Wikipedia

Avignon

stad en gemeente in Vaucluse, Frankrijk
Avignon
Gemeente in Frankrijk Vlag van Frankrijk
De vlag van Avignon
Het wapen van Avignon
Avignon (Frankrijk)
Avignon
Situering
Regio Provence-Alpes-Côte d'Azur
Departement Vaucluse (84)
Arrondissement Avignon
Kanton hoofdplaats van 3 kantons: Avignon-1, Avignon-2 en Avignon-3
Coördinaten 43° 57′ NB, 4° 49′ OL
Algemeen
Oppervlakte 64,91 km²
Inwoners
(1 januari 2022) 		91.760[1]
(1.414 inw./km²)
Hoogte 10 - 122 m
Burgemeester Cécile Helle (DVG)
(2020-2026)
Overig
Postcode 84000
INSEE-code 84007
Website avignon.fr
Detailkaart
Avignon (Vaucluse)
Avignon
Locatie in Frankrijk Vaucluse
Foto's
Portaal  Portaalicoon   Frankrijk
Historisch centrum van Avignon: pauselijk paleis, bisschoppelijk ensemble en brug
Werelderfgoed cultuur
Avignon
Land Vlag van Frankrijk Frankrijk
UNESCO-regio Europa en Noord-Amerika
Criteria i, ii, iv
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr. 228
Inschrijving 1995 (19e sessie)
UNESCO-werelderfgoedlijst

Avignon is een stad aan de Rhône in het zuiden van Frankrijk. Avignon is de prefectuur van het departement Vaucluse. De stad telde 91.760[1] inwoners op 1 januari 2022, die Avignonnais worden genoemd. Het is de gemeente met de meeste inwoners van het departement.

Avignon heeft de bijnamen "Babylon aan de Rhône" omwille van de Babylonische ballingschap der pausen, alsook "Provençaalse pausenstad". Pausen verbleven in Avignon tussen 1309 en 1423. Avignon is al eeuwen de zetel van een aartsbisschop.

Het historische centrum (aangeduid met "intra-muros") is omgeven door 14e-eeuwse vestingmuren van 4,2 kilometer lang met zeven poorten en 39 torens. Belangrijke monumenten zijn het Pausenpaleis, de Rocher des Doms en de Pont d'Avignon. Het centrum staat sinds 1995 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.[2]

Geschiedenis

bewerken

Oudheid

bewerken

De plaats is bewoond sinds de prehistorie en werd voor het eerst genoemd in de 6e eeuw v.Chr. Aouen(n)ion was een emporium, een handelspost, gesticht door Grieken uit Phocaea net als Massalia (Marseille). In de 4e eeuw v.Chr. tekenden de Cavares, inwoners van Aouennion, een verdrag dat hen verbond met Massalia. In de loop van de volgende eeuw werd de plaats een bezit van Massalia. Bij de komst van de Romeinen in 120 v.Chr. werden de Cavares bondgenoten en hun hoofdstad, Avennio, werd een onderdeel van Provincia (later Gallia Narbonensis) in 118 v.Chr. Tegelijk bleef de stad verbonden met het grotere Massalia tot 49 v.Chr. toen Avennio een zelfstandige stad werd. In 43 v.Chr. werd het een Latijnse kolonie en werd genoemd als een van de meest welvarende steden van Gallia Narbonensis. In 121 of 122 bezocht keizer Hadrianus de stad en kende haar het statuut van Romeinse kolonie toe onder de naam Colonia Julia Hadriana Avenniensis. Rond 290 werd een eerste houten brug over de Rhône gebouwd die Avennio verbond met de rechteroever. Avennio was toen al een ommuurde stad.

Aan het einde van de 3e eeuw was er een kleine christelijke gemeenschap in Avennio, ze kwam samen buiten de stadsmuren. Wanneer er een bisschop kwam in Avennio is niet bekend. Nectarius, die de eerste bekende bisschop is, was actief tussen de jaren 439 en 455.

De stad had te lijden onder de invallen van Germaanse stammen die langs de Rhônevallei naar het zuiden trokken. In 472 werd de stad geplunderd door de Bourgonden. In 500 zocht Gondebaud, koning van de Bourgonden, beschutting in Avignon nadat hij door Clovis was verslagen. Een Frankisch leger plunderde het land rond Avignon en belegerde de stad. Gregorius van Tours vertelde hoe een leger onder de Romeinse veldheer Aredius de stad ontzette. In 536 kwam Avignon met de rest van de Provence toch in het Frankische Rijk nadat de Ostrogoten afstand hadden gedaan van het gebied.

Er is archeologisch bewijs dat er in de 4e eeuw al een Joodse gemeenschap in de stad leefde. In de 12e eeuw was er een aparte Joodse buurt in de stad, eerst in de Rue Juiverie, later aan de Place de Jérusalem.

