Wikipedia

Gino Bartali

Italiaans wielrenner (1914–2000)

Gino Bartali (Ponte a Ema, 18 juli 1914 - aldaar, 5 mei 2000) was een Italiaans wielrenner.

Gino Bartali
Gino Bartali in de Tour de France van 1938.
Persoonlijke informatie
Geboortedatum 18 juli 1914
Geboorteplaats Vlag van Italië Ponte a Ema, Italië
Overlijdensdatum 5 mei 2000
Overlijdensplaats Ponte a Ema, Italië
Sportieve informatie
Discipline(s) Weg
Ploegen
1931
1934
1935
1936
1937 - 1945
1946
1946 - 1947
1947
1948
1948
1949 - 1950
1951
1952
1952
1953
1954 		Aquilano
Aquilano vanaf 01-12
Frejus
Legnano
Legnano
Tebag
Legnano
Tebag
Legnano
Tebag
Bartali-Gardiol
Bartali-Ursus
Tebag
Bartali
Bartali
Bartali-Brooklin
Beste prestaties
Milaan-San Remo 1e (1939, 1940, 1947, 1950)
Gent-Wevelgem 9e (1947)
Luik-Bastenaken-Luik 6e (1951)
Ronde van Lombardije 1e (1936, 1939, 1940)
Ronde van Italië 1e (1936, 1937, 1946)
17 etappezeges
Ronde van Frankrijk 1e (1938, 1948)
12 etappezeges
WK op de weg 7e (1936)
Portaal  Portaalicoon   Wielersport
Huis van Gino Bartali

Bartali heeft de volgende bijnamen: de Zwijgzame, de Vrome, de Mystieke of de Monnik, omwille van zijn intense belijdenis van het katholieke geloof, en de Nordist van Toscane vanwege zijn geboortestreek Toscane en naar zijn voorkeur voor de Vlaamse wedstrijden. Bartali werd steeds in een ander daglicht gesteld: kampioen van de eenvoud, van het snobisme, de tolerantie of de tirannie. Bartali had veel tifosi (fans).

Carrière bewerken

Voor de Tweede Wereldoorlog bewerken

In 1936 en 1937 schrijft hij de Giro d'Italia op zijn naam. In 1937 rijdt hij zijn eerste Tour de France en in 1938 wint hij de Tour met een voorsprong van meer dan twintig minuten op de Belg Félicien Vervaecke.

Na deze overwinning in de Tour van 1938 worden de beste jaren van zijn carrière gedwarsboomd door de oorlog. Coppi, die vijf jaar jonger is dan hij, wint de Ronde van Italië 1940, terwijl hij eigenlijk de knecht van Gino was. Italië werd verdeeld in twee rivaliserende clans. Coppi, het idool in wording, overvleugelde Bartali enigszins.

Oorlog bewerken

Tijdens de Tweede Wereldoorlog bood Bartali, op verzoek van Paus Pius XII, in het geheim hulp aan Joodse onderduikers, die zich schuil hielden in een klooster in Assisi. Bartali smokkelde o.a. documenten mee in het frame van zijn fiets. Nadat hij werd opgepakt en drie maanden lang werd verhoord en gemarteld, besloot hij zijn vrouw en kind onder te brengen op een geheime locatie. Hij was betrokken bij het redden van 800 Joden. Hij ontving daarvoor een hoge onderscheiding[1].

In 2017 stelde onderzoek door Michele Sarfatti de rol van Bartali bij het redden van Joodse onderduikers in vraag, daarbij onder meer verwijzend naar het beperkt bronnenmateriaal en het feit dat Bartali het verhaal zelf nooit zou hebben bevestigd.[2] In 2021 traden Marco en Stefano Pivato dit relaas bij,[3] daarbij het hele verhaal 'verzonnen' noemend ('una storia inventata').[4]

Na de Tweede Wereldoorlog bewerken

Na de oorlog werd Bartali weer actief in het wielerpeloton. Hij won de eerste naoorlogse Giro in 1946, en in 1948 verscheen Bartali ook opnieuw aan de start van de Tour de France. Tien jaar na zijn eerste Touroverwinning won hij de wedstrijd voor de tweede keer. Deze Tourzege leidde enigszins de aandacht af van de revolutie in Italië, die op gang was gekomen na de (mislukte) moordaanslag op de leider van de Italiaanse communistische partij, Palmiro Togliatti. Het verhaal gaat dat de Italiaanse president Luigi Einaudi Bartali smeekte omwille van de eenheid van het land de Tour te winnen, wat hij dus ook deed.

In 1950 leek Bartali op weg naar zijn derde Tourzege. Hij won de etappe in Saint-Gaudens, waar zijn landgenoot Fiorenzo Magni de gele trui veroverde. Tijdens de beklimming van de Col d'Aspin in de Pyreneeën deden zich echter ernstige incidenten voor. Supporters bedreigden de Italianen. Bartali kondigde na de huldiging in Saint-Gaudens aan, dat beide Italiaanse ploegen de Tour zouden verlaten. Dat gebeurde ook.

