Voorburg (Zuid-Holland)
Voorburg is een voormalige gemeente in Zuid-Holland, en is sinds 1 januari 2002 samen met Leidschendam onderdeel van de gemeente Leidschendam-Voorburg, gelegen aan de Vliet.
Plaats in Nederland | |||
---|---|---|---|
Situering | |||
Provincie | Zuid-Holland | ||
Gemeente | Leidschendam-Voorburg | ||
Coördinaten | 52° 4′ NB, 4° 22′ OL | ||
Algemeen | |||
Oppervlakte | 6,28 km² | ||
- land | 6,24 km² | ||
- water | 0,04 km² | ||
Inwoners (2007) |
39.640 | ||
Overig | |||
Postcode | 2270 - 2275 | ||
Belangrijke verkeersaders | A12 en N14 | ||
Detailkaart | |||
Locatie in de gemeente Leidschendam-Voorburg | |||
|
Voorburg is een voorstad van Den Haag.
Op de oude duinenrij of strandwal, waar nu Voorburg ligt, wonen al heel lang mensen. Uit archeologische vondsten blijkt dat er al omstreeks 2700 jaar voor Chr. menselijke bewoning was. Bewoning is ook aangetoond in de Bronstijd en de Late IJzertijd, de periode voor en tijdens de overheersing van de Romeinen.
Geschiedenis
Romeinse tijd
Na de komst van de Romeinen werd in 47 n. Chr. door de soldaten van veldheer Corbulo een verbinding tussen de mondingen van Maas en Rijn gegraven. Een gedeelte van de Vliet bij Voorburg is vermoedelijk een rest van deze Corbulogracht.
Het gebied was in de eerste eeuw na Chr. bewoond door de stam van de Cananefaten. Op een wat hooggelegen plaats waar nu o.a. het park Arentsburgh ligt, was een inheemse nederzetting. Daar werd door de Romeinen een burgerlijke stad gesticht. Zoals uit de benaming Forum Hadriani blijkt (forum = marktplaats) was dit een handelsplaats, waaraan keizer Hadrianus in 121 na Chr. op zijn tocht door dit gebied zijn naam verbond.
Omstreeks het jaar 161 na Chr. heeft de stad een andere naam gekregen: Municipium Aelium Cananefatium, de hoofdstad van het Cananefaatse gebied.
Uit vondsten van huisplattegronden en aardewerk blijkt dat de bewoners van de stad voor een deel geromaniseerde Cananefaten zijn geweest, inheemse bewoners die veel van de Romeinse cultuur hadden overgenomen.
Ongeveer in het jaar 270 heeft de bevolking die stad verlaten. Tot in de 16e eeuw moeten er resten van stenen gebouwen zichtbaar zijn geweest op het terrein tussen de buitenplaats Hoekenburg en het Diaconessenziekenhuis, waar een van de twee oudste steden met marktstadsrechten in Nederland heeft gelegen.
Middeleeuwen
Ruim vijfhonderd jaar na de Romeinse bewoning komen we de oudste vermelding van 'Foreburg' tegen in een tussen 777 en 866 bijgehouden goederenlijst van de Utrechtse kerk. In de Middeleeuwen is Voorburg als ambachtsheerlijkheid in eigendom van de families Van Wassenaar en De Ligne.
Van 1615 tot 1828 heeft de stad Delft de heerlijkheid in haar bezit. De ambachtsheer benoemde personen op belangrijke posten en controleerde de gemeentegelden. In 1828 kocht het dorpsbestuur van Voorburg deze heerlijke rechten en werd daardoor heer en meester in eigen huis.
Omdat het vlak bij het landelijk regeringscentrum lag, ontwikkelde Voorburg zich tot een plaats waar belangrijke en gegoede burgers hun buitenverblijf hadden.
Zo liet de staatsman Constantijn Huygens hier zijn lusthof 'Hofwijck' bouwen. Tegenwoordig is het een museum. In de vorige eeuw woonde prinses Marianne der Nederlanden op de inmiddels verdwenen buitenplaats Rusthof. In huize Vreugd en Rust werd de staatsman Guillaume Groen van Prinsterer geboren. De buitenplaatsen Arentsburg en Hoekenburg vormden tot voor kort samen het doveninstituut Effatha.
Behalve buitenplaatsen met hun prachtige parken, waaraan Voorburg zijn groenvoorziening in belangrijke mate te danken heeft, stond er in de polders rond het dorpscentrum een groot aantal boerderijen. Behalve de nog bestaande boerderijen West-Duyvesteijn en Essesteijn, nu kinderboerderij, zijn ze allemaal verdwenen om plaats te maken voor woonwijken.
1900 tot nu
Onder druk van Haagse annexatiepogingen (het industrieterrein 'de Binckhorst' werd in 1907 wel bij Den Haag gevoegd) werd sinds het begin van deze eeuw in Voorburg de woningbouw krachtig ter hand genomen.
Voorburg begon tussen 1899 en 1908 sterk te groeien. Vanaf 1899 (Westeinde) werden de gebieden rond de buitenplaatsen Vronestein en Leeuwenstein (1905), de tuin van Rusthof (1906) en Middenburg (1907) via bouw- en stratenplannen volgebouwd. In 1908 volgde de uitbreidingen tussen Vliet en Broeksloot vlakbij de oude kerk in Voorburg. Toen verkocht de eigenaar van de boerderij Oostenburg zijn grond. Na toestemming van de gemeenteraad werd op de voormalige oprijlaan van de boerderij die begon bij de Achterweg/Parkweg en doorliep tot de boerderij aan de Broeksloot, begonnen met de bouw van huizen aan wat nu de Laan van Oostenburg heet. De meeste huizen zijn gebouwd in de periode 1909-1912 en zijn daarmee de oudste serie huizen buiten de dorpskern die rond de Herenstraat is gelegen. De oude boerderij Oostenburg is afgebroken in 1933.[1]
In de vijftiger jaren werd een nieuw centrum ontworpen rond het Koningin Julianaplein en rond 1975 werd de laatste nieuwbouwwijk 'Essesteijn' voltooid.
