Portaal:Tweede Wereldoorlog/Uitgelicht

Deze pagina geeft een overzicht van alle uitgelichte artikels en/of afbeeldingen op het portaal Tweede Wereldoorlog. Voor elke week van het jaar is er zo'n artikel en/of afbeelding. Voel u vrij om deze te bewerken door de bijhorende bewerk-link te volgen.
Uitgelicht deze week (18)

Paul Joseph Goebbels (Rheydt bij Mönchengladbach, 29 oktober 1897 – Berlijn, 1 mei 1945) was een Duits politicus en publicist. Hij was de minister van propaganda van Adolf Hitler en wellicht de eerste spindoctor in de moderne tijd.

In 1926 werd hij door Hitler benoemd tot Gauleiter van Groot-Berlijn. Hij gaf in 1927 het blad Der Angriff uit als tegenpool voor het toen dominantere communisme in Berlijn. Goebbels werd in 1929 als parlementslid gekozen en werd Reichsleiter für Propaganda van de nazipartij en na de machtsovername van Hitler in 1933 werd hij zelfs minister van Openbare Voorlichting en Propaganda. Hij kreeg als zodanig steeds meer macht en beheerste ten slotte alle pers, radio, kunsten enz. Hij werd een van Hitlers naaste medewerkers.

Als enige minister pleegde hij zelfmoord in Hitlers bunker, samen met zijn vrouw Magda – nadat ze eerst hun zes kinderen hadden vermoord.
(lees verder)

[bewerk]

Ga naar week
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53


Week 1

De Supermarine Spitfire is een jachtvliegtuig dat door de RAF tijdens de Tweede Wereldoorlog werd ingezet en in dienst bleef tot in de jaren vijftig. Van dit door R.J. Mitchell ontworpen toestel werden er ongeveer 23.000 gebouwd door de Supermarine Division van Vickers Armstrong Ltd.

Het vliegtuig is vooral bekend door de rol die het speelde tijdens de Slag om Engeland. De Spitfire valt op door zijn stroomlijn en ellipsvormige vleugels. De versie Mk. XIV haalde een maximumsnelheid van 721 km/h op een hoogte van 8000 meter.

Experts zeggen dat de vliegeigenschappen van de Spitfire en zijn Duitse tegenstander, de Messerschmitt Bf 109 elkaar maar weinig ontliepen. Een voordeel van de Spitfire was het betere zicht vanuit de cockpit, een kwestie van leven of dood voor een jachtpiloot. De bolvormige kap bood de mogelijkheid om zowel naar beneden, naar boven als in het rond te kijken.
(lees verder)

[bewerk]

Week 2

Charles André Joseph Marie de Gaulle (Rijsel, 22 november 1890 – Colombey-les-Deux-Églises, 9 november 1970) was een Frans militair en politicus. Hij was de leider van het Franse verzet in de Tweede Wereldoorlog en de eerste president van de Vijfde Republiek (1959-69) .

Charles De Gaulle was de tweede zoon en werd geboren in Lille/Rijsel. Als klein kind toonde hij al een bijzondere interesse in militaire zaken. Hij studeerde aan de militaire school van Saint-Cyr en in 1913 voegde hij zich bij de infanteriedivisie onder leiding van kolonel Philippe Pétain.
In de Tweede Wereldoorlog kreeg hij tijdens Fall Gelb op 15 mei 1940 het bevel over een provisorische pantserdivisie, de 4e Division Cuirassée de Réserve, waarmee hij zonder veel effect tegen de Duitse invallers vocht. Tijdens het Vichy-regime voerde hij het commando over het Franse verzet en werd daarvoor in absentia ter dood veroordeeld.
(lees verder)

[bewerk]

Week 3

Benito Amilcare Andrea Mussolini (29 juli 1883 – 28 april 1945) was een Italiaans fascistisch dictator van 1922 tot 1943. Hij creëerde een antidemocratisch, fascistisch regime, gebruikmakend van propaganda. Door volledige controle over de media nam hij de bestaande democratische regering over.

In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Aanvankelijk lagen de twee elkaar niet. Toen nazi's in Oostenrijk tevergeefs een coup pleegden tegen de persoonlijke vriend van Mussolini, bondskanselier Engelbert Dollfuss – die daarbij overigens wel om het leven kwam – mobiliseerde Italië tegen Duitsland. Hitler, toen nog niet bij machte om een oorlog te beginnen, trok zijn plannen met Oostenrijk tijdelijk in.

De Tweede Wereldoorlog verliep dramatisch voor de Italianen. De Italiaanse opmars in Afrika richting Egypte, werd door de Engelsen tot staan gebracht. Pas toen de Duitsers het Afrikakorps van Erwin Rommel stuurden wisten de Italianen weer terrein te maken.
(lees verder)

[bewerk]

Week 4

De Waffen-SS was de militaire tak van de SS (Schutzstaffel is de Duitse term voor beschermende afdeling) en werd opgericht in 1935 als SS-Verfügungstruppe, later als Waffen-SS aangeduid. De Waffen-SS was een aanvulling op de Wehrmacht, het reguliere nazi-Duitse leger en was van begin af aan in het grijsgroen gekleed, in tegenstelling tot de andere SS formaties die zwarte uniformen droegen.

Vanaf 1940 konden ook niet-Duitsers vrijwillig dienstnemen bij de Waffen-SS. In eerste instantie alleen vrijwilligers van 'Germaanse' komaf, maar later werden ook vrijwel alle 'niet-Germaanse' volkeren toegelaten. Procentueel kwamen de meeste vrijwilligers uit Nederland (meer dan 30.000, waarvan er meer dan 12.000 sneuvelden, grotendeels aan het oostfront). De bekendste Nederlandse Waffen-SS vrijwilliger was Gerard Mooyman. Zie ook het artikel Nederlandsche SS.
(lees verder)

[bewerk]

Week 5

De Gestapo, een Duitse afkorting voor Geheime Staatspolizei, was de politieke of geheime politie in nazi-Duitsland (1933-1945). De Gestapo werd in 1933 opgericht door Hermann Göring toen deze Minister van binnenlandse zaken werd van de deelstaat Pruisen. Heinrich Himmler werd op 20 april 1934 de bevelhebber van de Gestapo en z'n naaste collega Reinhard Heydrich nam de dagelijkse leiding over (met ondergeschikte Heinrich Müller).

De Orpo was de reguliere politie en stonden ook bekend als de geüniformeerde politie. De Sipo bestond uit de Gestapo, de Reichs Kriminalpolizei (Kripo) en de grenspolitie. De Gestapo en tot op een zekere hoogte de Kriminalpolizei waren de uitvoerende afdelingen van de nazi-politiestaat. In 1942 werden de Kripo, de Sicherheitsdienst en de Gestapo samengevoegd en onder het bevel geplaatst van de Reichssicherheitshauptamt (RSHA).
(lees verder)

[bewerk]

Week 6

Hermann Wilhelm Göring (Rosenheim, Beieren, 12 januari 1893 – Neurenberg, 15 oktober 1946) was een van de belangrijkste politici en militaire leiders tijdens het dictatoriale regime van Adolf Hitler in Duitsland.
Al in 1922 werd hij lid van de nationaalsocialistische NSDAP, de nazipartij van Hitler. Hij werd een van de sleutelfiguren van het nazisme in Duitsland en werkte hard aan het vergroten van de macht van de partij. Hij was daarbij een van belangrijkste adviseurs van Hitler. In 1928 werd hij verkozen tot een van de twaalf afgevaardigden van de NSDAP in de Rijksdag, het Duitse parlement. In 1932 werd hij voorzitter van het parlement.

