Cymothoidae

Cymothoidae
	Een Anilocra capensis op een Lithognathus aureti
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Arthropoda (Geleedpotigen)
Onderstam:	Crustacea (Kreeftachtigen)
Klasse:	Malacostraca
Orde:	Isopoda (Pissebedden)
Onderorde:	Cymothoida
	Familie
	Cymothoidae; Leach, 1818
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Cymothoidae op Wikispecies
	(en) World Register of Marine Species
Portaal	Biologie

Cymothoidae zijn een familie van pissebedden in de onderorde Cymothoida. Er worden ongeveer 40 geslachten en meer dan 380 soorten in deze familie erkend.^[1] Ze zijn te vinden in zowel zee- als zoetwateromgevingen, al worden ze over het algemeen aangetroffen in warmere wateren, en maar zelden in koele of koude klimaten.^[2]

Cymothoïden zijn ectoparasieten, meestal van vissen, en de familie omvat soorten zoals de Ceratothoa oestroides, een van de meest verwoestende ectoparasieten in de mediterrane aquacultuur,^[3] en de bizarre Cymothoa exigua, die zich hecht aan de tong van een vis en deze in de loop der tijd vervangt met zijn eigen lichaam.^[4]

Kenmerken bewerken

Cymothoïden vertonen verschillende aanpassingen aan hun parasitaire levensstijl.^[5] Als jongeren zijn ze niet kieskeurig en hechten ze zich tijdelijk aan de huid van elke beschikbare vis. Ze produceren anticoagulantia en zuigen het bloed van de vis op. Ze maken zich los van hun eerste gastheer en vinden later een andere gastheer. Als ze de juiste vissoort hebben gevonden voor hun volwassen ontwikkeling, hechten ze zich meer permanent. Als volwassenen zijn ze locatiespecifieker, en hebben de meeste soorten een bepaalde gastheersoort nodig. Locaties op de vis waaraan ze zich hechten zijn de schubben, vinnen, kieuwen en de bek, terwijl sommige soorten zich in de spieren boren.^[1]

Biologie bewerken

Cymothoïden zijn protandrische hermafrodieten, wat wil zeggen dat elke jongere in eerste instantie mannelijk is, maar vrouwelijk wordt als er geen andere vrouwtjes in de buurt zijn. Dit vrouwtje kan feromonen afscheiden die voorkomen dat mannelijke cymothoïden in de buurt vrouwelijk worden. Deze parasieten kunnen hun gastheren ernstige schade toebrengen, zoals weefselbeschadiging, bloedarmoede, en zelfs het overlijden van de gastheer veroorzaken.^[3] Veel gastvissen hebben mutualistische relaties met bepaalde garnalen, zoals de Ancylomenes pedersoni, waarbij de vis zich laat "schoonmaken" door de garnalen die de cymothoïde parasieten verwijderen en opeten.^[6]

Classificatie bewerken

Volgens het World Register of Marine Species bevat de familie de volgende geslachten:^[7]

Aegathoa Dana, 1853
Agarna Schioedte & Meinert, 1884
Amblycephalon Pillai, 1954
Anilocra Leach, 1818
Anphira Thatcher, 1993
Artystone Schioedte, 1866
Asotana Schioedte & Meinert, 1881
Braga Schioedte & Meinert, 1881
Catoessa Schioedte & Meinert, 1884
Ceratothoa Dana, 1852
Cinusa Schioedte & Meinert, 1884
Creniola Bruce, 1987
Cterissa Schioedte & Meinert, 1884
Cymothoa Fabricius, 1787
Elthusa Schioedte & Meinert, 1884
Emetha Schioedte & Meinert, 1883
Glossobius Schioedte & Meinert, 1883
Ichthyoxenus Herklots, 1870
Idusa Schioedte & Meinert, 1884
Isonebula Taberner, 1977
Joryma Bowman & Tareen, 1983
Kuna Williams & Williams, 1986
Lathraena Schioedte & Meinert, 1881
Livoneca Leach, 1818
Lobothorax Bleeker, 1857
Mothocya Costa in Hope, 1851
Nerocila Leach, 1818
Norileca Bruce, 1990
Olencira Leach, 1818
Ourozeuktes H. Milne-Edwards, 1840
Paracymothoa Lemos de Castro, 1955
Philostomella Szidat & Schubart, 1960
Pleopodias Richardson, 1910
Plotor Schioedte & Meinert, 1881
Pseudoirona Pillai, 1964
Renocila Miers, 1880
Rhiothra Schioedte & Meinert, 1884
Riggia Szidat, 1948
Ryukyua Williams & Bunkley-Williams, 1994
Smenispa Özdikmen, 2009^[8]
Telotha Schioedte & Meinert, 1884
Tetragonocephalon Avdeev, 1978

Verder lezen bewerken

Nagler, Christina (2016). Functional morphology of parasitic isopods: understanding morphological adaptations of attachment and feeding structures in Nerocila as a pre-requisite for reconstructing the evolution of Cymothoidae. PeerJ 4: e2188. ISSN: 2167-8359. PMID 27441121. PMC 4941765. DOI: 10.7717/peerj.2188.

