Lijst van rijksmonumenten in de voormalige gemeente Littenseradeel

De voormalige gemeente Littenseradeel telde 135 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister. Hieronder een overzicht. Voor een overzicht van beschikbare afbeeldingen zie de categorie Rijksmonumenten in Littenseradiel op Wikimedia Commons.

Baard

De plaats Baard telt 4 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Architect	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Hervormde kerk, hek om kerkhof	Erfscheiding	1900 late 19e eeuw 1900 late 19e eeuw		Dekemawei 6 2 bij Dekemawei 6 Dekemawei 6 2 bij Dekemawei 6	53° 8' 32" NB, 5° 40' 7" OL	8467 Dit rijksmonument op Wikidata	Hervormde kerk, hek om kerkhof
Hervormde kerk, kinderzerken en orgel	Kerk en kerkonderdeel	1400 14e eeuw (kinderzerken) 1876 (gebouw) 1888 (orgel)^[1]	Bakker 1888 Bakker en Timmenga (orgel) Bakker 1888 Bakker en Timmenga (orgel)	Dekemawei 6 1 Dekemawei 6 Dekemawei 6 1 Dekemawei 6	53° 8' 32" NB, 5° 40' 6" OL	8468 Dit rijksmonument op Wikidata	Hervormde kerk, kinderzerken en orgel Meer afbeeldingen
Stelphoeve met ruim onderkelderd voorhuis met zesruitsvensters, toegankelijk langs bordes dat naar de omlijste ingang leidt	Boerderij	1860 ca. 1860 1860 ca. 1860		Faldenserwei 25 Faldenserwei 25	53° 8' 15" NB, 5° 41' 11" OL	8469 Dit rijksmonument op Wikidata	Stelphoeve met ruim onderkelderd voorhuis met zesruitsvensters, toegankelijk langs bordes dat naar de omlijste ingang leidt
Boerderij van het kop-hals-romptype in eclectische stijl met verwijzingen naar de stijl van de neo-renaissance	Boerderij	1898 1898		Gele Buorren 2 Gele Buorren 2	53° 8' 31" NB, 5° 40' 1" OL	516350 Dit rijksmonument op Wikidata	Boerderij van het kop-hals-romptype in eclectische stijl met verwijzingen naar de stijl van de neo-renaissance Meer afbeeldingen

Baijum

De plaats Baijum telt 2 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Architect	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Kerk van Baijum (Hervormde Kerk)	Kerk en kerkonderdeel	1865 (toren) 1876 (kerk)^[1] 1865 (toren) 1876 (kerk)^[1]	Sitema 1865 B.J. Sitema (1865) S. van der Veen (1876)^[1]	Alde Dyk 2 Alde Dyk 2	53° 9' 52" NB, 5° 37' 58" OL	21528 Dit rijksmonument op Wikidata	Kerk van Baijum (Hervormde Kerk) Meer afbeeldingen
Windmotor Baijum	Industrie- en poldermolen	1935 ca. 1935^[2] 1935 ca. 1935^[2]		Kleasterwei bij Kleasterwei 7 Kleasterwei bij Kleasterwei 7	53° 9' 36" NB, 5° 38' 8" OL	516366 Dit rijksmonument op Wikidata	Windmotor Baijum Meer afbeeldingen

Beers

De plaats Beers telt 3 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Architect	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Mariakerk. Hervormde kerk, toren en kerkhof	Kerk en kerkonderdeel	1300 13e eeuw 14e eeuw (koor) 18e eeuw (toren en westgevel) 1981-'83 (rest.)^[1]	Kijlstra R. Kijlstra (1981-'83)^[1] Kijlstra R. Kijlstra (1981-'83)^[1]	Tsjerkepaad 3 1 Tsjerkepaad 3 Tsjerkepaad 3 1 Tsjerkepaad 3	53° 9' 21" NB, 5° 43' 59" OL	8470 Dit rijksmonument op Wikidata	Mariakerk. Hervormde kerk, toren en kerkhof Meer afbeeldingen
Hervormde kerk, hekwerk om kerkhof	Erfscheiding	1900 late 19e eeuw 1900 late 19e eeuw		Tsjerkepaad 3 2 bij Tsjerkepaad 3 Tsjerkepaad 3 2 bij Tsjerkepaad 3	53° 9' 21" NB, 5° 43' 58" OL	8471 Dit rijksmonument op Wikidata	Hervormde kerk, hekwerk om kerkhof
Unia State, poortgebouw	Fort, vesting en -onderdl	1616 1962-'63 (rest.) 1616 1962-'63 (rest.)		Stinzepaed 9 Stinzepaed 9	53° 9' 24" NB, 5° 43' 56" OL	8472 Dit rijksmonument op Wikidata	Unia State, poortgebouw Meer afbeeldingen

Bozum

De plaats Bozum telt 10 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister. Zie Lijst van rijksmonumenten in Bozum voor een overzicht.