Na zijn carrière bewerken

Vier jaar later kwam er een einde aan Bartali's loopbaan. Twintig jaar had hij als professional gefietst en in zijn veertigste levensjaar werd zijn afscheid bespoedigd door een ernstig verkeersongeluk in Cermenate in Noord-Italië. In zijn topjaren was Bartali in Italië zeer populair.

Na zijn loopbaan raakte Bartali door overmatig roken enige tijd zijn stem kwijt. Bartali keerde in 1994, 56 jaar na zijn eerste Tourzege, in Lourdes als eregast terug in de Tourkaravaan. Vanaf 1953 produceerde Bartali de Bartali-motorfietsen.

In zijn 19-jarige profcarrière heeft Bartali 168 overwinningen behaald. Hij heeft 23 dagen de gele trui gedragen in de Tour de France. In de Giro d'Italia droeg hij 50 dagen de roze trui.

Omringd door zijn vrouw en zijn drie kinderen overleed Bartali in 2000 na een hartaanval. Hij werd 85 jaar oud.

Citaat bewerken

  • „Aan Onze Lieve Vrouw heb ik beloofd dat ik alles voor het goede zou doen, omdat ik alles doe in Haar naam. En zij was zo voorkomend om mij niet slecht te maken."[5]

Prestaties bewerken

1934

  • Giro del Casentino

1935

1936

1937

1938

  • 11e etappe Ronde van Frankrijk
  • 14e etappe Ronde van Frankrijk
  • Eindklassement Ronde van Frankrijk
  • Tre Valli Varesine
  • Koppelkoers Milaan

1939

1940

1941

  • Coppa Marin

1942

  • Koppelkoers Milaan

1945

1946

1947

1948

1949

1950

1951

1952

1953

Belangrijkste overwinningen bewerken

 
Handtekening van Bartali

Resultaten in voornaamste wedstrijden bewerken

Jaar Ronde van
Italië 		Ronde van
Frankrijk 		Ronde van
Spanje
1935 7e (1)   
1936   ↑ (3)   
1937   ↑ (4)    opgave (1) 
1938   ↑ (2)   
1939   ↑ (4)   
1940 9e (2)   
1941
1942
1943
1945
1946   ↑    
1947   ↑ (2)   
1948 8e     ↑ (7)   
1949   ↑     ↑ (1) 
1950   ↑ (1)  opgave (1) 
1951 10e   4e  
1952 5e   4e  
1953 4e   11e  
1954 13e  
(*) tussen haakjes aantal individuele etappe-overwinningen
Jaar Milaan-San Remo Gent-Wevelgem Luik-Bast.‑Luik Ronde van Lombardije Waalse Pijl WK op de weg Wereld­ranglijsten
1935 4e  
1936 23e   7e
1937  
1938 7e  
1939   ↑  
1940   ↑  
1941 12e 9e
1942 11e  
1943 5e
1945  
1946 4e 12e
1947   ↑ 9e  
1948 29e   (CDC)
1949 15e   (CDC)
1950   31e 5e (CDC)
1951 27e 6e 11e   9e 5e (CDC)
1952 37e 36e 10e
1953 34e
1954 13e
Voorganger:
  Vasco Bergamaschi
1935 		  Winnaar van de Ronde van Italië  
  Gino Bartali
1936, 1937 		Opvolger:
  Giovanni Valetti
1938, 1939
Voorganger:
  Fausto Coppi
1940 		  Winnaar van de Ronde van Italië  
  Gino Bartali
1946 		Opvolger:
  Fausto Coppi
1947
Voorganger:
Roger Lapébie
 
1937 		  Winnaar van de Ronde van Frankrijk  
Gino Bartali
 
1938 		Opvolger:
Sylvère Maes
 
1939
Voorganger:
Jean Robic
 
1947 		  Winnaar van de Ronde van Frankrijk  
Gino Bartali
 
1948 		Opvolger:
Fausto Coppi
 
1949
Voorganger:
Félicien Vervaecke
 
1937 		  Winnaar bergklassement van de Ronde van Frankrijk  
Gino Bartali
 
1938 		Opvolger:
Sylvère Maes
 
1939
Voorganger:
Pierre Brambilla
 
1947 		  Winnaar bergklassement van de Ronde van Frankrijk  
Gino Bartali
 
1948 		Opvolger:
Fausto Coppi
 
1949
Voorganger:
Roger Lapébie 		Oudste nog levende Tourwinnaar

12 oktober 1996 – 5 mei 2000

Opvolger:
Ferdy Kübler

Literatuur bewerken

  • Aili McConnon en Andres McConnon, Gino Bartali. De leeuw van Toscane. Het verzwegen verhaal van de wielrenner die de grootste comeback in de Tour de France-geschiedenis maakte en die tijdens de Tweede Wereldoorlog een geheime held was in het Italiaanse verzet, 2012, ISBN 9789048813100
  • Voor kinderen verscheen The Brave Cyclist (Nederlandse vertaling: De dappere wielrenner - Het waargebeurde verhaal van oorlogsheld en Tourwinnaar Gino Bartali) van Amalia Hoffman (schrijver) en Chiara Fedele (tekenaar)
Zie de categorie Gino Bartali van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gino_Bartali&oldid=67341991"