Hij was eerste minister van Pruisen, Minister van Binnenlandse Zaken en tussen 1933, het jaar dat Hitler aan de macht kwam, en 1935 minister voor de luchtmacht. In die laatste functie zorgde hij voor de (geheime) heropbouw van de Duitse luchtmacht, de Luftwaffe. Als luchtmaarschalk (sinds 1935) voerde hij het bevel over alle Duitse aanvalsoorlogen. Bij de Anschluss van Oostenrijk speelde hij een belangrijke rol, door de toenmalige Oostenrijkse president Wilhelm Miklas te bedreigen met bomaanvallen als deze niet met Hitler meewerkte.
(lees verder)

[bewerk]

Week 7

Het Proces van Neurenberg (eig.: 'Major war criminals of European Axis') is het in de Duitse stad Neurenberg gehouden proces tegen 22 kopstukken van het naziregime uit de Tweede Wereldoorlog. Het proces begon op 20 november 1945 en duurde tot 1 oktober 1946, toen het vonnis werd uitgesproken. Het proces werd geleid door de Grote Vier, de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. De overige geallieerde landen stuurden waarnemers. Tijdens dit proces waren verschillende betrokkenen actief.

De Grote Vier baseerden dit proces in grondslag op de Verklaring van Moskou. Deze verklaring maakt onderscheid tussen grote oorlogsmisdadigers, waaronder verstaan werd diegenen wier misdrijven niet aan een bijzondere aardrijkskundige plaats verbonden waren. De uitslag van het proces was dat van de 22 beklaagden er 12 ter dood veroordeeld, 3 vrijgesproken en 7 tot gevangenisstraffen veroordeeld variërend van 10 jaar tot levenslang.
(lees verder)

[bewerk]

Week 8
Het Oberkommando der Wehrmacht of OKW werd in 1938 opgericht en was het opperbevel van de Duitse strijdkrachten (Wehrmacht) die de coördinatie op zich moest nemen van de Duitse landmacht (Deutsches Heer), zeemacht (Kriegsmarine) en luchtmacht (Luftwaffe). Elke strijdkracht had een eigen opperbevel die rapporteerde aan het OKW; het Oberkommando des Heeres voor de landmacht, het Oberkommando der Kriegsmarine (OKK) voor de zeemacht en het Oberkommando der Luftwaffe (OKL) voor het luchtwezen. Wegens de heersende rivaliteit tussen het OKW en het OKH en de nefaste invloed die het had op de operaties besliste Hitler in 1941 dat het Oberkommando des Heeres (OKH) het opperbevel van de Duitse strijdkrachten aan het oostfront moest opnemen en het OKW die van alle overige oorlogstheaters. Vanaf 1941 waren er dus twee militaire opperbevelstructuren in het Derde Rijk.


(lees verder)

[bewerk]

Week 9

De Slag om de Schelde was een militaire operatie in noord-België en zuidwest Nederland gedurende de Tweede Wereldoorlog. De geallieerden wilden de Scheldemonding vrij maken van strijdkrachten van nazi-Duitsland zodat Antwerpen de belangrijke geallieerde aanvoerhaven zou worden voor de geallieerde legers. De stad Antwerpen was reeds bevrijd gedurende Operatie Market garden maar het gebied van de Scheldemonding tot de stad nog niet. De bevrijding van de Scheldemonding werd toegewezen aan het Canadese Eerste Leger, en zou vitaal zijn voor de geplande doorbraak door de Westwall, omdat de geallieerde bevoorradingslijnen nog steeds terugliepen tot aan de landingstranden in Normandië.

Na vijf weken met enkele van de moeilijkste gevechten uit de gehele oorlog, waaronder een aantal amfibische landingen en aanvallen over open terrein, was de slag gewonnen door de Canadezen, Polen en Britten van het Canadese Eerste Leger.

Drie weken later werd de haven van Antwerpen geopend voor de geallieerde scheepvaart. Hoewel deze slag niet erg bekend is, was hij essentieel om de geallieerde legers van voorraden te voorzien waarmee de operatie op het front in West-Europa konden worden voortgezet.
(lees verder)

[bewerk]

Week 10

De aanval op Pearl Harbor was een aanval van de Japanse Keizerlijke Marine op de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor, op Hawaï onder leiding van admiraal Yamamoto.
Toen admiraal Isoroku Yamamoto in 1939 chef werd van de Japanse vloot vatte hij een plan op om de Amerikaanse zeemacht te vernietigen die in Pearl Harbor was gestationeerd. De basis werd aangevallen op de ochtend van 7 december 1941.

Yamamoto gaf er de voorkeur aan om eerst en vooral de slagschepen buiten gevecht te stellen omdat hij dacht dat dit een harde klap voor de Amerikanen zou betekenen. Toen hij zijn plan om Pearl Harbor aan te vallen m.b.v. vliegtuigen die zouden opstijgen vanaf vliegdekschepen voorlegde aan kapitein Minoru Genda, een specialist in luchtaanvallen, kreeg hij de raad de Amerikaanse vliegdekschepen aan te pakken omdat die de grootste bedreiging vormden voor de Japanse Keizerlijke Marine.

Om 14:45 waren 18 van de 96 schepen in de haven gezonken of zwaar beschadigd. Ook 188 van de 394 vliegtuigen waren vernietigd en 159 waren beschadigd. Nog erger was het aantal mensen dat het leven liet. In totaal vonden 2403 militairen de dood als gevolg van deze aanval. 1178 waren gewond. Het hoge aantal doden werd voornamelijk veroorzaakt door het zinken van het slagschip de USS Arizona. Bij het zinken van dit schip vonden namelijk 1102 mensen de dood.
(lees verder)

[bewerk]

Week 11

Het oostfront was het toneel van oorlogshandelingen in Centraal- en Oost-Europa, vanaf 22 juni 1941 tot 9 mei 1945. Het oostfront is berucht, vanwege de vele levens die het geëist heeft en de onmenselijke manier van oorlog voeren. Gebeurtenissen die zich aan het oostfront afspeelden waren onder andere Operatie Barbarossa en de Vervolgoorlog (tussen Finland en de Sovjet-Unie).

De strijd aan het oostfront begon toen Adolf Hitler in juni 1941 het niet-aanvalsverdrag met Stalin schond en Rusland binnenviel, tezamen met Roemeense, Hongaarse en Finse troepen. Dit zou bekend worden onder de naam "Operatie Barbarossa". Operatie Barbarossa was in het begin een groot succes voor de Duitsers. Op 8 september 1941 begonnen ze het beleg van Leningrad, het hedendaagse Sint-Petersburg.
Het Rode Leger werd verrast en overal teruggedreven; door de politieke zuiveringen in de jaren ervoor was de legertop sterk verzwakt. Stalin had nooit verwacht dat Hitler een oorlog op twee fronten zou beginnen.
(lees verder)

[bewerk]

Week 12
De Wehrmacht was de benaming voor de Duitse strijdkrachten zoals die vanaf 1935 tot 1945 onder politieke leiding van Adolf Hitler zijn opgebouwd in het Derde Rijk. Voordien, tijdens de Weimarrepubliek, waren de Duitse strijdkrachten bekend als de Reichswehr. In 1955 werd de Bundeswehr gevormd.