Middeleeuwen

bewerken

In de 6e eeuw was de stad nog een intellectueel centrum, maar over de 7e en 8e eeuw is over Avignon weinig bekend. Gedurende twee eeuwen zou de bisschopszetel onbemand zijn gebleven. In de 9e en de 10e eeuw is er weer sprake van bisschoppen en van een kathedraal en kerken in de stad. In 932 ontstond het koninkrijk Arles en was Avignon een van de versterkte steden van dit koninkrijk. Aan het einde van de 10e eeuw werd het gezag over de stad verdeeld tussen de bisschop, het kapittel van de kathedraal en een burggraaf. Er ontstond ook een begin van een zelfstandig stadsbestuur en in 1129 werd Avignon bestuurd door consuls.

Tijdens een concilie in Avignon werd graaf Raymond VI van Toulouse voor een tweede keer werd geëxcommuniceerd voor zijn vermeende steun aan de katharen. Toch was Avignon op de hand van Raymond VI en zijn opvolger Raymond VII. Tijdens de Tweede Albigenzische Kruistocht werd Avignon in 1226 ingenomen door het leger van koning Lodewijk VIII van Frankrijk. Na de dood van graaf Raymond VII in 1249 en bij afwezigheid van zijn erfgenaam die op kruistocht was, riep het bestuur van de stad de republiek uit. Deze republiek kwam na twee jaar ten einde toen de stad zich in 1251 moest overgeven aan Alfons van Poitiers en Karel van Anjou, de broers van de Franse koning Lodewijk IX.

Pausenstad

bewerken

In 1309 zette paus Clemens V de Babylonische ballingschap der pausen (1309-1376) in, waardoor de pauselijke residentie van Rome naar Avignon werd verplaatst. De pausen hadden de heerschappij over Avignon in 1348 gekocht en samengevoegd met het eerder verworven comtat Venaissin. Dit bleef een pauselijke staat tot de Franse annexatie in 1791. De pausen stelden een legaat aan om Avignon te besturen. Deze pauselijk legaat werd vanaf 1542 bijgestaan door een vicelegaat. Vanaf 1691 werd de stad enkel nog door een vicelegaat bestuurd.

In de 18e eeuw kwam er stadsvernieuwing. Tussen 1733 en 1793 verscheen Le Courrier d'Avignon, een krant die in Avignon werd gedrukt om te ontsnappen aan de Franse censuur.

Franse Revolutie

bewerken
 
Avignon in de 17e eeuw (Atlas van Loon)

Op 12 september 1791 werden Avignon en de comtat Venaissin bij Frankrijk aangehecht. Avigon werd in 1793 de prefectuur (hoofdstad) van het departement Vaucluse.

De houding van de inwoners ten aanzien van de Franse Revolutie was ambivalent. De aanhechting was voorafgegaan door een referendum. Maar in oktober werd een stadsambtenaar door een menigte gelyncht nadat het gerucht zich had verspreid dat de staat de goederen van de kerk in beslag zou nemen. De repressie die volgde was wreed. Een zestigtal burgers werd geëxecuteerd in het pausenpaleis tijdens het zogeheten Massacre de la Glacière. Op 7 juli 1793 werd Avignon zonder tegenstand ingenomen door een opstandelingenleger dat optrok vanuit Marseille. Op 25 juli werd de stad zonder bloedvergieten weer ingenomen door republikeinse troepen. In 1795 nam een royalistisch leger Avignon in maar de republikeinen heroverden de stad en de leider van de royalisten werd gefusilleerd. Tijdens de Honderd Dagen van Napoleon in 1815 hielden royalisten huis in de stad. De napoleontische maarschalk Guillaume Brune werd door een woedende massa vermoord en zijn lichaam werd in de Rhône geworpen.

Moderne tijd

bewerken

In 1847 werd de spoorlijn tussen Avignon en Marseille geopend. Het huidige station werd geopend in 1860. Avignon kreeg ook een paardentram en vanaf 1898 een elektrische tram. In 1937 werd het vliegveld Avignon-Caumont geopend. De stad werd gemoderniseerd en groeide sterk. Er kwamen nieuwe wijken buiten de stadsmuren om de groeiende bevolking te huisvesten. In de tweede helft van de 20e eeuw groeide de handel en de industrie en vooral ook het toerisme. Het Festival van Avignon en de oude monumenten die gerestaureerd werden maakten van de stad een toeristische trekpleister. In 1977 was de stad laureaat van de Prix de l'Europe van de Raad van Europa en in 2000 was Avignon culturele hoofdstad van Europa. In 2001 werd het TGV-station geopend en de luchthaven Avignon-Caumont werd uitgebouwd.[3]

Geografie

bewerken

De oppervlakte van Avignon bedroeg op 1 januari 2022 64,91 vierkante kilometer; de bevolkingsdichtheid was toen 1.413,6 inwoners per km². De Durance mondt uit de Rhône ter hoogte van Avignon.

De onderstaande kaart toont de ligging van Avignon met de belangrijkste infrastructuur en aangrenzende gemeenten.

