Europees kampioenschap voetbal 2004

sportseizoen van een voetbalcompetitie

De eindronde van het Europees kampioenschap voetbal mannen 2004 werd gehouden in Portugal, van 12 juni tot en met 4 juli. Het was voor het eerst dat Portugal het EK organiseerde. Zestien landen speelden in groepen en finales in tien stadions verdeeld over acht steden.

Europees kampioenschap voetbal 2004
EK 2004 openingsceremonie
Toernooi-informatie
Gastland Vlag van Portugal Portugal
Organisator UEFA
Editie 12e
Datum 12 juni – 4 juli 2004
Teams 16 (van 1 confederatie)
Stadions 10 (in 8 gaststeden)
Winnaar Vlag van Griekenland Griekenland (1e titel)
Toernooistatistieken
Wedstrijden 31
Doelpunten 77  (2,48 per wedstrijd)
Toeschouwers 1.156.473  (37.306 per wedstrijd)
Topscorer(s) Vlag van Tsjechië Milan Baroš (5 goals)
Beste speler Vlag van Griekenland Theodoros Zagorakis
Navigatie
Vorige     Volgende
Portaal  Portaalicoon   Voetbal
Portugese supporters

Het toernooi werd op 12 oktober 1999 toegewezen aan Portugal. Dat gebeurde tijdens een bijeenkomst van de UEFA in Aken. De andere kandidaten waren Spanje en de combinatie Oostenrijk en Hongarije. De aanwijzing van Portugal kwam als een verrassing. Algemeen werd verwacht dat Spanje de beste kans op de organisatie zou maken. De veertien leden van het Executive Comité oordeelden anders. Alle kandidaten hadden eerder op de dag de gelegenheid gekregen een toelichting te houden van een half uur.

Eusébio, de beroemdste voetballer die Portugal voortbracht, trad sinds 1997 op als ambassadeur voor de kandidatuur. Hij was euforisch na de uitslag. "Dit is fantastisch", aldus de oud-aanvaller. "Ik ben net zo blij als toen ik met Benfica de Europa Cup won in 1962 en twee keer scoorde in de finale. Hier hebben we achttien maanden keihard voor gewerkt. We hadden sterke concurrentie, maar op de een of andere manier heb ik er altijd in geloofd."[1]

België haalde de eindronde niet. Het eindigde op een derde plaats in de groep achter groepswinnaar Bulgarije en Kroatië. België had evenveel punten als de Kroaten maar eindigde vanwege het onderlinge resultaat op de derde plaats. Een tweede plaats had recht gegeven op een play-off, maar dat zat er dus niet in.

Nederland werd ingedeeld in een kwalificatiepoule met Tsjechië, Oostenrijk, Moldavië en Wit-Rusland. Onder leiding van Dick Advocaat, die al eerder bondscoach was geweest (1992-1995), begon Nederland in de kwalificatie voor het EK 2004. Het plaatste zich via de achterdeur na een tweeluik met Schotland in de play-offs voor het EK (0-1, 6-0).

Kwalificatie bewerken

  Zie Europees kampioenschap voetbal 2004 kwalificatie voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
 
Gekwalificeerde landen:
 Direct gekwalificeerd
 Na play-off gekwalificeerd
 Uitgeschakeld na Play-offs
 Uitgeschakeld na groepswedstrijden
 Geen deelname
 Geen UEFA-lid

In vergelijking met het vorige EK plaatsten Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje, Nederland, Portugal,Engeland, Denemarken, Tsjechië en Zweden zich opnieuw. Kroatië en Letland schakelden respectievelijk Slovenië en Turkije uit, België werd door zowel Bulgarije als Kroatië uitgeschakeld en Zwitserland, Rusland en Griekenland namen de plaats in van Joegoslavië, Noorwegen en Roemenië.

Land Kwalificatie als Datum kwalificatie Eerdere deelnames aan EK
  Portugal 00Gastland 13 oktober 1999 3 (1984, 1996, 2000)
  Frankrijk 01Groep 1 winnaar 10 september 2003 5 (1960, 1984, 1992, 1996, 2000)
  Denemarken 02Groep 2 winnaar 11 oktober 2003 6 (1964, 1984, 1988, 1992, 1996, 2000)
  Tsjechië1 03Groep 3 winnaar 10 september 2003 5 (1960, 1976, 1980, 1996, 2000)
  Zweden 04Groep 4 winnaar 10 september 2003 2 (1992, 2000)
  Duitsland2 05Groep 5 winnaar 11 oktober 2003 8 (1972, 1976, 1980, 1984, 1988, 1992, 1996, 2000)
  Griekenland 06Groep 6 winnaar 11 oktober 2003 1 (1980)
  Engeland 07Groep 7 winnaar 11 oktober 2003 6 (1968, 1980, 1988, 1992, 1996, 2000)
  Bulgarije 08Groep 8 winnaar 10 september 2003 1 (1996)
  Italië 09Groep 9 winnaar 11 oktober 2003 5 (1968, 1980, 1988, 1996, 2000)
  Zwitserland 10Groep 10 winnaar 11 oktober 2003 1 (1996)
  Kroatië 11Play-off winnaar 19 november 2003 1 (1996)
  Letland 12Play-off winnaar 19 november 2003 0 (debuut)
  Nederland 13Play-off winnaar 19 november 2003 6 (1976, 1980, 1988, 1992, 1996, 2000)
  Spanje 14Play-off winnaar 19 november 2003 6 (1964, 1980, 1984, 1988, 1996, 2000)
  Rusland3 15Play-off winnaar 19 november 2003 7 (1960, 1964, 1968, 1972, 1988, 1992, 1996)

