Natriumchloraat

Natriumchloraat
Structuurformule en molecuulmodel
	Structuurformule van natriumchloraat
Algemeen
Molecuulformule	NaClO3
IUPAC-naam	natriumchloraat
Molmassa	106,44 g/mol
SMILES	[O-]Cl(=O)=O.[Na+]
InChI	1/ClHO3.Na/c2-1(3)4;/h(H,2,3,4);/q;+1/p-1/fClO3.Na/q-1;m
CAS-nummer	7775-09-9
EG-nummer	231-887-4
PubChem	516902
Wikidata	Q407446
Beschrijving	Wit reukloos poeder
Vergelijkbaar met	ammoniumchloraat, kaliumchloraat, natriumhypochloriet
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
H-zinnen	H271 - H302 - H411
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P220 - P273
Hygroscopisch?	ja
Opslag	Verwijderd houden van hitte, vonken en open vlammen
EG-Index-nummer	017-005-00-9
VN-nummer	1495
ADR-klasse	Gevarenklasse 5.1
LD50 (ratten)	(oraal) 1200 mg/kg
LD50 (konijnen)	(oraal) 7200 mg/kg
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vast
Kleur	wit
Dichtheid	2,5 g/cm³
Smeltpunt	248-250 °C
Kookpunt	(ontleedt) 260 °C
Oplosbaarheid in water	1010 g/L
Goed oplosbaar in	water
Geometrie en kristalstructuur
Kristalstructuur	kubisch
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal	Scheikunde

Natriumchloraat is een anorganische verbinding met als brutoformule NaClO₃. De zuivere stof komt voor als een wit kristallijn poeder, dat zeer goed oplosbaar is in water.

Synthese bewerken

Natriumchloraat wordt bereid door de elektrolyse van een oplossing van natriumchloride. Aan de kathode worden de natriumionen gereduceerd tot metallisch natrium. Door contact met water wordt hierbij natriumhydroxide gevormd:

{\ce {2Na + 2H2O -> 2NaOH + H2}}

Aan de anode worden de chlorideionen geoxideerd tot chloorgas, dat door het gevormde natriumhydroxide omgezet wordt in hypochloriet:

{\ce {Cl2 + 2NaOH -> NaCl + NaClO + H2O}}

Dit wordt vervolgens verder geoxideerd tot het chloraat.

Natriumchloraat wordt ook spontaan gevormd door de ontleding van chloordioxide in de lucht, onder invloed van UV-licht (fotolyse) of in water (hydrolyse). Natriumchloraat is op die manier een bijproduct van het gebruik van chloor of chloorhoudende producten, bijvoorbeeld bij de ontsmetting van water.

Toepassingen bewerken

Natriumchloraat is een oxidator en wordt toegepast als herbicide. Het is een zogenaamd totaal onkruidbestrijdingsmiddel, dat wordt ingezet om onbeteelde terreinen zoals wegen, paden, parkings, opritten en braakliggende terreinen te vrijwaren van onkruid. Merknamen van herbiciden die natriumchloraat bevatten zijn onder andere: Dacosol, Destructor, Gardiflor Netosol, Gorsit, Herbit, KB Occysol, Kilerb en Urturanet. Gewoonlijk wordt het verkocht in de vorm van wateroplosbaar poeder met 60 tot 90% natriumchloraat.

Andere toepassingen van natriumchloraat zijn:

als bleekmiddel en oxidator, bijvoorbeeld bij de productie van chloordioxide om papierpulp te bleken of bij de behandeling van ertsen
als looimiddel voor leer

Ondanks het feit dat natriumchloraat oxiderend werkt wordt het zelden in vuurwerk gebruikt, omdat de stof hygroscopisch is. Door een ionenuitwisseling kan er kaliumchloraat mee worden gevormd, dat wel in de pyrotechniek wordt gebruikt.

Toxicologie en veiligheid bewerken

Natriumchloraat is ingedeeld als een milieugevaarlijke stof: ze is toxisch voor in het water levende organismen en kan in een aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken. Het mengen met zwavel levert - net als met alle andere chloraatzouten - potentieel gevaarlijke situaties op, als de zwavel reageert met vocht in de lucht tot zwavelzuur, kan het zwavelzuur reageren met natriumchloraat tot chloorzuur. Dit is een zeer onstabiel gas dat boven de 30% spontaan en explosief ontleedt.

Externe links bewerken

(en) Gegevens van natriumchloraat in de GESTIS-stoffendatabank van het IFA
(en) MSDS van natriumchloraat