 

Waterlopen en grenzen

bewerken
 
Luchtfoto van Avignon vanuit het noordoosten

Avignon wordt in het zuiden begrensd door de Durance en in het westen door de Rhône. De Rhône vormt hier van oudsher een grens, eertijds tussen het koninkrijk Frankrijk en het Heilige Roomse Rijk en later de pauselijke stadstaat. Na de Franse Revolutie kwam hier de grens tussen de departementen Gard en Vaucluse. Dit was vroeger de linker Rhônearm. In de jaren 1820 werd het zuidelijk deel van het riviereiland Île de la Barthelasse overgeheveld van de gemeente Villeneuve-lès-Avignon naar Avignon. Zo werd de rechter Rhônearm de nieuwe gemeente- en departementsgrens.[3] De Durance vormt dan weer de grens met het departement Bouches-du-Rhône in het zuiden.[2] In 1925 verloor de gemeente Avignon een groot gebied in het noordoosten toen Le Pontet werd afgescheiden en een zelfstandige gemeente werd.

Avignon is in het verleden meermaals geteisterd door overstromingen van de Rhône. Bekende overstromingen vonden plaats in 1226 en 1479. Bij die laatste overstroming raakte de brug over de Rhône zwaar beschadigd. Bij de zware overstroming van 1856 werd een deel van de stadsmuren weggespoeld.[3]

Klimaat

bewerken

Avignon ligt in de mediterrane zone van Frankrijk. Wanneer men echter naar de hoeveelheid neerslag gaat kijken die in dit gebied valt, dan is het klimaat in Avignon een warm zeeklimaat (cfa). In de zomer is het in Avignon heet en droog, in de lente en herfst valt er veel regen. De winters zijn zacht, met af en toe lichte graden vorst. Sneeuw is zeldzaam in Avignon. De gemiddelde temperatuur in Avignon wordt vaak naar beneden gebracht door de mistral, die Avignon door het Rhônedal passeert[bron?].

Demografie

bewerken

Tussen 1920 en 1975 verdubbelde bevolking.[3] Onderstaande figuur toont het verloop van het inwonertal (bron: INSEE-tellingen).

 
Grafiek inwonertal gemeente

Bezienswaardigheden

bewerken

Sinds 1995 staat het historisch centrum van Avignon met het pauselijk paleis, bisschoppelijk ensemble en brug op de werelderfgoedlijst van UNESCO. De kadastrale inschrijving omvat een gebied van 8,18 ha. Bezienswaardigheden zijn:

Musea

bewerken
  • Musée Requien
  • Musée Calvet
  • Musée Lapidaire
  • Musée Angladon
  • Musée du Mont de piété
  • Archeologisch museum

Sur le pont d'Avignon

bewerken
 
De Pont d'Avignon vanaf het Île de la Barthelasse
 
Plein onder het Pausenpaleis
  Zie Pont Saint-Bénézet voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Veel mensen kennen de naam Avignon van het kinderliedje Sur le pont d'Avignon, dat over de Pont Saint-Bénézet gaat. Het restant van die brug ligt over de Rhône. Het begin van dit lied luidt:

Sur le pont d'Avignon (Op de brug van Avignon)
On y danse, on y danse (daar danst men, daar danst men)
Sur le pont d'Avignon (Op de brug van Avignon)
On y danse tous en rond. (daar danst men in het rond)

Festival van Avignon

bewerken
  Zie Festival van Avignon voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Avignon is ook bekend vanwege het grootse theaterfestival dat jaarlijks in de maand juli in de stad gehouden wordt. Feitelijk bestaat het festival uit twee delen: Het officiële festival dat een podium biedt aan de grote theaterproducties van Frankrijk (en Europa). Hoogtepunt van dit officiële festival is elk jaar de uitvoering op de binnenplaats van het pauselijk paleis.

Daarnaast kent het festival van Avignon het zogenaamde "Off"-gedeelte. Hierbinnen vallen de optredens van kleinschaliger theaterproducties die overal in de stad, ook op straat, vertoond worden.

Het festival is opgericht in 1947 door Jean Vilar.

Elk jaar trekt het festival bezoekers die vaak de gehele maand juli in Avignon verblijven tot ze op de laatste dag vertrekken. De laatste dag van het festival wordt daarom ook wel de dood van het festival genoemd, omdat de stad dan weer uitgestorven is en alleen nog enkele posters en affiches van theatervoorstellingen in de straten zijn overgebleven.

In 2005 was Jan Fabre artiste associé of gastcurator.

Verkeer en vervoer

bewerken
 
Tram van Avignon

In de gemeente ligt spoorwegstation Avignon-Centre aan de klassieke spoorweg en Avignon TGV langs de hogesnelheidslijn. Sinds 15 december 2013 zijn beide stations met elkaar verbonden en kunnen lokale treinen en hogesnelheidstreinen op elkaar aansluiten.[5] Een tramnet met twee tramlijnen is in aanleg.[6] De eerste tramlijn is op 19 oktober 2019 geopend.[7]

De stad is bereikbaar via de A7.

Sport

bewerken

Avignon is zeven keer etappeplaats geweest in de wielerkoers Ronde van Frankrijk. Daarbij was Avignon vijf keer aankomstplaats van een etappe. Dat was voor het laatst het geval in 1987 toen de Nederlander Jean-Paul van Poppel er een rit won.

Bekende inwoners van Avignon

bewerken

Geboren

bewerken
bewerken
Zie de categorie Avignon van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Avignon&oldid=69141739"