1:Van 1960 tot 1992 speelde Tsjechië onder de naam Tsjechoslowakije.
2:Van 1972 tot 1988 speelde Duitsland onder de naam West-Duitsland.
3:Van 1960 tot 1988 speelde Rusland onder de naam Sovjet-Unie.
Vet betekent dat het land dat jaar kampioen werd.
Schuin betekent dat het land dat jaar gastland was.

Speelsteden bewerken

Aveiro Braga Coimbra Faro/Loulé Guimarães
Estádio Municipal de Aveiro
Capaciteit: 30.154
Estádio Municipal de Braga
Capaciteit: 30.970
Estádio Cidade de Coimbra
Capaciteit: 30.210
Estádio Algarve
Capaciteit: 30.002
Estádio D. Afonso Henriques
Capaciteit: 30.146
         
2 groepswedstrijden 2 groepswedstrijden 2 groepswedstrijden 2 groepswedstrijden
1 kwartfinale
2 groepswedstrijden
 
2 groepswedstrijden 3 groepswedstrijden
1 kwartfinale
1 halve finale
3 groepswedstrijden
1 kwartfinale
finale
3 groepswedstrijden 3 groepswedstrijden
1 kwartfinale
1 halve finale
         
Estádio Dr. Magalhães Pessoa
Capaciteit: 30.000
Estádio José Alvalade
Capaciteit: 52.000
Estádio da Luz
Capaciteit: 65.000
Estádio do Bessa
Capaciteit: 30.000
Estádio do Dragão
Capaciteit: 52.000
Leiria Lissabon Lissabon Porto Porto

Selecties bewerken

  Zie Europees kampioenschap voetbal 2004/Selecties voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Scheidsrechters bewerken

Groepsfase bewerken

Potindeling bewerken

Op zondag 30 november 2003 vond de loting plaats in het Pavilhão Atlântico in Lissabon. De landen werden hierbij in vier groepen onderverdeeld. Portugal was als gastland automatisch ingedeeld in Pot 1. Frankrijk was in die pot ingedeeld als titelhouder. De overige landen werden ingedeeld op basis van de UEFA-coëfficiënt van eind 2003, die werd berekend door het aantal behaalde punten in de kwalificatie voor het WK 2002 en de kwalificatie voor dit EK te delen door het aantal gespeelde kwalificatiewedstrijden (enkel groepsduels, de play-offs telden hiervoor niet mee).[2] Van de veertien overige landen had Zweden de hoogste coëfficiënt: gemiddeld 2,389 punten (opgeteld 43 punten in achttien kwalificatiewedstrijden). Ook Tsjechië wist zich - met een gemiddelde van 2,333 punten - te plaatsen in Pot 1. Portugal werd als gastland op voorhand al ingedeeld in Groep A. Dit was een kleine wijziging ten opzichte van het EK 2000, toen voor alle landen in Pot 1 de groep al op voorhand vaststond.

Pot 1 (Groepshoofd) Pot 2 Pot 3 Pot 4
  Portugal (gastland; 2,400)
  Frankrijk (titelhouder; 3,000)
  Zweden (2,389)
  Tsjechië (2,333)
  Italië (2,313)
  Spanje (2,313)
  Engeland (2,313)
  Duitsland (2,188)
  Nederland (2,167)
  Kroatië (2,125)
  Rusland (2,056)
  Denemarken (2,056)
  Bulgarije (1,889)
  Zwitserland (1,611)
  Griekenland (1,563)
  Letland (1,250)

Groep A bewerken

Bij gastland Portugal waren de verwachtingen hooggespannen, de "gouden generatie" rond Luis Figo en Rui Costa kreeg de kans op een hoofdprijs en kreeg assistentie van de bij Manchester United doorgebroken 19-jarige Christiano Ronaldo. FC Porto won verrassend de Champions League na een 3-0 zege op AS Monaco.[3] Na het teleurstellende WK, waar Portugal al in de eerste ronde werd uitgeschakeld[4] werd de Braziliaan Luiz Felipe Scolari aangesteld als bondscoach.[5] Hij was op het hetzelfde WK wereldkampioen geworden. In de eerste wedstrijd wachtte Griekenland, dat nog nooit een wedstrijd had gewonnnen op een internationaal toernooi. Portugal stelde opnieuw teleur, Griekenland nam een 2-0 voorsprong via een afstandsschot van Giorgos Karagounis en een benutte strafschop van Angelos Basinas. Pas vlak voor tijd scoorde invaller Christiano Ronaldo de tegentreffer. Na de onverwachte zege was de vreugde groot, ook in regeringskringen.[6] Na een (wat gelukkig) gelijkspel tegen het ook sterker geachte Spanje lonkten de kwartfinales voor Griekenland.[7]