De nieuwe Deutsche Wehrmacht, opgericht op 16 maart 1935, zou initieel worden opgebouwd rond 36 divisies en 12 legerkorpsen. De Wehrmacht bestond uit de Heer (landmacht), Luftwaffe (luchtmacht) en de Kriegsmarine (zeemacht). In de praktijk functioneerde ook de Waffen-SS, officieel de militaire tak van de SS, als een onderdeel van de Wehrmacht.
(lees verder)

[bewerk]

Week 13

De Slag om Koersk of Operatie Citadel was de grootste tankslag in de geschiedenis en een beslissende slag aan het oostfront in de Tweede Wereldoorlog. Deze slag kende tevens de dag met de meeste verliezen in de geschiedenis van de luchtoorlog.

De slag vond plaats van 4 juli tot 22 juli 1943 tussen Duitsland en de Sovjet-Unie bij de stad Koersk. Bij de slag werden aan Duitse zijde 800.000 man infanterie, 2700 tanks en 2000 vliegtuigen ingezet en aan de Sovjetzijde 1.300.000 man infanterie, 3600 tanks en 2400 vliegtuigen.

De Sovjettroepen onder leiding van veldmaarschalk Zjoekov groeven zich in in een saillant rond Koersk, waarna het Duitse leger onder leiding van Erich von Manstein de aanval openden. De slag resulteerde na achttien dagen in een grote Sovjetoverwinning en luidde het begin in van een van de succesvolste campagnes van het Rode Leger.
(lees verder)

[bewerk]

Week 14

George Smith Patton Jr. (11 november 1885 – 21 december 1945) was een Amerikaans generaal die grote faam verwierf in de Tweede Wereldoorlog.

In de periode voorafgaand aan D-Day, gaf Patton openbare lezingen als opperbevelhebber van de (fictieve) 1e Amerikaanse Legergroep (FUSAG), die de Franse kust bij Calais aan zou vallen. Dit alles was onderdeel van een geallieerde afleidingscampagne, Operatie Fortitude.
Direct na de invasie in Normandië kreeg Patton het bevel over het 3e Leger, dat de uiterste rechterflank (westelijk) van de grondtroepen vormde. Hij leidde dit leger gedurende Operatie Cobra, de uitbraak van de troepen uit de bocage van Normandië en de aanval op Avranches en ging daarna naar het zuiden en oosten, waarbij hij enkele honderdduizenden Duitse soldaten krijgsgevangen maakte. Patton gebruikte hier de Blitzkrieg-tactiek van de Duitsers tegen hunzelf, door bijna 1000 kilometer in twee weken te veroveren.
(lees verder)

[bewerk]

Week 15

De Tiger II (latere benaming van de Panzerkampfwagen VI Ausf. B; Sd.Kfz. 182), ook bekend als Königstiger, was een zware Duitse tank die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd ingezet, onder meer tijdens het Ardennenoffensief.

Dit gevechtsvoertuig was de opvolger van de Tiger I en woog 68 ton. De tank had voorop de toren een bepantsering van 180 mm en was uitgerust met het fameuze 88mm-kanon. Dit kanon was een van de sterkste kanonnen uit de Tweede Wereldoorlog en kon het pantser van de meeste geallieerde tanks (zoals de T-34 en de M4 Sherman) tot een afstand van 1500 meter doorslaan. Het bereik van het kanon was een indrukwekkende tien kilometer. Hij kreeg de 12 cilinder HL 230 PB30 — 700 pk sterke — Maybach-motor waarmee eerder de lichtere Panther werd uitgerust.
(lees verder)

[bewerk]

Week 16

Operatie Crusader (18 november 1941 – 30 december 1941) was een Britse aanval met als doel het zo veel mogelijk vernietigen van Duitse tanks en tegelijk Tobroek (Libië) ontzetten.

Het Britse Achtste leger was hervormd naar een leger met zeven divisies, ondersteund door 770 tanks. Als het nodig was, kon er door ongeveer duizend vliegtuigen tactische luchtsteun worden verleend.
De oppositie van de geallieerden waren de getrainde en in strijd geharde troepen van Erwin Rommels Afrikakorps. De troepen van het Duitse Afrika Korps werden aangevuld met zes zwakke Italiaanse divisies, dat 153 tanks telde. De As-mogenheden konden in de lucht maar weinig weerstand te bieden.

Op 21 november ziet Rommel een kans om de constante druk op de belegerde Italianen enigszins te verminderen, nadat de Britse aanval al was vastgelopen en de troepen grote nederlagen hadden geleden. Nadat Cunningham vervangen was door Ritchie trachtten ze de Duitsers terug te dringen naar de stellingen bij El Agheila (28-30 december), waar ze hun eerste offensief in maart 1941 waren gestart.
(lees verder)

[bewerk]

Week 17
De Rijksdagbrand was een brand op 27 februari 1933, waarbij het Duitse Rijksdaggebouw in Berlijn grotendeels uitbrandde. De Nederlandse communist Marinus van der Lubbe is als dader opgepakt, vervolgd en geëxecuteerd, maar er wordt betwist of hij de brand heeft gesticht, en of hij hierbij is geholpen.

De avond van maandag 27 februari 1933 bemerkten suppoosten diverse kleine brandjes in het Rijksdaggebouw. De brandweer werd op de hoogte gesteld. Om kwart over negen troffen ze Van der Lubbe aan zonder bovenkleding in de grote vergaderzaal, die al in lichterlaaie stond. Dat het brandstichting betrof was hiermee een uitgemaakte zaak, nu de dader op heterdaad betrapt werd. Hitler, die op dat moment een intiem diner had met Goebbels en diens vrouw, werd opgebeld en vertrok in alle haast naar de Rijksdag. Göring was reeds ter plaatse met de brandweer en schreeuwde dat dit het begin was van een communistische revolutie.
(lees verder)

[bewerk]

Week 18
Paul Joseph Goebbels (Rheydt bij Mönchengladbach, 29 oktober 1897 – Berlijn, 1 mei 1945) was een Duits politicus en publicist. Hij was de minister van propaganda van Adolf Hitler en wellicht de eerste spindoctor in de moderne tijd.

In 1926 werd hij door Hitler benoemd tot Gauleiter van Groot-Berlijn. Hij gaf in 1927 het blad Der Angriff uit als tegenpool voor het toen dominantere communisme in Berlijn. Goebbels werd in 1929 als parlementslid gekozen en werd Reichsleiter für Propaganda van de nazipartij en na de machtsovername van Hitler in 1933 werd hij zelfs minister van Openbare Voorlichting en Propaganda. Hij kreeg als zodanig steeds meer macht en beheerste ten slotte alle pers, radio, kunsten enz. Hij werd een van Hitlers naaste medewerkers.

