Adonis (geslacht)

geslacht

Adonis is een geslacht van overblijvende planten uit de ranonkelfamilie (Ranunculaceae), verspreid over Europa en de gematigde streken van Azië.

Adonis
Voorjaarsadonis (Adonis vernalis)
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Orde:Ranunculales
Familie:Ranunculaceae (Ranonkelfamilie)
Geslacht
Adonis
L. (1753)
Typesoort
Adonis annua L. (1753)
Adonis annua, detail bloem
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Adonis op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Naamgeving en etymologie

bewerken
  • Synoniemen: Adonanthe Spach, Chrysocyathus Falconer

De botanische naam Adonis is een verwijzing naar de Griekse god Adonis. Volgens de legende kleurden het bloed en de tranen van zijn geliefde, Aphrodite, de bloemen rood toen ze zijn overlijden vernam. De naam verwijst dan ook vooral naar de roodgekleurde soorten, zoals de zomeradonis, de herfstadonis en het kooltje-vuur.

Kenmerken

bewerken

Adonis-soorten zijn eenjarige of overblijvende, kruidachtige planten die overwinteren met een wortelstok. Ze bezitten een rechtopstaande, kale of behaarde, soms vertakte stengel en verspreid staande, handvormig samengestelde of meermaals geveerde stengelbladeren met zeer fijne bladslipjes. De bladranden zijn meestal gaaf, zelden getand.

De bloemen zijn groot, alleenstaand aan het einde van de bloemstengel, opgericht, radiaal symmetrisch, en zonder schutbladen. De vijf tot acht vrijstaande kelkbladen zijn groen en tot 22 mm lang. De drie tot vierentwintig eveneens vrijstaande kroonbladen zijn tot 35 mm lang, meestal rood of geel gekleurd, zelden wit, vaak met donkere strepen of aan de onderzijde donker gekleurd. Honingklieren ontbreken. De bloem bezit vijftien tot tachtig geel gekleurde vruchtbare meeldraden met dunne helmdraden, en twintig tot honderd in spiralen gerangschikte, vrijstaande bovenstandige vruchtbeginsels met elk een zaadknop en een stijl die eindigt in een typische, kleine stempel.

 
Adonis microcarpa in vrucht

Na de bloei wordt een tot 4 cm lang, cilindrisch hoofdje met tientallen spiraalsgewijs ingeplante, kogelvormige dopvruchtjes gevormd, waaraan de stijl herkenbaar is als een recht of haakvormig gekromd aanhangseltje.

Soorten

bewerken

Het geslacht telt een dertigtal soorten, waaronder: