Gebruiker:Wickey/protoctista

Dit artikel behandelt de protoctista als groep.
   Voor specifieke soort-informatie: zie het artikel over de betreffende soort.

Protoctista is de taxonomische aanduiding voor een grote groep van uiteenlopende soorten eenvoudig gebouwde organismen. Tot de Protoctista behoren per definitie alle organismen die niet tot de bacteriën, de schimmels, de planten en dedieren behoren. Alle soorten leven in een waterig milieu. Dat kan zijn in zout water, in zoet water, in een vochtige omgeving of als symbiont in de weefsels van een ander organisme (bijvoorbeeld als parasiet).

Protoctista. Plaatsing tussen monera en planten/dieren.

Protoctista kunnen eencellig of meercellig zijn. De meercellige onderscheiden zich van de planten en dieren, doordat ze geen echte organen hebben. Ze kunnen wel een orgaanachtige structuur hebben, die Thallus worden genoemd.
In evolutionaire zin kunnen de protoctista worden gezien als de schakel tussen enerzijds de bacteriën en anderzijds de planten, dieren en schimmels.

De Protoctista omvatten:

Alle ééncelligen met uitzondering van de archaea en de bacteriën. Daarnaast worden ook de onechte schimmels (waterschimmels, slijmzwammen en slijmnetten) en de algen er toe gerekend.

Daarmee vormen de protista het overgrote deel van dit rijk. Alle protoctista zijn eukaryoot, dus in het bezit van minstens één celkern.

Kenmerken van protoctista

Protoctista kenmerken zich door een eenvoudige structuur. Ze onderscheiden zich van planten en dieren door het ontbreken van orgaanweefsels die bestaan uit gedifferentieerde (gespecialiseerde) cellen.
Afzonderlijke ééncelligen kunnen onderling met elkaar tot een netwerk verbonden zijn door het vormen van kolonies (slijmzwammen en algen), waardoor deze protisten het karakter krijgen van een meercellig organisme.

Voorbeelden van protoctista

Slijmzwammen

Slijmzwam

Een slijmzwam is een amoebe-achtige eencellige. Een groot aantal individuen vormt een kolonie, waarbij de afzonderlijke cellen samensmelten tot één groot amoebe-achtig wezen. Zo'n kolonie wordt een plasmodium genoemd, een slijmerige massa van protoplasma, waarin de celkernen van de oorspronkelijke individuen rondzweven. De kolonie kruipt rond als één individu en stulpt zich rond de micro-organismen die als voedsel dienen (fagocytose). Deze worden vervolgens geabsorbeerd. Het plasmodium kan zich ook weer opsplitsen in afzonderlijke eencelligen. Verwantschap tussen slijmzwam en dieren

Slijmnetten

Slijmnetten (Labyrinthulomycota) zijn eencelligen die met elkaar verbonden zijn door middel van een netwerk van cytoplasma-draden, waarmee zij zich hechten aan hun voedselbron en deze voorzien van spijsverteringssappen. De afzonderlijke individuen kunnen zich langs de draden voortbewegen.

Choanoflagellaten

Choanoflagellata zijn flagellaten met één zweepstaartje. Bij een aantal soorten kunnen individuen zich tot een kolonie aaneensluiten en zich gaan gedragen als een meercellig organisme. Evolutionisten zien hierin een mogelijke voorloper van de dieren.

• 
  Een choanoflagellaat
  (Monosiga Brevicollis Phase)
• 
  Een kolonie van choano-
  flagellaten (Sphaeroeca)

Algen

Bij de algen is mooi de ontwikkeling te zien van eencellige tot plant.
Diatomeeën (kiezelwieren) zijn eencelligen zonder flagellen, maar mét chlorophyl. Cryptophyceae zijn eencelligen met flagellen, maar er zijn zowel soorten mét als zonder chlorophyl.