Als enige minister pleegde hij zelfmoord in Hitlers bunker, samen met zijn vrouw Magda – nadat ze eerst hun zes kinderen hadden vermoord.
(lees verder)

[bewerk]

Week 19
Karl Adolf Eichmann (Solingen, 19 maart 1906 – Ramla, 1 juni 1962) was een Duits nazi-functionaris in het Derde Rijk en werd in 1962 door een Israëlische rechtbank als oorlogsmisdadiger veroordeeld en daarop geëxecuteerd. Hij werkte ruim 8 jaar direct voor Heinrich Himmler en Reinhard Heydrich.

In 1937 raakte Eichmann ervan overtuigd dat het 'Joodse probleem' kon worden opgelost door Joden uit het Duitse territorium te verbannen. In dat jaar bezocht hij de Palestijnse gebieden (toen nog als mandaatgebied in het bezit van Engeland) om te kijken of het mogelijk was de Joden uit Duitsland hiernaar toe te deporteren.

Met de Anschluss van Oostenrijk in 1938 kreeg Eichmann de kans om zijn deportatietheorie in de praktijk te brengen. In Wenen startte hij een verplicht emigratieprogramma.
Na de Tweede Wereldoorlog namen de Amerikanen Eichmann gevangen. Hij wist echter te ontsnappen en verbleef vervolgens een paar jaar in een bosrijk gebied in Noord-Duitsland. Uiteindelijk vluchtte hij naar Argentinië, waar hij opgepakt werd door de Mossad in 1962 en na een proces ter dood veroordeeld in Israël.
(lees verder)

[bewerk]

Week 20
De Duitse term Anschluss (tot 1998 gespeld als Anschluß) betekent letterlijk aansluiting, verbinding of insluiting, figuurlijk annexatie en wordt meestal specifiek gebruikt om de Duitse annexatie van Oostenrijk in een "Groot-Duitsland" (1938) aan te duiden.

Dit in tegenstelling tot de Ausschluss, de uitsluiting van Oostenrijk uit Duitsland, meestal geïmpliceerd onder Pruisische dominantie van Duitsland. De Anschluss was het onderwerp van een debat dat voorafging aan de oorlog tussen Oostenrijk en Pruisen 1866. Het verlies van Oostenrijk maakte het Otto von Bismarck in 1871 mogelijk een door Pruisen gedomineerd Duits Rijk op te richten. Na de Eerste Wereldoorlog viel Oostenrijk-Hongarije uiteen. Op 12 november 1918 werd de Oostenrijkse republiek uitgeroepen. Het Verdrag van Versailles uit 1918/1919 verbood nadrukkelijk iedere aansluiting van Oostenrijk bij Duitsland. Aanvankelijk hield Oostenrijk nog verkiezingen, alleen voor mannen.
(lees verder)

[bewerk]

Week 21

De landing in Normandië in 1944, codenaam Operatie Overlord, was de invasie van door nazi-Duitsland bezet West-Europa door de westelijke geallieerden. Met bijna drie miljoen man die Het Kanaal naar Frankrijk overstaken, geldt het nog steeds als een van 's werelds grootste amfibische operaties.

De operatie begon met luchtlandingen en een massale amfibische aanval in de vroege morgen van 6 juni. Landgevechten volgden tot 22 augustus om het Normandische bruggenhoofd te behouden en uit te breiden, en uiteindelijk hieruit uit te breken. Dit leidde tot de val van Parijs.
Het blijft een van de meest bekende campagnes uit de Tweede Wereldoorlog, en de uitdrukking 'D-Day' wordt vrijwel altijd geassocieerd met deze landing.
(lees verder)

[bewerk]

Week 22
Mein Kampf (Mijn Strijd) is een boek geschreven door Adolf Hitler in 1924 tijdens zijn gevangenschap in Landsberg aan de Lech en later bewerkt door zijn secretaris Rudolf Hess en andere medegedetineerden, waaronder Ernst Hanfstaengl, Bernhard Stempfle en Emil Maurice. Het bevat de ideeën die Hitler had over Duitsland, ras en politiek. Hoewel verboden in sommige landen, is het vrij eenvoudig te vinden en te lezen op internet.

Veel mensen verwachten een geweldig boek dat zal boeien. Ze komen echter bedrogen uit na het lezen van dit sterk gedateerde boek dat grotendeels ageerde tegen het Verdrag van Versailles. Door dit verdrag had de Duitse bevolking erg te lijden en hier speelde Hitler handig op in.
Ook zette hij zijn theorieën over de superioriteit van het Germaanse ras uiteen. Prominent aanwezig in Mein Kampf zijn Hitlers gewelddadige antisemitisme en zijn redeneringen op de grens van het obsessionele.
(lees verder)

[bewerk]

Week 23

De Slag om Engeland (Engels: Battle of Britain) was een luchtoorlog tijdens de Tweede Wereldoorlog tussen de Duitse Luftwaffe en de Britse Royal Air Force. De luchtoorlog startte op 10 juli 1940 en verliep in vijf fasen tot het ten einde kwam op 31 oktober 1940.

3080 jongemannen met 14 nationaliteiten hadden de slag gewonnen. Meer dan één op vijf verloor hierbij zijn leven en minder dan de helft zou de oorlog overleven. Winston Churchill zei over die kerels: "Nooit hebben zovelen zo veel te danken gehad aan zo weinigen" (Engels: "Never was so much owed by so many to so few").

Een belangrijke reden waarom de Duitse verliezen aan vliegtuigen belangrijker hoger waren dan de Britse, was dat de Britten beschikten over een geheim wapen: de radar. Daardoor waren zij vrij goed op de hoogte van de positie van de Duitse vliegtuigen, terwijl de Duitsers geen idee hadden waar de Britse vliegtuigen zich ophielden.
(lees verder)

[bewerk]

Week 24

Dwight Ike Eisenhower (14 oktober 1890 – 28 maart 1969) was een Amerikaans militair en politicus. Hij werd geboren in Denison, Texas. Tijdens de Eerste Wereldoorlog commandeerde hij een oefenkamp voor tanks.
Tussen de beide wereldoorlogen was hij vier jaar verbonden aan het Onderministerie van Oorlog. In 1942 voerde hij de eerste geslaagde geallieerde landing in Europa uit, op Sicilië. Hij werd echter het meest bekend door zijn commando over operatie Overlord, de landing in Normandië. Na de oorlog werd hij stafchef van het Amerikaanse leger en kort daarna de 34e president van de Verenigde Staten (1953-1961), met de verkiezingsslogan "I Like Ike", wat tevens zijn bijnaam was. Tijdens zijn ambtstermijn probeerde hij onder meer om de spanning van de Koude Oorlog te verminderen, waar hij gedeeltelijk in slaagde onder meer door zijn staatsbezoek aan Chroesjtsjov, maar het tegenbezoek werd afgelast nadat een Amerikaans spionagetoestel neergehaald werd boven Rusland. Hij stierf in een ziekenhuis in Washington, op 79-jarige leeftijd.
(lees verder)

[bewerk]

