Koolstofgroep

vertikale groep elementen binnen het Periodiek Systeem
Dit artikel gaat over de elementen die in het periodiek systeem in de rij van koolstof staan. Zie koolwaterstof voor de koolstofgroepen als chemische vertakking.
Chemische groepen
Alkalimetalen (1)
Aardalkalimetalen (2)
Scandiumgroep (3)
Titaangroep (4)
Vanadiumgroep (5)
Chroomgroep (6)
Mangaangroep (7)
Platinagroep (8, 9 en 10)
Kopergroep (11)
Zinkgroep (12)
Boorgroep (13)
Koolstofgroep (14)
Stikstofgroep (15)
Zuurstofgroep (16)
Halogenen (17)
Edelgassen (18)
Lanthaniden
Actiniden
Portaal  Portaalicoon  Scheikunde

Elementen van de koolstofgroep (IUPAC-groepsnummer 14, vroeger bekend als IVa) uit het periodiek systeem worden soms wel de tetrel elementen genoemd (afkorting Tt) om aan te duiden dat zij zich in verbindingen met de alkalimetalen (Zintl verbindingen) als vierwaardige anionen Tt4− kunnen gedragen. Daarbij moet echter de 4− als lading met een korreltje zout genomen worden. Het is beter om van een oxidatiegetal −4 te spreken omdat door covalentie de lading ter plekke van het tetrel atoom zeker niet −4 bedraagt.

Het oxidatie getal −4 dat resulteert in een edelgas-configuratie moet ook eerder als uitzonderlijk dan als typerend voor deze groep gezien worden en komt alleen in verbindingen met elementen met extreem lage elektronegativiteit voor.

In combinatie met andere elementen overwegen andere oxidatiegetallen. In oxiden overwegen de oxidatiegetallen 2+ en 4+. Er is naast CO2 (kooldioxide) ook CO (koolmonoxide), naast SiO2 (kiezel, kwarts) ook SiO enzovoorts. Het karakter van de oxiden verschuift geleidelijk van zuur naar basisch van boven naar beneden.

Covalentie speelt een bijzonder grote rol in de chemie van deze groep en koolstof is daar het meest extreme voorbeeld van.

De elementen in de koolstofgroep zijn in het periodiek systeem hieronder gekleurd.

1
Ia
18
0
1 1
H
2
IIa
Periodiek systeem 13
IIIa
14
IVa
15
Va
16
VIa
17
VIIa
2
He
2 3
Li
4
Be
5
B
6
C
7
N
8
O
9
F
10
Ne
3 11
Na
12
Mg
3
IIIb
4
IVb
5
Vb
6
VIb
7
VIIb
8
VIIIb
9
VIIIb
10
VIIIb
11
Ib
12
IIb
13
Al
14
Si
15
P
16
S
17
Cl
18
Ar
4 19
K
20
Ca
21
Sc
22
Ti
23
V
24
Cr
25
Mn
26
Fe
27
Co
28
Ni
29
Cu
30
Zn
31
Ga
32
Ge
33
As
34
Se
35
Br
36
Kr
5 37
Rb
38
Sr
39
Y
40
Zr
41
Nb
42
Mo
43
Tc
44
Ru
45
Rh
46
Pd
47
Ag
48
Cd
49
In
50
Sn
51
Sb
52
Te
53
I
54
Xe
6 55
Cs
56
Ba
72
Hf
73
Ta
74
W
75
Re
76
Os
77
Ir
78
Pt
79
Au
80
Hg
81
Tl
82
Pb
83
Bi
84
Po
85
At
86
Rn
7 87
Fr
88
Ra
↓↓ 104
Rf
105
Db
106
Sg
107
Bh
108
Hs
109
Mt
110
Ds
111
Rg
112
Cn
113
Nh
114
Fl
115
Mc
116
Lv
117
Ts
118
Og
 
Lanthaniden 57
La
58
Ce
59
Pr
60
Nd
61
Pm
62
Sm
63
Eu
64
Gd
65
Tb
66
Dy
67
Ho
68
Er
69
Tm
70
Yb
71
Lu
Actiniden 89
Ac
90
Th
91
Pa
92
U
93
Np
94
Pu
95
Am
96
Cm
97
Bk
98
Cf
99
Es
100
Fm
101
Md
102
No
103
Lr
 
Chemische reeksen van het periodiek systeem
Alkalimetalen Aardalkalimetalen Overgangsmetalen Hoofdgroepmetalen Metalloïden
Niet-metalen Halogenen Edelgassen Lanthaniden Actiniden