Oikos (sociaal-ecologische denktank en tijdschrift)

(Doorverwezen vanaf Oikos (tijdschrift))

Oikos is een Vlaamse denktank voor sociaal-ecologische verandering en uitgever van een gelijknamig tijdschrift en boeken. De uitgebrachte boeken richtten zich onder meer op commons (gemeengoed), populisme, marktwerking, energietransitie en democratie.

Oikos
Ontstaansdatum 2009
Land Vlag van België België
Europees lidmaatschap Green European Foundation
Type vereniging denktank
Motto sociaal-ecologische verandering
Website www.oikos.be
Oikos
Genre Grondige reflectie en debat rond een brede waaier aan sociaal-ecologische thema’s
Frequentie driemaandelijks
Oplage circa 500
Open toegang? voor uitgaven ouder dan een jaar
Eerste editie 1996
Land(en) Vlag van België België
Taal Nederlands
Hoofdredacteur Dirk Holemans
Website
Portaal  Portaalicoon   Media

Historiek bewerken

In 1996 is het tijdschrift Oikos ontstaan vanuit de behoefte aan een forum voor uitwisseling van standpunten, debat en reflectie over politieke, ecologische en culturele thema's. Onder leiding van hoofdredacteur Dirk Holemans werd aandacht geschonken aan politieke theorie, duurzame consumptie, economie, globalisering, migratie en verstedelijking. In 2009 ontstond parallel aan het tijdschrift ook een denktank om maatschappelijke discussies rond sociaal-ecologische uitdagingen op lange termijn te voeden. Holemans werd coördinator van de denktank die boeken en blogs publiceert, studiedagen, gesprekken, congressen en lezingen organiseert en onderzoek opzet, meestal in samenwerking met andere organisaties.

Groene politiek bewerken

Oikos is onafhankelijk, maar er zijn wel inhoudelijke, personele en geldelijke banden met de groene politiek en de Vlaamse partij Groen.[1] Zo was Holemans Vlaams parlementslid voor Agalev en Groen! en gemeenteraadslid in Gent. Na 2008 was voormalig gemeenteraadslid voor Groen! Els Keytsman enige tijd lid van de redactieraad. Oikos werkt geregeld samen met het verwante Nederlandse tijdschrift De Helling, dat wordt uitgegeven door het wetenschappelijk bureau van GroenLinks. Eind 2009 besloot Groen! om vijf jaar lang 150.000 euro in Oikos te investeren om het groene denken verder uit te werken en ingang te doen vinden.[2] Oikos is lid van de Green European Foundation, een netwerk van groene stichtingen en denktanks uit heel Europa. In dat kader werkte het projecten uit en organiseerde het gelijknamige internationale congressen in Brussel over thema’s als Digitale Democratie, Een Economie van het Genoeg en Commons.

Het Groene Boek / Ecopolis bewerken

Onder de naam Het Groene Boek werd van 2011 tot 2015 jaarlijks een forum geboden aan auteurs die begaan zijn met de omslag naar een sociaal-ecologische samenleving. Denktank Oikos was een van de organiserende partners, naast onder meer Argus en het Zuiderpershuis (ook de locatie van het event de eerste jaren). In 2016 werd het evenement herdoopt tot Ecopolis in het Brusselse Kaaitheater, waar ook documentaires werden vertoond en debatten gehouden.[3] Elke editie wordt opgebouwd rond een centraal thema. Thema's waren (in 2016) Macht, Politiek en Chocolade, (in 2017) Digital Together en (in 2018) Just Transition.

Inhoudelijke orientatie bewerken

Oikos publiceert vooral op vlak van ecologische economie. Hiertoe werd het standaardwerk Prosperity without Growth van Tim Jackson in het Nederlands vertaald als Welvaart zonder groei,[4] is het co-uitgever van De wereld redden[5] van de cyberfilosoof Michel Bauwens en verzorgde het de realisatie van het boek Ontgroei.[6]

Een tweede domein van expertise zijn de commons, waarbij burgercollectieven zoals energiecoöperaties, co-housing projecten en plukboerderijen in kaart werden gebracht. Tussen 2016 en 2018 werden in samenwerking met de Tine De Moor van de Universiteit Utrecht, deels in opdracht van de Koning Boudewijnstichting, studies verricht naar nieuwe commons in België waarbij werd aangetoond dat hun commons sinds de financieel-economische crisis van 2008 sterk was gegroeid.[7][8] Binnen hetzelfde domein was Oikos co-uitgever van de publicatie Op grond van samenwerking. Woningen, voedsel en trage wegen als heruitgevonden commons[9] dat de resultaten van het onderzoek over commons op land vertaalde naar een breder publiek.

Zie ook bewerken