Voor de wedstrijd tegen Rusland greep Scolari in, op vier plaatsen werd het elftal van Portugal gewijzigd. Belangrijkste wijziging was de vervanging van spelmaker Rui Costa voor de tot Portugees genaturaliseerde Braziliaan Deco, de architect van het succes van FC Porto in de Champions League. Portugal won met 2-0 en moest nu van Spanje winnen om de kwartfinales te halen.[8] Het al uitgeschakelde Rusland voldeed aan zijn sportieve plicht door voor rust met 2-0 voor te staan tegen Griekenland, de Grieken waren op dat moment uitgeschakeld. Portugal (met Christiano Ronaldo voor de eerste keer in de basis) beukte tevergeefs op de verdedigend spelende Spanjaarden. In de tweede helft waren de rollen omgedraaid ten koste van Spanje. Griekenland scoorde een tegendoelpunt tegen de Russen en invaller Nuno Gomes scoorde tegen Spanje uit de draai.[9] Portugal was nu groepswinnaar, Griekenland en Spanje hadden evenveel punten en een zelfde doelsaldo, alleen Griekenland scoorde twee doelpunten meer.[10] Voor Spanje verliep het toernooi teleurstellend, Raúl kon op zijn vierde internationale toernooi de hooggespannen verwachtingen weer niet waarmaken[11] en bondscoach Sáez stapte op na sterke druk van de Spaanse pers.[12]

Land Wed Win Gel Ver DV DT DS Pnt
1.   Portugal 3 2 0 1 4 2 +2 6
2.   Griekenland 3 1 1 1 4 4 0 4
3.   Spanje 3 1 1 1 2 2 0 4
4.   Rusland 3 1 0 2 2 4 –2 3

12 juni 2004
«onderlinge duels»
17:00 uur (UTC+1)
Portugal   1 – 2   Griekenland Estádio do Dragão, Porto
Toeschouwers: 48.761
Scheidsrechter: Pierluigi Collina (  Italië)
Ronaldo   90+3'   7' Karagounis
  51' (pen.) Basinas

12 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Spanje   1 – 0   Rusland Estádio Algarve, Faro-Loulé
Toeschouwers: 28.182
Scheidsrechter: Urs Meier (  Zwitserland)
Valerón   60'

16 juni 2004
«onderlinge duels»
17:00 uur (UTC+1)
Griekenland   1 – 1   Spanje Estádio do Bessa, Porto
Toeschouwers: 25.444
Scheidsrechter: Ľuboš Micheľ (  Slowakije)
Charisteas   66'   28' Morientes

16 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Rusland   0 – 2   Portugal Estádio da Luz, Lissabon
Toeschouwers: 59.273
Scheidsrechter: Terje Hauge (  Noorwegen)
  7' Maniche
  89' Costa

20 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Spanje   0 – 1   Portugal Estádio José Alvalade, Lissabon
Toeschouwers: 47.491
Scheidsrechter: Anders Frisk (  Zweden)
  57' Gomes

20 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Rusland   2 – 1   Griekenland Estádio Algarve, Faro-Loulé
Toeschouwers: 24.347
Scheidsrechter: Gilles Veissière (  Frankrijk)
Kirisjenko   2'
Boelykin   17'
  43' Vryzas

Groep B bewerken

Op de eerste speeldag was meteen de wedstrijd tussen de twee favorieten: Engeland tegen Frankrijk. De nieuwe Franse coach Jacques Santini rekende nog steeds op de gevestigde orde rond Zinédine Zidane die zowel wereld- als Europees kampioen werd, maar op het laatste WK al in de eerste ronde sneuvelde. Bij Engeland braken een aantal nieuwe spelers door waaronder Frank Lampard en voorstopper John Terry van het opgekomen Chelsea FC, Steven Gerrard van FC Liverpool en het jonge talent Wayne Rooney van Everton FC. De frisheid van de Engelsen was duidelijk tijdens de wedstrijd; Frankrijk (waar zeven van de elf basisspelers in de Premier League speelden) zocht tevergeefs naar een opening, de Engelsen scoorden via Lampard uit een voorzet van David Beckham. Dezelfde Beckham miste de kans op 2-0 door een gemiste strafschop. In de blessuretijd ging het helemaal mis voor Engeland: Zinédine Zidane scoorde de gelijkmaker uit een vrije trap en na een overtreding op Thierry Henry volgend op een foute terugspeelbal van Steven Gerrard mocht Zidane aanleggen voor een strafschop: 2-1.[13]

Engeland plaatste zich door simpele overwinningen op Zwitserland en Kroatië voor de kwartfinale. Wayne Rooney brak in deze wedstrijden door en scoorde twee keer tegen zowel Zwitserland als Kroatië. Hij werd daardoor de jongste doelpuntenmaker ooit op een EK.[14] Frankrijk verslikte zich bijna in Kroatië,[15] maar was na een 3-1 zege op Zwitserland groepswinnaar en zeker van de kwartfinale.

