Steenvoorde (gemeente)

gemeente in het Noorderdepartement, Frankrijk

Steenvoorde (Frans-Vlaams: Steënvoorde) is een gemeente in de Franse Westhoek, in het Franse Noorderdepartement (Frans: département du Nord). De gemeente ligt in Frans-Vlaanderen in de streek het Houtland. Steenvoorde grenst aan de gemeenten Oudezele, Winnezele, Kassel, Watou (Poperinge), Terdeghem, Eke en Godewaarsvelde. De gemeente telde 4.324 inwoners op 1 januari 2021.[1]

Steenvoorde
Gemeente in Frankrijk Vlag van Frankrijk
Gemeentewapen
Steenvoorde (Frankrijk)
Steenvoorde
Situering
Regio Hauts-de-France
Departement Noorderdepartement (59)
Arrondissement Duinkerke
Kanton Wormhout
Intercommunalité Binnen-Vlaanderen
Cultuurregio Frans-Vlaanderen
Landstreek Franse Westhoek
Landschap Houtland
Coördinaten 50° 49′ NB, 2° 35′ OL
Algemeen
Oppervlakte 29,82 km²
Inwoners
(1 januari 2021)
4.324[1]
(145 inw./km²)
Hoogte 8 - 67 m
Burgemeester Jean-Pierre Bataille
Overig
Postcode 59114
INSEE-code 59580
Website www.mairie-steenvoorde.fr
Detailkaart
Kaart van Steenvoorde
Locatie van de gemeente in de Franse Westhoek
Steenvoorde (Nord)
Steenvoorde
Locatie in Frankrijk Nord
Portaal  Portaalicoon   Frankrijk

Geschiedenis

bewerken

Steenvoorde werd voor het eerst vermeld in 1093 als Stenvord.

De naam verwijst naar steen en voorde, omdat er in die plaats een oude Romeinse weg die helemaal van Boulogne-sur-Mer naar Keulen liep en hier de Heidebeek overstak. Een heer van Steenvoorde stichtte hier in 1404 een gasthuis en het klooster Onze-Lieve-Vrouw van Zevenbronnen. Een ander klooster was de Sint-Laurenspriorij, die later een Karmelietenklooster werd.

Steenvoorde behoorde tot het Graafschap Vlaanderen en ontwikkelde zich tot een centrum van lakennijverheid.

Tijdens de Frans-Engelse oorlog werd Steenvoorde in 1214 in de as gelegd door prins Lodewijk VIII. Het stadje werd nogmaals verwoest door keizer Karel V in 1553. De gemeente is vooral bekend omdat hier, op 10 augustus 1566, de Beeldenstorm begon tijdens een populaire processie voor de heilige Laurentius. Na een hagenpreek van Sebastiaan Matte braken een twintigtal van zijn volgelingen de beelden van de Sint-Laurenskapel. Vijf dagen later was de parochiekerk van Steenvoorde aan de beurt.

Bij de Vrede van Nijmegen viel Steenvoorde in 1678 aan Frankrijk toe.

In 1711 werd Steenvoorde verheven tot markizaat. De laatste markies, Louis-Auguste de la Viefville werd in 1794 geëxecuteerd, naar verluidt omdat een papegaai “vive le roi!” zou hebben geroepen.

Op 19 maart 1917 werd de gemeente Steenvoorde gebombardeerd door de Duitse artillerie.

 
Steenvoorde in de eerste helft van de 17e eeuw (afbeelding uit Flandria illustrata, 1641)

Geografie

bewerken

De oppervlakte van Steenvoorde bedroeg op 1 januari 2021 29,82 vierkante kilometer; de bevolkingsdichtheid was toen 145 inwoners per km². In de gemeente liggen naast het centrum nog de gehuchten Saint-Laurent, le Ryveld en Callicannes.

 
Kaart van de gemeente met belangrijkste infrastructuur, bodemgebruik en omliggende gemeenten

Nabijgelegen kernen

bewerken

Terdegem, Winnezele, Houtkerke, Abele, Watou, Godewaarsvelde, Eke, Sint-Silvesterkappel

Bezienswaardigheden

bewerken
  • De Sint-Pieterskerk (Église Saint-Pierre), waarvan de toren 92 m hoog is. Binnen zijn een Mariabeeld en een klokje de enige overblijfselen van de Sint-Laurenskapel
  • De Noordmeulen, een windmolen uit 1576
  • De Drievenmeulen, een houten windmolen uit 1766
  • Op de gemeentelijke Begraafplaats van Steenvoorde bevinden zich enkele oorlogsgraven uit de Eerste Wereldoorlog.
  • De voormalige pastorie is van 1664 en heeft later nog als een herberg en als een hoedenwinkel dienst gedaan. Deze pastorie is geklasseerd als monument historique.

Natuur en landschap

bewerken

Steenvoorde ligt in het Houtland en de hoogte bedraagt 8 tot 67 meter. De belangrijkste beek is de Heidebeek (Ey Becque), die in noordelijke richting stroomt.

Ten oosten van Steenvoorde ligt een bos van 45 ha, het Bois de Beauvoorde.

Economie

bewerken

In de middeleeuwen was Steenvoorde een centrum van lakennijverheid. In de 18e eeuw was ook de spinnerij en de productie van kant van belang. Einde 18e eeuw werd ook de bewerking van katoen geïntroduceerd en vond geleidelijk een mechanisatie van het spinnen en het weven plaats.

Er bestond ook een schoenfabriek, die in 1964 werd gesloten. In 1995 sloot de laatste brouwerij van de stad.

Tegenwoordig heeft Steenvoorde een bedrijventerrein en een verzorgende streekfunctie. Ook de landbouw is van belang, waaronder de teelt van hop en van vlas.

Evenementen

bewerken
  • Steenvoorde organiseerde in 2000 een Europees Festival voor Reuzen. De Steenvoordse reus is: Jan de Houtkapper, reuze van Steinfort, van 1914.

Bekende inwoners

bewerken

Demografie

bewerken

Onderstaande figuur toont het verloop van het inwonertal (bron: INSEE-tellingen).

 
Grafiek inwonertal gemeente
bewerken
Zie de categorie Steenvoorde van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.