Britswerd

De plaats Britswerd telt 2 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Architect	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Sint-Joriskerk en kerkhof	Kerk en kerkonderdeel	1150 midden 12e eeuw 17e eeuw (vensters noordgevel) 18e eeuw (vensters zuidgevel) 1753 (poortje) 1883 (toren) 1974-'75 (rest.)^[1]	Manen 1975 G.M. van Manen en J. Zwart (1974-'75)^[1]	Terp 2 Terp 2	53° 6' 44" NB, 5° 40' 37" OL	8483 Dit rijksmonument op Wikidata	Sint-Joriskerk en kerkhof Meer afbeeldingen
Windmotor Britswerd	Industrie- en poldermolen	1925 ca. 1925^[3] 1925 ca. 1925^[3]		Oosterwierumer Oudvaart aan de Oosterwierumer Oudvaart	53° 6' 11" NB, 5° 40' 44" OL	516365 Dit rijksmonument op Wikidata	Windmotor Britswerd Meer afbeeldingen

Edens

De plaats Edens telt 3 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Kop-hals-rompboerderij met onderkelderd woonhuis onder zadeldak met twee topschoorstenen met borden en met beeldbepalende schuur onder zeer groot dak	Boerderij		Van Burmaniawei 8 Van Burmaniawei 8	53° 7' 23" NB, 5° 36' 45" OL	21530 Dit rijksmonument op Wikidata	Kop-hals-rompboerderij met onderkelderd woonhuis onder zadeldak met twee topschoorstenen met borden en met beeldbepalende schuur onder zeer groot dak
Hervormde kerk en kerkhof	Kerk en kerkonderdeel	1300 13e eeuw vernieuwd in 1874 en 1852^[1]	Van Burmaniawei 3 Van Burmaniawei 3	53° 7' 20" NB, 5° 36' 48" OL	21531 Dit rijksmonument op Wikidata	Hervormde kerk en kerkhof Meer afbeeldingen
Twee woningen naast de kerk onder breed schilddak met schoorstenen op de hoeken van de kap	Kerkelijke dienstwoning		Van Burmaniawei Van Burmaniawei	53° 7' 19" NB, 5° 36' 49" OL	21532 Dit rijksmonument op Wikidata	Upload foto
Kop-hals-rompboerderij met onderkelderd voorhuis, een trapje aan de topgevelzijde, zesruitsvensters en kleine lichtkozijnen in de top en twee schoorstenen met borden	Boerderij		Hegenserleane Hegenserleane	53° 7' 25" NB, 5° 36' 22" OL	21533 Dit rijksmonument op Wikidata	Upload foto
Edensermolen De Edensermolen	Industrie- en poldermolen	1847 verm. 1847 1996-'97 (rest./herbouw)^[4]	Hegenserleane bij Hegenserleane 3 Hegenserleane bij Hegenserleane 3	53° 5' 13" NB, 5° 41' 52" OL	21571 Dit rijksmonument op Wikidata	Edensermolen De Edensermolen Meer afbeeldingen
Windmotor Edens	Industrie- en poldermolen	1925 ca. 1925^[5] 1925 ca. 1925^[5]	Bolswardertrekvaart bij de Bolswardertrekvaart	53° 7' 11" NB, 5° 36' 25" OL	516367 Dit rijksmonument op Wikidata	Windmotor Edens Meer afbeeldingen

Hennaard

De plaats Hennaard telt 2 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Architect	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Eenvoudig huis aan de voet van het kerkhof onder zadeldak tussen topgevels met beitelingen en topschoorstenen (voorm. kosterij en school)	Woonhuis	1798 18e eeuw^[6] 1798 18e eeuw^[6]		Sassingawei Sassingawei	53° 6' 56" NB, 5° 37' 47" OL	21534 Dit rijksmonument op Wikidata	Eenvoudig huis aan de voet van het kerkhof onder zadeldak tussen topgevels met beitelingen en topschoorstenen (voorm. kosterij en school)
Door bomen omringd kerkhof met gesloten klokhuis	Begraafplaats en -onderdl	1825 vroege 19e eeuw (klokhuis) 1993 (rest.)		Sassingawei 1 bij Sassingawei 1 Sassingawei 1 bij Sassingawei 1	53° 6' 56" NB, 5° 37' 46" OL	21535 Dit rijksmonument op Wikidata	Door bomen omringd kerkhof met gesloten klokhuis Meer afbeeldingen