Bij algen uit de orde Volvocales is de eenvoudigste vertegenwoordiger de soort Chlamydomonas. Dit is een eencellige alg met twee zweepstaartjes en één chloroplast. Bij vermeerdering door splitsing ontstaan twee dochtercellen, die als individu blijven voortleven. Bij een aantal soorten kan het delingsproces zich enkele malen herhalen, voordat de oude cel openbreekt en de dochtercellen als individu met een eigen celwand en zweepstaartjes hun eigen weg gaan.

Gonium Vier individuen, of een veelvoud daarvan vormen een kleine kolonie. , Pandorina, Eudorina, Pleodorina en Volvox zijn soorten die Gonium is een eencellige alg met twee zweepstaartjes en een chloroplast. Zij vormen kleine kolonies van vier tot zestien cellen, omhuld door een gelatine-achtig plasma. Volvox is ook zo'n eencellige alg. Meerdere individuen kunnen samen een zeer grote kolonie vormen. Een aantal individuen aan de voorzijde van de kolonie fungeert met lichtgevoelige punten als een soort ogen. Cellen aan de achterzijde zorgen voor de voortbeweging. Weer andere zijn gespecialiseerd in de fotosynthese. Zo gedraagt de kolonie zich als één groot individu. De kolonie plant zich zowel ongeslachtelijk als geslachtelijk voort.

Een bruinwier is een meercellig organisme. Alle samenstellende cellen hebben hun individualiteit verloren en vormen één individu. De reuzekelp kan wel 40 tot 70 meter lang worden. Ondanks wortelachtige of bladachtige structuren is het geen plant, omdat deze thalli uit ongedifferentieerde cellen bestaan.

• Algen van individueel via kolonie naar thallofiet perrow=
• 
  Eencellige diatomeeën
  (kiezelwieren)
• 
  Eencellige alg
  (Chlamydomonas)
• 
  Kleine algen-kolonie
  (Gonium pectorale)
• 
  Verschillende soorten van Volvox
• 
  Meercellige Reuzekelp
  (Macrocystis pyrifera)
• 
  Kelp-"plant"

Taxonomie

Aanvankelijk werden de protoctista verdeeld over het plantenrijk en het dierenrijk. De eencelligen met plant-eigenschappen behoren tot de protophyta en die met dier-eigenschappen tot de protozoa. Plantachtige organismen hebben de mogelijkheid tot fotosynthese; dierachtige organismen zijn in staat zich voort te bewegen door middel van trilharen of zweepstaartjes.

Omdat protophyten en de protozoën niet goed zijn onder te brengen bij de planten of de dieren, werden zij tezamen ondergebracht in een eigen rijk protista. Nadat duidelijk werd, dat eenvoudige organismen zoals wieren meercellig kunnen zijn, maar essentiële kenmerken van planten missen, werd het rijk Protista uitgebreid tot het rijk Protoctista.

In de taxonomie kunnen de levende wezens op verschillende manieren ingedeeld worden. De protoctista vormen een uiteenlopende groep van verschillende phylla (stammen of afdelingen). Ze worden in de vele taxonomische systemen dan ook onderscheiden ingedeeld en vaak over verschillende taxa verdeeld. In het systeem van Herbert Copeland worden ze in een eigen rijk gegroepeerd. In de meeste systemen vormen deze soorten echter niet één gezamelijke groep en worden ze over verschillende rijken of domeinen verdeeld.

Tegenwoordig worden organismen steeds meer naar zuivere phylla ingedeeld (monophylistische groepen). Dit gebeurt vooral aan de hand van DNA-onderzoek. De protoctista worden tegenwoordig vaak ingedeeld in de Stramenopilia of Chromosta of

In eerste instantie werden de echte schimmels óók tot de protoctista gerekend, maar later werden deze in een eigen rijk ondergebracht: de Fungi. In tegenstelling tot de Protista bevatten de Protoctista ook een aantal soorten eenvoudige meercellige organismen.