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Cymothoidae op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

↑ ^a ^b (en) Marc Srour, Tongue Biters and Deep Sea Giants: The Cymothoida (Crustacea: Isopoda). Teaching Biology (13 juli 2012). Gearchiveerd op 3 maart 2016. Geraadpleegd op 8 juli 2020.
↑ (en) Richard C. Brusca (1981). A monograph on the Isopoda Cymothoidae (Crustacea) of the eastern Pacific (PDF). Zoological Journal of the Linnean Society 73 (2): 117–199. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1981.tb01592.x.
↑ ^a ^b (en) Ivona Mladineo (januari 2004). Life cycle of Ceratothoa oestroides, a cymothoid isopod parasite from sea bass Dicentrarchus labrax and sea bream Sparus aurata (PDF). Diseases of Aquatic Organisms. DOI: 10.3354/dao057097.
↑ (en) Richard C. Brusca (augustus 1983). Tongue replacement in a marine fish (Lutjanus guttatus) by a parasitic isopod (Crustacea: Isopoda) (PDF). Copeia 1983 (3): 813–816. DOI: 10.2307/1444352.
↑ (en) Serita van der Wal, Joachim T. Haug (18 juni 2020). Shape of attachment structures in parasitic isopodan crustaceans: the influence of attachment site and ontogeny. PeerJ. PMID 32596034. DOI: 10.7717/peerj.9181.
↑ (en) Lucy Bunkley-Williams, Ernest H. Williams Jr. (december 1998). Ability of Pederson Cleaner Shrimp to Remove Juveniles of the Parasitic Cymothoid Isopod, Anilocra haemuli, from the Host. Crustaceana 71 (8): 862–869. DOI: 10.1163/156854098x00888.
↑ (en) WoRMS taxon details - Cymothoidae. World Register of Marine Species. Geraadpleegd op 8 juli 2020.
↑ Hüseyin Özdikmen (2009). A new name, Smenispa for the preoccupied isopod genus Enispa Schioedte & Meinert, 1884 (Isopoda: Cymothoidae). Mun. Ent. Zool. 4 (2): 611–612.

[Srour-1] (en) Marc Srour, Tongue Biters and Deep Sea Giants: The Cymothoida (Crustacea: Isopoda). Teaching Biology (13 juli 2012). Gearchiveerd op 3 maart 2016. Geraadpleegd op 8 juli 2020.

[Brusca_1981-2] (en) Richard C. Brusca (1981). A monograph on the Isopoda Cymothoidae (Crustacea) of the eastern Pacific (PDF). Zoological Journal of the Linnean Society 73 (2): 117–199. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1981.tb01592.x.

[:0-3] (en) Ivona Mladineo (januari 2004). Life cycle of Ceratothoa oestroides, a cymothoid isopod parasite from sea bass Dicentrarchus labrax and sea bream Sparus aurata (PDF). Diseases of Aquatic Organisms. DOI: 10.3354/dao057097.

[4] (en) Richard C. Brusca (augustus 1983). Tongue replacement in a marine fish (Lutjanus guttatus) by a parasitic isopod (Crustacea: Isopoda) (PDF). Copeia 1983 (3): 813–816. DOI: 10.2307/1444352.

[5] (en) Serita van der Wal, Joachim T. Haug (18 juni 2020). Shape of attachment structures in parasitic isopodan crustaceans: the influence of attachment site and ontogeny. PeerJ. PMID 32596034. DOI: 10.7717/peerj.9181.

[6] (en) Lucy Bunkley-Williams, Ernest H. Williams Jr. (december 1998). Ability of Pederson Cleaner Shrimp to Remove Juveniles of the Parasitic Cymothoid Isopod, Anilocra haemuli, from the Host. Crustaceana 71 (8): 862–869. DOI: 10.1163/156854098x00888.

[7] (en) WoRMS taxon details - Cymothoidae. World Register of Marine Species. Geraadpleegd op 8 juli 2020.

[8] Hüseyin Özdikmen (2009). A new name, Smenispa for the preoccupied isopod genus Enispa Schioedte & Meinert, 1884 (Isopoda: Cymothoidae). Mun. Ent. Zool. 4 (2): 611–612.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]