Hidaard

De plaats Hidaard telt 2 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Architect	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Boerderij van het kop- hals-romptype met onderkelderd voorhuis onder zadeldak tussen rijzige topgevel met ankers en vlechtingen	Boerderij	1820^[7] 1820^[7]		Buorren 4 Buorren 4	53° 4' 50" NB, 5° 36' 9" OL	21536 Dit rijksmonument op Wikidata	Boerderij van het kop- hals-romptype met onderkelderd voorhuis onder zadeldak tussen rijzige topgevel met ankers en vlechtingen Meer afbeeldingen
Rispenserpoldermolen	Industrie- en poldermolen	1821 1994 (verplaatsing en rest.)^[8] 1821 1994 (verplaatsing en rest.)^[8]		Trijehuzen Trijehuzen	53° 5' 21" NB, 5° 36' 26" OL	21572 Dit rijksmonument op Wikidata	Rispenserpoldermolen Meer afbeeldingen

Hijlaard

De plaats Hijlaard telt 7 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Johannes de Doperkerk (Hervormde kerk) met toren en kerkhof	Kerk en kerkonderdeel	1225 begin 13e eeuw (toren) 15e/16e eeuw (kerk) 18e eeuw (geveltop toren)^[1]	Skilpaed 1 Skilpaed 1	53° 9' 57" NB, 5° 42' 44" OL	8486 Dit rijksmonument op Wikidata	Johannes de Doperkerk (Hervormde kerk) met toren en kerkhof Meer afbeeldingen
Boerderij met ingebouwd zeer breed dwarshuis met zesruitsvensters onder schilddak met dakkapel en schoorstenen	Boerderij	1855 ca. 1855^[1] 1855 ca. 1855^[1]	Aylvaleane 25 Van Aylvaleane 25 Aylvaleane 25 Van Aylvaleane 25	53° 9' 57" NB, 5° 42' 58" OL	8487 Dit rijksmonument op Wikidata	Boerderij met ingebouwd zeer breed dwarshuis met zesruitsvensters onder schilddak met dakkapel en schoorstenen Meer afbeeldingen
Kop-hals-rompboerderij met zesruitsvensters, dakvensters en topschoorstenen met borden	Boerderij	1869^[1] 1869^[1]	Aylvaleane 02 Van Aylvaleane 2 Aylvaleane 02 Van Aylvaleane 2	53° 9' 51" NB, 5° 42' 42" OL	8488 Dit rijksmonument op Wikidata	Kop-hals-rompboerderij met zesruitsvensters, dakvensters en topschoorstenen met borden Meer afbeeldingen
Bolswarder Tolhuis	Woonhuis	1652^[9] 1652^[9]	Hoptille 10 Hoptille 10	53° 10' 8" NB, 5° 40' 54" OL	8489 Dit rijksmonument op Wikidata	Bolswarder Tolhuis Meer afbeeldingen
Woning zonder verdieping onder hoog, met pannen gedekt schilddak, dat doorloopt over het buurpand Skilpaed 7, met schoorsteen op nokeind	Woonhuis	1800 18e eeuw 1800 18e eeuw	Skilpaed 5 Skilpaed 5	53° 9' 56" NB, 5° 42' 46" OL	8490 Dit rijksmonument op Wikidata	Woning zonder verdieping onder hoog, met pannen gedekt schilddak, dat doorloopt over het buurpand Skilpaed 7, met schoorsteen op nokeind Meer afbeeldingen
Woning zonder verdieping onder hoog, met pannen gedekt zadeldak, dat doorloopt over het pand Skilpaed 5, en aan de rechterzijde aansluit tegen een puntgevel met vlechtingen	Woonhuis	1800 18e eeuw 1800 18e eeuw	Skilpaed 7 Skilpaed 7	53° 9' 56" NB, 5° 42' 46" OL	8491 Dit rijksmonument op Wikidata	Woning zonder verdieping onder hoog, met pannen gedekt zadeldak, dat doorloopt over het pand Skilpaed 5, en aan de rechterzijde aansluit tegen een puntgevel met vlechtingen Meer afbeeldingen
Westerhus It Westerhûs	Boerderij	1850^[1] 1850^[1]	Hilaarderdyk 3 Hilaarderdyk 3	53° 9' 37" NB, 5° 43' 10" OL	8495 Dit rijksmonument op Wikidata	Westerhus It Westerhûs Meer afbeeldingen

Huins

De plaats Huins telt 3 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Kerk van Huins en kerkhof	Kerk en kerkonderdeel	1600 15e/16e eeuw (kern) 18e eeuw (noordgevel) ca. 1880 (toren, ommetseling)^[1]	Tsjerkebuorren 01 1 Tsjerkebuorren 1 Tsjerkebuorren 01 1 Tsjerkebuorren 1	53° 9' 36" NB, 5° 40' 0" OL	8484 Dit rijksmonument op Wikidata	Kerk van Huins en kerkhof Meer afbeeldingen
Kerkhofomheining	Erfscheiding	1900 late 19e eeuw 1900 late 19e eeuw	Tsjerkebuorren 01 2 bij Tsjerkebuorren 1	53° 9' 36" NB, 5° 40' 0" OL	8485 Dit rijksmonument op Wikidata	Kerkhofomheining Meer afbeeldingen
Huinsermolen	Industrie- en poldermolen	1829 1978-'80 (rest.)^[10] 1829 1978-'80 (rest.)^[10]	Koaidyk 39 Koaidyk 39	53° 9' 20" NB, 5° 39' 25" OL	8530 Dit rijksmonument op Wikidata	Huinsermolen Meer afbeeldingen

