Oudeschip
Oudeschip (Gronings: t Olschip), tot ver in de twintigste eeuw veelal geschreven als Oude Schip, is een gehucht ten noordoosten van Roodeschool in de gemeente Eemsmond in de Nederlandse provincie Groningen. Tot 1979 behoorde het tot de gemeente Uithuizermeeden.
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie | Groningen | ||
| Gemeente | Eemsmond | ||
| Coördinaten | 53° 26′ NB, 6° 49′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 0.48 km² | ||
| Inwoners (2008) |
120 | ||
| |||
Het is volgens de Staatsalmanak de meest noordelijke plaats van het vasteland van Nederland. Iets noordelijker ligt de Eemshaven, maar daar wonen geen mensen. De buurtschappen Koningsoord, Valom en Heuvelderij liggen nog noordelijker dan Oudeschip (zie bijvoorbeeld de topografische kaart). De Y-coördinaten (hoe groter hoe noordelijker) van Valom en Heuvelderij zijn beide 607,3 km en Oudeschip heeft 605,8 km.
Vlakbij Oudeschip ligt het Aeilsgat, een kolk die omstreeks 1750 bij een dijkdoorbraak is ontstaan.
Geschiedenis
De naam Oudeschip zou afkomstig zijn van het omstreeks 1760 gestrande zeilschip Azia. Het zou door een groep mannen over de dijk getrokken zijn en jarenlang tot woonhuis hebben gediend. Uiteindelijk was het schip zo bouwvallig, dat op dezelfde plek een huis werd gebouwd, waarin de jeneverkroeg Het Oude Schip werd gevestigd. Het ging er ruig aan toe. Bij de Groote Tjariet bevond zich een waterpomp, de Tjapomp, waar in de vroege zomers van de jaren rond 1775 een 'diggelschip' aanlegde met steengoed. De 'diggelmarkten' die dan werden gehouden, gingen gepaard met veel drankmisbruik en ongeregeldheden. Op aandringen van de kerkenraad van Uithuizermeeden werden deze markten verboden. Ter herinnering draagt het tegenwoordige dorpshuis van Oudeschip de naam Diggelschip.
Oorspronkelijk stonden hier slechts enkele boerenhoeven en daglonerswoninkjes, maar vanaf omstreeks 1840, na de droogmaking van de Oostpolder, ontwikkelde het gehucht Oudeschip zich tot een dorp. Er waren twee bebouwde kernen, aan de weg en aan de dijk, die geleidelijk naar elkaar toegroeiden. Parallel aan de dijk ontstond de huidige Molenweg met een korenmolen uit 1866, huizen, winkels en een school die in 1846 werd geopend en ongeveer 50 leerlingen telde. Deze kwam voort uit een initiatief van de bewoners zelf, die al vanaf 1834 thuisonderwijs organiseerden omdat zij de afstand naar Roodeschool te groot vonden. Naast deze openbare school kreeg Oudeschip later ook een gereformeerde en een hervormde school. De korenmolen werd in 1943 afgebroken omdat een beschadiging aan het mechaniek niet te repareren bleek.
Toen begin jaren zeventig de Eemshaven werd aangelegd, de voorzieningen in het dorp achteruitliepen en het inwonertal daalde, stak onder de bevolking de angst op dat de Eemshaven wel eens kon zorgen voor een soortgelijke situatie als in de Oosterhoek, waar drie dorpen (Oterdum, Heveskes en Weiwerd) van de kaart moesten verdwijnen. De haven kwam echter nauwelijks tot ontwikkeling en Oudeschip ontsprong de dans. Begin jaren 1980 liep het aantal inwoners nog verder terug. Het havenschap poogde enkele leegstaande huizen op te kopen om ze te slopen. Toen de haven uiteindelijk toch tot bloei kwam, stak in 2008 de angst voor het verdwijnen van het dorp nogmaals de kop op. Groningen Seaports verzekerde dat de Eemshaven eerst naar het oosten zou worden uitgebreid. Het dorp strijdt al een aantal jaren tegen de komst van een grootschalig glastuinbouwcomplex in de Eemshaven. Bewoners vrezen dat het door het vele benodigde licht nooit meer donker zal worden in Oudeschip.
Voorzieningen
Oudeschip, dat na de Tweede Wereldoorlog een relatief groot aantal winkels kende, heeft er nu nog één. Als laatste van de drie scholen werd de openbare school in 1984 opgeheven. Een kerkgebouw heeft Oudeschip nooit gehad. Voor kerkgang waren de bewoners aangewezen op het Nijkerkje in het naburige Oosteinde. Dit is eind 2010 gesloten. Openbaar vervoer (de bus van de Marnedienst, later de GADO, nog later een buurtbus) komt al jaren niet meer in Oudeschip. Door de aanwezigheid van de Eemshaven zijn er wel goede wegvoorzieningen in de directe nabijheid: de N33 en de N46. Volgens de gemeente telt Oudeschip 270 inwoners, volgens het CBS slechts 120 (opgave van 2008). Hiermee behoort het tot de kleinste woonkernen in de gemeente Eemsmond.