Romandië

Franstalig deel van Zwitserland

Romandië (Frans: la Suisse romande of Romandie en Duits: Romandie, Welsche Schweiz of Welschschweiz) is het Franstalig deel van Zwitserland. De bewoners van het gebied noemen zich Suisses romands en zien zich min of meer als culturele eenheid, waarmee ze zich enerzijds onderscheiden van de Duitstalige meerderheid van de Zwitserse bevolking en anderzijds van Frankrijk.

De taalgebieden van Zwitserland.
Het Franse taalgebied met Frankrijk, Wallonië en Romandië.

Het bestaat uit de Franstalige kantons Genève, Vaud, Neuchâtel en Jura en de Franstalige gedeelten van de tweetalige kantons Wallis, Fribourg en Bern.

De grens tussen Frans en Duits Zwitserland wordt de Röstigraben genoemd en ligt ongeveer bij de rivier de Saane.

Taal bewerken

De officiële taal is er het Frans.[1] Oorspronkelijk was de taal van Romandië niet het Frans, maar verschillende varianten van het Arpitaans, bekend als Francoprovençaals, een taal apart van het Frans. Het aantal sprekers van deze taal is sterk achteruitgegaan en de Arpitaanse dialecten in Zwitserland zijn ernstig in hun voortbestaan bedreigd. De oude dialecten worden tegenwoordig door minder dan 2% van de bevolking gesproken.

De belangrijkste verschillen met het Frans uit Frankrijk zijn het gebruik van de telwoorden. Net zoals in Wallonië (België) is 70 septante, 80 huitante en 90 nonante, in plaats van soixante-dix, quatre-vingts en quatre-vingt-dix. Het gebruik van septante en nonante is algemeen, huitante wordt alleen in Vaud, Freiburg en Wallis gebruikt. Deze kenmerken heeft het Zwitsers Frans overgenomen van de oorspronkelijke Arpitaanse dialecten die in het gebied werden gesproken. Dat in Zwitserland voor een groot deel Duits wordt gesproken heeft invloed op het Frans dat in Frans Zwitserland wordt gesproken.

Romandische kantons bewerken

Afkorting Wapenschild Kanton Sinds Hoofdplaats Bevolking % Oppervlakte % Dichtheid Aantal gemeentes Officiële talen
BE   Bern 1353 Bern 1 031 126 12,2 5 959,44 14,4 173 383 Duits
Frans
FR   Fribourg 1481 Fribourg 315 074 3,7 1 670,7 4,0 189 167 Frans
Duits
VD   Vaud 1803 Lausanne 800 162 9,4 3 212,03 7,8 249 375 Frans
VS   Wallis 1815 Sion 341 463 4 5 224,25 12,7 65 141 Frans
Duits
NE   Neuchâtel 1815 Neuchâtel 177 964 2,1 802,93 1,9 222 53 Frans
GE   Genève 1815 Genève 495 249 5,8 282,48 0,7 1 753 45 Frans
JU   Jura 1979 Delémont 73 290 0,9 838,55 2 87 64 Frans

Ronde van Romandië bewerken

Sinds 1947 wordt in het Franstalig deel van Zwitserland ieder jaar de Ronde van Romandië gereden, een meerdaagse wielerwedstrijd voor beroepsrenners.