Overgangsmetaal

groep elementen binnen het Periodiek Systeem
(Doorverwezen vanaf D-blok)

Een overgangsmetaal of transitiemetaal is een van de achtendertig elementen uit het d-blok van het periodiek systeem der elementen.

Andere blokken
s-blok
p-blok
d-blok
f-blok
g-blok
Andere reeksen
Overgangsmetalen
Hoofdgroep
Hoofdgroepmetalen
Metalloïden
Niet-metalen
Lanthaniden
Actiniden

Het d-blok is een verzamelnaam voor die elementen die in hun elektronische grondtoestand een gedeeltelijk gevulde d-subschil hebben (gevuld met een tot negen elektronen) en de groep waartoe het element zink behoort, waarin de d-subschil geheel gevuld is. Het zijn de kolommen 3 tot en met 12 van het periodiek systeem.

Men onderscheidt

In de hedendaagse hoogtechnologische maatschappij neemt het belang van deze overgangsmetalen almaar toe. Sommige van deze metalen zijn slechts in beperkte gebieden te ontginnen. De meeste overgangsmetalen zijn geschikt voor het vormen van coördinatieverbindingen, doordat ze beschikken over vrije atoomorbitalen. Zij worden ook veelvuldig als katalysator ingezet in organische syntheses, zoals palladium bij koppelingsreacties zoals de Heck-reactie, de Sonogashira-koppeling, de Stille-reactie en de Suzuki-reactie.

1 18
1 H 2 Periodiek systeem 13 14 15 16 17 He
2 Li Be B C N O F Ne
3 Na Mg 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Al Si P S Cl Ar
4 K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
5 Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
6 Cs Ba Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
7 Fr Ra ↓↓ Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
 
Lanthaniden La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
Actiniden Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr

De elementen in de kolommen 3 tot 12 met een aqua-kleurige achtergrond zijn de overgangsmetalen.

Zie ook

bewerken
Commons heeft media­bestanden in de categorie Overgangsmetalen.


Wikibooks heeft meer over dit onderwerp: Overgangsmetalen.