Itens

De plaats Itens telt 3 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Martinikerk op omheind kerkhof	Kerk en kerkonderdeel	1806 1804-'06 1842 (toren)^[1] 1806 1804-'06 1842 (toren)^[1]	Tsjerkebuorren 1 Tsjerkebuorren 1	53° 6' 4" NB, 5° 38' 32" OL	21538 Dit rijksmonument op Wikidata	Martinikerk op omheind kerkhof Meer afbeeldingen
Windmotor Pieter Gerritspolder	Industrie- en poldermolen	1930 kort na 1930^[11] 1930 kort na 1930^[11]	Iewei buiten het dorp aan de Iewei Iewei buiten het dorp aan de Iewei	53° 6' 17" NB, 5° 38' 35" OL	516362 Dit rijksmonument op Wikidata	Windmotor Pieter Gerritspolder Meer afbeeldingen
Windmotor Polder Bruinsma	Industrie- en poldermolen	1930-1935 1930-1935	It Sân bij 3 It Sân bij 3	53° 6' 22" NB, 5° 39' 0" OL	516369 Dit rijksmonument op Wikidata	Windmotor Polder Bruinsma Meer afbeeldingen

Jellum

De plaats Jellum telt 4 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Architect	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Kerkhof, stenen brug met toegangshek bij Theaterkerk Mammemahuis	Brug	1900 eind 19e eeuw (hek) 1900 eind 19e eeuw (hek)		Hegedyk bij Hegedyk 15 Hegedyk bij Hegedyk 15	53° 9' 46" NB, 5° 44' 36" OL	8492	Kerkhof, stenen brug met toegangshek bij Theaterkerk Mammemahuis Meer afbeeldingen
Boerderij van het winkelhaaktype met onderkelderd voorhuis met zesruitsvensters en schoorstenen boven de topgevels	Boerderij	1850 1800-1850^[1] 1850 1800-1850^[1]		Smidshoeke 4 Smidshoeke 4	53° 10' 6" NB, 5° 44' 19" OL	8493 Dit rijksmonument op Wikidata	Upload foto
Veldzicht^[12]	Woonhuis	1884 1884	Rapper 1884 W.A. de Rapper Rapper 1884 W.A. de Rapper	Hegedyk 21 1 Hegedyk 21 Hegedyk 21 1 Hegedyk 21	53° 9' 56" NB, 5° 44' 30" OL	516339 Dit rijksmonument op Wikidata	Upload foto
Veldzicht, tuin	Tuin, park en plantsoen	1900 ca. 1898-1900 1900 ca. 1898-1900	Bosgra 1900 L.P. Bosgra Bosgra 1900 L.P. Bosgra	Hegedyk 21 2 bij Hegedyk 21 Hegedyk 21 2 bij Hegedyk 21	53° 9' 56" NB, 5° 44' 29" OL	516340 Dit rijksmonument op Wikidata	Upload foto

Jorwerd

De plaats Jorwerd telt 3 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Architect	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Hervormde kerk met toren en kerkhof (Sint-Radboudkerk)	Kerk en kerkonderdeel	1125 vroege 12e eeuw eind 12e eeuw (toren) vroege 13e eeuw (uitbr.) 17e eeuw (verb.) 1890 (rest.) kort na 1951 (herb. kerk en toren)^[1]		Sluytermanwei 4 Sluytermanwei 4	53° 8' 45" NB, 5° 42' 40" OL	8494 Dit rijksmonument op Wikidata	Hervormde kerk met toren en kerkhof (Sint-Radboudkerk) Meer afbeeldingen
Hervormde kerk, pastorie	Dienstwoning	1871 1910 (verb.) 1927 (verb.) 1871 1910 (verb.) 1927 (verb.)	Swart 1871 F. Swart Swart 1871 F. Swart	Sluytermanwei 6 Sluytermanwei 6	53° 8' 43" NB, 5° 42' 40" OL	516341 Dit rijksmonument op Wikidata	Hervormde kerk, pastorie Meer afbeeldingen
Windmotor Jorwerd	Industrie- en poldermolen	1925 ca. 1925 2009 (rest.)^[13] 1925 ca. 1925 2009 (rest.)^[13]		Jorwerdervaart aan de Jorwerdervaart Jorwerdervaart aan de Jorwerdervaart	53° 8' 53" NB, 5° 43' 5" OL	516361 Dit rijksmonument op Wikidata	Windmotor Jorwerd Meer afbeeldingen

