Stadler KISS

elektrisch dubbeldeks treinstel van Stadler
(Doorverwezen vanaf Stadler Dosto)

De Stadler KISS, in eerste instantie ook wel Stadler Dosto genoemd,[1] is een elektrisch dubbeldeks treinstel van fabrikant Stadler Rail. De naam "KISS" is een acroniem voor "Komfortabler Innovativer Spurtstarker S-Bahn-Zug", wat comfortabele innovative sprintende S-Bahn-trein betekent. De eerste klant was de Schweizerische Bundesbahnen (SBB), die het treinstel vanaf 2011 inzet in de reizigersdienst op de S-Bahn van Zürich. Andere klanten zijn de BLS AG, de WESTbahn GmbH (WESTbahn) en de Ostdeutsche Eisenbahn GmbH (ODEG).

Stadler KISS
SBB RABe 511 001 op 3 juni 2010 in Zürich HB
SBB RABe 511 001 op 3 juni 2010 in Zürich HB
Aantal zie tekst
Fabrikant Stadler Rail
Werk Altenrhein
Werk Berlin-Pankow
In dienst sinds 2010
Portaal  Portaalicoon   Verkeer & Vervoer

Geschiedenis

bewerken

Het treinstel werd in 2008 ontworpen door Stadler Rail en is een doorontwikkeling van de eveneens door Stadler Rail ontwikkelde FLIRT.

Constructie en techniek

bewerken

Aandrijving

bewerken

De treinstellen worden aangedreven door enkele motordraaistellen. Deze hebben twee separaat aangedreven assen, met overbrenging via Kardan-Hohlwellen-Antrieb. De treinstellen voor de SBB en de Westbahn hebben aangedreven koprijtuigen met twee gemotoriseerde draaistellen. De versies voor de ODEG en de CFL hebben aangedreven koprijtuigen waarbij alleen het binnenste draaistel is aangedreven. De versie voor Westfalenbahn heeft daarnaast ook nog één middenbak met één moterdraaistel.

Omgrenzingsprofiel

bewerken

De treinstellen voor gebruik in Zwitserland en Oostenrijk hebben het Zwitserse AB-EBV O2 omgrenzingsprofiel dat bedoeld is voor dubbeldekkers. De Duitse en Luxemburgse versies voldoen aan het Duitse G2 profiel, waardoor zij op de bovenverdieping iets krapper zijn, maar wel iets hoger (35 mm). De versie voor Rusland volgt het grotere Russisch omgrenzingsprofiel, waardoor die treinstellen 3,40 m breed en 5,24 m hoog zullen worden.

Overige

bewerken

Deze treinstellen kunnen in combinaties tot maximaal drie stellen rijden. De treinstellen zijn uitgerust met luchtvering.

Overzicht

bewerken

De onderstaande tabel geeft de verschillende versies van de Stadler KISS weer, tezamen met een aantal (technische) details. Uitgebreidere informatie is te vinden op de desbetreffende pagina's van de verschillende treinstellen.

