Europees kampioenschap voetbal 1976

sportseizoen van een voetbalcompetitie

Het Europees kampioenschap voetbal mannen 1976 vond plaats van 16 tot 20 juni en werd gehouden in Joegoslavië. Het was de vijfde editie van het EK, dat sinds 1960 elke vier jaar gehouden wordt.

Europees Kampioenschap Voetbal 1976
Toernooi-informatie
Gastland Vlag van Joegoslavië (1943-1992) Joegoslavië
Organisator UEFA
Editie 5e
Datum 16–20 juni 1976
Teams (van 1 confederatie)
Stadions (in 2 gaststeden)
Winnaar Vlag van Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije (1e titel)
Toernooistatistieken
Wedstrijden 4
Doelpunten 19  (4,75 per wedstrijd)
Toeschouwers 106.087  (26.522 per wedstrijd)
Topscorer(s) Vlag van Duitsland Dieter Müller (4 goals)
Navigatie
Vorige     Volgende
Portaal  Portaalicoon   Voetbal

Aan het eindtoernooi deden slechts vier landen mee. Uit de kwartfinalisten (winnaars van de acht kwalificatiegroepen) wees de UEFA Joegoslavië aan als voorlopige organisator. De Joegoslaven moesten wel hun kwartfinale winnen van Wales om het EK ook daadwerkelijk te mogen organiseren. Als Joegoslavië had verloren, dan was het toernooi in West-Duitsland gehouden. Indien ook de West-Duitsers zouden zijn uitgeschakeld in de kwartfinale, dan was de organisatie gegaan naar de winnaar van Nederland–België.[1]

In de eerste kwalificatieronde liet België in de groep Oost-Duitsland, Frankrijk en IJsland achter zich. Nederland won de groep voor Polen, Italië en Finland.

In de laatste kwalificatieronde (de kwartfinale) moesten België en Nederland het tegen elkaar opnemen. De winnaar van dat duel zou zich plaatsen voor de eindronde. Al na de eerste wedstrijd (5-0 in Rotterdam met drie doelpunten van Rensenbrink) was duidelijk dat dit Nederland zou worden. Een maand later won het ook de terugwedstrijd in Brussel met 1-2).

Kwalificatie

bewerken
 
 Gekwalificeerd
 Niet gekwalificeerd
 Niet deelgenomen
 Geen UEFA-lid
  Zie het artikel Europees kampioenschap voetbal 1976 kwalificatie voor een uitgebreide beschrijving van de kwalificaties
Land Kwalificatie als Eerdere deelnames aan EK1
  Tsjecho-Slowakije Winnaar groep 1 / Kwartfinale 1 (1960)
  Nederland Winnaar groep 5 / Kwartfinale 0 (debuut)
  West-Duitsland Winnaar groep 8 / Kwartfinale 1 (1972)
  Joegoslavië (gastland) Winnaar groep 3 / Kwartfinale 2 (1960, 1968)

Speelsteden

bewerken
Zagreb Belgrado
Maksimirstadion
Capaciteit: 40.000
Rode Ster-stadion
Capaciteit: 51.328
 
 
2 wedstrijden 2 wedstrijden (finale)
 

Scheidsrechters

bewerken
 
Deelnemende landen

De loting vond plaats op woensdag 14 januari 1976 in het Zwitserse Zürich, direct na de loting van de kwartfinales. De deelnemers aan het eindtoernooi waren op dat moment dus nog niet bekend. De winnaar van Tsjecho-Slowakije–Sovjet-Unie werd in de loting gekoppeld aan de winnaar van Nederland–België, terwijl de winnaar van Joegoslavië–Wales lootte tegen de winnaar van Spanje–West-Duitsland/Griekenland (het was op dat moment nog niet bekend wie de winnaar van kwalificatiegroep 8 zou worden; West-Duitsland of Griekenland).[2] Nadat op 22 mei de terugwedstrijden van de kwartfinales waren afgelopen was het duidelijk welke vier landen zich hadden gekwalificeerd en dat de halve finales gespeeld zouden worden tussen Tsjecho-Slowakije en Nederland enerzijds en tussen gastland Joegoslavië en titelhouder West-Duitsland anderzijds.

Uitslagen

bewerken

Voor de wedstrijd was het Nederlands elftal vooral bezig met de volgende wedstrijd: de finale tegen West-Duitsland, een revanche voor de WK-finale. Er was zelfs discussie of Johan Cruijff niet gespaard moest worden voor de halve finale, omdat hij bij een gele kaart geschorst zou worden. Voor de wedstrijd was er onrust, er was uitgelekt dat bondscoach George Knobel na het EK zou stoppen, hetgeen niet bevorderlijk was voor de discipline. De scheidsrechter uit Wales, Clive Thomas, kwam voor de wedstrijd in de Nederlandse kleedkamer om de Nederlanders duidelijk te maken dat provocerend gedrag, dat hij gezien had op het WK in 1974, niet zou worden toegestaan. De toon voor de wedstrijd was gezet.

