Andenne

**Andenne**
	Stad in België
(Details)	(Details)
	;
	Geografie
Gewest	Wallonië
Provincie	Namen
Arrondissement	Namen
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	86,14 km² (2019); 76,06%; 9,42%; 14,53%
Coördinaten	50° 29' NB, 5° 6' OL
	Bevolking (bron: AD Statistiek)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	27.669 (01/01/2021) ; 48,87% ; 51,13% ; 321,22 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2021); 20,81%; 61,16%; 18,03%
Buitenlanders	5,13% (01/01/2021)
	Politiek en bestuur
Burgemeester	Claude Eerdekens (PS)
Bestuur	PS, MR
Zetels; PSD@; AD&N; MR;	29; 17; 9; 3;
	Economie
Gemiddeld inkomen	17.083 euro/inw. (2018)
Werkloosheidsgraad	13,07% (jan. 2019)
	Overige informatie
Postcode; 5300; 5300; 5300; 5300; 5300; 5300; 5300; 5300; 5300; 5300	Deelgemeente; Andenne; Bonneville; Coutisse; Landenne; Maizeret; Namêche; Sclayn; Seilles; Thon; Vezin
Zonenummer	085
NIS-code	92003
Politiezone	des Arches
Hulpverleningszone	NAGE
Website	www.andenne.be
	Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Namen; in de provincie Namen
Portaal	België

Andenne (Waals: Andene) is een stad en gemeente in de provincie Namen in België. De stad telt ruim 27.000 inwoners en ligt op een hoogte van 110 meter. De gemeente Andenne ligt aan weerszijden van de rivier de Maas, de stad Andenne bevindt zich aan de zuidoever. Ten zuiden van de Maas begint ook de streek van de Condroz.

Geografie en demografieBewerken

KernenBewerken

Andenne telt tien deelgemeenten. Naast de stadskern Andenne zelf zijn dit nog Bonneville, Coutisse, Landenne, Maizeret, Namêche, Sclayn, Seilles, Thon-Samson en Vezin. Andenne is de belangrijkste en dichtst bevolkte deelgemeente, gelegen aan de zuidkant van de Maas. Direct aan de overkant van de rivier ligt Seilles. Vlak bij Andenne ligt het landelijk gehucht Groynne. In de deelgemeente Bonneville ligt nog het gehucht Rouvroy en in de deelgemeente Coutisse de kern Nalamont.

Aangrenzende gemeentenBewerken

Aangrenzende gemeenten
Fernelmont	Héron (Lui)	Hoei (Lui)

Namen

	Gesves	Ohey

GeschiedenisBewerken

De vroegste geschiedenis van Andenne begint al bij de Neanderthalers, waarvan in 1993 overblijfselen zijn gevonden in een grot nabij Sclayn. In Thon-Samson (ongeveer 7 km ten westen van Andenne) bevond zich een laat-romeinse burcht. Ten oosten daarvan werden grafvelden uit de late 4e tot het midden van de 6e eeuw gevonden, waarvan vele met wapens.^[1]

In de Frankische tijd stichtte de Heilige Begga (± 620-693), dochter van Pepijn van Landen, er de abdij van Andenne, waaruit zich later een machtige kapittel ontwikkelde. In de nabijheid van het klooster ontstond de stad Andenne. In 1151 vond de Slag bij Andenne plaats tussen prins-bisschop Hendrik van Leyen van Luik en abt Wibald van Stavelot van het Abdijvorstendom Stavelot-Malmedy.

Gedurende de middeleeuwen was Andenne bekend vanwege de keramiekproductie (rode en witte 'Andennewaar'), waarvoor de lokale leem (blanche derle genoemd) zeer geschikt bleek. In de 18e eeuw werden er kleipijpen vervaardigd. Tot de Franse Revolutie behoorde Andenne tot het graafschap Namen.

Andenne was een van de plaatsen in België, waar het Duitse leger zich aan het begin van de Eerste Wereldoorlog te buiten ging aan buitensporig geweld tegen de burgerbevolking. Op 21 augustus 1914 werden in Andenne 218 burgers gefusilleerd. Door deze wreedheden tegen haar burgerbevolking behoort Andenne tot de zeven Belgische martelaarsteden.

