Podarcis

Podarcis
	Muurhagedis (Podarcis muralis)
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Klasse:	Reptilia (Reptielen)
Orde:	Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:	Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:	Scincomorpha (Skinkachtigen)
Familie:	Lacertidae (Echte hagedissen)
	Geslacht
	Podarcis; Wagler, 1830
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Podarcis op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Herpetologie

Podarcis is een geslacht van hagedissen uit de familie echte hagedissen (Lacertidae).

Naam en indeling

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Johann Georg Wagler in 1830. Alle soorten werden eerder tot het geslacht Lacerta gerekend. De geslachtsnaam is een gelatiniseerd Oudgrieks podarkes, dat "lichtvoetig" betekent.

Er zijn tegenwoordig 23 soorten, inclusief de pas in 2014 wetenschappelijk beschreven soort Podarcis virescens.^[1] veel soorten zijn typische muurbewoners. De bekendste vertegenwoordiger is de muurhagedis (Podarcis muralis) die soms ook wel 'gewone' muurhagedis wordt genoemd vanwege het zeer grote areaal.

Een ondersoort van de Taurische hagedis (Podarcis tauricus ionicus) wordt soms wel als een aparte soort gezien: Podarcis ionicus. Een aantal soorten is bekend van verschillende eilanden en wordt hierdoor verdeeld in verschillende ondersoorten. Vele Podarcis- soorten worden verdeeld in meerdere ondersoorten; de balearenhagedis bijvoorbeeld heeft er 24.

Uiterlijke kenmerken

De meeste soorten bereiken een lichaamslengte van ongeveer vijf centimeter en worden inclusief de lange staart nog geen twintig centimeter lang. De grotere soorten worden ongeveer 35 cm lang.

Levenswijze

De verschillende soorten leven van kleine ongewervelden zoals insecten. Alle soorten zijn overwegend bodembewonend maar kunnen ook wel klimmen. Ze zijn overdag actief en nemen graag een zonnebad.

De vrouwtjes zetten eieren af op de bodem.

Verspreiding en habitat

De verschillende soorten komen voor in grote delen van Europa en leven in de landen Albanië, Algerije, België, Bosnië en Herzegovina, Bosnië en Herzegovina, Bulgarije, Duitsland, Frankrijk, Gibraltar, Griekenland, Hongarije, Italië, Kroatië, Macedonië, Malta, Marokko, Montenegro, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Roemenië, Servië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, Tunesië, Turkije en Zwitserland. In het Verenigd Koninkrijk is de ruïnehagedis (Podarcis siculus) geïntroduceerd.

De habitat bestaat uit scrubland en gebieden met een rotsige ondergrond. Daarnaast worden ook door de mens aangepaste gebieden getolereerd, zoals tuinen en agrarische omgevingen.

Beschermingsstatus

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan 21 soorten een beschermingsstatus toegewezen. Dertien soorten worden als 'veilig' gezien, (Least Concern of LC), drie soorten hebben de status 'kwetsbaar' (Vulnerable of VU) en een soort staat te boek als 'gevoelig' (Near Threatened of NT). Drie soorten worden beschouwd als 'bedreigd' (Endangered of EN) en de soort Podarcis raffonei ten slotte wordt beschouwd als 'ernstig bedreigd' (Critically Endangered of CR).^[2]

Soorten

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur, het verspreidingsgebied en de Nederlandstalige namen.

Afbeelding	Naam	Auteur	Verspreidingsgebied
	Noordwest-Iberische hagedis Podarcis bocagei)	Seoane, 1885	Portugal, Spanje
	Zuidwest-Iberische hagedis (Podarcis carbonelli)	Pérez Mellado, 1981	Spanje
	Kretenzische muurhagedis (Podarcis cretensis)	Wettstein, 1952	Griekenland
	Egeïsche muurhagedis (Podarcis erhardii)	Bedriaga, 1882	Albanië, Bulgarije, Griekenland, Macedonië
	Maltese muurhagedis (Podarcis filfolensis)	Bedriaga, 1876	Italië, Malta
	Skyroshagedis (Podarcis gaigeae)	Werner, 1930	Griekenland
	Guadarramamuurhagedis (Podarcis guadarramae)	Boscá, 1916	Spanje
	Spaanse muurhagedis (Podarcis hispanicus)	Steindachner, 1870	Algerije, Frankrijk, Gibraltar, Marokko, Portugal, Spanje, Tunesië
	Porihagedis (Podarcis levendis)	Lymberakis, Poulakakis, Kaliontzopoulou, Valakos & Mylonas, 2008	Griekenland (Pori)
	Balearenhagedis (Podarcis lilfordi)	Günther, 1874	Spanje (Balearen)
	Catalaanse muurhagedis (Podarcis liolepis)	Boulenger, 1905	Andorra, Frankrijk, Spanje
	Karsthagedis (Podarcis melisellensis)	Braun, 1877	Kroatië, Italië, Slovenië, Montenegro, Albanië
	Miloshagedis (Podarcis milensis)	Bedriaga, 1882	Griekenland
	Muurhagedis (Podarcis muralis)	Laurenti, 1768	Albanië, België, Bosnië en Herzegovina, Bosnië en Herzegovina, Bulgarije, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Italië, Kroatië, Macedonië, Nederland, Oostenrijk, Roemenië, Servië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, Turkije, Zwitserland
	Peloponnesoshagedis (Podarcis peloponnesiacus)	Bibron & Bory, 1833	Griekenland
	Pityusenhagedis (Podarcis pityusensis)	Boscá, 1883	Spanje
	Eolische muurhagedis (Podarcis raffonei)	Mertens, 1952	Italië
	Ruïnehagedis (Podarcis siculus)	Rafinesque-Schmaltz, 1810	Italië, Frankrijk, Spanje, Zwitserland, Montenegro, Kroatië, geïntroduceerd in Griekenland, Slovenië, Turkije en het Verenigd Koninkrijk
	Taurische hagedis (Podarcis tauricus)	Pallas, 1814	Albanië, Bulgarije, Griekenland, Hongarije, Macedonië, Moldavië, Oekraïne, Roemenië, Turkije
	Tyrreense muurhagedis (Podarcis tiliguerta)	Gmelin, 1789	Frankrijk, Italië
	Moorse muurhagedis (Podarcis vaucheri)	Boulenger, 1905	Algerije, Marokko, Portugal, Spanje, Tunesië
-	Centraal-Iberische muurhagedis (Podarcis virescens)	Geniez, Sá-Sousa, Guillaume, Cluchier & Crochet, 2014	Portugal, Spanje
	Siciliaanse muurhagedis (Podarcis waglerianus)	Gistel, 1868	Italië

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties

Referenties

↑ Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Podarcis.
↑ International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Podarcis - IUCN Red List.

Bronnen

(en) – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database - Podarcis - Website Geconsulteerd 3 april 2019

[EMBL-1] Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Podarcis.

[IUCN2-2] International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Podarcis - IUCN Red List.

[1]

[2]