Week 25

De term Holocaust duidt op de systematische Jodenvervolging door de nazi's voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zij is in zwang gekomen vanuit de Verenigde Staten, waar eind jaren zeventig de gelijknamige televisieserie grote aandacht trok. Onder Holocaust (of de Shoah) (van het Griekse holokauston - 'ολοκαυστον = brandoffer aan een godheid) verstaat men voornamelijk de moord op ongeveer zes miljoen Europese Joden en andere groeperingen, zoals homoseksuelen, Esperantisten, zigeuners, economisch onwaardigen, Polen, gehandicapten en mensen die zich verzetten tegen de nazi's, grotendeels in concentratiekampen, door de Duitse nazi's en hun handlangers gedurende de Tweede Wereldoorlog.
(lees verder)

[bewerk]

Week 26

De Slag om Arnhem was de veldslag die van 17 tot 25 september 1944 in en rond Arnhem plaatsvond, als onderdeel van Operatie Market Garden.
Via een luchtlandingsoperatie wilde de Britse generaal Bernard Montgomery bij Arnhem de brug over de Rijn veroveren. Gelijktijdig zou een grondoffensief het Britse 2e Leger, via eveneens door luchtlandingsoperaties veroverde bruggen bij Son, Grave en Nijmegen tot in Arnhem brengen.
Na de Duitse capitulatie zou de voor de aanvoer essentiële haven van Antwerpen voor de geallieerden bereikbaar zijn. De aanval mislukte onverwacht, omdat er een onaangekondigde aanwezigheid was van een Duitse SS-pantserdivisie.
(lees verder)

[bewerk]

Week 27
Adolf Hitler (Braunau-am-Inn (Oostenrijk-Hongarije), 20 april 1889 – Berlijn, 30 april 1945) was een

Duits politicus en dictator. Hij was de leider van het Duitse Derde Rijk. Tijdens zijn bewind vonden de Holocaust en diverse andere genocides plaats. Hitler droeg hiervoor de eindverantwoordelijkheid. Hitler ontketende een wereldoorlog toen hij zijn lebensraum-ideaal, zoals beschreven in zijn boek Mein Kampf, wou verwezenlijken. Eerst behaalde hij successen, maar uiteindelijk werd hij verslagen door een coalitie van alle democratische landen.

In de Holocaust werden tussen de vijf en zes miljoen Joden vermoord. Hoewel Hitler nooit veroordeeld is voor oorlogsmisdaden, omdat hij zelfmoord pleegde voor hij terecht kon staan, wordt hij over het algemeen beschouwd als een van de grootste oorlogsmisdadigers in de geschiedenis van de mensheid.
(lees verder)

[bewerk]

Week 28

Isoroku Yamamoto (4 april 1884 – 18 april 1943) was een belangrijk Japans admiraal tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij was het die het plan ontwierp om de Amerikaanse basis van Pearl Harbor aan te vallen waardoor Amerika in het wereldconflict werd betrokken. Ook tijdens de Slag bij Midway, waarbij Japan zijn overwicht in de Stille Oceaan verloor, en bij de Slag om Guadalcanal was Yamamoto commandant van de Japanse vloot.
Admiraal Yamamoto studeerde in de VS, aan de Harvard-universiteit. Daarom werd hij door extremistische landgenoten beschouwd als te pro-Amerikaans. Ondanks dat werd hij in 1939 toch opperbevelhebber van de Japanse vloot. Hij was een groot voorstander van het uitbreiden van de vloot vliegdekschepen.
In 1943 werd zijn jachtvliegtuig neergeschoten toen hij een verkenningstocht maakte langs de Japanse steunpunten. Hij overleed even later.
(lees verder)

[bewerk]

Week 29

Op 30 juni 1934 vond de Nacht van de Lange Messen plaats. Tijdens die bewuste nacht werd de hele top van de SA, het partijleger van de Duitse nazipartij, de NSDAP, vermoord door de SS van Heinrich Himmler. Dit onder verschillende voorwendselen: het zouden homo's zijn, of men zou samengezworen hebben tegen de nieuwe rijkskanselier Adolf Hitler. In de werkelijkheid wou hij zijn greep op de Duitse samenleving nog verstevigen door andere machthebbers, die zouden kunnen uitgroeien tot tegenstanders, preventief uit te schakelen. Daarom werden ook invloedrijke figuren, zoals generaal Kurt von Schleicher, of oude tegenstanders gedood. De meeste slachtoffers hadden geen idee dat Hitler hier achter zat, en stierven met Heil Hitler op hun lippen.
Tot op vandaag wordt de term Nacht van de Lange Messen nog metaforisch gebruikt wanneer een vereniging, regime of partij een interne afrekening houdt.
(lees verder)

[bewerk]

Week 30
Georgi Konstantinovitsj Zjoekov (Гео́ргий Константи́нович Жу́ков) (1 december 1896 – 18 juni 1974) was de belangrijkste Sovjetgeneraal uit de Tweede Wereldoorlog. Zjoekov werd geboren in Strekovka ten zuidwesten van Moskou. Op 19-jarige leeftijd werd hij opgeroepen voor dienst in het tsaristische leger, waarin hij snel opklom in rang. Na de machtovername van de bolsjevisten sloot hij zich aan bij het Rode Leger.

Zjoekov was een briljant generaal die de Japanners versloeg in de Sovjet-Japanse grensoorlog in de jaren 1939-1940, de slag bij Moskou wist te winnen, de slag om Stalingrad won en Berlijn veroverde. Hij verloor geen enkele slag.
Na de dood van Jozef Stalin werd hij opgepakt door voormalig KGB-chef Lavrenti Beria, maar dat schaadde zijn carrière niet. In 1955 werd hij minister van Defensie en in 1956 lid van het Politbureau. In 1957 werd hij vanwege zijn immense populariteit door Nikita Chroesjtsjov ontslagen en 17 jaar later, in 1974, stierf hij in de buurt van Moskou.
(lees verder)

[bewerk]

Week 31

Auschwitz was een vernietigings- en concentratiekamp bij de Poolse stad Auschwitz (Pools: Oświęcim). Het kamp lag in Zuid-Polen, enkele tientallen kilometers westelijk van de stad Kraków.
Het kamp Auschwitz bestond uit drie hoofdkampen en 39 satelliet-werkkampen. De hoofdkampen waren: Auschwitz I, Auschwitz II (Birkenau) en Auschwitz III (Monowitz).
Naar Auschwitz werden ongeveer 1,3 miljoen mensen gedeporteerd. Hiervan zijn er ongeveer 1,1 miljoen om het leven gekomen, waarvan het grootste deel werd vergast.
(lees verder)

[bewerk]

Week 32
De Kristallnacht was een georganiseerde aanval tegen Joden in Duitsland in de nacht van 9 op 10 november 1938. In heel Duitsland werden Joden aangevallen. De naam Kristallnacht verwijst naar het vele glaswerk dat tijdens die aanvallen vernield werd.