Kubaard

De plaats Kubaard telt 5 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Architect	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Grenspaal	Grensafbakening	1707 1707		Slachte 6 bij Slachte 6 Slachte 6 bij Slachte 6	53° 5' 13" NB, 5° 41' 52" OL	21529 Dit rijksmonument op Wikidata	Grenspaal
Stelphoeve met melkkelder rechts aan de voorgevel, kenbaar door drie vensters met luiken	Boerderij	1918 1928 (herstel na brand) 1918 1928 (herstel na brand)	Zee 1918 G. van der Zee^[1] Zee 1918 G. van der Zee^[1]	Berkwerterleane 4 Berkwerterleane 4	53° 7' 41" NB, 5° 35' 32" OL	21539 Dit rijksmonument op Wikidata	Stelphoeve met melkkelder rechts aan de voorgevel, kenbaar door drie vensters met luiken Meer afbeeldingen
Boerderij met groot schuurdak en dwars voorhuis met omlijste ingang en geblokte kroonlijst onder schilddak met tweedelige dakkapel en twee hoekschoorstenen met versierde borden	Boerderij	1850 ca. 1850^[1] 1850 ca. 1850^[1]		Berkwerterleane 2 Berkwerterleane 2	53° 7' 50" NB, 5° 35' 22" OL	21540 Dit rijksmonument op Wikidata	Boerderij met groot schuurdak en dwars voorhuis met omlijste ingang en geblokte kroonlijst onder schilddak met tweedelige dakkapel en twee hoekschoorstenen met versierde borden
Kerk van Kubaard	Kerk en kerkonderdeel	1500 oorspr. 15e eeuw waarsch. 1857 (bepleistering) 1885 (toren)^[1]		Tsjerkebuorren 3 Tsjerkebuorren 3	53° 7' 11" NB, 5° 34' 17" OL	21541 Dit rijksmonument op Wikidata	Kerk van Kubaard Meer afbeeldingen
Stelpboerderij in ambachtelijk-traditionele bouwstijl met art-nouveau-invloeden	Boerderij	1918 1918		Slachte 2^[1] Slachte 2^[1]	53° 6' 32" NB, 5° 33' 19" OL	516354 Dit rijksmonument op Wikidata	Upload foto

Lions

De plaats Lions telt 3 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Architect	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Catharinakerk (Hervormde kerk)	Kerk en kerkonderdeel	1400 mog. 14e eeuw middeleeuwen (kern toren) 1800-1850 (ommetseling toren) 1968-'70 (rest.)^[1]	Baart jr 1970 A. Baart jr. en J.D. van der Molen (1968-'70)^[1]	Lions 1 Lions 1	53° 9' 8" NB, 5° 40' 47" OL	8496 Dit rijksmonument op Wikidata	Catharinakerk (Hervormde kerk) Meer afbeeldingen
Hervormde kerk, pastorie	Woonhuis	1878^[1] 1878^[1]		Lions 2 Lions 2	53° 9' 7" NB, 5° 40' 47" OL	8497 Dit rijksmonument op Wikidata	Hervormde kerk, pastorie
Stelpboerderij in ambachtelijk-traditionele stijl	Boerderij	1914 1914	Meintema 1914 D. Meintema Meintema 1914 D. Meintema	Leons Leons	53° 9' 15" NB, 5° 40' 15" OL	516351 Dit rijksmonument op Wikidata	Upload foto

Lutkewierum

De plaats Lutkewierum telt 3 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Architect	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Gertrudiskerk (Herv.Kerk) en toren op kerkhof	Kerk en kerkonderdeel	1500 mog. 15e eeuw (toren) 1557 (kerk) 1722 (beklamping toren) 1928 (rest.) 1982 (rest.)^[1]	Veenstra G. Veenstra (1928) F. Kroes (1982)^[1]	Buorren 3 Buorren 3	53° 5' 19" NB, 5° 39' 46" OL	21542 Dit rijksmonument op Wikidata	Gertrudiskerk (Herv.Kerk) en toren op kerkhof Meer afbeeldingen
Kop-hals-rompboerderij tussen topgevels onder zadeldak met schoorstenen met versierde borden, met onderkelderd voorhuis, zesruitsvensters en kroonlijsten langs de zijgevels	Boerderij	1850 midden 19e eeuw 1850 midden 19e eeuw		Molmawei Molmawei	53° 5' 22" NB, 5° 40' 10" OL	21543 Dit rijksmonument op Wikidata	Kop-hals-rompboerderij tussen topgevels onder zadeldak met schoorstenen met versierde borden, met onderkelderd voorhuis, zesruitsvensters en kroonlijsten langs de zijgevels Meer afbeeldingen
Groote Wierumerpolder	Industrie- en poldermolen	1921^[14]^[15] 1921^[14]^[15]		Nylânsdyk Nylânsdyk	53° 4' 45" NB, 5° 39' 49" OL	516360 Dit rijksmonument op Wikidata	Groote Wierumerpolder Meer afbeeldingen

Mantgum

De plaats Mantgum telt 21 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister. Zie Lijst van rijksmonumenten in Mantgum voor een overzicht.