Serie Afbeelding Levering Inzet Zitplaatsen Toelating Aandrijving Dimensies
maatschappij
type
jaartal
aantal
1e klas
2e klas
snelheid
omgrenzingsprofiel
instaphoogte
bovenleidingspanning
continuvermogen
aanzetkracht
lengte
breedte / hoogte
gewicht
Schweizerische Bundesbahnen (SBB)
RABe 511 (6-delig)
RABe 511.1 (4-delig)
  2010-2012
50 (6-delig)
24 (4-delig)
S-Bahn Zürich
RegioExpress
120 / 60
415 / 277
160 km/h
AB-EBV O2
550 mm
~ 15.000 volt 16 2/3 Hz
4.000 kW (8×500 kW)
400 kN
150,00 / 100,36 m
2,800 m / 4,595 m
297 / 211,9 t
Westbahn GmbH (WESTbahn)
MeA 4010
  2011
8 (6-delig)
IC-dienst
Salzburg-Wenen
501 200 km/h
AB-EBV O2
570 mm
~ 15.000 volt 16 2/3 Hz
4.000 kW (8×500 kW)
320 kN
150,0 m
2,800 m / 4,595 m
296 t
Westbahn GmbH (WESTbahn)
MeA 4110
(Treinstellen met overdruk wagens)
  2017
9 (4-delig)
IC-dienst
Salzburg-Wenen
200 km/h
AB-EBV O2
570 mm
~ 15.000 volt 16 2/3 Hz
4.000 kW (8×500 kW)
320 kN
102,0 m
2,800 m / 4,595 m
256 t
Westbahn GmbH (WESTbahn)
MeA 4210
(Treinstellen met overdruk wagens)
2020
15
(Kiss 3)
(6-delig)
IC-dienst
Salzburg-Wenen[2]
200 km/h
AB-EBV O2
570 mm
~ 15.000 volt 16 2/3 Hz
4.000 kW (8×500 kW)
320 kN
150,0 m
2,800 m / 4,595 m
296 t
BLS AG
RABe 515
  2012
28 (4-delig)
S-bahn Bern 61
274
160 km/h
AB-EBV O2
570 mm
~ 15.000 volt 16 2/3 Hz
4.000 kW (8×500 kW)
400 kN
102,6 m
2,800 m / 4,595 m
216 t
Ostdeutsche Eisenbahn GmbH (ODEG)
ET 445 (ODEG)
  2012
16 (4-delig)
RE2 WismarCottbus
RE4 StendalJüterbog
24
404
160 km/h
G2
580 mm
~ 15.000 volt 16 2/3 Hz
3.000 kW (4×750 kW)
200 kN
105,22 m
2,800 m / 4,630 m
205,8 t
Chemins de fer luxembourgeois (CFL)
2300
  2013
8 (3-delig)
2017
11 (3-delig)
RE Luxemburg-TrierKoblenz 29
255
160 km/h
G2
580 mm
~15.000 volt 16 2/3 Hz
~ 25.000 volt 50 Hz
3.000 kW (4×750 kW)
200 kN
79,84 m
2,800 m / 4,630 m
205,8 t
Westfalenbahn
ET 445[3]
  2015
13 (6-delig)
RE BraunschweigRheine/Bielefeld 34
592
160 km/h
G2
600 mm
~ 15.000 volt 16 2/3 Hz
4.500 kW (6×750 kW)
156,45 m
2,800 m / 4,630 m
Aeroexpress (Moskou)
ЭШ2 (ESh2)
  2016
16 (4-delig)
8 (6-delig)
optie: 13
Luchthavenverbinding Moskou 160 km/h

Breedspoor
(1520 mm)
Gelijkstroom / Bovenleiding
3,400 m / 5,240 m
Azərbaycan Dəmir Yolları (ADY)
EŞ2[4]
opname gewenst 2015
5 (4-delig)
Baku – Sumqayıt 160 km/h

Breedspoor
(1520 mm)
Gelijkstroom / Bovenleiding
3,400 m / 5,240 m
Mälab
(AB Transitio)[5][6]
opname gewenst 2018
33
(Kiss 2)
Optie: 110
(4-delig)
• Örebro – Eskilstuna – Stockholm – Uppsala ("Svealandsbanan")
• Hallsberg – Katrineholm – Stockholm ("Sörmlandspilen")
• Norrköping – Nyköping – Stockholm ("Nyköpingsbanan")
• Sala – Västerås – Eskilstuna – Katrineholm – Linköping ("UVEN")
200 km/h
G2
580 mm
~ 15.000 volt 16 2/3 Hz
3.000 kW (4×750 kW)
200 kN
105,22 m
3,400 m / 5,200 m
Georgische Spoorweg (Sakartvelos Rkinigza, SR)   2017
4 (4-delig)
Tbilisi - Batoemi 160 km/h

Breedspoor
(1520 mm)
Gelijkstroom / Bovenleiding
3,400 m / 5,240 m
Caltrain   2022-2024

23 (7-delig)

San Francisco - Tamien 200 km/h ~ 25.000 volt 60 Hz 182,56 m

3,000 m / 4,840 m

429 t

Literatuur

bewerken
  • Theo Stolz: Triebfahrzeuge der Schweiz. Minirex AG, Luzern, 2007, ISBN 978-3-907014-31-8.
  • Spoorwegen; diverse jaargangen. Gerrit Nieuwenhuis, Richard Latten. Uitgeverij de Alk BV, Alkmaar.
Zie de categorie Stadler KISS van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.