Rhampholeon

geslacht uit de onderfamilie Chamaeleoninae

Rhampholeon is een geslacht van hagedissen uit de familie kameleons (Chamaeleonidae). Een aantal soorten uit het geslacht is recentelijk verplaatst naar het geslacht Rieppeleon.

Rhampholeon
Rhampholeon temporalis
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:Iguania (Leguaanachtigen)
Familie:Chamaeleonidae (Kameleons)
Geslacht
Rhampholeon
Gray, 1864
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Rhampholeon op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Naam en indeling bewerken

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door John Edward Gray in 1864. Er zijn in totaal negentien soorten, inclusief vier soorten die pas in 2014 voor het eerst wetenschappelijk zijn beschreven. Rhampholeon hattinghi werd in 2015 beschreven.[1]

De wetenschappelijke geslachtsnaam Rhampholeon is afgeleid uit het Grieks en betekent vrij vertaald 'gesnavelde leeuw'; rhamphos = bek of snavel en leon = leeuw. Deze naam slaat op de typesoort van het geslacht; de bladkameleon (Rhampholeon spectrum). Niet alle soorten hebben namelijk een dergelijke snuitvorm.

De geslachten Rhampholeon en Brookesia zijn verwant aan elkaar, alle soorten kennen een uitstekende camouflage. Soorten uit beide geslachten worden dwerg- of bladkameleons genoemd. Vroeger vormden ze met een aantal andere geslachten de onderfamilie Brookesiinae, maar dit is achterhaald.

Soorten bewerken

Het geslacht omvat de volgende soorten die onderstaand zijn weergegeven, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Rhampholeon acuminatus Mariaux & Tilbury, 2006 Tanzania
Rhampholeon beraduccii Mariaux & Tilbury, 2006 Tanzania
Rhampholeon boulengeri Steindachner, 1911 Burundi, Kenia, Rwanda, Oeganda, Tanzania, Congo-Kinshasa
Rhampholeon bruessoworum Branch, Bayliss & Tolley, 2014 Mozambique
Rhampholeon chapmanorum Tilbury, 1992 Malawi
Rhampholeon gorongosae Broadley, 1971 Mozambique
Rhampholeon hattinghi Tilbury & Tolley, 2015 Congo-Kinshasa
Marshalls dwergkameleon
(Rhampholeon marshalli)
Boulenger, 1906 Zimbabwe
Rhampholeon maspictus Branch, Bayliss & Tolley, 2014 Mozambique
Rhampholeon moyeri Menegon, Salvidio & Tilbury, 2002 Tanzania
Rhampholeon nchisiensis Loveridge, 1953 Malawi, Tanzania
Rhampholeon nebulauctor Branch, Bayliss & Tolley, 2014 Mozambique
Rhampholeon platyceps Günther, 1893 Malawi, Mozambique
Bladkameleon
(Rhampholeon spectrum)
Buchholz, 1874 Centraal-Afrikaanse Republiek, Congo-Brazzaville, Equatoriaal-Guinea (Bioko), Kameroen, Gabon
Rhampholeon spinosus Matschie, 1892 Tanzania
Rhampholeon temporalis Matschie, 1892 Tanzania
Rhampholeon tilburyi Branch, Bayliss & Tolley, 2014 Mozambique
Rhampholeon uluguruensis Tilbury & Emmrich, 1996 Tanzania
Rhampholeon viridis Mariaux & Tilbury, 2006 Tanzania

Levenswijze bewerken

Ook de levenswijze is gelijkend; de meeste soorten zijn gecamoufleerd als dood blad en leven in de strooisellaag of vlak daarboven. Het verspreidingsgebied is echter anders; Rhampholeon-soorten leven op het continentale deel van Afrika, Brookesia-soorten leven zonder uitzondering op het oostelijke eiland Madagaskar dat geografisch gezien om de hoek ligt. Door de geringe lichaamslengte van enkele centimeters tot ongeveer 15 cm worden ook wat kleinere prooien gepakt; zoals kevertjes en vliegjes.

Verspreiding en habitat bewerken

Alle soorten komen voor in zuidelijk Afrika, aan de oostkust met Somalië als noordelijke grens. Veruit de meeste soorten leven in Malawi, Tanzania en Mozambique. De habitat bestaat uit vochtige tropische en subtropische bossen. De meeste soorten komen voor in bergstreken, een aantal soorten leeft in laaglanden.[2]

Beschermingsstatus bewerken

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan alle soorten een beschermingsstatus toegewezen. Zes soorten worden gezien als 'veilig' (Least Concern of LC), drie als 'kwetsbaar' (Vulnerable of VU), een als 'gevoelig' (Near Threatened of NT) en vier soorten als vier 'bedreigd' (Endangered of EN). Vijf soorten worden ten slotte als 'ernstig bedreigd' beschouwd (Critically Endangered of CR).[2]

Bronvermelding bewerken