Oosterend

De plaats Oosterend telt 10 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister. Zie Lijst van rijksmonumenten in Oosterend (Littenseradeel) voor een overzicht.

Oosterlittens

De plaats Oosterlittens telt 2 inschrijving in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Architect	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Margarethakerk. Hervormde kerk met aangebouwde sacristie en kerkhof met hekwerk en keermuur	Kerk en kerkonderdeel	1200 12e eeuw (schip) 13e eeuw (koor) 15e eeuw (sacristie) 1655 (poortje) 1854 (toren)^[1]	Stoett F 1854 F. Stoett (1854)^[1] Stoett F 1854 F. Stoett (1854)^[1]	Huylckensteinstrjitte 4 Huylckensteinstrjitte 4	53° 8' 9" NB, 5° 38' 59" OL	8506 Dit rijksmonument op Wikidata	Margarethakerk. Hervormde kerk met aangebouwde sacristie en kerkhof met hekwerk en keermuur Meer afbeeldingen
Alde Swarte	Industrie- en poldermolen			Wieuwens 165 Wieuwens 165	53° 7' 47" NB, 5° 39' 24" OL	8531 Dit rijksmonument op Wikidata	Alde Swarte Meer afbeeldingen

Oosterwierum

De plaats Oosterwierum (Easterwierrum) telt 4 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Groot Walcama	Boerderij	1873^[1] 1873^[1]	Tsjerkebuorren 1 Tsjerkebuorren 1	53° 6' 53" NB, 5° 44' 10" OL	8508 Dit rijksmonument op Wikidata	Groot Walcama Meer afbeeldingen
Kop-hals-rompboerderij met onderkelderd voorhuis	Boerderij	1819 1819	Tsjerkebuorren Tsjerkebuorren	53° 7' 1" NB, 5° 43' 56" OL	8510 Dit rijksmonument op Wikidata	Upload foto
Kerktoren van Oosterwierum Kerkhof en toren^[16]	Kerk en kerkonderdeel	1400 13e/14e eeuw^[1] 1589 (herstel) 1776 (verb.)^[1] 1950 (rest.)	Tsjerkebuorren 7 1 Tsjerkebuorren 7 Tsjerkebuorren 7 1 Tsjerkebuorren 7	53° 6' 58" NB, 5° 43' 52" OL	8511 Dit rijksmonument op Wikidata	Kerktoren van Oosterwierum Kerkhof en toren^[16] Meer afbeeldingen
Kerkhof, muur met hekwerk	Erfscheiding	1900 late 19e eeuw 1900 late 19e eeuw	Tsjerkebuorren 7 2 bij Tsjerkebuorren 7	53° 6' 58" NB, 5° 43' 53" OL	8512 Dit rijksmonument op Wikidata	Kerkhof, muur met hekwerk Meer afbeeldingen

Rien

De plaats Rien telt 8 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister. Zie Lijst van rijksmonumenten in Rien voor een overzicht.

Spannum

De plaats Spannum telt 4 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Boerderij met dwarshuis met omlijste ingang en consoleparen aan de gootlijst onder schilddak met twee hoekschoorstenen waarop versierde borden	Boerderij	1865 ca. 1865 1865 ca. 1865	Tsjerkebuorren 01 Tsjerkebuorren 1 Tsjerkebuorren 01 Tsjerkebuorren 1	53° 8' 34" NB, 5° 36' 28" OL	21558 Dit rijksmonument op Wikidata	Boerderij met dwarshuis met omlijste ingang en consoleparen aan de gootlijst onder schilddak met twee hoekschoorstenen waarop versierde borden Meer afbeeldingen
Hervormde kerk en toren	Kerk en kerkonderdeel	1500 eind 15e eeuw (toren) ca. 1500 (kerk) 1726 (top toren) 1742 (herstel toren) 1850-1900 (beklamping koor en zuidgevel)^[1]	Tsjerkebuorren 08 1 Tsjerkebuorren 8 Tsjerkebuorren 08 1 Tsjerkebuorren 8	53° 8' 37" NB, 5° 36' 27" OL	21559 Dit rijksmonument op Wikidata	Hervormde kerk en toren Meer afbeeldingen
Kop-hals-rompboerderij met stenen schuurtje met zadeldak en windveren^[17]	Boerderij	1865 ca. 1865 1865 ca. 1865	Tsjerkebuorren 16 Tsjerkebuorren 16	53° 8' 35" NB, 5° 36' 21" OL	21560 Dit rijksmonument op Wikidata	Kop-hals-rompboerderij met stenen schuurtje met zadeldak en windveren^[17] Meer afbeeldingen
Hervormde kerk, stookhok	Boerderij	1910 1910	Tsjerkebuorren 08 2 bij Tsjerkebuorren 8	53° 8' 37" NB, 5° 36' 27" OL	516353 Dit rijksmonument op Wikidata	Upload foto

Waaxens

De plaats Waaxens (Waaksens) telt 1 inschrijving in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Architect	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Hervormde kerk op kerkhof	Kerk en kerkonderdeel	13e eeuw 13e eeuw		Buorren 9 Buorren 9	53° 6' 44" NB, 5° 40' 27" OL	21562 Dit rijksmonument op Wikidata	Hervormde kerk op kerkhof Meer afbeeldingen

Weidum

De plaats Weidum telt 9 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister. Zie Lijst van rijksmonumenten in Weidum voor een overzicht.