Land Wed Win Gel Ver DV DT DS Pnt
1.   Frankrijk 3 2 1 0 7 4 +3 7
2.   Engeland 3 2 0 1 8 4 +4 6
3.   Kroatië 3 0 2 1 4 6 –2 2
4.   Zwitserland 3 0 1 2 1 6 –5 1

13 juni 2004
«onderlinge duels»
17:00 uur (UTC+1)
Zwitserland   0 – 0   Kroatië Estádio Dr. Magalhães Pessoa, Leiria
Toeschouwers: 24.090
Scheidsrechter: Lucílio Batista (  Portugal)

13 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Frankrijk   2 – 1   Engeland Estádio da Luz, Lissabon
Toeschouwers: 62.487
Scheidsrechter: Markus Merk (  Duitsland)
Zidane   90+1'  90+3' (pen.)   38' Lampard

17 juni 2004
«onderlinge duels»
17:00 uur (UTC+1)
Engeland   3 – 0   Zwitserland Estádio Cidade de Coimbra, Coimbra
Toeschouwers: 28.214
Scheidsrechter: Valentin Ivanov (  Rusland)
Rooney   23'  75'
Gerrard   82'

17 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Kroatië   2 – 2   Frankrijk Estádio Dr. Magalhães Pessoa, Leiria
Toeschouwers: 29.160
Scheidsrechter: Kim Milton Nielsen (  Denemarken)
Rapiać   48' (pen.)
Pršo   52'
  22' (e.d.) Tudor
  64' Trezeguet

21 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Kroatië   2 – 4   Engeland Estádio da Luz, Lissabon
Toeschouwers: 57.047
Scheidsrechter: Pierluigi Collina (  Italië)
N. Kovač   5'
Tudor   73'
  40' Scholes
  45+1'  68' Rooney
  79' Lampard

21 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Zwitserland   1 – 3   Frankrijk Estádio Cidade de Coimbra, Coimbra
Toeschouwers: 28.111
Scheidsrechter: Ľuboš Micheľ (  Slowakije)
Volanthen   26'   20' Zidane
  76'  84' Henry

Groep C bewerken

Italië was ook net als Frankrijk en Portugal een favoriet land dat zich moest revancheren voor een mislukt WK. Tegen Denemarken kwam de ploeg niet verder dan een doelpuntloos gelijkspel.[16] Francesco Totti onderscheidde zich in negatieve zin door te spugen naar Christian Poulsen.[17] Na een klacht van de Deense voetbalbond[18] werd de spelmaker voor drie wedstrijden geschorst.[19] Zonder Totti speelde Italië een acceptabele wedstrijd tegen Zweden, maar vlak voor tijd scoorde Zlatan Ibrahimović met een acrobatische omhaal.[20] Mede op basis van dit doelpunt besloot de Italiaanse topclub Juventus hem te kopen van Ajax.[21]

Bulgarije was duidelijk de minste ploeg in deze groep, het verloor kansloos met 5-0 van Zweden (twee goals van Henrik Larsson) en met 2-0 van Denemarken. Het tweede doelpunt scoorde Jesper Gronkjaer, die vijf dagen eerder bij de begrafenis van zijn moeder was, de eerste wedstrijd miste en het doelpunt aan haar opdroeg.[22] Beslissend voor plaatsing voor de kwartfinales waren de onderlinge resultaten van de gelijk eindigende ploegen en niet het doelsaldo. Bij een 2-2 stand tussen de twee Skandinavische ploegen zou Italië uitgeschakeld zijn, de Italiaanse pers vreesde al het ergste.[23] De score verliep zodanig, dat steeds geen van beide ploegen meer dan één doelpunt van de kwartfinales verwijderd was. Vlak voor tijd stond Denemarken met 2-1 voor. Nadat de Deense doelman Thomas Sørensen de bal losliet scoorde Mattias Jonson de gelijkmaker. In de resterende minuten werd er niet meer aangevallen. Italië, dat zelf pas in blessuretijd van Bulgarije won, was uitgeschakeld zonder te verliezen[24] en de complottheorieën waren niet van de lucht.[25] Na de vroegtijdige uitschakeling nam de Italiaanse coach Trappatoni ontslag.[26]

Land Wed Win Gel Ver DV DT DS Pnt
1.   Zweden 3 1 2 0 8 3 +5 5
2.   Denemarken 3 1 2 0 4 2 +2 5
3.   Italië 3 1 2 0 3 2 +1 5
4.   Bulgarije 3 0 0 3 1 9 –8 0

14 juni 2004
«onderlinge duels»
17:00 uur (UTC+1)
Denemarken   0 – 0   Italië Estádio D. Afonso Henriques, Guimarães
Toeschouwers: 29.595
Scheidsrechter: Manuel Mejuto González (  Spanje)

14 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Zweden   5 – 0   Bulgarije Estádio José Alvalade, Lissabon
Toeschouwers: 31.652
Scheidsrechter: Mike Riley (  Engeland)
Ljungberg   32'
Larsson   57'  58'
Ibrahimović   78' (pen.)
Allbäck   90+1'

18 juni 2004
«onderlinge duels»
17:00 uur (UTC+1)
Bulgarije   0 – 2   Denemarken Estádio Municipal de Braga, Braga
Toeschouwers: 24.131
Scheidsrechter: Lucílio Batista (  Portugal)
  44' Tomasson
  90+2' Grønkjær

