Bont kartelblad

kruidachtige plant uit de bremraapfamilie
(Doorverwezen vanaf Pedicularis oederi)

Het bont kartelblad (Pedicularis oederi) is een kruidachtige plant uit de bremraapfamilie (Orobanchacea) die voorkomt in vochtige graslanden in Europese gebergtes en in de Noord-Europese toendra.

Bont kartelblad
Bont kartelblad
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade:Lamiiden
Orde:Lamiales
Familie:Orobanchaceae (Bremraapfamilie)
Geslacht:Pedicularis (Kartelblad)
Soort
Pedicularis oederi
Vahl (1806)
Bont kartelblad, habitus
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Bont kartelblad op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Naamgeving en etymologie bewerken

  • Duits: Buntes Läusekraut
  • Noors: Gullmyrklegg
  • Zweeds: Oeders troldurt

De botanische naam Pedicularis is afgeleid van het Latijnse 'pediculus' (luis), naar het bijgeloof dat het eten van de plant door vee zou leiden tot besmetting door luizen. De soortaanduiding oederi is een eerbetoon aan de Duitse botanicus en de arts Georg Christian Oeder (1728-1791).

Kenmerken bewerken

Het bont kartelblad is een overblijvende, kruidachtige halfparasiet met een 5 tot 15 cm lange, opgerichte, licht behaarde bloemstengel. De weinige stengelbladeren zijn lancetvormig, veerdelig, de bladlobben getand en onbehaard.

De bloemen staan in een dichte, later ijler wordende eindstandige bloemtros en zijn tot 2,5 groot en geel gekleurd. De bovenlip is onbehaard en ongesnaveld, maar heeft een karmozijnrode top, wat de naam van de plant verklaard. De kelk is klokvormig en behaard. De schutbladen zijn korter dan de bloemen en eveneens behaard.

Het bont kartelblad bloeit van juni tot augustus.

Habitat en verspreiding bewerken

Het bont kartelblad komt voor in vochtige graslanden, vooral op lemige bodem, en in de toendra.

De plant kent een arctische en alpiene verspreiding. Hij is onder meer te vinden in Zweden en Noorwegen, plaatselijk in de Centrale Alpen, en in de bergen van Oost-Europa en Rusland.