Een kleine begraafplaats aan de oever van de Maas, nabij het centrum, herinnert hieraan. Het Franstalige opschrift op zijn gedenksteen is bijzonder: Aan onze medeburgers, lafhartig vermoord door de Teutoonse horden, op de 21ste augustus 1914. De Duitse bezetter van 1940-1944 accepteerde zulke teksten niet, met als resultaat dat de teksten op veel vergelijkbare Belgische oorlogs- en grafmonumenten in 1940-1944 zijn geneutraliseerd.

Demografische ontwikkelingBewerken

Bron:NIS - Opm:1806 t/m 1970=volkstellingen op 31 december; vanaf 1977= inwoneraantal per 1 januari
1886: afstand van Coutisse dat een zelfstandige gemeente werd
1977: aanhechting van Bonneville, Coutisse, Landenne, Maizeret, Namêche, Sclayn, Seilles, Thon en Vezin en gebiedsuitwisseling met Héron

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeenteBewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Cultureel erfgoedBewerken

Zicht op Andenne

Zie lijst van beschermd erfgoed in Andenne voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De belangrijkste bezienswaardigheden van Andenne bevinden zich aan en rondom de Place du Chapitre (Kapittelplein). Hier bevindt zich de voormalige abdijkerk van Andenne, de Collegiale kerk Sint-Begga, een voorname kapittelkerk met een zeer lange geschiedenis en waarvan het huidige gebouw waarschijnlijk in 1764 is ontworpen door de bekende neoclassicisme-architect Laurent-Benoît Dewez. De kerk werd in 1773 ingewijd en heeft een schatkamer met onder andere een Merovingisch reliekschrijn. Van de abdij zelf is weinig over; naast de kerk staat een toegangspoort, de Sint-Stevenspoort, en vlakbij bevindt zich de Sint-Beggabron (vernieuwd in de 17e eeuw).

Midden op de Place du Perron, vóór het oude classicistische stadhuis, staat de perroenfontein met het symbool van de Luikse autonomie. Aan de Place des Tilleuls (Lindenplein) staat het 'nieuwe' stadhuis uit 1870 en vlakbij staat een 19e-eeuwse muziekkiosk. Het keramiekmuseum (Musée de la céramique d'Andenne) bevindt zich aan de rue Charles Lapierre. Verder zijn in Andenne diverse art-nouveauhuizen te vinden, waaronder het huis uit 1907 waar thans het toeristenbureau is gevestigd. Diverse beelden en fonteinen sieren de stad.

Het Keramiekmuseum van Andenne

De Grand-Place (Grote Markt) van Sclayn is eveneens een belangrijk architectonisch ensemble met onder andere de voormalige kapittelkerk van Sint-Mauritius, in oorsprong romaans, maar in de 18e eeuw verbouwd. Nabij Sclayn ligt ook een belangrijk natuurgebied, waar zich in de nabije grotten het archeologisch reservaat Scladina bevindt (met bezoekerscentrum), waar in 1993 resten van een Neanderthaler zijn gevonden.

Het dorpje Thon in de vallei van de rivier de Samson is opgenomen in de lijst van mooiste dorpen van Wallonië (Les Plus Beaux Villages de Wallonie). In het dorp zelf staat de barokke Sint-Remigiuskerk en in de omgeving bevinden zich het kasteel van Forges en een rotsformatie genaamd Les Demoiselles. De Sint-Pieterskerk in de deelgemeente Andenelle dateert deels uit de 12e eeuw. In een andere deelgemeente, Landenne, zijn de Sint-Remigiuskerk en een oude kasteelboerderij beschermde monumenten.

