Knopstaartgekko's
Knopstaartgekko's[1], ook wel nierstaartgekko's[2] (Nephrurus) zijn een geslacht van hagedissen die behoren tot de gekko's en de familie Carphodactylidae.
| Knopstaartgekko's | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
_(8656883171).jpg)
| |||||||||||||||
| Nephrurus laevissimus, exemplaar uit Noordelijk Territorium, Australië. | |||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||||
| Nephrurus Günther, 1876 | |||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||
Knopstaartgekko's op  Wikispecies
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Naam en indeling
bewerkenDe wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Albert Günther in 1876. Er zijn tien soorten, de soort Nephrurus cinctus werd tot 2020 gezien als een ondersoort van Nephrurus wheeleri.[3]
De geslachtsnaam Nephrurus betekent vrij vertaald 'nier-staart'.
Uiterlijke kenmerken
bewerkenDe hagedissen bereiken een lichaamslengte van ongeveer 10 tot 12 centimeter en vallen op door de zeer korte en dikke staart die eindigt in een langwerpig uiteinde met hieraan een opvallende bolvormige, verdikking. Dit geldt alleen voor de originele staart, de staart kan worden afgeworpen en groeit dan weer aan maar is kleiner en dunner. Op de huid zijn vaak uit-stekende bultjes aanwezig. De kop is groot en gewelfd, de ogen zijn relatief groot en hebben een verticale pupil. De poten zijn relatief lang en dun, ze dragen wel klauwtjes maar geen hechtlamellen zoals bij veel andere gekko's voorkomt.[4]
Levenswijze
bewerkenAlle soorten zijn typische bodembewoners die een hol graven of in de holen van andere gravende dieren leven. Op het menu staan zowel ongewervelden als kleine gewervelde dieren. Bij verstoring richten ze zich op en sperren ze de bek open waarbij een luid gepiep wordt geproduceerd.[4]
Verspreiding en habitat
bewerkenKnopstaartgekko's komen endemisch voor in delen van Australië en leven hier in de staten Nieuw-Zuid-Wales, Noordelijk Territorium, Queensland, West-Australië en Zuid-Australië.[3] De habitat bestaat uit rotsige omgevingen, droge tropische en subtropische scrublands, gematigde en hete woestijnen, gematigde scrublands en bossen, gematigde en droge tropische en subtropische graslanden, grotten en zanddduinen langs de kust.
Beschermingsstatus
bewerkenDoor de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan negen soorten een beschermingsstatus toegewezen. De hagedissen worden beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC).[5]
Soorten
bewerkenHet geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.
| Naam | Auteur | Verspreidingsgebied |
|---|---|---|
| Nephrurus amyae | Couper, 1994 | Australië (Noordelijk Territorium) |
| Nephrurus asper | Günther, 1876 | Australië (Noordelijk Territorium, Queensland, West-Australië) |
| Nephrurus cinctus | Storr, 1963 | Australië (West-Australië) |
| Nephrurus deleani | Harvey, 1983 | Australië (Zuid-Australië) |
| Nephrurus laevissimus | Mertens, 1958 | Australië (Noordelijk Territorium, West-Australië, Zuid-Australië) |
| Nephrurus levis | De Vis, 1886 | Australië (Nieuw-Zuid-Wales, Noordelijk Territorium, Queensland, West-Australië, Zuid-Australië) |
| Nephrurus sheai | Couper, 1994 | Australië (Noordelijk Territorium) |
| Nephrurus stellatus | Storr, 1968 | Australië (West-Australië, Zuid-Australië) |
| Nephrurus vertebralis | Storr, 1963 | Australië (West-Australië, Zuid-Australië) |
| Nephrurus wheeleri | Loveridge, 1932 | Australië (West-Australië) |
Bronvermelding
bewerkenReferenties
- ↑ Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 178. ISBN 90 274 8626 3.
- ↑ Karl P. Schmidt & Robert F. Inger (1958). De wereld der dieren - Reptielen. W Gaade, Den Haag, Pagina's 66.
- ↑ a b Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Nephrurus. Gearchiveerd op 18 augustus 2023.
- ↑ a b Steve K. Wilson (2015). The Reptiles of Queensland. Reed New Holland Publishers, Pagina 40. ISBN 9781921517488.
- ↑ International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Nephrurus - IUCN Red List.
Bronnen
- (en) – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database – Nephrurus - Website Geconsulteerd 30 november 20214
