Huehuecuetzpalli

Huehuecuetzpalli is een geslacht van uitgestorven hagedissen uit het Vroeg-Krijt (met name het Midden tot Laat-Aptien) van de Tlayúa-formatie in Tepexi de Rodríguez, Centraal Mexico. Hoewel het niet de oudst bekende hagedis is, is Huehuecuetzpalli misschien wel het meest basale lid van Squamata (de groep die hagedissen en slangen omvat), waardoor het een belangrijk taxon is bij het begrijpen van de oorsprong van Squamata. Het kan al dan niet een basaal lid zijn van Iguania, een grote groep hagedissen die traditioneel de leguanen en hun naaste verwanten, kameleons en agamiden omvat: als het een leguaan is, vertegenwoordigt Huehuecuetzpalli mixtecus de vroegste grote uitloper van de squamate evolutionaire boom.

Huehuecuetzpalli Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Vroeg-Krijt
Huehuecuetzpalli mixtecus
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Superorde: Lepidosauria Orde: Squamata Onderorde: Lacertilia
Geslacht
Huehuecuetzpalli Reynoso, 1998
Typesoort
Huehuecuetzpalli mixtecus
Portaal    Biologie Herpetologie

Naamgeving

De typesoort Huehuecuetzpalli mixtecus werd in 1998 benoemd door Victor-Hugo Reynoso. De geslachtsnaam komt van de Nahuatl-woorden huehuetl ('de oude') en cuetzpalli ('hagedis'), terwijl de soortaanduiding verwijst naar de regio La Mixteca.

Het holotype is IGM 7389, een vrijwel volledig skelet. Het paratype is IGM 4185, het skelet van een jong dier. Dit bewaart ook weke delen.

Beschrijving

Unieke kenmerken (autapomorfieën) van Huehuecuetzpalli zijn onder meer een lang paar premaxillaire botten aan het uiteinde van de bovenkaak die bijdragen aan een langwerpige snuit en de schijnbare terugtrekking van de uitwendige neusgaten of neusgatopeningen. Aan de bovenkant van de schedel suggereren een kleine afgeronde postfrontale en een gat, genaamd het foramen parietale, tussen de kruising van het voorhoofdsbeen en het wandbeen (de frontoparietale beennaad) verwantschap met leguanen, maar het behoud van verdeelde premaxillae, amficoele wervels (wervels die aan beide uiteinden hol zijn), thoracolumbale intercentra (botten tussen de wervels van de rug), een foramen entepicondylare in het opperarmbeen, en een tweede distaal tarsaal bot in de voet ondersteunen de hypothese dat Huehuecuetzpalli een basale squamaat is. Een recente studie suggereert dat Huehuecuetzpalli tweevoetig was.

Fylogenie

Er is gesuggereerd dat Huehuecuetzpalli een basale squamaat of een leguaan is. De meest spaarzame boom die is gevonden door Reynoso (1998), hieronder te zien, vindt deze als het zustertaxon van de squamaten van de kroongroep:

Squamata	Huehuecuetzpalli Squamata Iguania Agamidae Chamaeleontidae Iguanidae Scleroglossa Scincomorpha Cordylidae Scincidae Gymnophthalmidae Teiidae Lacertidae Xantusiidae Amphisbaenia Dibamidae Gekkota Gekkonidae Pygopodidae Serpentes Anguimorpha Anguidae Xenosauridae Helodermatidae Lanthanotus Varanus