Bezienswaardigheden
- Oude- of Martinuskerk, gotische kerk uit circa 1200
- St. Martinus, neogotische kerk uit 1889-1893
- Stadsmuseum Leidschendam-Voorburg
- Huize Swaensteyn, herberg uit de 16e eeuw, nu onderdeel gemeentehuis
- Huygensmuseum, buitenverblijf Hofwijck van Constantijn Huygens uit 1640
- Franse Kerk
- Villa Vreugd en Rust met Orangerie
- Huize Middenburg
- Landhuizen en villa's aan de Vliet en Oosteinde
- Poldermolen De Vlieger
- Ruiterstandbeeld Corbulo, Koningin Julianalaan,hoek Prins Bernhardlaan door Albert Termote 1964
- Stenen bank die ter gelegenheid van het huwelijk van Prinses Juliana en Prins Bernhard op 7 januari 1937 in het Juliana-Bernhardpark is geplaatst
Zie ook de lijst van rijksmonumenten in Voorburg.
Verkeer en vervoer
De plaats is gelegen aan de A12 en A4 bij het belangrijke knooppunt Prins Clausplein. De A12 en de spoorlijn Gouda - Den Haag (waaraan station Voorburg is gelegen) doorsnijden Voorburg nabij het historische centrum, over het Marianneviaduct.
Aansluiting op de spoorlijn Amsterdam - Rotterdam (Oude Lijn) bestaat via het station Den Haag Laan van NOI, dat aan de rand van Voorburg ligt, net over de gemeentegrens. De twee voormalige NS-stations Voorburg 't Loo en Leidschendam-Voorburg aan de opgeheven Hofpleinlijn/Zoetermeer Stadslijn, zijn in 2006 omgebouwd tot haltes van RandstadRail.
Voorburg wordt verder bediend door tram- en stadsbuslijnen van HTM en streekbussen van Veolia.
Burgemeesters van Voorburg
- 1865-1865 W.C. van den Brandeler
- 1866-1871 J.C.F. baron van Heerdt
- 1871-1873 A.B. Barkey
- 1883-1912 H.N.C. baron van Tuyll van Serooskerken
- 1917-1939 Jhr. C.W. Stern
- 1939-1946 J.A. Nederbragt
- 1946-1958 Dr. J.W. Nooteboom
- 1959-1976 Jhr.mr. A. Feith
- 1976-1983 Mw. N.A. den Haan-Groen
- 1983-1996 Drs. H.B. Eenhoorn
- 1996-2002 Mr. M.A.P. van Haersma Buma (laatste burgemeester)
Geboren
- Guillaume Groen van Prinsterer (21 augustus 1801), politicus en historicus (overleden 1876)
- Hans Bruggeman (21 mei 1927), PSP-politicus
- Marcellus Emants (12 augustus 1848), schrijver (overleden 1923)
- Christiaan van Velzen (16 januari 1932), Nederlands olympisch schutter
- Eddy Zwier (30 juli 1934), Nederlands olympisch hockeyspeler
- Jan Oosterbaan (10 november 1937), Nederlands olympisch volleyballer
- Hans van Wijnen (30 december 1937), Nederlands olympisch volleyballer
- Pieter Winsemius (7 maart 1942), bedrijfskundige, publicist en politicus
- Gerben Karstens (14 januari 1942), Nederlands olympisch wielrenner
- Frank Constandse (31 maart 1946), Nederlands olympisch volleyballer
- Frank Mulder (5 augustus 1946), Nederlands olympisch roeier
- Ferry Maat (16 januari 1947), deejay
- Jerney Kaagman (9 juli 1947), zangeres
- George Willink (10 juli 1947) Amerikaans-Nederlands componist en muziekpedagoog
- Hans Vermeulen (18 september 1947), zanger, componist, producer, gitarist en toetsenist
- Maria van Daalen (8 juli 1950), dichter en schrijfster
- Vanessa (25 juli 1951), zangeres
- Johan de Meij (23 november 1953), componist, dirigent en trombonist
- Wim Kortenoeven (29 mei 1955), publicist, journalist en politicus
- Peter Blangé (9 december 1964), Nederlands olympisch volleyballer
- Maurits Crucq (10 maart 1968), Nederlands olympisch hockeyspeler
- Maarten van der Linden (9 maart 1969), Nederlands olympisch roeier
- Marnix ten Kortenaar (19 augustus 1970), Oostenrijks olympisch schaatser
- Stella Jongmans (17 maart 1971), Nederlands olympisch atlete
- Meike van Driel (12 juli 1972), Nederlands olympisch roeister
- Gisela Otto (21 augustus 1972), tv-presentatrice
- Robert Jensen (12 april 1973), voormalig dj en tv-presentator van het programma JENSEN!
- Julian Thomas (10 februari 1975), Nederlandse singer-songwriter
- Sanne van Kerkhof (27 maart 1987), Nederlands olympisch short-trekster
- Jordy van Loon (16 juni 1993), een Nederlandse zanger op het gebied van de Nederlandstalige muziek
- Eljero Elia (13 februari 1987), een Nederlandse Voetballer en international van hetNederlands Elftal die momenteel uitkomt voor het Duitse HSV.
Zie ook
Externe links
<span title="Voor deze uitspraak is een bronvermelding gewenst. Motivering:
- ↑ Historische Vereniging Voorburg (2008) '100 jaar Laan van Oostenburg'
">[bron?]