Welsrijp

De plaats Welsrijp telt 5 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Grote kop-rompboerderij met alleen achteraan onderkelderd voorhuis, gepleisterde topgevel met gesloten top met kleine lichtopeningen en omlopende houten goot	Boerderij	1676^[7] 1676^[7]	Oasterein 4 Oasterein 4	53° 10' 6" NB, 5° 36' 35" OL	21563 Dit rijksmonument op Wikidata	Grote kop-rompboerderij met alleen achteraan onderkelderd voorhuis, gepleisterde topgevel met gesloten top met kleine lichtopeningen en omlopende houten goot
Ursulakerk (Hervormde kerk) op kerkhof	Kerk en kerkonderdeel	1200 oorspr. ca. 1200 verm. 18e eeuw (noordgevel) verm. 1892 (toren, ommetseling kerk)^[1]	Lytse Buorren 2 Lytse Buorren 2	53° 10' 6" NB, 5° 36' 27" OL	21564 Dit rijksmonument op Wikidata	Ursulakerk (Hervormde kerk) op kerkhof Meer afbeeldingen
Pand onder zadeldak tussen twee topgevels met waterlijsten, beitelingen langs de zijden en ieder twee kleine lichtopeningen met luiken	Woonhuis		Lytse Buorren 20 Lytse Buorren 20	53° 10' 3" NB, 5° 36' 24" OL	21565 Dit rijksmonument op Wikidata	Pand onder zadeldak tussen twee topgevels met waterlijsten, beitelingen langs de zijden en ieder twee kleine lichtopeningen met luiken
Kop-hals-rompboerderij met onderkelderd voorhuis met zesruitsvensters	Boerderij	1875 ca. 1875^[1] 1875 ca. 1875^[1]	Westerein 5 Westerein 5	53° 9' 54" NB, 5° 35' 43" OL	21566 Dit rijksmonument op Wikidata	Kop-hals-rompboerderij met onderkelderd voorhuis met zesruitsvensters
Betonnen voetgangersbrug over de Franekervaart	Brug	1925 ca. 1925^[18] 1925 ca. 1925^[18]	Heechhout bij 't Heechhout 1 Heechhout bij 't Heechhout 1	53° 10' 7" NB, 5° 36' 6" OL	516352 Dit rijksmonument op Wikidata	Betonnen voetgangersbrug over de Franekervaart

Wieuwerd

De plaats Wieuwerd telt 3 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Architect	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Nicolaaskerk en kerkhof	Kerk en kerkonderdeel	1200 oorspr. ca. 1200 14e eeuw (vensters noordgevel) 1868-'70 (beklamping) 1888 (toren)	Kuikstra 1888 E. Kuikstra (1888) Kuikstra 1888 E. Kuikstra (1888)	Terp 1 1 Terp 1 Terp 1 1 Terp 1	53° 6' 36" NB, 5° 41' 22" OL	8521 Dit rijksmonument op Wikidata	Nicolaaskerk en kerkhof Meer afbeeldingen
Hervormde kerk, hekwerk met toegangspoorten	Erfscheiding	1900 late 19e eeuw 1900 late 19e eeuw		Terp 1 2 bij Terp 1 Terp 1 2 bij Terp 1	53° 6' 36" NB, 5° 41' 20" OL	8522 Dit rijksmonument op Wikidata	Hervormde kerk, hekwerk met toegangspoorten Meer afbeeldingen
Kop-hals-rompboerderij met niet-onderkelderd voorhuis	Boerderij	1803^[1] 1803^[1]		Terp 8 Terp 8	53° 6' 34" NB, 5° 41' 26" OL	8523 Dit rijksmonument op Wikidata	Upload foto

Winsum

De plaats Winsum telt 3 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister.