Linnaeus 1735	Haeckel 1866	Chatton 1925	Copeland 1938	Whittaker 1969	Woese e.a. 1990	Cavalier-Smith 1998
2 rijken	3 rijken	2 rijken	4 rijken	5 rijken	3 domeinen	6/7 rijken
(niet behandeld)	Protista	Prokaryota	Monera	Monera	Bacteria	Bacteria
					Archaea	Archaea
		Eukaryota	Protoctista	Protista	Eucarya	"Protozoa"
						"Chromista"
Vegetabilia	Plantae		Plantae	Plantae		Plantae
				Fungi		Fungi
Animalia	Animalia		Animalia	Animalia		Animalia

Afbeeldingen van protoctista

Deze gallery bevat slechts een kleine selectie uit deze vormrijke groep.

• 
  Amoebe
• 
  Pantoffeldiertje
• 
  Slijmschimmel
• 
  lichtende
  Dinoflagellaat
• 
  Stephanopogon
• 
  Giardia lamblia
• 
  Cyclops
  ciliaten-predictor

Weblinks

• natuurinformatie.nl - Protoctista
• Carl Woese en zijn indeling op grond van RNA-onderzoek: Carl Woese and New Perspectives on Evolution David Morrison, 10 december 2003
• L. Margulis e.a. Diversity of eukaryotic microorganisms : computer-based resources, the Handbook of Protoctista and its Glossary

Zie ook

Protista

Categorie:Taxonomie

de:Protoctisten

Pub over Labyrinthulomycetes

http://plantbio.berkeley.edu/~taylor/pmb110/LectureNotes/lecture04/Lect4.PlasmLabyr.pdf

Soorten in Protoctista

=

Nach Margulis et al. (1990) werden die Protoctisten in folgende Stämme (Phyla) eingeteilt:

* Rhizopoda
* Haplosporidia
* Paramyxea
* Myxozoa
* Microspora

* Acrasea
* Dictyostelida
* Rhodophyta
* Conjugaphyta

* Xenophyophora
* Cryptophyta
* Glaucocystophyta
* Karyoblastea
* Zoomastigina
* Euglenida
* Chlorarachnida
* Prymnesiophyta
* Raphidophyta
* Eustigmatophyta
* Actinopoda
* Hyphochytriomycota
* Labyrinthulomycota
* Plasmodiophoromycota

* Dinomastigota
* Chrysophyta
* Chytridiomycota
* Plasmodiale Schleimpilze
* Ciliophora
* Granuloreticulosa
* Apicomplexa
* Bacillariophyta
* Chlorophyta
* Oomycota
* Xanthophyta
* Phaeophyta

Bronnen, noten en/of referenties

=============

http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=3044365

The kingdom Protoctista comprises some 30 phyla, including the eukaryotic anaerobes that permanently lack mitochondria, the

Phylum Archaeprotista, with its three classes :
(i) Archamoebae, e.g., Pelomyxa, Mastigina,
(ii) Metamonada, e.g., Giardia, Pyrsonympha, and
(iii) Parabasalia, e.g., Trichomonas, Calonympha, and the
Phylum Microspora (Microsporidia), e.g., Vairimorpha.

These and all algae, protozoa, labyrinthulids, water molds (oomycota, plasmodiophorans, hyphochytrids, chytrids, etc.) and other eukaryotes excluded from plants, animals and fungi are detailed in the Handbook of Protoctista. The Illustrated Glossary of Protoctista contains descriptions of the morphology and taxonomy of these microorganisms, including the many equivalent and homologous structures with different names.
The Glossary has also been made into a Macintosh-compatible CD-ROM disk. Revue / Journal Title Microbiologia ISSN 0213-4101 Source / Source Congrès BioScience Symposium No1, Madrid , ESPAGNE (04/04/1995) 1996, vol. 12, no1, pp. 29-42 (11 ref.)