Echte kameleons

geslacht uit de onderfamilie Chamaeleoninae

Echte kameleons[1] (Chamaeleo) zijn een geslacht van hagedissen (Lacertilia) uit de familie kameleons (Chamaeleonidae). De enige kameleon die in Europa voorkomt, de gewone kameleon (Chamaeleo chamaeleon), behoort tot deze groep. Deze kameleon komt in Europa alleen in Spanje en op het Griekse eiland Kreta voor. Veel soorten zijn eierlevendbarend: de eieren komen in het lichaam uit en de jongen worden volledig ontwikkeld geboren.

Echte kameleons
Jemenkameleon (Chamaeleo calyptratus)
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:Iguania (Leguaanachtigen)
Familie:Chamaeleonidae (Kameleons)
Geslacht
Chamaeleo
Laurenti, 1768
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Echte kameleons op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie
Woestijnkameleon (Chamaeleo namaquensis), Namibië.

Naam en indeling

bewerken

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Josephus Nicolaus Laurenti in 1768.[2] Het geslacht telt veertien soorten, waaronder de pas in 2007 beschreven soort Chamaeleo necasi.

De wetenschappelijke geslachtsnaam Chamaeleo is afgeleid van het Oud-Griekse χαμαιλέων (khamailéōn) en betekent vrij vertaald 'aardleeuw'.

Soorten

bewerken

Het geslacht omvat de volgende soorten die onderstaand zijn weergegeven, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Chamaeleo africanus Laurenti, 1768 Mauritanië, Kameroen, Centraal-Afrikaanse Republiek, Egypte, Mali, Niger, Nigeria, Benin, Soedan, Griekenland
Chamaeleo anchietae Bocage, 1872 Angola, Congo-Kinshasa
Chamaeleo arabicus Matschie, 1893 Oman, Jemen
Chamaeleo calcaricarens Böhme, 1985 Ethiopië, Eritrea, Djibouti, Somalië
Jemenkameleon
(Chamaeleo calyptratus)
Duméril & Bibron, 1851 Jemen, Saoedi-Arabië, geïntroduceerd in de Verenigde Staten
Gewone kameleon
(Chamaeleo chamaeleon)
Linnaeus, 1758 Griekenland, Malta, Portugal, Spanje, Turkije, Cyprus, Italië, Marokko, Algerije, Tunesië, Libië, Egypte, Jordanië, Israël, Saoedi-Arabië, Jemen, Libanon, Syrië, Irak, geïntroduceerd op Madeira
Lappenkameleon
(Chamaeleo dilepis)
Leach, 1819 Congo-Kinshasa, Congo-Brazzaville, Angola, Kameroen, Equatoriaal-Guinea, Gabon, Kenia, Malawi, Namibië, Nigeria, Zuid-Afrika, Swaziland, Botswana, Somalië, Tanzania, Oeganda, Zambia, Burundi, Mozambique, Ethiopië, Zimbabwe, mogelijk in de Centraal-Afrikaanse Republiek
Chamaeleo gracilis Hallowell, 1844 Centraal-Afrikaanse Republiek, Ivoorkust, Ethiopië, Congo-Kinshasa, Senegal, Gambia, Sierra Leone, Liberia, Ghana, Togo, Nigeria, Kameroen, Tanzania, Kenia, Oeganda, Somalië, Ethiopië, Soedan, Guinee, Gambia, Benin, Burkina Faso
Chamaeleo laevigatus Gray, 1863 Burundi, Rwanda, Kenia, Soedan, Oeganda, Tanzania, Congo-Kinshasa, Centraal-Afrikaanse Republiek, Zambia, Eritrea, Ethiopië, Kameroen
Chamaeleo monachus Gray, 1865 Jemen
Woestijnkameleon
(Chamaeleo namaquensis)
Smith, 1831 Angola, Namibië, Zuid-Afrika
Chamaeleo necasi Ullenbruch, Krause & Böhme, 2007 Togo, Benin
Chamaeleo senegalensis Daudin, 1802 Senegal, Kameroen, Guinee-Bissau, Guinee, Sierra Leone, Liberia, Ivoorkust, Ghana, Togo, Benin, Nigeria, Mali, Gambia, Centraal-Afrikaanse Republiek, Mauritanië
Chamaeleo zeylanicus Laurenti, 1768 Sri Lanka, India, Pakistan

Verspreidingsgebied

bewerken
 
Gewone kameleon, Samos, Griekenland.

De verschillende soorten hebben een zeer groot verspreidingsgebied dat loopt van zuidelijk Europa tot delen van Afrika, het Midden-Oosten en Azië. De soorten komen voor in de landen Algerije, Angola, Benin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Centraal-Afrikaanse Republiek, Congo-Brazzaville, Congo-Kinshasa, Cyprus, Djibouti, Equatoriaal-Guinea, Egypte, Eritrea, Ethiopië, Gabon, Gambia, Ghana, Griekenland, Guinee, Guinee-Bissau, India, Irak, Israël, Italië, Ivoorkust, Jemen, Jordanië, Kameroen, Kenia, Libanon, Liberia, Libië, Malawi, Mali, Malta, Marokko, Mauritanië, Mozambique, Namibië, Nigeria, Oeganda, Pakistan, Portugal, Rwanda, Saoedi-Arabië, Senegal, Sierra Leone, Somalië, Spanje, Sri Lanka, Swaziland, Syrië, Tanzania, Togo, Tunesië, Turkije, Zambia, Zimbabwe en Zuid-Afrika.[2]

Habitat

bewerken

Waar de meeste kameleons vrijwel uitsluitend voorkomen in vochtige regenwouden worden de echte kameleons aangetroffen in relatief drogere gebieden. De habitat bestaat uit scrubland, droge en meer vochtige savannen en veel soorten komen daarnaast voor in door de mens aangepaste gebieden zoals parken en tuinen. Daarnaast komen de soorten voor in drogere en vochtige tropische en subtropische bossen.[3]

Beschermingsstatus

bewerken

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan alle soorten een beschermingsstatus toegewezen. Twaalf soorten worden beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC), een soort als 'onzeker' (Data Deficient of DD) en de soort Chamaeleo monachus wordt gezien als 'gevoelig' (Near Threatened of NT).[3]

Bronvermelding

bewerken