Berkel en Rodenrijs
Berkel en Rodenrijs (ⓘ) is een plaats en voormalige gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. De gemeente had een oppervlakte van 18,90 km². Binnen de gemeentegrenzen lagen geen andere kernen. Op 1 januari 2007 is de gemeente Berkel en Rodenrijs samengegaan met de gemeenten Bergschenhoek en Bleiswijk in de nieuwe gemeente Lansingerland.
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Zuid-Holland
| ||
| Gemeente | Lansingerland | ||
| Coördinaten | 51° 60′ NB, 4° 28′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 18,91 km² | ||
| - land | 18,62 km² | ||
| - water | 0,29 km² | ||
| Inwoners (1 juli 2006) |
20.189 | ||
| Overig | |||
| Postcode | 2651-2652 | ||
| Netnummer | 010 | ||
| Belangrijke verkeersaders | N209, N470, N471, RandstadRail | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| Locatie van de voormalige gemeente | |||
| |||
Ontstaan van Berkel en Rodenrijs door de eeuwen heen
Vervening en plassen
In Berkel en Rodenrijs begint de vervening ten noorden en ten zuiden van de dorpskern van Berkel. Op de kaart van Kruikius is te zien dat aan het begin van de achttiende eeuw het gebied ten noorden van de dorpskern van Berkel vrijwel geheel is ontveend. De turf werd met scheepjes via de kanalen naar de steden getransporteerd. Door vervening en door afkalving werden de legakkers steeds kleiner. Petgaten groeiden aaneen tot grote veenplassen. Rond 1750 kwamen Rodenrijs, Berkel en Noordeinde aan de rand van, of soms tussen de plassen te liggen. De dorpen, dijken en polderkaden werden door het water bedreigd.
De eerste droogmakerijen
Eind achttiende eeuw werd de situatie in Berkel en Rodenrijs gevaarlijk. Het dorpsbestuur besloot daarom actie te ondernemen en de plassen droog te leggen. De windmolen was hierbij een onmisbaar hulpmiddel. Zeven nieuwe molens kwamen in bedrijf. Als eerst werden de Noordpolder, de Westpolder en de Zuidpolder drooggelegd (1774-1777). De drooggevallen bodem van de plassen werd vervolgens opnieuw ingedeeld. De oude, soms onregelmatige verkaveling werd vervangen door strakke rechthoekige kavels. De vruchtbare grond in de droogmakerijen bracht een periode van grote bloei voor de boeren.
Nieuwe plassen en droogmakerijen
Tegelijk met de droogmaking van de Noordpolder, Westpolder en Zuidpolder ontstonden door de voortgaande vervening aan de westzijde van de Rodenrijse- en Noordeindseweg nieuwe plassen. Die verveningen vonden vanuit verschillende wegen tegelijk plaats en bovendien vanuit de oevers van het Westmeer en het Oostmeer, maar ze hieden halt aan de rand van enkele kleiplateaus. Kleigrond is in tegensteling tot veen ongeschikt als brandstof. Het Oude Land en de Kleihoogt vormden grillige schiereilanden, omgeven door een verbrokkeld patroon van kleine plassen. In de negentiende eeuw werden in tien jaar tijd de laatste veenplassen drooggemalen: de Nieuwe Rodenrijse Droogmakerij (1844-1848), de Oostmeerpolder (1848), de Bergboezem (1854) en de Polder Oude Leede (1855). Hierbij deden stoomgemalen dienst. Doordat de plassen verbrokkeld en grillig waren, vertonen deze nieuwe droogmakerijen niet zo’n regelmatig verkavelingspatroon als de oude droogmakerijen. Iedere droogmaking kreeg eigen ontsluitingswegen.