De actie was door Joseph Goebbels gemanipuleerd. Het moest op een volkswoede lijken, maar in feite namen de SA (‘Sturmabteilung’) deel aan de plunderingen, die zelfs door hen werden gecoördineerd. De SS was niet geïnformeerd. De nacht wordt in Duitsland Reichspogromnacht of Reichskristallnacht genoemd.
Het was de eerste echte grote geweldpleging tegen de Joden sinds de machtsovername door de nazi’s in 1933. De schade werd de joodse gemeenschap aangerekend – zij kreeg een boete van een miljard Reichsmark.
(lees verder)

[bewerk]

Week 33

De Tweede slag om El Alamein vormde het keerpunt in de Noord-Afrikaanse Veldtocht, en wordt samen met de Slag om Stalingrad gezien als een van belangrijke keerpunten tijdens de Tweede Wereldoorlog in het voordeel van de geallieerden.
Na de Eerste Slag bij El Alamein nam generaal Bernard Montgomery in augustus 1942 het bevel over van Claude Auchinleck.
Hoewel Churchill aandrong op een snelle aanval, nam Montgomery zijn tijd. Uiteindelijk begon hij zijn aanval op de 100.000 man en 500 tanks van het Afrika Korps, met 200.000 man en 1.000 tanks.
Deze slag was Montgomery's grootste overwinning.
(lees verder)

[bewerk]

Week 34

De Bruneval Raid, uitgevoerd in de nacht van 27 februari 1942, was een militaire actie met als doel onderdelen van de Duitse radar Würzburg (FuMG 62) gelegen te Bruneval in Frankrijk, over te brengen naar Engeland. De Würzburg-radar werd toegepast bij de Duitse anti-vliegtuig batterijen tijdens de Tweede Wereldoorlog en het station bij Bruneval diende als Duits waarschuwingseenheid tegen de geallieerde schepen en vliegtuigen die de kust van West-Europa naderden.

Hoewel er zware Duitse weerstand was, slaagde het team erin om vitale onderdelen van de radar mee naar Engeland te nemen, en om twee gevangenen te maken, waaronder de radio-operator. De commando-eenheid werd geëvacueerd door middel van marineschepen op de Franse kust.
(lees verder)

[bewerk]

Week 35

Bergen-Belsen was een berucht concentratiekamp uit de Tweede Wereldoorlog waar ongeveer 70.000 mensen zijn vermoord. Het kamp was het grootste concentratiekamp binnen Duitsland. Het ligt in de deelstaat Nedersaksen, vijftig kilometer ten noorden van Hannover, en ten zuidwesten van de stad Bergen.

Het kamp is in 1940 gesticht als kamp voor krijgsgevangenen. Vanaf 1941 werden er ongeveer 20.000 Russische soldaten gemarteld en vermoord. De SS nam het bevel over in april 1943. Er waren geen gaskamers in Bergen-Belsen, aangezien de massamoorden in de meer oostelijk gelegen kampen plaatsvonden. Niettemin zijn er duizenden Joden, homoseksuelen, Roma en Sinti gemarteld en verhongerd.
(lees verder)

[bewerk]

Week 36

Fat Man was de atoombom die op 9 augustus 1945 door de Verenigde Staten boven Nagasaki in Japan werd afgeworpen.

Het 3,25 m lange massavernietigingswapen was met 4545 kg iets zwaarder dan Little Boy, die enkele dagen eerder boven Hiroshima was afgeworpen. Vanwege slecht zicht kwam de bom ongeveer 3 mijl van het doelwit terecht, daardoor vond de explosie gedeeltelijk plaats boven dunbevolkt gebied. Bij de aanval vielen ongeveer 40.000 doden en 25.000 gewonden, minder dan bij de aanval op Hiroshima.
In tegenstelling tot Little Boy bevatte Fat Man een kern van plutonium-239. Daaromheen bevond zich een laag van explosieven en een neutronenabsorberende laag van aluminium en boor. Door de ontsteking van de explosieven werd in de plutoniumkern een kernsplijtingsreactie op gang gebracht.
(lees verder)

[bewerk]

Week 37

Met nazi-Duitsland, het Derde Rijk of soms ook Duizendjarige Rijk wordt een periode in de geschiedenis van Duitsland bedoeld die liep van 30 januari 1933 tot 8 mei 1945 onder het naziregime. In deze periode (1939) begon nazi-Duitsland de Tweede Wereldoorlog, die in Europa op 8 mei 1945 eindigde met de capitulatie van Duitsland.

De nazi's noemden hun staat het Derde Rijk. Als Eerste Rijk gold het oude Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie (843-1806), als Tweede Rijk het Duitse Keizerrijk (1871-1918). Volgens hun verwachting zou het Derde Rijk (minstens) 1000 jaar bestaan.
In overeenstemming met de keizerrijken werd ook het Derde Rijk geleid door een figuur, namelijk Hitler, die de stichter was van het Derde Rijk dat begon met zijn verkiezingsoverwinning en eindigde met zijn dood.
(lees verder)

[bewerk]

Week 38
Het Altmark-incident was een incident dat plaatsvond op 16 februari 1940 tijdens de Tweede Wereldoorlog tussen Duitsland en het Verenigd Koninkrijk in de toen nog neutrale Noorse wateren.

De Altmark was een Duits schip dat 229 Britse krijgsgevangenen vervoerde van schepen die door de zware Duitse kruiser Graf Spee tot zinken gebracht waren. De Noorse admiraal Carsten Tank-Nielsen dwong de Duitse kapitein een inspectie toe te laten. Het schip werd echter doorgelaten onder Noorse escorte. De Britten ontdekten het schip echter, en de HMS Cossack liet het schip aan de grond lopen in het Jøssingfjord, enterde het (de laatste entering van de Royal Navy) en nam de krijgsgevangen mee naar Groot-Brittannië. Dit incident leidde indirect tot de Duitse bezetting van Noorwegen.
(lees verder)

[bewerk]

Week 39

La Coupole is een betonnen ondergronds bunkercomplex gelegen in de Franse gemeente Helfaut, in de buurt van Sint-Omaars, in het departement Pas-de-Calais. Het bunkercomples is gebouwd door de Duitsers, meer bepaald door de Organization Todt en lokale dwangarbeiders, met als doel het bouwen van V-2-raketten en ook het afvuren ervan.

Het volledige complex werd nooit afgebouwd. Hetgeen er nu nog staat, de koepel van 71 meter doorsnee en 7 km onderaardse gangen werden gebouwd in 9 maanden. Toen de geallieerden ontdekten wat er gaande was, bombardeerden ze het complex verscheidene malen, vooral in de laatste 5 maanden van de bouw. In juli 1944 werd het bouwen gestaakt, er was dan al 100.000 m³ beton gebruikt. Ondanks het harde werk is er nooit een V-2 gelanceerd.
(lees verder)

[bewerk]

Week 40

De Enigma was een Duitse codeermachine uit de Tweede Wereldoorlog. Het toestel werd in de jaren 20 van de twintigste eeuw gecommercialiseerd door Chiffriermaschinen AG en in gebruik genomen door verscheidene Europese bedrijven, diplomatieke diensten en legers, maar werd vooral berucht als codeermachine van de Wehrmacht vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog in nazi-Duitsland.