18 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Italië   1 – 1   Zweden Estádio do Dragão, Porto
Toeschouwers: 44.926
Scheidsrechter: Urs Meier (  Zwitserland)
Cassano   37'   85' Ibrahimović

22 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Italië   2 – 1   Bulgarije Estádio D. Afonso Henriques, Guimarães
Toeschouwers: 16.002
Scheidsrechter: Valentin Ivanov (  Rusland)
Perrotta   48'
Cassano   90+4'
  45' (pen.) M. Petrov

22 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Denemarken   2 – 2   Zweden Estádio do Bessa, Porto
Toeschouwers: 26.115
Scheidsrechter: Markus Merk (  Duitsland)
Tomasson   28'  66'   47' (pen.) Larsson
  89' Jonson

Groep D bewerken

Groep D was de spannendste groep van allemaal, er waren drie kanshebbers voor de titel: Duitsland, dat op het laatste WK de finale haalde en Tsjechië, dat in de kwalificatie boven de derde favoriet, Nederland eindigde. Nederland kende een tumultueuze kwalificatie, waar coach Dick Advocaat vooral voor routine koos en slechts in de beslissende wedstrijd tegen Schotland koos voor meer jeugdige spelers met Wesley Sneijder als absolute uitblinker.[27] In de oefencampagne werden de thuiswedstrijden tegen België en Ierland verloren.[28] In de eerste wedstrijd tegen Duitsland besloot Advocaat zijn topscorer Patrick Kluivert te passeren. Ruud van Nistelrooy werd de enige spits,[29] Boudewijn Zenden speelde opeens als vleugelspits, maar het team draaide niet in de eerste helft. Een vrije trap van Torsten Frings van de zijkant werd door de hele Nederlandse verdediging en doelman Edwin van der Sar gemist en zeilde het doel in. Voor de tweede helft werden Edgar Davids en Boudewijn Zenden vervangen, maar veel kansen werden niet gecreëerd. Vlak voor tijd scoorde Ruud van Nistelrooy uit een voorzet van Andy van der Meijde[30] en bezorgde Oranje alsnog een punt.

In de tweede wedstrijd wachtte Tsjechië, dat in de laatste twintig minuten een 0-1 achterstand wist om te buigen naar een 2-1 overwinning op Letland.[31] Tsjechië had een sterke lichting met Pavel Nedved, de Europese voetballer van het jaar[32] van Juventus als sterspeler. Voor de wedstrijd kregen beide teams een meevaller, omdat Duitsland vlak daarvoor niet verder kwam dan een 0-0 gelijkspel tegen Letland.[33] Arjen Robben verdiende zijn eerste basisplaats ooit en stond aan de basis van de doelpunten van Wilfred Bouma en Ruud van Nistelrooy en dolde zijn tegenspeler Ajacied Zdeněk Grygera regelmatig. Tsjechië kwam al snel terug in de wedstrijd, onnodig balverlies van Philip Cocu zorgde voor een duel tussen Jaap Stam en Milan Baroš, dat Boras won en toen Jan Koller bediende. In de eerste helft regende het nog kansen voor met name Nederland, Edgar Davids schoot op de paal. In de tweede helft kreeg Nederland nog eerst kansen dankzij assists van Arjen Robben, maar in de 59 minuut werd hij gewisseld door Paul Bosvelt. Dick Advocaat vond dat het team het overwicht kwijt raakte en een middenvelder nodig had.[34] De wissel leidde al tot ongeloof op de Nederlandse bank.[35] Het tegendeel gebeurde, in het laatste half uur boog Tsjechië de achterstand om in een 3-2 overwinning en plaatste zich als eerste land voor de kwartfinales.[36] Paul Bosvelt moest Pavel Nedved beteugelen, maar had geen grip op de Tsjechische spelmaker, Johnny Heitinga kreeg twee gele kaarten en werd uit het veld gestuurd en Andy van der Meijde miste nog kansen, maar vond later dat hij gewisseld had moeten worden en niet Robben.[37] De wedstrijd ging de geschiedenis in als de wedstrijd van de "slechtste wissel ooit".[38] De dag erna sloeg Advocaat de persconferentie over[39] en assistent Willem van Hanegem verklaarde dat hij Advocaat zou neerslaan als hij weer zo'n wissel zou toepassen.[40]

Nederland moest nu hopen dat Duitsland niet zou winnen van het al geplaatste Tsjechië. Tsjechië zou een aantal spelers rust gunnen, hetgeen vooraf tot verheugde reacties in de Duitse pers leidde.[41] Terwijl Nederland zoals verwacht van Letland won (3-0, twee treffers van Ruud van Nistelrooy)[42], hield Tsjechië (zonder Nedved, Koller, Baroš en Poborský) Duitsland in de eerste helft op 1-1. In de tweede helft ging Duitsland (eindelijk) aanvallend spelen, Michael Ballack schoot op de bal en een kopbal van Christian Wörns werd van de doellijn gehaald. Milan Baroš werd ingebracht en uit een counter scoorde hij de winnende treffer.[43] Nederland bedankte de Tsjechen[44] en plaatste zich alsnog voor de kwartfinales.