Groente en fruit
In de grote steden groeide intussen de behoefte aan tuinbouwproducten. Rond 1880 kwam de bouw daarvan opgang. Gunstige factoren hiervoor waren de vruchtbare bodem, een goede infrastructuur (vaarwater) en de nabijheid van afzetmarkten. Vanwege de belangrijke vervoersfunctie vestigden de tuinders zich aan de vaarten langs de Rodenrijse-, Noordeinde- en Klapwijkseweg. Na 1900 trad een aanzienlijke professionalisering op. Door de productie te vergroten kon beter worden ingespeeld op de vraag. Wat als koudegrondteelt was begonnen ontwikkelde zich tot teelt onder platglas en in koude kassen. Vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw werd gebruik gemaakt van warenhuizen, die in toenemende mate kunstmatig verwarmd werden. Door de groeiende tuinbouw vestigden zich hier tussen 1890-1910 arbeiders vanuit de Zuid-Hollandse eilanden, Noord-Brabant en Utrecht. Vooral langs de Zuidersingel werden kleine complexen eenvoudige arbeiderswoningen gebouwd. In Rodenrijs werd bij het station een groenteveiling met haven gevestigd, tuinbouwproducten werden aangevoerd per boot en afgevoerd per trein.
Het begin van de suburbanisatie
Met de aanleg van de Hofplein-spoorlijn (waarop nu RandstadRail metrolijn E wordt geëxploiteerd) in 1908 verscheen ook de eerste verstedelijking in de regio. Stedelingen werden door het spoor gestimuleerd om zich in de omliggende dorpen te vestigen, en dan vooral rond de nieuwe stations en bij de bestaande dorpskernen. In Berkel en Rodenrijs bleef nieuwe bebouwing beperkt tot de omgeving van station Rodenrijs. Een eerste wat grootschaliger uitbreiding vond plaats in de jaren twintig langs de Rodenrijseweg, met een reeks vrijstaande en geschakelde middenstandswoningen.
Verkeer en vervoer
De plaats is aangesloten op het netwerk van RandstadRail door de metrostations Rodenrijs en Berkel-Westpolder. Deze metrolijn verbindt Rotterdam met Den Haag. Via de weg is Berkel en Rodenrijs bereikbaar via de N209, de N470 en de N471.
Rijksmonumenten
Politiek
Het laatste college van Berkel en Rodenrijs werd gevormd door de VVD, de ChristenUnie en de PvdA.
De laatste gemeenteraad was als volgt samengesteld:
- CDA - 7 zetels
- VVD - 4 zetels
- ChristenUnie - 3 zetels
- PvdA - 3 zetels
Sport
Berkel kent twee voetbalclubs; T.O.G.B. (Tot Ons Genoegen Berkel) en CVV Berkel (christelijke voetbalvereniging), een basketbalvereniging (B.V. Squirrels), een hockeyvereniging (HBR), een tennisvereniging (A.T.V.) en een tafeltennis vereniging van T.O.G.B.
Geboren in Berkel en Rodenrijs
- Phil Bloom (27 november 1945), Nederlands kunstenares
- Eimert van Middelkoop (14 februari 1949), Nederlands politicus (ChristenUnie), minister van Defensie (kabinet Balkenende IV)
- Peter-Paul Pigmans (31 januari 1961), hardcore-dj
- Tim Vincken (12 september 1986), profvoetballer bij Feyenoord en speler van Jong Oranje
Muziek
In Berkel en Rodenrijs is een muziekvereniging: Muziekvereniging Helicon. De vereniging heeft drie afdelingen: het leerlingenorkest, het harmonieorkest en de twirls.
De muziekschool van de gemeente is gesitueerd in het Polderhuis te Bergschenhoek.
Media
Berkel en Rodenrijs heeft een lokale omroep: RTV Lansingerland. Daarnaast zijn er twee weekbladen, namelijk 3B-Krant en De Heraut. Ook is er een internetsite volledig gericht op branden en ongevallen: Lansingernieuws.
Externe link
-
Berkel en Rodenrijs vanuit de lucht -
Berkel en Rodenrijs, Onze Lieve Vrouw Geboortekerk -
Plaatsnaambord Berkel en Rodenrijs
