Touwtjesmos-associatie

Touwtjesmos-associatie
	Vegetatieaspect in de late winter
Syntaxonomische indeling
Klasse:	Neckeretea; (kringmos-klasse)
Orde:	Neckeretalia; (kringmos-orde)
Verbond:	Neckerion complanatae; (verbond van glad kringmos)
Associatie
	Sciurohypno-Anomodontetum; Van Dort & Weeda 2017
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons

De touwtjesmos-associatie (Sciurohypno-Anomodontetum), soms ook touwtjesmosgemeenschap genoemd, is een associatie uit het verbond van glad kringmos (Neckerion complanatae).

Naamgeving en codering bewerken

Synoniem: Sciurohypno populei-Anomodontetum viticulosi Van Dort & Weeda 2017
Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r56Ba01

De wetenschappelijke naam Sciurohypno-Anomodontetum is afgeleid van de botanische namen van twee diagnostische bladmossoorten van de associatie. Dit betreft penseeldikkopmos (Brachythecium populeum; syn. Sciurohypnum populeum) en groot touwtjesmos (Anomodon viticulosus).

Een close-up van groot touwtjesmos (Anomodon viticulosus).

Fysiognomie bewerken

De touwtjesmos-associatie heeft veelal een weelderig vegetatieaspect waarin de vegetatiestructuur wordt bepaald door slaapmossen. De vegetatie kan polsikke mossenplakkaten vormen.

Ecologie bewerken

De touwtjesmos-associatie op een oude stoof van een es in een hakhoutbos.

De touwtjesmos-associatie is een veelal epifytisch vegetatietype dat zich ontwikkelt op niet-zure schors in loofbossen of -struwelen op eutrofe bodems; in Nederland betreft dit doorgaans rivierklei. De associatie wordt met name aangetroffen op oude stoven in hakhoutbossen van gewone es (Fraxinus excelsior). Ook stamvoeten van wilg (Salix), populier (Populus), iep (Ulmus) en soms ook zomereik (Quercus robur) en Spaanse aak (Acer campestre) kunnen begroeid zijn met deze associatie. Soms kan de associatie ook epilitisch voorkomen. De associatie verlangt een hoge luchtvochtigheid.

Vegetatiezonering bewerken

De touwtjesmos-associatie komt doorgaans voor in de bossen en/of struwelen van respectievelijk het verbond van els en gewone vogelkers (Alno-Padion) en de klasse van wilgenvloedbossen en -struwelen (Salicetea purpureae). Soms wordt zij ook aangetroffen in een natte eiken-haagbeukenbossen (Stellario-Carpinetum).

Op stoven vormt de associatie aan haar bovenzijde vaak contactgemeenschappen met epifytische pioniervegetatie uit de schriftmos-klasse (Arthonio-Lecidelletea). Wanneer er geen takken of spaartelgen uit de stoven aanwezig zijn is dit niet het geval.

Verspreiding bewerken

De touwtjesmos-associatie is een zeldzame associatie. In Nederland ligt het absolute zwaartepunt van het verspreidingsgebied in de essenhakhoutbossen van de Kromme Rijnstreek. De associatie is ook aangetroffen in Engeland.

Diagnostische taxa bewerken

In de onderstaande tabel staan belangrijke diagnostische mossen- en korstmossentaxa van de touwtjesmos-associatie.

Kentaxon	Triviale naam	Botanische naam
kA	groot touwtjesmos	Anomodon viticulosus
kA	recht palmpjesmos	Isothecium alopecuroides
kA	struikmos	Thamnobryum alopecurum
kA	groot platmos	Plagiothecium nemorale
kA	penseeldikkopmos	Brachythecium populeum
kA	glad dikkopmos	Brachythecium salebrosum
kA	gekromd dikkopmos	Brachythecium reflexum
kA	fluweelmos	Brachythecium velutinum
kA	gewoon pelsmos	Porella platyphylla
kA	spits boogsterrenmos	Plagiomnium cuspidatum
kA	ruig leermos	Peltigera praetextata
kA	klein touwtjesmos	Anomodon attenuatus
kV	spatelmos	Homalia trichomanoides
kV	glad kringmos	Neckera complanata
bg	gewoon pluisdraadmos	Amblystegium serpens
bg	gewoon dikkopmos	Brachythecium rutabulum
bg	fijn laddermos	Kindbergia praelonga

Zie ook bewerken

Vegetatiekunde van A tot Z

Zie de categorie Sciurohypno-Anomodontetum van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.