Nadat eerst de Poolse en nadien, tijdens de Tweede Wereldoorlog, de Britse inlichtingendienst erin slaagde de Enigmacodes te breken, bleek het toestel een Paard van Troje voor de Duitse oorlogsmachine. De informatie, verkregen via ontcijfering van de geheime Duitse berichten, kreeg de codenaam "Ultra" en speelde een uiterst belangrijke rol in het verloop van de Tweede Wereldoorlog, vooral in de U-bootoorlog in de Atlantische Oceaan, de veldslagen in Afrika en de Landing in Normandië.
(lees verder)

[bewerk]

Week 41

De Lorenz SZ 40 en SZ 42 (Schlüsselzusatz, wat "sleuteltoevoeging" betekent) waren machines die door de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog werden gebruikt om codesleutels te genereren. Deze codes werden gebruikt om de communicatie op hoog niveau tussen verschillende legeronderdelen te versleutelen.

Terwijl de bekende Enigma vooral gebruikt werd door onderdelen in het veld, werd de Lorenz-machine exclusief gebruikt voor het versturen van berichten op hoog niveau, zoals tussen Hitler en zijn generaals, waar men zich de zware machine en de teletypemachine kon veroorloven.
De Lorenz-machine werd ontcijferd op 30 augustus 1941, toen een Duitse operator de fout maakte om 2 keer dezelfde tekst met dezelfde instellingen te verzenden. Dit was de doorbraak voor de Engelsen die er kort daarna in slaagden om de code te breken.
(lees verder)

[bewerk]

Week 42

De T-34 was een middelzware tank ingezet door het Rode Leger tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tijdens die oorlog was het de meest geproduceerde tank ter wereld. Het voertuig wordt algemeen gezien als een mijlpaal in de tankontwikkeling.
De tank werd voor het eerst gebouwd in 1939 door Michail Kosjikin, een ingenieur uit Leningrad. Na de Duitse overwinningen tijdens de Blitzkrieg besloot het Rode Leger onmiddellijk een groot aantal T-34's aan te kopen. In 1941 werd beslist om een order van 2800 exemplaren te plaatsen. Toen de tanks ingezet werden, kwamen ze als een onprettige verrassing voor de Duitsers, wiens 37 mm-kanon nutteloos bleek tegen het schuine pantser van de T-34. Het enige wapen dat echt hielp was het, oorspronkelijk bedoeld voor luchtafweer, 88 mm-kanon. Door dit onverwachte succes werd de Duitse legerleiding gedwongen om het volledige tankarsenaal om te bouwen. Dit was het begin van een productieslag die uitdraaide in een overwinning voor de Sovjet-Unie. Na de oorlog werd de tank uitgevoerd naar een groot aantal landen.
(lees verder)

[bewerk]

Week 43
De Slag om Stalingrad (23 augustus 1942 – 2 februari 1943), is een van de keerpunten in de Tweede Wereldoorlog. Een heel Duits leger werd aan de Wolga verslagen door het Rode Leger, dat nog maar enkele maanden eerder nagenoeg overwonnen leek. Stalingrad werd het symbool voor de wederopstanding van het Rode Leger en de morele doodsteek voor de Duitse Wehrmacht. Bij deze stad begon het tij zich voor de asmogendheden definitief te keren.

In november lokten de Sovjets 270.000 soldaten (waaronder 220.000 Duitse, 40.000 Russische HIWI's en 10.000 Roemenen en Kroaten) in de val en omsingelden hen. Slechts 40.000 Duitsers wisten de omsingeling te ontlopen. Vanaf 18 november tot eind december probeerden de Duitsers er alles aan te doen om de mannen te redden maar het was tevergeefs. Op 2 februari 1943 werd de Duitse overgave getekend. Naar schatting 35.000-40.000 Duitsers werden uit de pocket gevlogen en 91.000 gaven zich, de meesten halfdood, over.
(lees verder)

[bewerk]

Week 44

Operatie Fall Gelb was tijdens de Tweede Wereldoorlog de naam voor het Duitse militaire plan van het Oberkommando der Wehrmacht (OKW) om de Benelux-gebieden aan te vallen en in te nemen. Deze militaire actie werd uitgevoerd in mei 1940 en zou in juni worden gevolgd door operatie Fall Rot om Frankrijk als geheel te verslaan.
De aanval begon op 10 mei 1940, 's morgens, en hoewel hij eigenlijk uitlekte, was hij een groot succes. Het plan bestond in een nevenaanval op Nederland, terwijl de hoofdaanval in België kwam te liggen. Om de geallieerden de indruk te geven dat de speerpunt van de invasie in Midden-België lag, werd daar een krachtige aanval uitgevoerd, maar de echte aanval kwam door de Ardennen, waarvan alle militaire bevelhebbers, behalve de Duitse, dachten dat het ondoordringbaar was.
(lees verder)

[bewerk]

Week 45

De Slag om de Ardennen (of Ardennenoffensief) was het laatste grote offensief van het Duitse leger aan het westelijk front in de Tweede Wereldoorlog. De slag vond plaats van 16 december 1944 tot 27 januari 1945. In de Engelstalige wereld staat deze strijd bekend onder de naam Battle of the Bulge, zo genoemd vanwege de vorm van de frontlijn (een uitstulping of zak).

Het Duitse offensief, met als codenaam Wacht am Rhein begon op 16 december 1944. De bedoeling was een snelle doorstoot vanuit de Ardennen om de geallieerde opmars in tweeën te splijten, waarna in noordelijke richting moest worden doorgestoten om Antwerpen in te nemen. De Duitse aanval verliep eerst succesvol, mede door het verrassingseffect, maar liep daarna vast in een tekort aan brandstof, de hardnekkige Amerikaanse tegenstand en het slechte weer.
(lees verder)

[bewerk]

Week 46
Het plan-Frederiks is een in 1942 door de Nederlandse secretaris-generaal K.J. Frederiks opgesteld plan dat bedoeld was om Joden die volgens de politicus in een uitzonderingspositie verkeerden, te sparen. Frederiks liet deze Joden in drie zogenaamde 'Joodse Tehuizen' in de Achterhoek plaatsen teneinde ze te beschermen. Hij had hier van Duitse zijde toestemming voor gekregen, omdat de bezetter het als een geschikte kans zag om een grote groep Joden te verzamelen.

Naast K.J. Frederiks hielden ook Jan van Dam en NSB-leider Anton Mussert zich bezig met het opstellen van een lijst, de zogenaamde lijst-Van Dam en lijst-Frederiks. Uiteindelijk werden bijna 700 bevoorrechtte Joden op die manier beschermd, hun deportatie zou zo lang mogelijk uitgesteld worden. Helaas bleek de hoop op afstel ijdele hoop: In 1943 werden de alle geïnterneerde Joden naar het concentratiekamp Theresienstadt gedeporteerd.
(lees verder)

[bewerk]

Week 47
Heinrich Luitpold Himmler (München, 7 oktober 1900 – Lüneburg, 23 mei 1945) was een Duits nationaalsocialistisch politicus. Hij was tevens de leider van de SS en een van de leiders van de NSDAP. Himmler wordt als hoofdverantwoordelijke gezien voor de Holocaust, en is daarmee een van de grootste misdadigers van de Tweede Wereldoorlog.