Object	Oorspronkelijke functie^?	Bouwjaar	Locatie	Coördinaten^?	Nr.^?	Afbeelding
Kop-hals-rompboerderij in gele Friese steen onder door pannen gedekt zadeldak met twee schoorstenen en met jongere aanbouw onder schilddak	Boerderij	1800 18e eeuw 1800 18e eeuw	Boskdyk 4 Boskdyk 4	53° 9' 18" NB, 5° 37' 54" OL	8526 Dit rijksmonument op Wikidata	Kop-hals-rompboerderij in gele Friese steen onder door pannen gedekt zadeldak met twee schoorstenen en met jongere aanbouw onder schilddak Meer afbeeldingen
Hekwerk om kerkhof van Mariakerk	Erfscheiding	1900 late 19e eeuw 1900 late 19e eeuw	Tsjerkebuorren bij Tsjerkebuorren 1 Tsjerkebuorren bij Tsjerkebuorren 1	53° 9' 10" NB, 5° 37' 58" OL	8527 Dit rijksmonument op Wikidata	Hekwerk om kerkhof van Mariakerk Meer afbeeldingen
Langwert	Industrie- en poldermolen	circa 1866 1978-'79 (plaatsing op huidige locatie)^[19]	Bruggeburen Bruggeburen	53° 8' 47" NB, 5° 38' 20" OL	8529 Dit rijksmonument op Wikidata	Langwert Meer afbeeldingen

Wommels

De plaats Wommels telt 11 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister. Zie Lijst van rijksmonumenten in Wommels voor een overzicht.

Bronnen, noten en/of referenties

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed KICH - Rijksmonumenten Dataset
Stenvert, Ronald [et al.] (2000) Fryslân. Monumenten in Nederland, deel 6. Zeist: Rijksdienst voor de Monumentenzorg / Zwolle: Waanders. ISBN 90 400 9476 4

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah Stenvert (2000)
↑ Nederlandse Molendatabase - Amerikaanse windmotor, Baaium. Gearchiveerd op 10 juni 2023.
↑ De Hollandse Molen - Windmotor Britswert te Britswert
↑ Nederlandse Molendatabase - De Edensermolen. Gearchiveerd op 24 januari 2022.
↑ De Hollandse Molen - Windmotor Iens te Iens
↑ Stenvert (2000): in de gevel zitten jaartalankers die 17?8 als bouwjaar aangeven.
↑ ^a ^b Datering in ankers
↑ Nederlandse Molendatabase - Rispens
↑ Datering in gevelsteen
↑ Nederlandse Molendatabase - De Huinsermolen. Gearchiveerd op 5 februari 2023.
↑ Nederlandse Molendatabase - Amerikaanse windmotor, Itens
↑ In dit pand is de Friese dichter Rely Jorritsma geboren.
↑ De Hollandse Molen - Windmotor Jorwert te Jorwert
↑ Nederlandse Molendatabase - Groote Wierumerpolder
↑ Volgens een stichtingssteen dateert de molen uit 1922.
↑ Stenvert (2000): de bijbehorende kerk is in 1905 gesloopt.
↑ De bescherming betreft enkel het hoofdgebouw van de boerderij en het schuurtje.
↑ Volgens Stenvert (2000) werd de brug rond 1930 gebouwd.
↑ Nederlandse Molendatabase - Langwert. De molen stond aanvankelijk aan de zuidzijde van de Oudemoer bij Winsum en is verplaatst nadat zijn voorganger op de huidige locatie in 1974 door brand was verwoest. Gearchiveerd op 10 oktober 2022.

[Stenvert_2000-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah Stenvert (2000)

[2] Nederlandse Molendatabase - Amerikaanse windmotor, Baaium. Gearchiveerd op 10 juni 2023.

[3] De Hollandse Molen - Windmotor Britswert te Britswert

[4] Nederlandse Molendatabase - De Edensermolen. Gearchiveerd op 24 januari 2022.

[5] De Hollandse Molen - Windmotor Iens te Iens

[6] Stenvert (2000): in de gevel zitten jaartalankers die 17?8 als bouwjaar aangeven.

[ankers-7] Datering in ankers

[8] Nederlandse Molendatabase - Rispens

[gevelsteen-9] Datering in gevelsteen

[10] Nederlandse Molendatabase - De Huinsermolen. Gearchiveerd op 5 februari 2023.

[11] Nederlandse Molendatabase - Amerikaanse windmotor, Itens

[12] In dit pand is de Friese dichter Rely Jorritsma geboren.

[13] De Hollandse Molen - Windmotor Jorwert te Jorwert

[14] Nederlandse Molendatabase - Groote Wierumerpolder

[15] Volgens een stichtingssteen dateert de molen uit 1922.

[16] Stenvert (2000): de bijbehorende kerk is in 1905 gesloopt.

[17] De bescherming betreft enkel het hoofdgebouw van de boerderij en het schuurtje.

[18] Volgens Stenvert (2000) werd de brug rond 1930 gebouwd.

[19] Nederlandse Molendatabase - Langwert. De molen stond aanvankelijk aan de zuidzijde van de Oudemoer bij Winsum en is verplaatst nadat zijn voorganger op de huidige locatie in 1974 door brand was verwoest. Gearchiveerd op 10 oktober 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]