- ↑ (fr) Vresse-sur-Semois : une passerelle pour sauver les loutres. Matélé (27 juni 2022). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ De Weyer, Geert, Vlaanderen heeft wel degelijk natuur, maar moet dringend ‘ontsnipperen’, bijvoorbeeld via deze ecostrook in Schoten. De Morgen (8 juni 2023). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ Van De Velde, Jan, Fietsers, wandelaars, ruiters en dieren steken E17 over via nieuw ecoveloduct. Gazet van Antwerpen (4 oktober 2023). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ Van Chaze, Stef, Nieuwe brug over E40 in Bertem: oversteekplaats voor mens en dier. VRT NWS (11 oktober 2023). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ Van Den Hoof, Thomas, Eerste Vlaamse autobrug in cortenstaal over Brusselse Ring geopend in Zaventem. VRT NWS (8 mei 2024). Geraadpleegd op 10 mei 2025.
- ↑ Carvers, Chendo, Nieuwe brug over E313 in Ranst opent: veiliger voor verkeer én dieren. VRT NWS (20 december 2024). Geraadpleegd op 10 mei 2025.
- ↑ Segers, Lennart, Fietsers en wandelaars kunnen nu al over vergroende brug over E19 in Peutie. VRT NWS (30 januari 2025). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ Dierickx, Robby, Hinder op en rond Brusselse Ring door asfalteringswerken in Groenendaal. Het Laatste Nieuws (23 augustus 2024). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ Vervoort, Jonathan, Werken aan ecoduct Waaltjesbos over N71 in Lommel gestart. VRT NWS (5 december 2023). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ a b Op de werf van Oosterweel: het ecoduct aan knooppunt Sint-Anna. Gazet van Antwerpen (24 februari 2021). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ RR, Ecoduct moet dieren doorgang geven van Teut naar Tenhaagdoorn. Het Nieuwsblad (3 augustus 2021). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ Vlaeyen, Dirk, Nieuwe ecoducten: "Broodnodig om de leefgebieden van dieren opnieuw met elkaar te verbinden". VRT NWS (23 september 2020). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ (fr) El Massaoudi, Sarra, Bientôt un écoduc chaussée de la Hulpe. La Libre (13 december 2019). Geraadpleegd op 14 april 2025.
- ↑ emz, Straks kunnen ook dieren veilig de E19 over: oude autobrug aan Peerdsbos wordt omgetoverd tot groene bermbrug. Het Laatste Nieuws (25 september 2020). Geraadpleegd op 14 april 2025.