In Zagreb, waar de regen met bakken naar beneden kwam, begon Tsjecho-Slowakije fel aan de wedstrijd en kwam op een 1-0 voorsprong door verdediger Ondruš. Nederland kwam niet in zijn spel, raakte geïrriteerd en er ontstond een buitengewoon hard duel, waar de tackles steeds feller werden. Bij de Tsjechen werd Polak van het veld gestuurd waarna Nederland terugkwam op 1-1 na een ongelukkig eigen doelpunt van Ondruš. De wedstrijd leek te kantelen, maar Johan Neeskens nam revanche na een overtreding, die niet gegeven werd, met een regelrechte doodschop. Neeskens bleef na de getrokken rode kaart bij de cornervlag staan en de scheidsrechter dreigde de wedstrijd te stoppen. Johan Cruijff kreeg een gele kaart vanwege praten en zou geschorst zijn voor de finale. In de verlenging kwam het moment van de wedstrijd: Johan Cruijff werd genadeloos gevloerd, Thomas gaf niet eens een vrije trap en in de tegenaanval scoorde Nehoda. Nu was de oorlog compleet, Wim van Hanegem weigerde af te trappen, kreeg een rode kaart, maar weigerde de rode kaart te accepteren en Thomas dreigde opnieuw de wedstrijd te staken als Van Hanegem het veld niet verliet. In de slotminuten scoorde Veselý het derde Tsjecho-Slowaakse doelpunt en de afgang van Oranje was compleet.

Het had weinig gescheeld of er kwam een Oost-Europese finale in het toernooi. Joegoslavië had geen respect voor de wereldkampioen en nam na een half uur een 2-0 voorsprong tegen West-Duitsland. Onder de bezielende leiding van de swingende aanvaller Džajić was Joegoslavië lange tijd de baas op het veld. Tegen West-Duitsland was dat absoluut geen garantie voor succes, want in de tweede helft zorgden Flohe en de invallende debutant Dieter Müller voor de 2-2 eindstand. In de slotfase van de verlenging sloeg Müller nog twee keer toe en bewees zo dat de naam Müller nog steeds een garantie voor goals was.

  Halve finale Finale
             
16 juni – Zagreb
   Tsjecho-Slowakije 3  
   Nederland 1  
 
20 juni – Belgrado
       Tsjecho-Slowakije 2 (5)
     West-Duitsland 2 (3)
 
Derde plaats
17 juni – Belgrado 19 juni – Zagreb
   Joegoslavië 2    Nederland  3
   West-Duitsland 4      Joegoslavië  2

Halve finales

bewerken

16 juni 1976
«onderlinge duels»
20:15 uur (UTC+1)
Tsjecho-Slowakije   3 – 1
(nv)
  Nederland Maksimirstadion, Zagreb
Toeschouwers: 17.969
Scheidsrechter: Clive Thomas (  Wales)
Ondruš   20'
Nehoda   114'
Veselý   118'
  73' (e.d.) Ondruš

17 juni 1976
«onderlinge duels»
20:15 uur (UTC+1)
Joegoslavië   2 – 4
(nv)
  West-Duitsland Rode Ster-stadion, Belgrado
Toeschouwers: 50.562
Scheidsrechter: Alfred Delcourt (  België)
Popivoda   19'
Džajić   30'
  64' Flohe
  82'  115'  119' D. Müller

Troostfinale

bewerken

19 juni 1976
«onderlinge duels»
20:15 uur (UTC+1)
Nederland   3 – 2
(nv)
  Joegoslavië Maksimirstadion, Zagreb
Toeschouwers: 6.766
Scheidsrechter: Walter Hungerbühler (  Tsjechië)
Geels   27'  107'
W. van de Kerkhof   39'
  43' Katalinski
  82' Džajić
  Zie Finale Europees kampioenschap voetbal 1976 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

20 juni 1976
«onderlinge duels»
20:15 uur (UTC+1)
Tsjecho-Slowakije   2 – 2
(nv)
  West-Duitsland Rode Ster-stadion, Belgrado
Toeschouwers: 47.129
Scheidsrechter: Sergio Gonella (  Italië)
Švehlík   8'
Dobiaš   25'
  28' D. Müller
  89' Hölzenbein
  Strafschoppen  
Masný  
Nehoda  
Ondruš  
Jurkemik  
Panenka  
5 – 3   Bonhof
  Flohe
  Bongartz
  Hoeneß

De strafschoppenserie die uiteindelijk de beslissing bracht leeft vooral voort vanwege de strafschop die genomen werd door de Tsjecho-Slowaakse speler Panenka.

UEFA Europees kampioenschap voetbal
Winnaar 1976
 
 
TSJECHO-SLOWAKIJE
1ste titel

Doelpuntenmakers

bewerken
4 doelpunten
2 doelpunten
1 doelpunt
Eigen doelpunt