Place du Chapitre en Sint-Beggakerk
Sint-Beggabron
Place du Perron met oud stadhuis
Oorlogsmonument Andenne
Kasteel van Bonneville
Zicht op Landenne
Sint-Mauritiuskerk, Sclayn
Bezoekerscentrum Scladina

PolitiekBewerken

Gemeentehuis van Andenne

BurgemeestersBewerken

1977-heden Claude Eerdekens (PS)

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976Bewerken

Partij	10-10-1976^[2]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[3]		14-10-2012^[4]		14-10-2018
Stemmen / Zetels	%	(*)	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27	%	29	%	29
PS¹/PSD@²	-		60,72¹	19	70,21¹	21	57,45¹	18	64,0¹	20	59,1¹	19	54,87¹	19	52,52²	17
PSC	22,8	6	20,09	5	-		16,58	4	12,0	2	-		-		-
ECOLO	-		6,12	1	5,84	0	8,64	2	11,68	2	10,63	2	13,65	3	-
PRL¹/MR²	63,22¹	1	11,94¹	2	-		11,75¹	3	-		11,04²	2	11,14²	3	12,03²	3
P.R.L.M.C.C.	-		-		-		-		12,33	3	-		-		-
UDRT	-		1,13	0	-		-		-		-		-		-
UM	13,98	3	-		-		-		-		-		-		-
AN.2000	-		-		23,95	6	-		-		-		-		-
AGIR	-		-		-		1,74	0	-		-		-		-
FN	-		-		-		3,49	0	-		-		-		-
PTB	-		-		-		0,34	0	-		-		-		-
C.D.H.-I.C.	-		-		-		-		-		14,98	4	15,37	4	-
MSCWAndenne	-		-		-		-		-		4,24	0	-		-
LE Renouveau	-		-		-		-		-		-		2,42	0	3,67	0
Pour Andenne	-		-		-		-		-		-		2,55	0	-
AD&N	-		-		-		-		-		-		-		30,75	9
TS	-		-		-		-		-		-		-		1,03	0
Totaal stemmen	14110		14521		15084		15369		15682		16397		16629		18152
Opkomst %					93,74		92,31		90,74		91,13		86,90		88,53
Blanco en ongeldig %	3,07		4,99		5,71		5,21		7,24		6,67		7,22		9,43

(*) De zetelverdeling ontbreekt of is niet volledig op de database. De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.

Bekende inwonersBewerken

Geboren in AndenneBewerken

Edouard Aidans (1930-2018), striptekenaar
Sadi (1927-2009), jazzmusicus
Chris Lamquet, striptekenaar

Gestorven in AndenneBewerken

Begga, heilige en stichteres van de abdij van Andenne

Zie ookBewerken

Lijst van beschermd erfgoed in Andenne

Externe linkBewerken

(fr) Gemeente Andenne

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Zie: Horst Wolfgang Böhme: 'Gallische Höhensiedlungen und germanische Söldner im 4./5. Jahrhundert', in: Heiko Steuer en Volker Bierbrauer (uitg.), Höhensiedlungen zwischen Antike und Mittelalter von den Ardennen bis zur Adria. Berlijn, 2008 (Reallexikon der Germanischen Altertumskunde #58).
↑ 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken
↑ Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:
↑ Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be

Zie de categorie Andenne van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Gemeenten in de provincie Namen

Andenne · Anhée · Assesse · Beauraing · Bièvre · Cerfontaine · Ciney · Couvin · Dinant · Doische · Éghezée · Fernelmont · Floreffe · Florennes · Fosses-la-Ville · Gedinne · Gembloers · Gesves · Hamois · Hastière · Havelange · Houyet · Jemeppe-sur-Sambre · La Bruyère · Mettet · Namen · Ohey · Onhaye · Philippeville · Profondeville · Rochefort · Sambreville · Sombreffe · Somme-Leuze · Viroinval · Vresse-sur-Semois · Walcourt · Yvoir
België: Provincies · Gemeenten

[1] Zie: Horst Wolfgang Böhme: 'Gallische Höhensiedlungen und germanische Söldner im 4./5. Jahrhundert', in: Heiko Steuer en Volker Bierbrauer (uitg.), Höhensiedlungen zwischen Antike und Mittelalter von den Ardennen bis zur Adria. Berlijn, 2008 (Reallexikon der Germanischen Altertumskunde #58).

[2] 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken

[3] Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:

[4] Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be

[1]

[2]

[3]

[4]