Land Wed Win Gel Ver DV DT DS Pnt
1.   Tsjechië 3 3 0 0 7 4 +3 9
2.   Nederland 3 1 1 1 6 4 +2 4
3.   Duitsland 3 0 2 1 2 3 –1 2
4.   Letland 3 0 1 2 1 5 –4 1

15 juni 2004
«onderlinge duels»
17:00 uur (UTC+1)
Tsjechië   2 – 1   Letland Estádio Municipal de Aveiro, Aveiro
Toeschouwers: 21.744
Scheidsrechter: Gilles Veissière (  Frankrijk)
Baroš   73'
Heinz   85'
  45+1' Verpakovskis

15 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Duitsland   1 – 1   Nederland Estádio do Dragão, Porto
Toeschouwers: 48.197
Scheidsrechter: Anders Frisk (  Zweden)
Frings   30'   81' Van Nistelrooij

19 juni 2004
«onderlinge duels»
17:00 uur (UTC+1)
Letland   0 – 0   Duitsland Estádio do Bessa, Porto
Toeschouwers: 22.344
Scheidsrechter: Mike Riley (  Engeland)

19 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Nederland   2 – 3   Tsjechië Estádio Municipal de Aveiro, Aveiro
Toeschouwers: 29.935
Scheidsrechter: Manuel Mejuto González (  Spanje)
Bouma   4'
Van Nistelrooij   19'
  23' Koller
  71' Baroš
  88' Šmicer

23 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Nederland   3 – 0   Letland Estádio Municipal de Braga, Braga
Toeschouwers: 27.904
Scheidsrechter: Kim Milton Nielsen (  Denemarken)
Van Nistelrooij   27' (pen.)  35'
Makaay   84'

23 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Duitsland   1 – 2   Tsjechië Estádio José Alvalade, Lissabon
Toeschouwers: 46.849
Scheidsrechter: Terje Hauge (  Noorwegen)
Ballack   21'   30' Heinz
  77' Baroš

In vergelijking met het vorige EK plaatsten Frankrijk, Portugal en Nederland zich voor de kwartfinale, Turkije, Spanje en Roemenië werden uitgeschakeld door respectievelijk Engeland, Griekenland en Denemarken. Italië werd door zowel Zweden als door Denemarken uitgeschakeld, en Tsjechië nam de plaats in van Servië en Montenegro.

Knock-outfase bewerken

 
Deelnemende landen met resultaten
 Winnaar
 Tweede
 Halve finale
 Kwartfinale
 Groepsfase
kwartfinale halve finale finale
                     
                   
24 juni – Lissabon (L)        
   Portugal  2 (6)
30 juni – Lissabon (J)
   Engeland  2 (5)  
   Portugal  2
26 juni – Faro
     Nederland  1  
   Zweden  0 (4)
4 juli – Lissabon (L)
   Nederland  0 (5)  
   Portugal  0
25 juni – Lissabon (J)
     Griekenland  1
   Frankrijk  0
1 juli – Porto (D)
   Griekenland  1  
   Griekenland  1
27 juni – Porto (D)
     Tsjechië  0  
   Tsjechië  3
   Denemarken  0  

Kwartfinales bewerken

Engeland - Portugal bewerken

De kwartfinale tegen het gastland leek meer op een thuiswedstrijd, Engelse supporters kochten voor veel geld Portugese kaarten over. Michael Owen zorgde voor een vroege 0-1 voorsprong na een misvatting in de Portugese verdediging, maar raakte al snel Wayne Rooney kwijt door een blessure[45]. Portugal kwam er lange tijd niet aan te pas, coach Scolari wisselde zelfs zijn aanvoerder en falende vedette Luis Figo om het tij te keren,[46] Vlak voor tijd scoorde uitgerekend zijn vervanger Hélder Postiga de gelijkmaker en daarna keurde scheidsrechter Urs Meier een kopgoal van Sol Campbell af door een vermeende fout van John Terry op de Portugese doelman.[47] Het spektakel bleef voortduren in de verlengingen: in de 110e minuut leek een andere invaller Rui Costa de wedstrijd te beslissen met een schot buiten het strafschopgebied[48] en in de tweede verlenging maakte Frank Lampard de gelijkmaker en strafschoppen moesten de beslissing brengen. In de strafschoppenserie miste David Beckham andermaal een strafschop, later zou de bal van de gemiste strafschop te koop zijn,[49] hij zou nooit meer een strafschop nemen voor het Engelse team,[50] Bij de zevende strafschop van beide teams zou de beslissing vallen, eerste stopte de Portugese doelman Ricardo een strafschop van Darius Vassell met zijn blote handen om vervolgens de beslissende strafschop zelf in te schieten.[51] De woede in Engeland richtte zich vooral op de scheidsrechter, zijn persoonlijke gegevens werden gepubliceerd in de Engelse roddelbladen, hij ontving 16.000 haatmails waaronder doodsbedreigingen.[52] Hij kreeg politie-bescherming en zou vlak daarna stoppen met zijn carrière.[53]