Himmler was sinds 1925 Reichsführer-SS, het hoofd van de SS. Hij nam actief deel aan de uitroeiing van de SA in 1934 en naar aanleiding daarvan kreeg hij ook het commando over de Gestapo, die tot dan toe toebehoorde aan Hermann Göring. Hij bleef aan het hoofd staan van deze organisatie tot het einde van de oorlog en kreeg er nog vele mandaten bij. Toen Duitsland in 1945 de oorlog verloor, probeerde hij te onderhandelen met de geallieerden waarna hij door Adolf Hitler ontslagen werd wegens hoogverraad. Hij ontsnapte eerst aan de geallieerden, maar gaf zich later aan en toen hij onderzocht werd pleegde hij zelfmoord met een cyaankalipil.
(lees verder)

[bewerk]

Week 48

Chiang Kai-shek (pinyin: Jiang Jieshi; trad. Chin.: 蔣介石) (31 oktober 1887 – Taiwan, 5 april 1975), was een Chinees nationalistisch politicus. Hij was afkomstig uit de gezeten burgerij. Hij sloot zich aan bij de Revolutionaire Liga van Sun Yat-sen, die later werd omgedoopt (1911) tot Kwomintang (in het Westen dikwijls afgekort als KMT).

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd China aangevallen door de Japanners, die hun oog hadden laten vallen op Mantsjoerije. Omdat het Chinese leger van de nationalisten niet sterk genoeg was om de aanval het hoofd te bieden, moest Chiang Kai-shek toenadering zoeken tot de Communistische leider Mao Zedong. In 1943 werd Chiang Kai-shek president van China, maar in 1945 vielen de Communisten en de Nationalisten elkaar weer aan. In 1949 vluchtte hij naar Taiwan, maar in 1950 werd hij opnieuw president van China. Hij overleed 25 jaar later op Taiwan.
(lees verder)

[bewerk]

Week 49

Dresden, een Duitse stad in Saksen, werd in de nacht van 13 februari en op 14 februari 1945 door de geallieerden gebombardeerd. Dresden was nog nooit tevoren gebombardeerd. Dresden was een stad met een historisch belangrijk centrum, vele Duitsers dachten dat dit niet aangevallen zou worden en vluchtten naar deze stad. De vluchtelingen waren grotendeels afkomstig uit het oosten van Duitsland dat in die periode door de Sovjet-Unie werd veroverd.

Begin 1945 maakten de geallieerden zich op voor het eindoffensief tegen Duitsland. Onderdeel van het plan was het uitvoeren van zogenaamde 'tapijtbombardementen' op steden met als doel het maximaliseren van de schade en het aantal slachtoffers en het breken van de Duitse moraal. Dresden was begin 1945 een zeer belangrijk knooppunt van spoorlijnen, onder meer richting het oosten van Duitsland.
De aanval werd uitgevoerd in 3 golven die ongeveer 30.000 slachtoffers maakten, mede door de grote branden die ontstonden.
(lees verder)

[bewerk]

Week 50
Karel Willem Frederik Marie Doorman (23 april 1889 – 28 februari 1942) was een Nederlands schout-bij-nacht. De Engelse naam voor zijn rang is Rear Admiral, en zo raakte hij bij de geallieerden onder zijn bevel, en later in de Engels sprekende wereld, bekend als Admiral Doorman. Doorman kwam om tijdens de Slag in de Javazee. Ter nagedachtenis heeft de Koninklijke Marine tot drie keer toe een schip naar hem genoemd.

In 1940 werd hij Schout-bij-nacht en volgde zijn benoeming tot eskadercommandant te Soerabaja. Begin 1942 kreeg hij het bevel over de Combined Striking Force van ABDACOM, het American British Dutch Australian Command. Doorman kwam om het leven toen zijn schip De Ruyter tijdens de Slag in de Javazee tot zinken werd gebracht. Met de beroemde woorden "All ships follow me" gaf hij aan dat "alle schepen" niet de Exeter, die al vernietigd was, maar het vlaggenschip De Ruyter moesten volgen. In de daarop volgende uren gingen onder meer de kruisers De Ruyter en Java verloren.
(lees verder)

[bewerk]

Week 51

Baron Carl Gustaf Emil Mannerheim (4 juni 1867 – 28 januari 1951) was Finlands beroemde chef-staf en later president van Finland (1944–1946). Eerder, van 1918 tot 1919, was hij regent van Finland. Tijdens de Finse Burgeroorlog (1918-1919) was hij legeraanvoerde van het Witte Leger dat tegen het Rode Leger van de bolsjewisten (communisten) vocht. Hij werd geboren op een kasteel in Askainen, als derde zoon. In 1882 ging Mannerheim naar de militaire academie in Hamina. In 1906 werd hij trainingsinstructeur van een cavalerieschool.

In de Tweede Wereldoorlog werd Mannerheim benoemd tot Fins opperbevelhebber. Onder zijn leiding verweerde het Finse leger zich dapper tijdens de Winteroorlog tegen de Sovjets. In het voorjaar van 1940 echter moesten de Finnen zich overgeven, maar enkele leidende politici dachten toen al aan revanche. In 1941 verklaarden de Finnen opnieuw de Sovjet-Unie de oorlog, maar vanaf 1943 moesten de Finnen zich gestaag terugtrekken. Een maand na het aftreden van president Ryti (4 augustus 1944) sloot Mannerheim in zijn hoedanigheid als president vrede met de Sojvet-Unie.
(lees verder)

[bewerk]

Week 52

De Kriegsmarine was de Duitse naam voor de Duitse zeemacht van 1935 tot 1945. De marine heette sinds het einde van de Eerste Wereldoorlog Reichsmarine, de opvolger van de in 1898 door Alfred von Tirpitz opgerichte Kaiserliche Marine.

Tussen 1918 en 1933 werd de Reichsmarine ontbonden en van praktisch al haar grotere oorlogsschepen ontdaan. De Reichsmarine mocht tijdens deze periode alleen een kustwacht-functie vervullen. U-boten en aanverwante schepen werden zonder meer verboden. Ook mocht de marine niet meer dan 100.000 man tellen.

Toen Adolf Hitler in 1933 aan de macht kwam werd de Kriegsmarine weer opgebouwd en werd admiraal Erich Raeder de nieuwe opperbevelhebber. Na diens ontslag, begin 1943, werd Karl Dönitz bevelhebber. De Kriegsmarine was tijdens deze periodes een van de onderdelen van de Wehrmacht. In die periode groeide de marine weer uit tot een zeemacht die naam waardig.
(lees verder)

[bewerk]

Week 53
De Bierkellerputsch of Hitlerputsch vond plaats in de avond/nacht van 8 november op 9 november 1923. Op dat moment probeerden Adolf Hitler, enkele vooraanstaande nazi's en de SA, samen met generaal Erich Ludendorff van de Conservatieve Nationalisten, in München de macht te grijpen.

Hitler hoopte vanuit München de regering van de Duitse Weimarrepubliek omver te werpen. Hij kreeg echter niet voldoende steun en de poging werd uiteindelijk door politie en leger neergeslagen. Vier politieagenten en zestien demonstranten kwamen om bij deze gebeurtenis, die plaatsvond in de Bürgerbräukeller; vandaar de naam Bierkellerputsch.

Voor zijn aandeel in deze putsch werd Hitler gedurende 1 jaar in de Landsberggevangenis geworpen. Na de putsch bleek Hitler populairder dan ooit, mede doordat hij in de gevangenis zijn boek Mein Kampf schreef. Na zijn vrijlating begon zijn opmars naar de macht.
(lees verder)

[bewerk]