24 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Portugal   2 – 2
(nv)
  Engeland Estádio da Luz, Lissabon
Toeschouwers: 65.000
Scheidsrechter: Urs Meier (  Zwitserland)
Postiga   83'
Rui Costa   110'
  3' Owen
  115' Lampard
    strafschoppen  
Deco  
Simão  
Rui Costa  
Ronaldo  
Maniche  
Postiga  
Ricardo  
6 – 5   Beckham
  Owen
  Lampard
  Terry
  Hargreaves
  Cole
  Vassell
 

Frankrijk - Griekenland bewerken

Frankrijk kon net als in haar eerdere drie wedstrijden op dit EK niet overtuigen. Vooral de vedetten stelden teleur: vormgever Zinedine Zidane kon op het middenveld zijn stempel niet drukken en Thierry Henry was onzichtbaar in de eerste helft. Griekenland speelde vooral verdedigend, maar was in de eerste helft gevaarlijker dan Frankrijk met uitbraken. In de tweede helft leek Frankrijk eindelijk zijn stempel op het wedstrijd te zetten met een aantal kansen, maar toen sloeg Griekenland toe met een krachtige kopbal van de bij Werder Bremen spelende Angelos Charisteas. Het slotoffensief leverde te weinig op, met name Thierry Henry had niet het juiste vizier aan staan om te scoren. Frankrijk was opnieuw roemloos uitgeschakeld op een groot toernooi en Griekenland zorgde voor een enorme stunt.[54]


25 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Frankrijk   0 – 1   Griekenland Estádio José Alvalade, Lissabon
Toeschouwers: 45.390
Scheidsrechter: Anders Frisk (  Zweden)
  64' Charisteas

Nederland - Zweden bewerken

Net als Griekenland - Frankrijk was dit een wedstrijd tussen een aanvallend team zonder overtuiging (Nederland) tegen een verdedigend team, speculerend op uitbraken (Zweden). In 90 minuten voetbal vielen geen doelpunten, de twee beste kansen waren rond de vijftigste minuut: voor Ruud van Nistelrooy en er werd een bal van de lijn gehaald in de Nederlandse verdediging na een slippertje van Jaap Stam. Bij Nederland was de weer in de basis opgenomen ex-aanvoerder en record-international Frank de Boer weggevallen, bij een onbeheerste actie ontving hij een gele kaart en blesseerde hij zich, hij zou niet meer in actie komen voor het Nederlands elftal.[55] De eerste verlenging was voor Nederland: een schot van Arjen Robben werd niet goed verwerkt door de Zweedse doelman Andreas Isaksson en caramboreerde op de paal, Isakson revancheerde zich met een redding op een vrije trap van Clarence Seedorf. De tweede helft van de verlengingen was voor Zweden, Henrik Larsson en Fredrik Ljungberg schoten respectievelijk op de lat en de paal. Strafschoppen moesten de beslissing brengen, Nederland was in de laatste vijf toernooien vier keer uitgeschakeld tijdens de strafschoppenreeks.[56], Edwin van der Sar had tijdens zo'n serie nooit een strafschop gestopt.[57] In de reguliere penaltyreeks schoot Zlatan Ibrahimovic namens Zweden hoog over en Philip Cocu schoot op de paal,[58] Bij de beslissende strafschoppen stopte Edwin van der Sar eindelijk een strafschop (van Olof Mellberg),[59] waarna Arjen Robben de beslissende strafschop benutte en een heel land verloste van het trauma.[60]


26 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Zweden   0 – 0
(nv)
  Nederland Estádio Algarve, Faro-Loulé
Toeschouwers: 30.000
Scheidsrechter: Ľuboš Micheľ (  Slowakije)
    strafschoppen  
Källström  
Larsson  
Ibrahimović  
Ljungberg  
Wilhelmsson  
Mellberg  
4 – 5   Van Nistelrooij
  Heitinga
  Reiziger
  Cocu
  Makaay
  Robben
 

Denemarken - Tsjechië bewerken

Tsjechië was dankzij de vroegtijdige uitschakeling van kanshebbers als Italië, Engeland en Frankrijk uitgegroeid tot de grote favoriet, Denemarken hoopte de zoveelste verrassing te verzorgen in dit toernooi. In de eerste helft was Denemarken de dominerende partij, maar de Tsjechen hadden de beste kans: Karel Poborsky raakte met een verdwaalde voorzet de lat. In de tweede helft kopte Jan Koller raak uit een hoekschop, de Denen raakten van slag en halverwege de tweede helft scoorde Milan Baroš tweemaal.[61] Hij had nu in alle wedstrijden een doelpunt gescoord en was met vijf treffers topscorer van het toernooi.[62]


27 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Tsjechië   3 – 0   Denemarken Estádio do Dragão, Porto
Toeschouwers: 41.092
Scheidsrechter: Valentin Ivanov (  Rusland)
Koller   49'
Baroš   63'  65'

In vergelijking met het vorige EK plaatsten Portugal en Nederland zich opnieuw voor de halve finales, Frankrijk werd uitgeschakeld door Griekenland, Tsjechië nam de plaats in van Italië.

Halve finales bewerken

Nederland - Portugal bewerken

In beide kampen was er onrust voor de halve finale, ondanks het bereiken van de halve finale stond de Nederlandse bondscoach Dick Advocaat onder vuur bij de pers.[63] Zelfs premier Jan Peter Balkenende mengde zich in de discussie en zond een open brief aan Jan Mulder over het gebrek aan respect voor de bondscoach.[64] In het Portugese kamp was er consternatie over aanvoerder Luis Figo, die na zijn wissel tegen Engeland meteen de kleedkamer opzocht[65] De getergde Figo liet tegen Nederland zijn beste vorm zien, hij schoot vlak voor rust op de paal. Daarvoor zorgde Christiano Ronaldo voor een 1-0 voorsprong met een krachtige kopbal. Nederland stelde daar te weinig tegenover, de uitblinkers van de eerste wedstrijden Arjen Robben en Ruud van Nistelrooy kregen weinig kans zich te onderscheiden. Maniche scoorde in de tweede helft met een schot buiten het strafschopgebied, vlak daarna werkte Jorge Andrade een voorzet van Giovanni van Bronkhorst pardoes in eigen doel. Het slotoffensief leverde Nederland niets op en Portugal plaatste zich voor de eerste keer voor de finale van een groot toernooi.[66] Ruud van Nistelrooy betitelde scheidsrechter Anders Frisk voor een thuisfluiter[67], de UEFA schorste van Nistelrooy voor twee duels.[68] Bij het verzamelen van de ploeg op weg naar huis was Dick Advocaat verdwenen,[69] een week later maakte de KNVB bekend dat Advocaat ondanks een doorlopend contract ontslag had genomen.[70]


30 juni 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Portugal   2 – 1   Nederland Estádio José Alvalade, Lissabon
Toeschouwers: 46.679
Scheidsrechter: Anders Frisk (  Zweden)
Ronaldo   26'
Maniche   58'
  63 (e.d.)'Andrade

Griekenland - Tsjechië bewerken

Door de uitschakeling van veel toplanden was Tsjechië uitgegroeid tot de favoriet. In het begin van de wedstrijd tegen Griekenland kreeg Tsjechië veel kansen, de beste kans was voor Tomáš Rosický, hij raakte het houtwerk. De stormloop stokte enigszins, toen sterspeler Pavel Nedved geblesseerd uitviel,[71] hij zou niet meer in actie komen dit toernooi. In de tweede helft bleef Tsjechië de betere kansen creëren, met name Jan Koller miste een opgelegde kans. In de eerste helft van de verlenging bleek Griekenland, dat de hele wedstrijd vooral verdedigde een langere adem te hebben, het werd gevaarlijk uit standaardsituaties en vlak voor het eind van de eerste verlenging kopte aanvoerder Traianos Dellas raak uit een hoekschop. De wedstrijd werd beslist via een silver goal en aangezien de goal viel aan het einde van de eerste verlenging was de wedstrijd meteen beslist. Het zou de eerste en laatste keer zijn, dat de wedstrijd via een silver goal zou worden beslist.[72]


1 juli 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Griekenland   1 – 0
(nv)
  Tsjechië Estádio do Dragão, Porto
Toeschouwers: 42.449
Scheidsrechter: Pierluigi Collina (  Italië)
Dellas   105+1' (silver goal)

Finale bewerken

  Zie Finale Europees kampioenschap voetbal 2004 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De openingswedstrijd van het toernooi werd uiteindelijk ook de finale. Net als de openingswedstrijd wist ook nu Griekenland te winnen, dit keer door een doelpunt van Charisteas in de 57e minuut. Griekenland werd zo voor het eerst in de historie Europees kampioen.


4 juli 2004
«onderlinge duels»
19:45 uur (UTC+1)
Portugal   0 – 1   Griekenland Estádio da Luz, Lissabon
Toeschouwers: 62.865
Scheidsrechter: Markus Merk (  Duitsland)
  57' Charisteas
UEFA Europees kampioenschap voetbal
Winnaar 2004
 
 
GRIEKENLAND
1ste titel

Doelpuntenmakers bewerken

 
Charisteas maakt in de finale het enige doelpunt
Milan Baroš Tsjechië 5
Wayne Rooney Engeland 4
Ruud van Nistelrooij Nederland 4
Henrik Larsson Zweden 3
Jon Dahl Tomasson Denemarken 3
Zinédine Zidane Frankrijk 3
Frank Lampard Engeland 3
Angelos Charisteas Griekenland 3

Trivia bewerken

  • Op dit EK werd de silver-goal-regel uitgevoerd, een variant op de golden goal die op het WK 2002 nog van toepassing was. Bij een zilveren doelpunt wordt bij gelijke stand een kwartier verlenging gespeeld, als de stand daarna nog steeds gelijk is, wordt weer een kwartier gespeeld.
  • Dmitri Kirisjenko (Rusland) vestigde tegen Griekenland een nieuw record van snelst gescoorde doelpunt op het Europees kampioenschap voetbal. Kirisjenko scoorde na twee minuten het openingsdoelpunt van een 2–1 overwinning voor de reeds mathematisch uitgeschakelde Russen.
  • De eerste wedstrijd was dezelfde als de finalewedstrijd (Portugal-Griekenland). Griekenland won beide wedstrijden.
Zie de categorie 2004 UEFA European Championship van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.